مالیات پزشکان چگونه محاسبه میگردد؟

مالیات پزشکان را می‌توان از جمله مسائلی دانست که همواره ذهن افرادی که فعالیت اقتصادی آنها در حوزه درمان است را به خود مشغول می‌کند.

پزشکان علاوه بر مسئولیت خطیر حفظ سلامت جامعه، در واقع در حال انجام یک فعالیت اقتصادی نیز هستند و مطابق با قوانین کشور موظف اند سهم خود را در تامین بودجه کشور و حمایت از خدمات اجتماعی در قالب مالیات پرداخت نمایند.

اما پرسش اساسی اینجاست که مالیات پزشکان چگونه محاسبه میگردد و چه عواملی در تعیین میزان آن نقش دارند؟

در این مقاله از آکادمی کسب و کار پاکراه، به طور دقیق شیوه پرداخت و محاسبه مالیات پزشکان و جزییات پرداخت آنها را به شما توضیح می‌دهیم.

همراهان عزیز، اگر نیاز به راهنمایی بیشتری داشتید، کامنت بگذارید یا در بخش پرسش و پاسخ مطرح کنید تا پاسخگویتان باشیم!

مالیات پزشکان چیست و چرا اهمیت دارد؟

مالیات پزشکان بخشی از نظام مالیاتی کشور است که به منظور ایجاد عدالت اجتماعی و تأمین منابع مالی دولت از درآمد پزشکان اخذ می‌گردد. پزشکان نیز مانند هر قشر دیگری از جامعه علاوه بر فعالیت حرفه‌ای خود، یک فعالیت اقتصادی که منجر به درآمد می‌شود را انجام می‌دهند و درآمد حاصل از این فعالیت باید در قالب قانون مشمول مالیات گردد.

پرداخت مالیات تنها یک تکلیف قانونی نیست، بلکه نوعی مسئولیت اجتماعی است؛ زیرا منابع حاصل از پرداخت این مالیات صرف خدمات عمومی، آموزش، بهداشت، زیر ساخت‌ها و حمایت‌های اجتماعی می‌شود.

اهمیت مالیات پزشکان از دو جهت قابل بررسی است که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

• اولین مورد از نگاه اقتصادی است که جامعه پزشکی از مشاغل پر درآمد محسوب می‌شود و در صورت شفافیت و اجرای صحیح قوانین، سهم بزرگی در افزایش درآمد‌های مالیاتی دولت خواهد داشت.
• مورد دوم از منظر اجتماعی، عدالت مالیاتی زمانی معنا پیدا می‌کند که همه اقشار از جمله پزشکان به نسبت درآمد خود در تأمین هزینه‌های کشور مشارکت داشته باشند؛ در غیر این صورت نابرابری ایجاد شده و اعتماد عمومی کاهش می‌یابد.
• علاوه بر موارد ذکر شده، مالیات پزشکان به شفاف‌سازی درآمد‌ها نیز کمک می‌کند؛ با ثبت دقیق تراکنش‌ها و انجام تکالیف مالیاتی صحیح هم منافع پزشک حفظ می‌گردد و هم از بروز تخلفات جلوگیری می‌گردد.

قوانین و مقررات اصلی مربوط به مالیات پزشکان کدامند؟

نظام مالیاتی برای پزشکان بر اساس قوانین عمومی مالیات بر درآمد مشاغل و همچنین آیین نامه های اختصاصی حوزه سلامت تنظیم شده است.

طبق این قوانین، پزشکان موظف اند تمامی درآمدهای حاصل از خدمات درمانی و مشاوره ای خود را در قالب اظهارنامه های مالیاتی اعلام نمایند که این اظهارنامه ها مانند سایر مشاغل سالی یکبار و در تاریخ تعیین شده از سوی سازمان امور مالیاتی کشور باید ارائه داده شود تا پرونده آنها نیز مانند سایر کسب و کارها مورد بررسی قرار گیرد.

در ادامه به بررسی برخی قوانین مربوط به مالیات پزشکان میپردازیم:

• یکی از مهمترین این مقررات، الزام به استفاده از پایانه های فروشگاهی و کارتخوان های متصل به سازمان امور مالیاتی میباشد که این الزام به منظور شفاف سازی درآمدها و جلوگیری از پنهان کاری ایجاد میگردد.
• همچنین پزشکان باید تمامی هزینه ها و مخارج مرتبط با مطب یا مرکز درمانی خود را به طور دقیق ثبت نمایند؛ زیرا برخی از این هزینه ها قابل کسر از درآمد مشمول مالیات هستند.
• قوانین معافیت های مالیاتی برای فعالان حوزه درمان در نظر گرفته شده است. مثلا ارائه خدمات درمانی در مناطق محروم یا فعالیت هایی که به طور مستقیم در راستای بهداشت عمومی قرار دارند، در برخی از موارد معاف از مالیات هستند.

برای اطلاع دقیق تر از معافیت های حوزه فعالیت پزشکان میتوانید از مشاوران مالیاتی آکادمی کسب و کار پاکراه راهنمایی بگیرید.

چه درآمدهایی برای پزشکان مشمول مالیات میشود؟

درآمد پزشکان تنها مربوط به حق ویزیت بیماران در مطب نمیباشد؛ بلکه هر گونه وجهی که در قبال ارائه خدمات پزشکی دریافت شود، مشمول مالیات خواهد بود. به طور کلی:

• کلیه دریافتی های پزشک از ویزیت بیماران، انجام اعمال جراحی، ارائه خدمات پاراکلینیکی و حتی مشاوره های پزشکی مشمول مالیات میباشد.
• همچنین مبالغی که پزشکان از قرارداد با بیمارستان های دولتی و خصوصی، پاراکلینیک ها و حتی بیمه ها دریافت میکنند نیز در زمره درآمدهای مشمول مالیات قرار دارد.
• در صورتی که پزشک در کنار فعالیت درمانی، دوره های آموزشی، یا سخنرانی های تخصصی نیز برگزار نماید و بابت آنها دستمزد بگیرد، این مبالغ نیز باید در اظهارنامه های مالیاتی ثبت گردند.

معافیت های مالیاتی پزشکان در ایران کدامند؟

نظام مالیاتی کشور علاوه بر دریافت مالیات از پزشکان، برای حمایت از فعالان حوزه خدمات درمان در شرایط خاص معافیت هایی را نیز در نظر گرفته است. این معافیت ها با هدف ایجاد عدالت، تشویق پزشکان به فعالیت در مناطق محروم و کم برخوردار و همچنین تقویت بهداشت عمومی جامعه طراحی شده است.

در ادامه به شرح برخی از این معافیت ها میپردازیم:

• یکی از مهمترین معافیت ها مربوط به پزشکانی است که در مناطق محروم یا روستاها فعالیت میکنند. بر اساس مقررات، بخشی یا تمام درآمد پزشکان میتواند معاف از مالیات گردد تا انگیزه بیشتری برای خدمت رسانی در این مناطق ایجاد شود.
• علاوه بر این برخی خدمات درمانی که ماهیت حیاتی و اورژانسی دارند در شرایط خاص از پرداخت مالیات مستثنی میشوند.
• پزشکانی که در قالب طرح های آموزشی یا پژوهشی فعالیت کرده اند و درآمد حاصل از این بخش را صرف ارتقای دانش پزشکی و خدمات عمومی کنند ممکن است از تخفیفات یا معافیت هایی برخوردار شوند.
• مورد دیگر خرید لوازم پزشکی و مخارج درمانی قابل قبول به عنوان هزینه های کاهنده درآمد مشمول مالیات شناخته میشوند.

نحوه محاسبه مالیات پزشکان بر اساس تخصص چگونه است؟

همانطور که در بخش مقدمه این مقاله گفته شد، محاسبه مالیات پزشکان تنها مربوط به میزان درآمد کلی آن‌ها نیست، بلکه نوع تخصص نیز در تعیین مالیات‌هایی نقش قابل توجهی دارد.

در واقع سازمان امور مالیاتی با در نظر گرفتن سطح درآمد معمول هر تخصص و میزان خدمات ارائه شده، چارچوبی مشخص برای برآورد مالیاتی پزشکان تعیین می‌کند.

مورد دیگری که مورد بررسی قرار می‌گیرد، محل فعالیت می‌باشد.

مالیات مطب‌های خصوصی چگونه محاسبه می‌شود؟

مطب‌های خصوصی به دلیل استقلال مالی و تنوع درآمد، یکی از اصلی‌ترین بخش‌های مشمول مالیات در حوزه پزشکی به شمار می‌آید.

• برای محاسبه مالیات این مطب‌ها، ابتدا تمامی درآمد‌های حاصل از ویزیت بیماران، انجام آزمایش یا خدمات جانبی ثبت می‌شود.
• این اطلاعات معمولاً از طریق اسناد هزینه‌ای جمع‌آوری می‌شود.
• پس از شناسایی درآمد ناخالص هزینه‌های قابل قبول مانند اجاره ملک، حقوق کارکنان، خرید تجهیزات پزشکی و هزینه‌های جاری مطب از آن کسر می‌گردد.
• نتیجه این محاسبه همان درآمد مشمول مالیات است.
• سپس بر اساس ضرایب و نرخ‌های تعیین شده در قانون میزان مالیات نهایی محاسبه می‌گردد.

یکی از نکات مهم در مورد مطب‌های خصوصی، اهمیت شفافیت در ثبت تراکنش هاست. هرگونه عدم اعلام دقیق درآمد می‌تواند منجر به جریمه یا حتی محرومیت‌های قانونی شود. همچنین اگر مطب در مناطق کم برخوردار فعالیت کند، ممکن است بخشی از درآمد آن مشمول معافیت شود.

برای گرفتن راهنمایی بیشتر در زمینه مبلغ مالیات نهایی پزشکان می‌توانید از مشاوران مالیاتی آکادمی پاکراه راهنمایی بگیرید.

مالیات پزشکان در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی چگونه محاسبه می‌گردد؟

مالیات پزشکان در بیمارستان‌های خصوصی و دولتی بر اساس مقررات مالیات بر درآمد مشاغل محاسبه می‌گردد؛ اما شیوه وصول و شفافیت درآمد در هر بخش تفاوت‌هایی دارد:

1. بیمارستان‌های دولتی

در مورد بیمارستان‌های دولتی معمولا بخش مالی بیمارستان موظف است کارکرد ماهانه پزشکان را ثبت کرده و مبالغ پرداختی را به سازمان امور مالیاتی اعلام کند.

به همین دلیل مالیات از همان ابتدا به صورت علی الحساب کسر و به حساب مالیاتی پزشک واریز می‌گردد که این موضوع باعث می‌شود میزان فرار مالیاتی در بخش بیمارستان‌های دولتی بسیار محدود باشد.

2. بیمارستان‌های خصوصی

در مقابل در بیمارستان‌های خصوصی شرایط کمی متفاوت‌تر است. پزشکان یا به صورت درصدی از کارکرد اتاق عمل و ویزیت دستمزد دریافت می‌کنند یا به شکل قرارداد ثابت. در این حالت بیمارستان‌ها نیز موظف هستند کارکرد پزشک را گزارش نمایند.

اما معمولاً کنترل دقیق‌تری نیاز است؛ چون بخشی از درآمد پزشکان ممکن است خارج از سیستم مالی ثبت گردد. در این صورت سازمان امور مالیاتی با استناد به گزارش‌های بیمارستان، سامانه کارت خوان و اظهارنامه سالانه پزشک مالیات را تعیین می‌کند.

پزشکان می‌توانند در مسیر پیچیده محاسبه و تنظیم پرونده مالیاتی خود، این امور را با اطمینان خاطر به آکادمی پاکراه بسپارند و یا از خدمات مشاوره متخصصان این مجموعه برای رفع ابهامات در این مسیر بهره‌مند شوند.

مالیات پزشکان طرف قرارداد بیمه‌ها چگونه است؟

مالیات پزشکان طرف قرارداد بیمه‌ها بر مبنای درآمد واقعی حاصل از ویزیت و خدمات درمانی محاسبه می‌گردد. در این حالت شرکت‌های بیمه ( اعم از تأمین اجتماعی، بیمه سلامت و یا بیمه‌های تکمیلی) مبالغ خدمات ارائه شده را به حساب پزشک یا مراکز درمانی واریز می‌کنند.

این پرداخت‌ها به دلیل ثبت دقیق در سامانه بیمه شفاف بوده و به عنوان درآمد قطعی پزشک تلقی می‌گردد. از سوی دیگر نیز سازمان امور مالیاتی با استناد به گزارش‌های دریافتی از بیمه‌ها رقم دقیق کارکرد پزشک را در طول سال مشخص می‌نماید.

• بر خلاف برخی فعالیت‌های آزاد که امکان ثبت نشدن بخشی از درآمد وجود دارد، درآمد پزشکان طرف قرارداد بیمه به طور کامل رصد و محاسبه می‌گردد.
• در این حالت پزشک نیز موظف است اظهارنامه مالیاتی خود را بر اساس همین مبالغ ارائه دهد.
• نرخ مالیات نیز مشابه سایر مشاغل بر اساس درآمد مشمول پس از کسر هزینه‌های قابل قبول تعیین می‌گردد.
• مبالغی که بیمه‌ها هنگام پرداخت کسر کرده‌اند و به سازمان امور مالیاتی واریز می‌نمایند، به عنوان علی الحساب محسوب می‌گردد و در پایان سال نیز از مجموع بدهی‌های مالیاتی پزشک کسر می‌گردد.
• در نتیجه همکاری با بیمه‌ها موجب می‌شود درآمد‌ها شفاف‌تر بوده و محاسبه مالیات با دقت و سهولت بیشتری انجام گیرد.

نقش دستگاه کارتخوان در شفاف سازی درآمد پزشکان چیست؟

نقش دستگاه کارتخوان در مطب‌ها و مراکز درمانی پزشکان بسیار مهم است؛ زیرا یکی از اصلی‌ترین ابزار‌های شفاف‌سازی درآمد محسوب می‌گردد.

• وقتی بیمار هزینه ویزیت یا خدمات درمانی را از طریق کارتخوان پرداخت می‌کند، تراکنش ثبت شده به طور مستقیم در سیستم بانکی و سپس در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می‌گیرد.
• این موضوع باعث می‌شود میزان واقعی درآمد پزشک مشخص گردد و امکان کتمان درآمد یا کم کردن ارقام کاهش یابد.
• از سوی دیگر استفاده از کارتخوان به ایجاد اعتماد بین بیمار و پزشک کمک می‌کند؛ چرا که پرداخت‌ها رسمی و قابل پیگیری هستند.
• همچنین گزارش‌های تجمیعی دستگاه کارت خوان مبنای دقیقی برای اظهارنامه مالیاتی سالانه پزشکان خواهد بود.
• به همین دلیل الزام پزشکان به استفاده از دستگاه‌های پرداخت بانکی نه تنها به نفع سازمان مالیاتی بلکه به نظم بیشتری در مدیریت درآمد‌های پزشکان ایجاد می‌کند.

آیا پزشکان باید مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنند یا خیر؟

موضوع مالیات بر ارزش افزوده برای پزشکان یکی از پرسش‌های پرتکرار در حوزه مالیات است. به طور کلی مالیات بر ارزش افزوده به کالا‌ها و خدماتی تعلق می‌گیرد که در زنجیره مصرف عرضه می‌شوند اما قانون‌گذاران برخی خدمات مانند خدمات درمانی را از این مالیات معاف کرده است.

بنابراین ویزیت و خدمات پزشکی که مستقیماً به درمان بیمار منجر می‌شوند، مشمول مالیات بر ارزش افزوده نمی‌گردد؛ زیرا این معافیت به دلیل ماهیت حیاتی خدمات درمانی و جلوگیری از افزایش هزینه‌های مستقیم بر دوش بیماران در نظر گرفته شده است.

• پزشکان باید همواره به این نکته توجه داشته باشند که اگر فعالیتی خارج از دایره خدمات درمانی انجام می‌دهند ممکن است مشمول این مالیات گردد.
• ارائه خدمات جانبی غیر تشخیصی یا فعالیت در کلینیک‌هایی که علاوه بر درمان خدمات زیبایی و یا غیر پزشکی ارائه می‌دهند می‌تواند مشمول مالیات بر ارزش افزوده شود.
• از طرف دیگر پزشکان همچنین موظف‌اند مالیات بر درآمد مشاغل خود را محاسبه نمایند حتی اگر از مالیات بر ارزش افزوده معاف باشند.

جرایم عدم پرداخت مالیات پزشکان چیست؟

جرایم عدم پرداخت مالیات پزشکان مانند سایر مشاغل بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده ( در صورت مشمولیت) تعیین می‌گردد.

در صورتی که پزشک اظهارنامه مالیاتی خود را در موعد مقرر ارائه نکند یا مالیات قطعی شده را پرداخت ننماید، با جرایم سنگینی مواجه می‌شود که در ادامه به بررسی این جرایم می‌پردازیم:

• اولین جریمه، جریمه عدم تسلیم اظهارنامه است که معادل ۳۰درصد مالیات متعلقه بوده و غیرقابل بخشش است.
• جریمه بعدی مربوط به تأخیر در پرداخت مالیات است که به صورت روزشمار محاسبه می‌گردد؛ به این معنا که برای هر ماه دیرکرد ۵/۲ درصد مالیات بدهکار به آن افزوده می‌شود.
• در صورتی که پزشک بخشی از درآمد خود را کتمان کند یا مدارک خلاف واقع ارائه دهد، سازمان امور مالیاتی می‌تواند علاوه بر مطالبه مالیات واقعی جرایم سنگین‌تری را نیز در نظر بگیرد و حتی پرونده را به مراجع قضایی ارجاع دهد.
• در نهایت عدم پرداخت مالیات علاوه بر جرایم مالی می‌تواند موجب محرومیت پزشک از برخی معافیت‌ها، ایجاد سابقه منفی در پرونده مالیاتی و حتی محدودیت در فضای اقتصادی و دریافت مجوز‌های رسمی شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مالیات پزشکان از چه کسی مشاوره بگیریم؟

همانطور که گفته شد، مالیات پزشکان یکی از حساس‌ترین موضوعات مالی در نظام درمانی است؛ زیرا درآمد این قشر از طریق بیمارستان‌ها، بیمه‌ها و حتی پرداخت مستقیم بیماران رصد می‌گردد. پزشکان علاوه بر مالیات بر درآمد در برخی موارد خاص ممکن است مشمول مالیات‌های دیگر نیز باشند؛ بنابراین آشنایی با قوانین و مقررات این حوزه اهمیت ویژه‌ای دارد.

از آنجایی که قوانین مالیاتی همواره در حال تغییر و به روز شدن است، بهره‌گیری از مشاوره حرفه‌ای بهترین راه برای کاهش ریسک و مدیریت درست پرونده مالیاتی خواهد بود. پزشکان می‌توانند با سپردن امور مالیاتی خود به مشاورین متخصص آکادمی پاکراه چه در قالب انجام کامل پرونده و چه از طریق دریافت مشاوره، برای این مسیر با اطمینان خاطر پیچیدگی‌های مالیاتی خود را پشت سر بگذارند!