کنیبالیزیشن (Cannibalization) در دنیای دیجیتال مارکتینگ و سئو به وضعیتی اشاره دارد که چندین صفحه از یک وبسایت برای یک کلمه کلیدی یا مجموعه‌ای از کلمات کلیدی مشابه رقابت می‌کنند. این رقابت داخلی باعث میشود که صفحات وبسایت به جای تقویت یکدیگر، عملکرد هم را تضعیف کنند.
نتیجه این پدیده می‌تواند کاهش رتبه‌بندی در نتایج جستجو، پراکندگی ترافیک و حتی سردرگمی کاربران باشد. در این مقاله از آکادمی کسب و کار پاکراه، به‌طور جامع به مفهوم کنیبالیزیشن، روش‌های شناسایی آن و راه‌حل‌های عملی برای رفع این مشکل می‌پردازیم.
اگر سوالی در خصوص این مطلب داشتید، می‌توانید در بخش پرسش و پاسخ یا کامنت‌ها مطرح کنید تا پاسخگویتان باشیم!
کنیبالیزیشن چیست و چرا اهمیت دارد؟
گری ایلیس، از تحلیلگران گوگل، در سال ۲۰۲۰ در توییتی اظهار داشت:
کنیبالیزیشن در سئو زمانی رخ میدهد که دو یا چند صفحه از یک وبسایت برای یک کلمه کلیدی یا هدف جستجوی مشابه بهینه شده باشند. این صفحات به جای اینکه به موتورهای جستجو کمک کنند تا بهترین نتیجه را برای کاربران نمایش دهند، با یکدیگر رقابت می‌کنند.
این رقابت داخلی می‌تواند باعث شود که موتور جستجویی مانند گوگل نتواند تصمیم بگیرد کدام صفحه از وبسایت شما باید برای یک پرس‌وجو رتبه‌بندی شود. در نتیجه، ممکن است هیچ‌کدام از صفحات شما به رتبه‌ای که شایسته آن هستند نرسند.
به گفته جان مولر، یکی از تحلیلگران ارشد گوگل، در سال ۲۰۱۹ در یک جلسه پرس‌وجو در Google Webmaster Hangout:
این پدیده نه‌تنها رتبه‌بندی صفحات را تحت تاثیر قرار میدهد، بلکه می‌تواند تجربه کاربری را نیز مختل کند.
کنیبالیزیشن همچنین می‌تواند منابع داخلی وبسایت را هدر دهد. به جای اینکه تمام تلاش‌های سئو، لینک‌سازی و تولید محتوا روی یک صفحه قوی متمرکز شود، این منابع بین چند صفحه تقسیم می‌شوند و هیچ‌کدام به پتانسیل کامل خود نمی‌رسند.
انواع کنیبالیزیشن
کنیبالیزیشن در سئو به چند شکل مختلف ظاهر میشود. درک این انواع به شما کمک می‌کند تا مشکل را بهتر شناسایی کنید:
۱. کنیبالیزیشن کلمه کلیدی
این نوع رایج‌ترین شکل کنیبالیزیشن است و زمانی رخ میدهد که چندین صفحه برای یک کلمه کلیدی یکسان یا بسیار مشابه بهینه شده باشند.
۲. کنیبالیزیشن هدف جستجو
حتی اگر کلمات کلیدی دقیقاً یکسان نباشند، ممکن است صفحات مختلف یک وبسایت برای پاسخ به یک هدف جستجوی مشابه رقابت کنند.
۳. کنیبالیزیشن لینک‌های داخلی
اگر لینک‌سازی داخلی وبسایت شما به‌گونه‌ای باشد که لینک‌های داخلی به چندین صفحه برای یک موضوع مشابه اشاره کنند، این موضوع می‌تواند باعث پراکندگی اعتبار (Authority) بین صفحات شود و قدرت سئوی آن‌ها را کاهش دهد.
این مورد در کیس‌های مشاوره سئو در آکادمی پاکراه به شدت رایج است و حل کردن آن، علاوه بر اصلاح معماری سایت، باعث افزایش کلی ورودی هم میشود.
چرا کنیبالیزیشن مشکل‌ساز است؟
کنیبالیزیشن می‌تواند به دلایل زیر به وبسایت شما آسیب برساند:
- کاهش رتبه‌بندی در نتایج جستجو: وقتی چندین صفحه برای یک کلمه کلیدی رقابت می‌کنند، گوگل ممکن است هیچ‌کدام را به‌عنوان صفحه اصلی شناسایی نکند و در نتیجه رتبه‌بندی کلی سایت کاهش یابد.
- پراکندگی ترافیک: ترافیک ورودی بین چند صفحه تقسیم میشود و هیچ‌کدام به پتانسیل کامل خود نمی‌رسند.
- تجربه کاربری ضعیف: کاربران ممکن است با محتوای تکراری یا مشابه مواجه شوند که باعث سردرگمی آن‌ها میشود.
- هدر رفتن منابع: تولید محتوا، بهینهسازی و لینک‌سازی برای چندین صفحه مشابه، منابع زمان و هزینه را هدر میدهد.
روش‌های شناسایی کنیبالیزیشن
برای رفع کنیبالیزیشن، ابتدا باید آن را شناسایی کنید. در ادامه، چند روش کاربردی برای تشخیص این مشکل ارائه میشود:
۱. استفاده از Google Search Console
گوگل سرچ کنسول ابزار قدرتمندی برای شناسایی کنیبالیزیشن است. برای این کار:
- به بخش Performance بروید.
- یک کلمه کلیدی خاص را در بخش Queries جستجو کنید.
- در تب Pages، بررسی کنید که آیا چندین صفحه برای همان کلمه کلیدی ترافیک دریافت می‌کنند یا خیر.
اگر بیش از یک صفحه برای یک کلمه کلیدی رتبه‌بندی شده باشد، ممکن است کنیبالیزیشن رخ داده باشد و این مورد نیاز به بررسی نتایج جستجو دارد.
۲. جستجوی دستی در گوگل
یک روش ساده اما موثر، جستجوی کلمات کلیدی هدف در گوگل با استفاده از عملگر site: است. برای مثال:
site:example.com “کلمه کلیدی”
این جستجو تمام صفحاتی از وبسایت شما که برای کلمه کلیدی موردنظر رتبه‌بندی شده‌اند را نشان میدهد. اگر چندین صفحه با محتوای مشابه و نزدیک به هم ظاهر شوند، احتمال کنیبالیزیشن وجود دارد. با بررسی سرچ کنسول و پیدا کردن کیووردهای هر صفحه می‌توانید از کنیبال بودن یا نبودن این صفحات مطمئن شوید.
۳. ابزارهای سئو مانند Ahrefs و SEMrush
ابزارهای حرفه‌ای سئو مانند Ahrefs، SEMrush یا Screaming Frog می‌توانند کنیبالیزیشن را به‌سرعت شناسایی کنند.
برای مثال در Ahrefs می‌توانید به این روش از این کلمات مطلع شوید:
- به بخش Organic Keywords بروید.
- فیلتر کنید تا کلمات کلیدی‌ای که چندین صفحه برای آن‌ها رتبه‌بندی شده‌اند را ببینید.
- صفحاتی که برای کلمات کلیدی مشابه رقابت می‌کنند را بررسی کنید.
۴. تحلیل لینک‌های داخلی
لینک‌سازی داخلی ضعیف می‌تواند به کنیبالیزیشن منجر شود. با ابزارهایی مانند Screaming Frog، می‌توانید ساختار لینک‌های داخلی را بررسی کنید و ببینید آیا چندین صفحه برای یک موضوع مشابه لینک دریافت می‌کنند یا خیر.
راه‌حل‌های رفع کنیبالیزیشن
پس از شناسایی کنیبالیزیشن، باید اقدامات لازم برای رفع آن انجام شود. در ادامه، راه‌حل‌های عملی و کاربردی ارائه شده است:
۱. ادغام محتوای صفحات
یکی از موثرترین روش‌ها برای رفع کنیبالیزیشن، ادغام محتوای صفحات مشابه در یک صفحه جامع است.
فراموش نکنید که باید محتوا را قبل از ریدایرکت حذف کنید. در غیر این صورت محتوا همچنان داخل سایت و همچنین سایت مپ باقی خواهد ماند اما Status Code آن 200 نخواهد بود.
ریدایرکت URLها در سایت مپ اشتباه است، زیرا سیگنال‌های متناقضی به گوگل می‌فرستد، باعث هدررفت کراول باجت، کاهش اعتبار و سیگنال‌های رتبه‌بندی برای URL نهایی، و تاثیر منفی بر ساختار سایت و تجربه کاربری میشود. به‌جای آن، نقشه سایت باید فقط URLهای نهایی و استاندارد را فهرست کند تا موتورهای جستجو محتوای مرتبط را به‌طور مؤثر خزیده و ایندکس کنند.
۲. استفاده از ریدایرکت ۳۰۱
اگر ادغام محتوا ممکن نیست، می‌توانید صفحات ضعیف‌تر را به صفحه قوی‌تر ریدایرکت کنید. ریدایرکت ۳۰۱ به گوگل اعلام می‌کند که صفحه جدید جایگزین صفحه قدیمی است و تمام اعتبار سئوی صفحه قدیمی به صفحه جدید منتقل میشود.
۳. بهینهسازی برای کلمات کلیدی متمایز
در برخی موارد، ممکن است صفحات شما برای کلمات کلیدی مشابه اما با اهداف جستجوی متفاوت بهینه شده باشند. در این حالت، هر صفحه را برای یک کلمه کلیدی یا هدف جستجوی خاص بهینه کنید. برای مثال، یک صفحه را برای «خرید گوشی سامسونگ» و صفحه دیگر را برای «بررسی گوشی‌های سامسونگ» بهینه کنید.
۴. استفاده از تگ Canonical
اگر نمی‌خواهید صفحات را ادغام یا ریدایرکت کنید، می‌توانید از تگ Canonical استفاده کنید. این تگ به گوگل اعلام می‌کند که کدام صفحه نسخه اصلی است و باید برای رتبه‌بندی در نظر گرفته شود.
برای مثال:
<link rel=”canonical” href=”https://example.com/main-page”>
این روش زمانی مناسب است که صفحات مشابه به دلایل خاصی (مثلاً نیازهای تجاری) باید جداگانه باقی بمانند.
۵. بهبود لینک‌سازی داخلی
لینک‌سازی داخلی را اصلاح کنید تا تمام لینک‌ها به یک صفحه اصلی برای هر کلمه کلیدی اشاره کنند. این کار به گوگل کمک می‌کند تا صفحه اصلی را شناسایی کند و اعتبار سئو به یک صفحه متمرکز شود.
۶. بازنویسی یا حذف محتوای تکراری
اگر صفحات شما محتوای تکراری یا بسیار مشابه دارند، محتوای یکی از صفحات را بازنویسی کنید یا آن را حذف کنید. محتوای منحصربه‌فرد و متمایز به گوگل کمک می‌کند تا هر صفحه را برای هدف خاصی در نظر بگیرد.
پیشگیری از کنیبالیزیشن
برای جلوگیری از بروز کنیبالیزیشن در آینده، چند استراتژی کلیدی وجود دارد:
۱. برنامهریزی دقیق کلمات کلیدی
قبل از تولید محتوا، یک استراتژی کلمات کلیدی دقیق ایجاد کنید. برای هر صفحه، یک کلمه کلیدی اصلی و مجموعه‌ای از کلمات کلیدی مرتبط تعریف کنید. از ابزارهایی مانند Google Keyword Planner یا Ahrefs برای شناسایی کلمات کلیدی مناسب استفاده کنید.
۲. ساختار منظم وبسایت
ساختار وبسایت خود را به‌گونه‌ای طراحی کنید که هر صفحه هدف مشخصی داشته باشد. برای مثال، دسته‌بندی‌های واضح و سلسله‌مراتبی برای محصولات یا ساختار پیلار کلاستر برای مقالات ایجاد کنید.
۳. نظارت مداوم
به‌طور منظم عملکرد صفحات خود را در Google Search Console و ابزارهای سئو بررسی کنید تا از بروز کنیبالیزیشن جلوگیری کنید.
برای بهبود سئو و بهینه سازی سایت خود از چه کسی مشاوره بگیریم؟
کنیبالیزیشن یک چالش رایج در سئو است که می‌تواند عملکرد وبسایت شما را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. با شناسایی دقیق این مشکل از طریق ابزارهایی مانند Google Search Console و Ahrefs و اعمال راه‌حل‌هایی مانند ادغام محتوا، ریدایرکت ۳۰۱ و استفاده از تگ Canonical، می‌توانید این مشکل را برطرف کنید.
پیشگیری از کنیبالیزیشن نیز با برنامهریزی دقیق کلمات کلیدی و نظارت مداوم امکان‌پذیر است. در نهایت، هدف این است که تجربه کاربری بهتری ارائه دهید و سیگنال‌های قوی‌تری به موتورهای جستجو ارسال کنید تا رتبه‌بندی و ترافیک ارگانیک وبسایت شما بهبود یابد.
روی دکمه «مشاوره آنلاین» کلیک کنید تا مهندس ایمان پاکراه و تیم آکادمی پاکراه به‌صورت آنلاین و کاملاً رایگان راهنمایی‌تان کنند.
مشاوره آنلاین