شغل دامداری و دامپروری یکی از شغل‌هایی است که به‌دلیل نیاز روزافزون جامعه به محصولات دامی، سود و درآمد قابل توجهی برای دامداران دارد. با‌توجه به مزیت‌های این حرفه، توصیه می‌شود افرادی که علاقه‌مند به دامداری و دامپروری هستند، با مطالعه و آموزش مناسب، در این حرفه وارد شوند تا به موفقیت در آن دست پیدا کنند.
در این مطلب از آکادمی کسب و کار پاکراه، تصمیم داریم به بررسی شغل دامداری و دامپروری و نکات آن بپردازیم. در صورتی که درباره شغل دامداری و دامپروری سوالات تخصصی‌تری دارید، میتوانید در بخش دیدگاه همین مقاله یا بخش پرسش‌و‌پاسخ سایت مشاوره آکادمی مهندسی ایمان پاکراه مطرح نمایید تا مشاوران ما به‌صورت آنلاین و رایگان شما را راهنمایی کنند.
- آشنایی با شغل دامداری و دامپروری
- بهترین نوع دامپروری
- تجربه و تخصص لازم برای شخص دامدار
- دامپروری سنتی
- دامپروری مدرن
- درآمد شغل دامداری و دامپروری
- مزایای شغل دامداری و دامپروری
- معایب شغل دامداری
- مشکلات یک دامدار در مسیر تولید
- تجهیزات مورد نیاز دامداران
- توصیه هایی برای موفقیت دامداران
- از چه کسی مشاوره بگیریم؟
آشنایی با شغل دامداری و دامپروری
دامپروری در ایران به دلیل تنوع شرایط اقلیمی در مناطق مختلف و همچنین وجود ظرفیت‌های بالای پرورشی به‌ویژه در نواحی کوهستانی و غرب کشور، از جمله مشاغل محبوب و مهمی است که نقش قابل توجهی در اقتصاد کشور ایفا می‌کند. اهمیت این حوزه هم به دلیل تامین منابع غذایی داخلی و هم به خاطر صادرات دام به دیگر کشورها بسیار مشهود است.
به همین خاطر، موفقیت در زمینه دامپروری نیازمند کسب دانش و مهارت‌های تخصصی است. این حرفه میتواند از راه فروش گوشت، شیر و پوست دام، درآمد قابل‌توجهی برای فعالان این حوزه فراهم کند. با این وجود، بسیاری افراد دامپروری را کاری ساده می‌دانند و درآمد آن را در سطح مشاغل متوسط ارزیابی می‌کنند. اما در واقع، دامپروری با روش‌های نوین و بسته به نوع دام و شرایط پرورشی، میتواند به شکل‌های مختلف و سودآوری‌های متفاوت انجام شود.
بهترین نوع دامپروری
برای شناخت بهتر و کامل‌تر با انواع برتر دامپروری، در ابتدا بهتر است با مفهوم و روش کار در حوزه دامپروری آشنا شوید. دامپروری یکی از مشاغلی است که برای اجرای آن نیازمند سرمایه اولیه در راستای مدیریت پرورش، تغذیه و بهبود نژاد دام‌ها خواهید بود.
- در ابتدا، دامدار فعالیت خود را با دام‌های مولد آغاز می‌کند و با گذر زمان و تولید نسل‌های جدید، به پرورش آن‌ها می‌پردازد. این مرحله به لحاظ ایجاد گله، بسیار مهم است و در نهایت میتواند منجر به گسترش فعالیت دامدار شود.
- با توسعه و گسترش این فرآیند، افراد قادر خواهند بود، فضای نگهداری دام‌ها را گسترش داده و به کسب‌و‌کار خود رونق بخشند. در این مرحله، نیاز به تعریف و ایجاد امکانات بیشتر، ضروری است.
- با‌توجه به این نکته، یک دامداری بزرگ‌تر با تجهیزات حرفه‌ای‌تر و ساختاری متناسب با نیازهای آن شروع به فعالیت می‌کند. هنگامی که شرایط نگهداری و پرورش دام به این مرحله رسید، افراد می‌توانند جهت‌گیری مسیر خود را تعیین کنند.
- به‌عبارت دیگر، دامداری قابلیت پشتیبانی از چندین راهبرد مختلف را دارد. برخی افراد ممکن است برای زادوولد دام‌ها فعالیت کنند، در حالی که دیگران می‌توانند با استفاده از پرواربندی دام‌ها به‌عنوان منبع پروتئینی، آن‌ها را به کشتارگاه‌ها ارسال کنند.
- در این شرایط، برای دامداران موفق، انتخاب بهترین روش و مسیر کاری، بسته به شرایط اقتصادی و اجتماعی و همچنین عملکرد خود، بسیار حائز اهمیت است.
- یکی از ویژگی‌های مهمی که یک دامدار باید در اختیار داشته باشد، قدرت مالی قوی است. در این شرایط، دامدار باید مسیری را تشخیص دهد که سودآوری بیشتری را به‌همراه داشته باشد و با‌توجه به مزایایی که این مسیر میتواند برای او به‌همراه داشته باشد، ملاک‌های مختلف مربوط به انتخاب خود را در نظر بگیرد.
با‌توجه به مطالبی که تاکنون بیان شد، بهتر است نوع دامداری و دامپروری بهتر را در دسته‌بندی‌های زیر تعریف کنیم:
1. دامپروری به منظور توسعه و گسترش گله
احتمالا برای شما پیش آمده که بپرسید که چگونه توسعه و گسترش گله میتواند برای فرد دامدار سود و مزایای اقتصادی به‌همراه داشته باشد. در این زمینه، باید به این نکته اشاره کرد که عموما فرد دامدار از منابع جانبی دام‌ها به درآمد می‌رسد. این منابع جانبی شامل فروش شیر، پشم و در برخی موارد، فروش گوشت دام است.
همچنین، تولید محصولات لبنی متنوع با استفاده از دام‌های پرورشی، میتواند برای دامدار انتخابی پرسود باشد. به همین دلیل، بسیاری از تولیدکنندگان لبنیات، به‌جای خرید شیر از دامداران دیگر، دامپروری خود را دارند و از دام‌های مخصوص خود استفاده می‌کنند.
در نتیجه، توسعه و گسترش گله، باعث بهبود شرایط اقتصادی فرد دامدار می‌شود و امکان تولید محصولات متنوع را نیز در اختیار او قرار می‌دهد.
2. دامپروری به‌منظور فروش یا صدور دام
یکی از بهترین اهداف دامپروری، توجه به فرایند تغذیه و پرورش دام‌ها، به‌منظور تولید و فروش محصولات گوشتی است. این حوزه حتی برای صادرات دام‌ها نیز بسیار حائز اهمیت است. برای دستیابی به موفقیت در این زمینه، آگاهی و دانش کافی درباره فرایند تغذیه و مراقبت از دام‌ها امری ضروری است.
با‌توجه به نیازهای تغذیه‌ای دام‌ها، باید برنامه‌های مناسبی برای تامین تغذیه مناسب آن‌ها را تدوین کرد. همچنین، مراقبت و نظارت دقیق بر وضعیت سلامتی و بهداشت دام‌ها نیز امری حیاتی است. تنظیم تغذیه مناسب و ارائه تمامی نیازهای غذایی به دام‌ها، باعث رشد و توسعه سالم آن‌ها می‌شود و در نتیجه، تولید محصولات باکیفیت و قابلیت صادرات را فراهم می‌کند.
بنابراین، در تحقق این هدف از دامپروری، دانش و علم کافی در زمینه تغذیه و مراقبت از دام‌ها بسیار حائز اهمیت است.
3. ایجاد یک گله جهت اهداف تجاری و تولیدی
همانطور که اشاره شد، بسیاری از تولیدکنندگان جهت سهولت و سودآوری در فرایند تولید و فروش محصولات، دامپروری خود را دارند. مثلا یک مجموعه تولید نخ میتواند از الیاف پشم گوسفند برای تولید نخ استفاده کند. در این شرایط، یک دامداری شخصی، علاوه‌بر صرفه‌جویی در هزینه خرید پشم، به فروش گوشت و سودآوری از دیگر اجزای گوسفند نیز کمک می‌کند.
به همین دلیل، می‌توان گفت که حتی با وجود تولیدات وابسته به منابع نفتی، بخش گسترده‌ای از اقتصاد و تولید صنعتی، به دام‌ها و منابع طبیعی وابسته است.
تکلیف دام های پیر چی میشه؟
رفتار دامداران با دام‌های پیر که دیگر قادر به تولید مثل یا تولید محصولات با کیفیت بالا نیستند، به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
1. وضعیت سلامتی دام:
دام سالم:
- حفظ برای تولید: اگرچه ممکن است تولید مثل یا تولید محصولات در دام پیر کاهش یافته باشد، اما ممکن است همچنان برای تولید در حد قابل قبولی مفید باشد. در این صورت، دامدار ممکن است دام را برای مدتی دیگر نگه دارد، به خصوص اگر نژاد یا ژنتیک ارزشمندی داشته باشد.
- فروش برای تولید مثل: در برخی موارد، دام‌های پیر ممکن است به دلیل نژاد یا ژنتیک با ارزششان، برای تولید مثل به دامداران دیگر فروخته شوند.
- فرستادن به مراتع: برخی از دامداران، دام‌های پیر را به مراتع می‌فرستند تا به طور طبیعی بچرند و از فضای آزاد لذت ببرند. این کار میتواند به عنوان نوعی بازنشستگی برای دام در نظر گرفته شود.
دام بیمار یا مجروح:
- درمان: اگر بیماری یا جراحت دام قابل درمان باشد، دامدار ممکن است با مشورت دامپزشک، اقدام به درمان دام کند.
- کشتار: در موارد بیماری یا جراحت شدید که درمان آن غیرممکن یا غیراقتصادی باشد، دامدار ممکن است با روش‌های انسانی، دام را معدوم کند.
2. ملاحظات اقتصادی:
- ارزش دام: اگر دام پیر ارزش اقتصادی قابل توجهی (به عنوان مثال، به دلیل نژاد یا ژنتیک) داشته باشد، دامدار ممکن است تمایل به حفظ آن برای مدتی دیگر یا فروش آن به عنوان دام مولد داشته باشد.
- هزینه نگهداری: نگهداری از دام پیر میتواند پرهزینه باشد، به خصوص اگر نیاز به مراقبت‌های پزشکی یا تغذیه ویژه داشته باشد. در این صورت، دامدار ممکن است به دلیل صرفه اقتصادی، کشتار دام را انتخاب کند.
3. ملاحظات اخلاقی:
- رفاه دام: دامداران موظف هستند که از رفاه دام‌های خود، چه جوان و چه پیر، اطمینان حاصل کنند. این شامل فراهم کردن غذای کافی، آب، سرپناه و مراقبت‌های پزشکی لازم می‌شود.
- کشتار انسانی: در صورت نیاز به کشتار دام پیر، باید این کار به روشی انسانی و با کمترین درد و رنج برای دام انجام شود.
4. قوانین و مقررات:
- مقررات دامپزشکی: در برخی از کشورها، قوانین و مقرراتی در مورد نحوه نگهداری و معدوم کردن دام‌ها وجود دارد. دامداران موظف به رعایت این قوانین هستند.
در نهایت، تصمیم‌گیری در مورد سرنوشت دام پیر به عهده دامدار است و به عوامل مختلفی بستگی دارد. علاوه بر موارد ذکر شده، برخی از دامداران از گوشت دام‌های پیر برای مصرف شخصی خود یا فروش در بازار محلی استفاده می‌کنند.
تجربه و تخصص لازم برای شخص دامدار
برای دستیابی به موفقیت در حرفه دامپروری، نیاز به تجربه و تخصص اصولی نیاز است.
- آشنایی کامل با نژادها، مراقبت و تولید محصولات دامی، رعایت اصول بهداشتی و بهره‌وری در استفاده از منابع، مهارت‌های ضروری برای رسیدن به موفقیت در این حرفه هستند.
- با‌توجه به تغییرات پیوسته در این صنعت، آموزش و به‌روزرسانی مداوم، بسیار مهم و حائز اهمیت است تا همواره اطلاعات به‌روزی داشته باشید.
- با‌توجه به اینکه گوسفندان یکی از نژادهای محبوب برای پرورش دام هستند، ما قصد داریم در فرآیند پرورش آن‌ها، نژادهای مختلف را مورد بررسی قرار دهیم. وقتی دامدار مسیر و هدف پرورش دام را تعیین می‌کند، برخی گزینه‌ها برای انتخاب نژاد دام مطرح می‌شوند. افرادی که به‌دنبال توسعه گله هستند، بهتر است نژادهایی را انتخاب کنند که دارای قابلیت دوقلوزایی و یا حتی چندقلوزایی باشند.
- از سوی دیگر، برای افرادی که به‌دنبال پرواربندی، فروش یا صادرات دام هستند، نژادهای گوشتی می‌توانند بهترین گزینه باشند. همچنین، برای تولید محصولات لبنی، نژادهای شیری و برای تولید مواد بافتی، نژادهای پشمی مورد نیاز خواهند بود. بنابراین، این هدف و نیاز دامداری تاثیر زیادی بر انتخاب نژاد دام خواهد داشت.
- به‌طور کلی، موفقیت در پرورش انواع دام‌ها، تا حد زیادی به انتخاب مناسب نژاد دام بستگی دارد.
دامپروری سنتی
دامپروری سنتی یک شیوه دامداری است که بر‌اساس محیط طبیعی و منطقه‌ای که در آن انجام می‌شود، تعریف می‌شود. در این روش، دامداری به‌صورت روستایی و در فضای باز انجام می‌شود و تغذیه دام‌ها به‌طور کلی توسط طبیعت تامین می‌شود. به‌عبارت دیگر، طبیعت در فرایند پرورش دام بیشتر از انسان نقش دارد و در این روش، هر نژاد دام در شرایط خاصی که برای آن تعریف شده، پرورش می‌یابد.
با‌توجه به شیوه‌های دامپروری سنتی، بسیاری از روستاییان در‌حال‌حاضر از این روش برای پرورش دام‌های خود استفاده می‌کنند و دام‌های خود را به مناطق چرا و تغذیه، مانند دشت و کوهستان هدایت می‌کنند. اما یکی از چالش‌های بزرگی که در دامپروری سنتی وجود دارد، خطر حمله حیوانات وحشی به دام‌ها است.
دامپروری سنتی به‌علت عدم نیاز به سرمایه زیاد برای تجهیزات دامداری و انجام فعالیت در محیط طبیعی، برای افرادی که در ابتدای راه هستند و قدرت مالی برای ایجاد یک دامداری صنعتی و پیشرفته را ندارند، مناسب است.
اگر به دامداری سنتی به‌طور عمیق‌تر نگاه کنید، میتوانید آن را به‌عنوان یک فرایند تجربه‌محور تعریف کنید. به‌عبارت دیگر، پرورش دام در طبیعت و به‌شیوه سنتی یا عشایری، نیاز کمتری به دانش و آگاهی فنی در زمینه دامداری دارد.
در این روش، طبیعت به‌عنوان مرجع اصلی برای پرورش دام‌ها عمل می‌کند و تجربه و آزمون و خطاهایی که در طول فرایند دامداری داشته‌اید، به شما کمک می‌کند تا بهترین روش‌ها را انتخاب کنید. از این رو، در این روش، علم و فناوری حداقل تاثیر را در فرایند پرورش دام‌ها دارد.
دامپروری مدرن
دامپروری مدرن، که به‌عنوان دامداری مدرن شناخته می‌شود، از جمله شیوه‌هایی است که به‌دلیل گسترش صنعت و تولیدات مختلف با نیاز به دام، روز‌به‌روز در حال رشد است. در مقابل دامداری سنتی که به تجربه و دستاوردهای فردی دامدار بستگی دارد، در دامپروری مدرن، فناوری، تجهیزات، علم و دانش به‌خصوص در رشته دامپروری حاکم است.
در حقیقت، هدف از دامپروری نوین، اصلاح نژاد و افزایش نرخ زادوولد دام‌ها با‌توجه به مراقبت‌های بهداشتی است. در فرایند دامپروری به‌شیوه مدرن، مراقبت‌های دائمی با استفاده از تکنولوژی‌ها و شرایط تغذیه‌ای مناسب، سبب سلامتی هر چه بیشتر دام‌ها و کیفیت منابع پروتئینی و شیر آن‌ها می‌شود.
راه‌اندازی یک دامپروری نوین با شرایط ویژه، به‌دلیل نیاز به انواع فناوری و دستگاه‌های پیشرفته، هزینه‌ای به مراتب بیشتر نسبت به دامپروری سنتی دارد. با‌این‌حال، تولیدکنندگان بزرگ اغلب دامپروری مدرن را جایگزین انواع سنتی می‌کنند تا به این وسیله، مواد اولیه مربوط به تولیدات خود را، به‌طور مستقیم و باکیفیت مناسبی تامین کنند.
درآمد شغل دامداری و دامپروری
درباره شغل دامپروری باید گفت که این شغل به‌دلیل سودآوری قابل توجهی که پس از به نتیجه رسیدن، به آن دست می‌یابد، یکی از مشاغل پردرآمد است که توجه بسیاری را به‌سمت تولیدات گسترده، فروش و صادرات جلب می‌کند. در بین دام‌هایی که برای دامپروری استفاده می‌شوند، گوسفند یک نمونه پرسود است که به‌طور سریع میتواند، دامدار را به نتایج مطلوب برساند.
اما با‌توجه به دامپروری مدرن، می‌توان از نژادهای باکیفیت و محبوب برای پرواربندی استفاده کرد. این امر، با استفاده بهینه از منابع و فناوریهای موجود، میتواند به توسعه و پیشرفت در این حوزه کمک کند.
برای موفقیت در دامداری و دامپروری، کافی است با شرایط پرورش و نگهداری دام‌ها، وضعیت سلامتی، بهداشت و تغذیه آن‌ها آشنا باشید. به مراقبت مناسب از دام‌ها و بهداشت محیط زندگی آن‌ها توجه کنید. این اقدامات می‌توانند به حفظ سلامت و بهداشت دام‌ها و همچنین توسعه فعالیت‌های شما کمک کنند.
مزایای شغل دامداری و دامپروری
شغل دامپروری یکی از مشاغل با درآمد بالاست که بسیاری از روستاییان و عشایر به آن مشغول هستند. برخی از مزایای این شغل عبارتند از:
- یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌هایی که می‌توان در رابطه با شغل دامداری برشمرد، قابلیت توسعه بالا از طریق پرورش صحیح است.
- وجود مراتع سرسبز در مناطق مختلف ایران، یکی از دلایل دیگری است که شغل دامداری را به یکی از شغل‌های حاوی مزیت تبدیل می‌کند.
- بحث استقلال کاری، یکی دیگر از مزیت‌های شغل دامداری را تشکیل می‌دهد.
برای داشتن سود بالا، باید آگاهی بالایی نسبت به نحوه پرورش داشته باشید و از شم اقتصادی قوی برخوردار باشید. بنابراین، بیشتر مزایای این حرفه، به فعالیت خود افراد و نحوه مدیریت آن‌ها بستگی دارد.
معایب شغل دامداری
حوزه کاری دامپروری به‌دلیل مشکلات و چالش‌هایی که در زمینه شرایط و محیط پرورشی آن وجود دارد، اغلب افراد را نسبت به عواقب آن نگران می‌کند. به‌خصوص در رابطه با دامداری سنتی، این مشکلات و تهدیدات احتمالی به وضوح بیشتر هستند و میتواند افراد را تحت فشار قرار دهد. برخی از معایب این شغل عبارتند از:
- رکود و رونق اقتصادی، سرقت و یا حمله حیوانات درنده به گله، خشکسالی و نبود پوشش گیاهی برای چراگاه، میتواند باعث نگرانی شدید افراد شود.
- یکی از معایب دامپروری، نوسانات بازار است. تغییرات قیمت و عدم ثبات، میتواند به لحاظ اقتصادی، به فعالیت افراد ضربه وارد کند.
البته باید توجه داشت که این نوسانات به عوامل و دلایل مختلفی بستگی دارد و نمی‌توان به‌طور کلی آن را در نظر گرفت. با‌این‌حال، با استفاده از روش‌های حرفه‌ای و استفاده از تحلیل بازار، می‌توان بهبود قابل توجهی در این حوزه را داشت.
مشکلات یک دامدار در مسیر تولید
در ادامه به برخی از مشکلاتی که یک دامدار ممکن است با آن روبه‌رو شود، می‌پردازیم.
1. تامین علوفه
تامین علوفه برای دام‌ها، یکی از مهمترین چالش‌هایی است که هر دامدار با آن روبه‌رو می‌شود و میتواند به‌شدت بر قیمت نهایی محصول تاثیرگذار باشد. قیمت علوفه در برخی موارد، به عواملی مانند وضعیت آب‌وهوا، وابسته است.
2. کنترل کردن بیماری‌های دام
در گذشته، بهداشت در دسترس عموم نبود و با شیوع بیماری‌های واگیردار، دامداران تقریبا تمام سرمایه خود را از دست می‌دادند. اما امروزه، با پیشرفت فناوری در حوزه دامپزشکی در ایران، مشکلات بسیاری حل شده است و باعث شده تا دام‌ها به‌طور قابل توجهی، نسبت به گذشته کمتر از بین بروند.
بیماری‌های رایج مانند تب مالت و تب برفکی در حال از بین رفتن هستند و به‌دلیل آگاهی‌هایی که به‌وجود آمده است، کاهش یافته‌اند. باید توجه داشت که هزینه واکسیناسیون دام‌ها و هزینه‌های مربوط به بیماری‌های دام، عواملی هستند که باعث افزایش قیمت نهایی محصولات دامی و لبنی و همچنین قیمت دام زنده می‌شوند.
3. تلاش شبانه‌روزی جهت نتیجه‌گیری
دامداری یکی از حرفه‌هایی است که نیازمند تلاش و پشتکار فراوان نسبت به سایر شغل‌ها است. برای رسیدن به نتیجه مطلوب و هدف دلخواه خود، دامداران موفق باید به‌صورت شبانه‌روزی تلاش کنند.
شروع فعالیت در دامداری قبل از طلوع آفتاب صورت می‌گیرد و تا آخر روز ادامه دارد. این مسئله نشان‌دهنده اهمیت بیش‌از‌حد مدیریت و کنترل است. دامداران موفق باید با‌دقت و هوشمندی، تمامی جنبه‌ها و مسائل مرتبط با دامداری را مدیریت کنند تا به‌دلیل عدم آگاهی، بازدهی پایینی نداشته باشند.
برخی از تجهیزات مورد نیاز دامداران
در ادامه به تعدادی از تجهیزات کاربردی و حیاتی در صنعت دامداری اشاره می‌کنیم که عبارتند از:
- دستگاه میکسر خوراک دام و طیور
- بچینگ خوراک دام
- دستگاه شیردوش گاو
- وان آبشخور دام
- آخور سبد دار مخصوص بز، گاو و گوساله
- یونجه خور دستی
- کاه و جو خوری مکانیکی
- پشم چین گوسفند
- تجهیزات توزین دامداری
- فن و هواکش دامداری
- شاخ سوز دام
- هیدروسیکلون کشاورزی
- علوفه‌خوری گوسفند
- تجهیزات کنترل و لوازم اندازه‌گیری (دماسنج)
- رطوبت‌سنج علوفه
۵ توصیه برای تبدیل شدن به یک دامدار موفق
برای اینکه به یک دامدار موفق و ثروتمند تبدیل شوید، به نکات زیر توجه داشته باشید:
- نژادهای دامی را انتخاب کنید که با شرایط اقلیمی و آب و هوایی منطقه شما بیشترین سازگاری را داشته باشند.
- دامداری خود را با تجهیزات مدرن و کاربردی مجهز نمایید و مدیریت دقیق گله و دوره‌های جفت‌گیری را به‌صورت منظم انجام دهید.
- جیره غذایی مناسبی تهیه کنید و تغذیه کل گله را به‌خوبی مدیریت کنید تا سلامت و رشد دام‌ها تضمین شود.
- اطلاعات کافی درباره علائم بیماری‌ها کسب کرده و روش‌های بهینه پرورش و نگهداری دام‌ها را به‌کار ببرید تا از ضرر و زیان ناشی از تلفات جلوگیری شود.
- از ابزارهای تبلیغات و بازاریابی به‌درستی بهره ببرید و یک برند شخصی برای عرضه مستقیم محصولات دامداری خود به مشتریان ایجاد کنید.
برای راه‌اندازی کسب‌و‌کار دامداری و دامپروری از چه کسی مشاوره بگیریم؟
برای افرادی که تمایل دارند یک کسب‌و‌کار پرسود را راه‌اندازی کنند، کسب‌و‌کار دامداری و دامپروری فرصتی عالی است. البته این شغل ریزه کاری ها و نکات خاص خود را دارد. برای اینکه به حداکثر سود رسیده و از ضرر و زیان جلوگیری کنید، به شما استفاده از خدمات مشاوره کسب و کار آکادمی پاکراه را پیشنهاد می‌دهیم. مشاورین ما به خوبی شما را راهنمایی کرده و به تمام سوالات و دغدغه هایتان پاسخ خواهند داد.
روی دکمه «مشاوره آنلاین» کلیک کنید تا مهندس ایمان پاکراه و تیم آکادمی پاکراه به‌صورت آنلاین و کاملاً رایگان راهنمایی‌تان کنند.
مشاوره آنلاین