من تو رشته‌م بازار کار نیست، چیکار کنم؟
من توی رشته‌ای تحصیل کردم که الان یا اشباع شده یا اصلاً بازار کار مشخصی نداره. هر جا می‌رم، می‌گن این رشته تو بازار تقاضایی نداره یا با مدرکش کاری گیر نمیاد. خیلی سرخورده‌م چون سال‌ها وقت گذاشتم، ولی حالا که فارغ‌التحصیل شدم، نمی‌دونم از کجا باید شروع کنم یا اصلاً دنبال چی برم. می‌خوام بدونم تو همچین شرایطی باید چیکار کنم؟ برم دنبال یه مهارت جدید؟ یا سعی کنم یه مسیر خلاقانه توی همون رشته پیدا کنم؟ لطفاً راهنمایی‌م کنید که چطوری از این بن‌بست بیرون بیام.
درود سارا جان 😌
اولاً خیلی نگران نباش. تو حداقل یک قدم جلوتر از خیلیایی هستی که بدون توجه به رشته‌شون دنبال یه کار می‌گردن.
اینکه هنوز برات مهمه تو مسیر همون رشته‌ت کار پیدا کنی، خودش یه نکته مثبته و یعنی در قبال زمانی که برای تحصیل گذاشتی مسئولیت داری واحتمالا تو یک شخص مسئولیت پذیری.
اما درباره اینکه بازار کار برای رشته‌ت نیست، باید بگم اول باید ببینی چند تا نکته رو واقعاً داری یا نه:
🟡 اول اینکه واقعاً علاقه‌مندی به رشته تحصیلی خودت هستی یا فقط چون توش درس خوندی می‌خوای بهش بچسبی؟
🟡 دوم اینکه دانش کاربردی و قابل اجرا تو اون رشته داری یا نه؟
🟡 سوم اینکه آیا اطلاعاتت به‌روزه و جریان اون حوزه رو دنبال می‌کنی یا نه؟
اگه این ۳ تا رو واقعاً تو خودت می‌بینی، من میگم صد در صد ادامه بده. به عنووان یک کارمند شغل پیدا کن یا حتی به عنوان یک کارآفرین مدل کسب‌وکار خودتو تو اون حوزه طراحی کن، حتی اگه دیر به نتیجه برسی، باز هم ارزش داره.
🧠 یه راه دیگه هم اینکه وارد آموزش اون رشته بشی. از سطح پایه شروع کن و کم کم با افزایش تجربه حتی می‌تونی به کسب وکارها مشاوره بدی تو اون حوزه.
🎙️ یا اصلاً با تولید محتوا (متنی، صوتی یا ویدیویی) تو همون رشته، یه مسیر درآمدی برای خودت بسازی. خیلی‌ها الآن از راه تبلیغات و ساخت پیج تخصصی دارن درآمد خوبی درمیارن.
💡 و مهم‌تر از همه اینکه شاید بازار کار رشته‌ت کاملاً از بین نرفته باشه، فقط مدلش عوض شده.
مثلاً استخدام شرکتی کم شده، ولی پروژه‌محور یا فریلنسری زیاد شده.
یه جستجوی ساده بزن. ببین کسی تو اینستاگرام، پونیشا، کارلنسر یا حتی یوتیوب داره از رشته تو درآمد درمیاره یا نه؟ اگه بله، یعنی بازار هست، فقط شکلش فرق کرده.
💻 از طرف دیگه، یاد گرفتن یه مهارت دیجیتال ساده مثل تولید محتوا یا مدیریت پیج، می‌تونه کارت رو به شدت جلو بندازه.
تو هر رشته‌ای باشی، اگه بلد باشی خودتو معرفی کنی و حضورتو بسازی، مسیر خیلی راحت‌تر می‌شه.
🧾 اگه حس می‌کنی الان نه توان کارآفرینی داری، نه فضا براش هست، حداقل رزومه‌ت رو تقویت کن.
برو سراغ کارهای نیمه‌مرتبط، یا همکاری در پروژه‌ها و مقاله‌های اون حوزه. حتی کارهای پاره‌وقت توی جاهایی که به رشته‌ت نزدیکه، کمک می‌کنه تا مسیر بهتر دستت بیاد.
🧭 گاهی هم لازمه تست‌های شخصیت‌شناسی (مثل MBTI یا DISC) بدی تا بفهمی اصلاً اون رشته مناسب تو بوده یا نه. شاید دلیل اینکه انگیزه نداری اینه که با روحیه‌ت همخوان نیست.
⏳ یه راه دیگه هم اینه که فعلاً وارد یه شغل موقت بشی و توقعت رو پایین بیاری.
یعنی یه کاری که شاید کامل دلخواهت نیست، اما بهت دید و تجربه می‌ده. مثلاً اگه روانشناسی خوندی، برو تو یه کلینیک دستیار باش. محیط رو بشناس، مسیرتو پیدا کن. بسیاری از کارجوها در ایران با توقع بسیار بالایی وارد کار میشوند و در دنیای واقعی با مواردی روبرو میشن که به اصطلاح تو ذوقشون میخوره. توقع رو بیارید پایین و سعی کنید از پاکاری به کارفرمایی برسید، یعنی از پایین ترین سطح مربوط به رشته تحصیلیتون به دنبال کار باشید تا در آینده که این مسیر رو طی میکنید با کوله باری از تجربه به موفقیت برسید.
🔀 یا ترکیب رشته‌ت با یه مهارت دیگه یه مزیت می‌سازه. مثلاً کسی که معماری بلده و عکاسی بلده، می‌تونه یه پیج بزنه و پروژه‌های ساختمونی خاص رو معرفی کنه.
✅ در نهایت، اگه هیچ‌کدوم از اون سه شرط علاقه، دانش، به‌روز بودن رو تو خودت نداری، بهتره مسیرتو عوض کنی. ولی بدون که فقط داشتن مدرک یا مهارت کافی نیست. متعهد بودن، وقت‌شناسی، روحیه تیمی، انگیزه و پشتکار، چیزیه که باعث می‌شه همه‌جا واست جا باشه.
📌 فقط باید از اون حصار ذهنی که «حتماً باید تو رشته‌م کار کنم» بیرون بیای، اگه واقعاً اون ۳ شرط بالا رو نداری.