کوچ و منتور یعنی چه؟ اصلا تفاوت کوچینگ و منتورینگ در چیست؟ دو واژه کوچ و منتور در چندین سال اخیر بسیار مورد استفاده قرار گرفته‌اند. این دو مفهوم در مسیر موفقیت و رشد شخصی و شغلی نقش مهمی ایفا می‌کنند. بسیاری از افراد این دو واژه را یکی می‌دانند؛ در حالی که باید بگوییم اینگونه نیست و تفاوت‌های اساسی بین آن‌ها وجود دارد.
در این مطلب از آکادمی کسب و کار پاکراه به تعریف این دو مفهوم پرداخته و تفاوت آن‌ها با یکدیگر را بررسی می‌کنیم؛ پس حتما تا انتها همراهمان بمانید و اگر نیاز به راهنمایی بیشتر داشتید، کامنت بگذارید تا به صورت آنلاین و فوری به شما پاسخ دهیم.
- کوچینگ یعنی چه؟
- منتورینگ یعنی چه؟
- شباهت‌های کوچینگ و منتورینگ
- تفاوت‌های کوچینگ و منتورینگ
- تخصص
- نوع رابطه
- طراحی
- آموزش
- نوع جلسات
- نوع گرایش
- مهارت ها
- مزایای کوچینگ و منتورینگ
- کوچینگ برای چه افرادی مناسب است؟
- منتورینگ برای چه افرادی مناسب است؟
- کاربرد کوچینگ در کدام حوزه‌ها است؟
- کاربرد منتورینگ در کدام حوزه‌ها است؟
- از چه کسی مشاوره بگیریم؟
کوچینگ (Coaching) یعنی چه؟
کوچینگ فرایندی است که در آن، یک کوچ (مربی) به فرد کمک می‌کند تا اهداف خود را شناسایی کند، ظرفیت‌های بالقوه خود را کشف نماید و به بهینه‌ترین راهکارها برای حل چالش‌ها دست یابد.
در این روش، کوچ پاسخ‌ها را به فرد ارائه نمی‌دهد، بلکه از طریق پرسش‌های هدفمند، ایجاد فضایی برای شنیدن فعال و ارائه بازخوردهای سازنده، فرد را هدایت می‌کند تا خود به پاسخ‌ها و راه حل‌ها برسد.
فرض کنید یک فروشنده هستید که ماه گذشته نتوانستید به هدف فروش خود دست یابید و احساس می‌کنید نیاز به بهبود عملکرد دارید.
کوچ با شما جلسه می‌گذارد و از شما می‌پرسد: “چه عواملی باعث شد به هدف نرسی؟”، “چه تغییراتی در رویکردت می‌تونه عملکردت رو بهتر کنه؟”، “اولین قدمی که می‌تونی برای افزایش فروشت برداری چیه؟”
در این فرایند، خود شما به این نتیجه می‌رسید که باید روش‌های جدیدی برای جذب مشتری امتحان کنید یا زمان‌بندی تماس‌هایتان را تغییر دهید.
حوزه فعالیت کوچینگ بر خلاف منتورینگ محدود نیست بلکه حوزه‌های گوناگونی را پوشش می‌دهد. کوچینگ در بروز تحولات فردی و حرفه‌ای نقش مهمی بازی می‌کند؛ از افراد عادی تا حتی ستاره‌های برجسته دنیا، همه و همه از کوچینگ برای بهبود زندگی و تعاملات خود استفاده می‌کنند.
با این روش، می‌توانید نقاط قوت خود را بهبود بخشید و نقاط ضعف خود را با کمک مربی‌های مجرب و حرفه‌ای بهبود و تقویت کنید.
منتورینگ (mentoring) یعنی چه؟
منتورینگ یک روش پرطرفدار برای یادگیری و بهبود مهارت‌هاست که در آن یک فرد با تجربه و ماهر به عنوان راهنما و مربی برای فرد دیگری در نظر گرفته می‌شود. منتورینگ بیشتر در فضای کسب و کار نمود پیدا می‌کند.
مربی معمولا از دانش، تجربه و مهارت‌های خود برای یادگیری و بهبود مهارت‌های فرد دیگر استفاده کرده و به آن در پیشرفت مسیر کمک شایانی می‌کند.
فرض کنید یک کارآموز حسابداری هستید که تازه وارد یک شرکت شده‌اید و با پیچیدگی‌های نرم‌افزارهای مالی شرکت آشنا نیستید.
حسابدار ارشد شرکت (منتور شما) کنار شما می‌نشیند و به شما نشان می‌دهد که چگونه فاکتورها را در نرم‌افزار ثبت کنید، چطور گزارش‌های مالی پایه را استخراج کنید، و نکات مهمی را درباره حفظ دقت در ورود داده‌ها به شما آموزش می‌دهد.
او تجربه خود را در مورد اشتباهات رایج و چگونگی اجتناب از آن‌ها با شما به اشتراک می‌گذارد.
با داشتن یک منتور عالی و با تجربه شما می‌توانید مهارت‌های نوینی را یاد بگیرید و به روز باشید. همچنین با داشتن یک منتور، مسیری کوتاه‌تر و موثرتر برای رسیدن به هدف‌های خود خواهید داشت.
اگر شما هم به دنبال یک منتور هستید می‌توانید از طریق سایت آکادمی پاکراه اقدام به رزرو وقت مشاوره کنید. در طول این مسیر همکاران و کارشناسان ما همراه شما هستند.
شباهت‌های بین کوچینگ و منتورینگ
همانطور که گفته شد این دو مفهوم با یکدیگر شباهت‌هایی نیز دارند که قطعا اشاره به آن چندان خالی از لطف نخواهد بود. از جمله شباهت‌های بین کوچینگ و منتورینگ عبارت‌اند از:
- در هر دو، یک رابطه دو طرفه وجود دارد.
- هر دو از پیشرفت، ترقی و بهبود فرد حمایت می‌کنند.
- در هر دو جلسات چند ماهه وجود دارد.
- چه در منتورینگ و چه در کوچینگ زمانی کارایی و عملکرد بیشتر می‌شود که هر دو فرد رابطه بهتری با یکدیگر داشته باشند.
- در هر دو مورد قراردادهایی بین طرفین وجود دارد که نشان از توافقات شخصی بین دو نفر است.
- هر دو این موارد را می‌توان در فرایندهای یادگیری و توسعه اجرا و پیاده‌سازی کرد.
تفاوت‌های کوچینگ و منتورینگ در چیست؟ (7مورد مهم)
بسیاری از متخصصان و افراد ماهر در این زمینه بیان می‌کنند که مرز دقیقی بین کوچینگ و منتورینگ وجود ندارد و این دو واژه بسیار به یکدیگر نزدیک هستند. با این حال، این دو مفهوم با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند که بهتر است از آن اطلاع داشته و سپس مسیر دقیق خود را هموار و تعیین کنید. این تفاوت‌ها شامل موارد ذیل هستند:
| ویژگی | منتورینگ (Mentoring) | کوچینگ (Coaching) |
|---|---|---|
| 1. تخصص | در یک زمینه خاص است و دانش عمیقی دارد. | در زمینه مشاوره فعالیت دارد. |
| 2. نوع رابطه | رابطه طولانی مدت است (بیش از 6 ماه یا حتی سال‌ها). | رابطه کوتاه مدت است. |
| 3. طراحی | فرایند آموزش از پیش طراحی شده است. | نیاز به طراحی از پیش تعیین شده ندارد. |
| 4. آموزش | آموزش مستقیم | هدایت مرحله به مرحله |
| 5. نوع جلسات | جلسات مستقیم | جلسات غیرمستقیم |
| 6. نوع گرایش | روابط‌گرا | وظیفه‌گرا |
| 7. مهارت‌ها | تخصص بالا در حوزه مربوطه، علاقه به کمک، توانایی بالا در ارائه راهنمایی، مهارت‌های ارتباطی، تعهد | احترام و درک متقابل، شناخت شرایط بحرانی، توانایی به چالش کشیدن، تحلیل اهداف، تشخیص شخصیت، مسئولیت‌پذیری |
در ادامه دقیق تر این تفاوت‌ها را بررسی می‌کنیم.
1. متخصص بودن
منتورینگ:
- منتور در یک یا چند زمینه خاص، تخصص و تجربه زیادی دارد و به علم و دانش کافی رسیده است.
- به همین خاطر به خوبی میتواند دیگران را هم در همان زمینه راهنمایی کند.
کوچینگ:
- کوچ در زمینه مشاوره کلی فعالیت دارد و افرادی که به یک کوچ مراجعه می‌کنند، میتوانند در هر زمینه‌ای با او مشورت کنند.
- چرا که کوچ در واقع فرد را در مسیر درست قرار داده و به او کمک می‌کند تا مسائل را خودش حل کند.
فرض کنید مدیر یک کسب و کار آنلاین هستید و بازاریابی دیجیتال انجام می‌دهید. شما در این بخش از فرایند برای سئوی کسب و کار خودتان به یک مربی نیاز دارید تا در کنارتان باشد، در این بخش به این دلیل که نیاز به یک مربی متخصص دارید که از الگوریتم های سئو آگاهی کامل داشته باشد، تنها با منتورینگ امکان پذیر است.
اما برای اینکه بهتر بتوانید کارهایتان را مدیریت کرده و زمان بندی و برنامه ریزی درستی داشته باشید، به یک کوچ نیاز خواهید داشت. در واقع کوچ ذهن شما را مرتب می‌کند تا برای یادگیری آماده باشید، اما منتور تمام مسائل تخصصی را به شما یاد می‌دهد.
2. نوع رابطه
منتورینگ:
- در منتورینگ معمولا رابطه بین دو شخص به صورت طولانی مدت است.
- حتی در برخی از دوره‌های منتورینگ ممکن است این فرایند بیشتر از 6 ماه به طول بینجامد.
- در برخی موارد نیز ممکن است این فرآیند چندین سال طول بکشد.
کوچینگ
- در کوچینگ نوع رابطه به صورت کوتاه مدت بوده و معمولا به موضوعات، فوری رسیدگی می‌شود.
- به طوری که عملکردها و مهارت‌های فعلی هر شخص با یکدیگر مرتبط و در یک سو هستند.
3. طراحی
منتورینگ:
در منتورینگ باید طراحی صورت گرفته و فرایند آموزش، از پیش طراحی شود.
کوچینگ:
- کوچینگ نیاز به هیچ طراحی ندارد و در طول زمان شکل می‌گیرد.
4. آموزش
منتورینگ:
- منتور معمولا با آموزش و نحوه یادگیری فرد در ارتباط است.
- این آموزش معمولا به طور یادگیری مستقیم است.
کوچینگ:
- در کوچینگ عکس این قضیه صادق است.
- به طوری که کوچینگ به صورت مرحله به مرحله و با تمرکز لازم فرد را هدایت می‌کند.
- با این کار، به فرد کمک می‌کند تا آگاهی آن افزایش یافته و در مسیر صحیح و درستی قرار گیرد.
5. نوع جلسات
منتورینگ:
- در منتورینگ جلسات به صورت مستقیم انجام می‌شود.
- منتور بلافاصله در خصوص مطالب مورد نظر، آموزش‌های لازم را ارائه خواهد داد.
کوچینگ:
- در کوچینگ نوع جلسات به صورت غیر مستقیم است.
- برای نمونه، در کوچینگ مربی شروع جلسات را با طرح یک سوال انجام می‌دهد. با این کار، سبب می‌شود تا فضایی فراهم شده و باعث جلب اعتماد و اطمینان دو طرف شود.
- برای رسیدن به این هدف افراد به قابلیت‌های درونی خود پی برده و درباره توانایی‌های خود صحبت می‌کنند.
- به عبارتی با این توصیفات می‌توان ذکر کرد که یک کوچ با توجه به ساختار یک فرد در کنار او حاضر می‌شود. سپس با بررسی عملکرد و نقش‌های مختلف روزانه او را هدایت و حمایت می‌کند.
6. نوع گرایش
کوچینگ:
- تمرکز کوچینگ بر روی مسائلی از قبیل صحبت کردن به صورت دقیق، یادگیری نحوه تفکر استراتژیک، مدیریت موثرتر و مسائلی از این قبیل است.
- با توجه به این توضیحات می‌توان گفت که کوچینگ یک گرایش وظیفه‌گرا است.
منتورینگ:
- منتورینگ بر روی مسائلی از جمله ایجاد یک محیط امن و مطمئن که سازمان‌ها و کسب و کارها بتوانند موفقیت شخصی و حرفه‌ای هر فرد را ایجاد کنند، استوار است.
- از این رو، منتورینگ یک گرایش روابط‌گرا است.
7. مهارت‌های مورد نیاز
منتورینگ:
- کسی که به عنوان مربی یا یک راهنما انتخاب می‌شود باید مهارت بسیاری در حوزه تخصصی خود داشته باشد.
- از دیگر مهارت‌های منتورینگ باید به علاقه او به کمک کردن دیگر افراد اشاره کرد. این مورد نقطه کلیدی و مهم برای شروع راهنمایی است.
- جدا از این موارد منتور باید از توانایی‌های بالایی برخوردار باشد.
- راهنمایی‌های او کامل و جامع باشد.
- توانایی لازم در برقراری ارتباط و مهارت‌های بین فردی را داشته باشد.
- همچنین تعهد داشتن برای یک منتور حرف اول را می‌زند. به طوری که اگر یک مربی فردی را در شروع مسیر کمک می‌کند باید تا آخر مسیر نیز همراه و همدل او باشد.
- نمی‌شود که تا نیمه راه بیاید و به طور غیر قابل باوری آن را نیمه کاره تمام کند.
کوچینگ:
- در کوچینگ باید بین دو فرد مراجعه کننده و کوچ احترام و درک متقابل صورت گیرد.
- مربی کوچ شرایط بحرانی طرف مقابل را شناخته و آن را درک کند.
- از منابع بسیاری برای الهام به یک شخص و راهنمایی او بهره گیرد.
- توانایی به چالش کشیدن افراد را داشته باشد.
- اهداف مراجعه کننده را به طور کامل و جامع واکاوی و تحلیل کند.
- توانایی لازم در تشخیص شخصیت افراد داشته باشد.
- و در نهایت، مسئولیت‌پذیر باشد.
مزایای کوچینگ و منتورینگ برای کسب و کارها
جدا از اینکه کوچینگ و منتورینگ با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند، اما هر کدام از مزایای مختلفی برای کسب و کارها برخوردار هستند. این مزایا عبارتند از:
- به طور کلی، بهره‌مند شدن از یک مربی میتواند تغییرات اساسی و بسیاری در کسب و کار و حتی شیوه زندگی ما داشته باشد.
- چه کوچ و چه منتور هر دو در یادگیری و آموزش یک سری از موارد بسیار تاثیرگذار هستند.
- هر دو این موارد میتواند به فرد کمک کند تا در مسیر درستی قرار گرفته و فرد را در بهترین و مناسب‌ترین شرایط خود قرار دهد.
- سازمان‌ها و کسب و کارهایی که از مربی و راهنما استفاده می‌کنند، در عملکرد کاری افراد و افزایش روحیه آن‌ها تاثیرات چشمگیری را به ارمغان می‌آورند.
این عوامل دست به دست هم می‌دهند تا فرد از اعتماد به نفس لازم و کافی برخوردار شود؛ در نتیجه، همین عوامل سبب می‌شود تا سازمانی ایده‌آل با افرادی ماهر و خبره به وجود آید و کسب و کار شما قفل نشود.
کوچینگ برای چه افرادی مناسب است؟
کوچینگ به افرادی توصیه می‌شود که از ویژگی‌های زیر برخوردار باشند:
- تمایل به ایجاد تغییرات مثبت
- ریسک‌پذیر در حد معمول
- برخورداری از سلامت روان (در حد معقول)
- داشتن مهارت و دانش در یک یا چند حوزه
- قادر به صرف هزینه و زمان برای رسیدن به اهداف
- داشتن مسئولیت‌پذیری
منتورینگ برای چه افرادی مناسب است؟
منتورینگ به افرادی توصیه می‌شود که ویژگی های زیر را داشته باشند:
- توسعه کارکنان برای به دست آوردن مهارت‌ها و صلاحیت‌های لازم
- به وجود آوردن تخصص و تجربه در کارکنان تازه وارد و نسل آینده
- افرادی که به منابع لازم و زمان کافی برای جست‌وجوی راه‌حل ندارند
- نیاز و بهره گرفتن از یک فرد با دانش شخصی و تخصص کافی
- وجود شکاف اطلاعاتی در سازمان
- توسعه رهبران و استعدادهای آنان برای برنامه‌ریزی در زمینه جانشینی
کاربرد کوچینگ در کدام حوزه‌ها است؟
اگر بخواهیم ساده‌تر و شفاف‌تر این مطلب را ذکر کنیم، باید بگوییم که کوچینگ در مسائلی کاربرد دارد که پای خودشکوفایی، رشد و ترقی به میان بیاید. از جمله کاربردهای کوچینگ می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- رسیدن به اهداف کسب و کاری
- بهبود وضعیت کلی یک سازمان
- انتخاب و تغییر دادن مسیر شغلی
- خودشناسی و خودآگاهی
- افزایش اعتماد بنفس
- گزینش تصمیمات مهم و حیاتی
- ایجاد عادات مثبت فردی
- رسیدن به اهداف شخصی
- مشخص کردن اهداف مناسب براساس آگاهی نسبت به منابع شخصی و موانع
کاربرد منتورینگ در کدام حوزه ها است؟
منتورینگ در هر حوزه‌ای که نیاز به کسب دانش و مهارت‌های بیشتر باشد، کاربرد دارد. برای مثال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توسعه شغلی: ارتقاء مسیر شغلی و کسب مهارت‌های مورد نیاز
- کارآفرینی: راهنمایی در راه‌اندازی و مدیریت کسب‌وکار
- رهبری: توسعه مهارت‌های رهبری و مدیریت تیم
- تحصیلات: کمک به دانشجویان در انتخاب مسیر تحصیلی و موفقیت در آن
- توسعه فردی: بهبود مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی
- ورزش: راهنمایی ورزشکاران برای بهبود عملکرد و دستیابی به اهداف
- هنر: کمک به هنرمندان برای توسعه مهارت‌ها و یافتن مسیر هنری
برای کوچینگ و منتورینگ باید از چه کسی مشاوره بگیریم؟
در این مطلب سعی کردیم به طور کامل شما را با تفاوت‌های منتورینگ و کوچینگ آشنا کنیم تا بسته به هدف و شرایط خود می‌توانید از آن بهره‌مند شوید. در کل، استفاده از منتورینگ و کوچینگ میتواند به توسعه سریع‌تر و صحیح‌تر مسیر شغلی و شخصی شما کمک کند. با داشتن یک منبع راهنمایی و انگیزه‌بخش می‌توانید به تمامی مواردی که خواهان آن هستید جامه عمل بپوشانید.
اگر به دنبال مشاوره مربوط به منتورینگ و کوچینگ هستید، به شما پیشنهاد می‌کنیم از خدمات مشاوره کسب و کار آکادمی پاکراه بهره‌مند شوید. به این ترتیب می‌توانید به بهترین نسخه خودتان تبدیل شده و موفقیت چشمگیری را تجربه کنید.
اگر همچنان سوال یا ابهامی در خصوص مطلب دارید، برایمان کامنت بگذارید تا بلافاصله پاسخگوی شما عزیزان باشیم!
روی دکمه «مشاوره آنلاین» کلیک کنید تا مهندس ایمان پاکراه و تیم آکادمی پاکراه به‌صورت آنلاین و کاملاً رایگان راهنمایی‌تان کنند.
مشاوره آنلاین