شغل آتش نشانی یکی از مهم‌ترین و پرچالش‌ترین مشاغل در هر جامعه است. آتش نشانان نه تنها به عنوان نجات‌دهندگان جان انسان‌ها و محافظان اموال عمل می‌کنند، بلکه در مواقع بحران، آرامش و اطمینان را به جامعه بازمی‌گردانند.
آتش نشانی به معنای واقعی کلمه یک حرفه خدماتی است که در آن افراد برای حفظ امنیت و سلامتی دیگران تلاش می‌کنند. در این مقاله از آکادمی کسب و کار پاکراه، به بررسی جنبه‌های مختلف این شغل، چالشها و فرصت‌های آن خواهیم پرداخت.
در صورتی که سوالات تخصصی‌تری درباره این شغل دارید، می‌توانید آن را در بخش دیدگاه این مقاله یا بخش پرسش‌وپاسخ سایت مطرح کنید تا مشاوران ما به‌صورت آنلاین و رایگان شما را راهنمایی کنند.
معرفی شغل آتش نشانی
شغل آتشنشانی به منظور مقابله با آتش، کنترل و اطفا حریق، نجات مصدومان در حوادث و ارائه خدمات اضطراری پزشکی فوری تشکیل شده است. کار کردن در این شغل، علاوه‌بر سختی‌ها، با خطرات جدی همراه است، اما اهداف آتش نشانان بسیار ارزشمند و نیکو است؛ زیرا آن‌ها از جان و مال مردم محافظت می‌کنند. سازمان‌های آتش نشانی در تمام کشورها وجود دارند و تحت نظارت شهرداری هر شهر فعالیت می‌کنند.
آتش نشان کیست؟
آتش‌نشان، یک فرد بسیار ماهر است که برای مبارزه و خاموش کردن حریق فعالیت می‌کند. آن‌ها همچنین اقداماتی برای پیشگیری از حریق انجام می‌دهند، به‌عنوان تکنسین‌های اورژانس پزشکی (EMT) فعالیت می‌کنند و علت‌های حریق را تحلیل می‌کنند.
یک آتش‌نشان تقریبا همیشه در جریان وقوع حریق، تصادفات رانندگی و سایر موارد اضطراری، در محل حادثه حضور دارد. به همین دلیل، گاهی آن‌ها را اولین واکنش‌دهنده‌ها نیز می‌نامند.
شرایط احراز شغل آتش نشانی
برای ورود به حرفه آتش نشانی، افراد باید شرایط مشخص شده توسط سازمان آتش نشانی را داشته باشند. این شرایط شامل موارد زیر است:
- سن: بین ۱۸ تا ۲۵ سال
- قد: حداقل ۱۷۰ سانتی‌متر
- داشتن آمادگی جسمانی بالا
- توان و قدرت فیزیکی مناسب
- علاقه به کار و شجاع بودن
- انضباط شخصی
- اعتماد‌به‌نفس
- توانایی کار در گروه
- مهارت در استفاده از ابزار و تجهیزات
- توانایی مدیریت در شرایط دشوار
- کنترل و حفظ آرامش خود در شرایط بحرانی
- تصمیم‌گیری در شرایط سخت
- مسئولیت‌پذیری
- قابل اطمینان بودن
- مهارت در گزارش‌نویسی
- مهارت‌های ارتباطی
چه چیزی مانع از تبدیل شدن شما به آتش نشان می‌شود؟
در صورتی که به شغل آتش نشانی علاقه‌مند هستید، باید در نظر داشته باشید که برخی عوامل می‌توانند از تبدیل شدن شما به یک آتش نشان جلوگیری کنند. این عوامل شامل شرایطی هستند که ممکن است عملکرد جسمی شما را تحت تاثیر قرار دهند و یا رفتارهای مضر جسمی و اخلاقی داشته باشید که باعث رد صلاحیت شما شود.
استفاده از مواد مخدر، انجام فعالیت‌های جنایی و حتی نقض مکرر قوانین راهنمایی‌و‌رانندگی، می‌توانند منجر به رد صلاحیت شما برای ورود به این حرفه شوند. چون برای موفق شدن در حوزه‌ی آتش نشانی، نیاز به رفتارهای سالم و اخلاقی، داشتن سلامت جسمی و عدم داشتن سوابق جنایی یا نقض قوانین، دارید.
ساعت کاری شغل آتش نشانی
ساعات کاری در شغل آتشنشانی به‌صورت ۲۴ ساعت فعالیت و سپس ۴۸ ساعت استراحت تعیین می‌شود. آتش نشانان همواره باید در حالت آماده به خدمت باشند و بتوانند در شرایط سخت و موقعیت‌های مختلف فعالیت کنند. این شرایط ممکن است با خطرات زیادی همراه باشد.
آتش نشانان باید توانایی کار در محیط‌های پرخطر را داشته و در مواجهه با شرایط بحرانی، به‌صورت حرفه‌ای عمل کنند. آن‌ها باید قادر باشند با استفاده از تجهیزات و آموزش‌های لازم، حریفی برای آتش، حادثه‌های شیمیایی و دیگر موارد اضطراری باشند.
وظایف آتش نشان
آتش نشانان نه تنها آتش را خاموش می‌کنند، بلکه در مواقع اضطراری مانند فوریت‌های پزشکی و حوادث طبیعی نیز کمک می‌کنند. مسئولیت‌های آن‌ها شامل موارد زیر است:
- آن‌ها با استفاده از شلنگ‌های آب، کپسول‌های آتشنشانی و پمپ‌ها، به خاموش کردن آتش‌ها می‌پردازند.
- در هنگام وقوع حوادث، آتش نشانان مسئولیت نجات افراد و حیوانات از ساختمان‌های در حال سوختن را بر‌عهده می‌گیرند و با ارائه مراقبت‌های پزشکی فوری، به مداوای قربانیان آتش‌سوزی می‌پردازند.
- آن‌ها ممکن است در خصوص حوادث اضطراری گزارش تهیه کنند.
- وظایف روزمره‌شان شامل نظافت و نگهداری تجهیزات، انجام ورزش و تمرینات تناسب‌اندام و انجام بازرسی و وظایف دفتری است.
- همچنین، آتش نشانان ممکن است به‌عنوان کارمندان تمام‌وقت، پاره‌وقت و یا با قرارداد برای موسسات بزرگی که به خدمات آتش نشانی نیاز دارند، فعالیت کنند.
نحوه ورود به شغل آتش نشانی
ورود به شغل آتش نشانی، نیازمند انتخاب رشته ایمنی و شاخه کار‌و‌دانش در مقطع دبیرستان است. هرچند، افراد می‌توانند در دوره کاردانی یا کارشناسی در گرایش‌های مدیریت عملیات و پیشگیری تحصیل خود را ادامه دهند. ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر نیز در گرایش مدیریت عملیات و پیشگیری، با اخذ مدرک کارشناسی ارشد، امکان‌پذیر است.
- فردی که در سازمان آتش نشانی استخدام می‌شود، در ابتدا به‌عنوان مامور آتش نشانی به‌کار گرفته می‌شود و به مرور زمان، به سمت‌های بالاتری دست می‌یابد.
- سمت‌هایی مانند راننده، معاون شیفت، فرمانده شیفت، رئیس ایستگاه و در نهایت معاون عملیاتی و معاون امور ایستگاه‌ها، از جمله سمت‌های قابل دسترسی برای این فرد می‌باشند.
- البته، افرادی که دارای مدرک تحصیلی بالاتری هستند، با پیشرفت در شغل آتش نشانی، به سمت‌هایی مانند افسر آتش نشان، افسر ارشد آتش نشان و رئیس ایمنی و آتش نشانی نیز می‌توانند پیشرفت کنند.
حقوق و مزایای کارکنان آتش نشانی
برخی از افرادی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، اعلام کرده‌اند که حقوق دریافتی آن‌ها نسبت به خطرات این شغل، مناسب نیست و از وضعیت حقوقی در آتشنشانی راضی نیستند. به طور متوسط، حقوق یک اتش نشان ممکن است بین 10 تا 30 میلیون تومان باشد.
همچنین، اخیرا شرایط ویژه‌ای برای شغل آتشنشانی در نظر گرفته شده است. این شغل به‌تازگی در لیست مشاغل سخت و پرخطر قرار گرفته و یکی از مزایای آن، امکان بازنشستگی زودهنگام با 20 سال سابقه کار و 50 سال سن است.
درجه‌های شغل آتش نشانی
شاید توجه کرده باشید که لباس‌های آتش نشانان در درجات مختلفی قرار دارند. هر درجه نشان‌دهنده موقعیت و رتبه خاصی در شغل آتش نشانی است. مانند سایر شغل‌ها که دارای درجات مختلفی هستند، مسئولیت‌ها و وظایف نیروها بر‌اساس درجه آن‌ها متغیر است. در ادامه به شرح هر کدام از درجات شغل آتش نشانی می‌پردازیم.
| درجه | وظایف |
| 1. آتش نشان جدید یا بدون درجه | فردی که به‌تازگی وارد این شغل شده و هنوز در دوره آموزشی قرار دارد. |
| 2. آتش نشانان داوطلب | این نوع از آتش نشانان به سه گروه مختلف تقسیم می‌شوند و تعداد خطوط درجه آن‌ها با یکدیگر متفاوت است. |
| 3. آتش‌یارها | این گروه از آتش نشانان مسئولیت‌های اصلی را بر‌عهده دارند و نشان سرشانه آن‌ها در سه دسته مختلف با نماد آتش و خطوط طلایی قرار می‌گیرد. |
| 4. سرپرست آتش نشان یا فراتش | شخصی که به‌عنوان سرپرست کل گروه آتش نشانی فعالیت می‌کند و مسئولیت‌های کلی شغل آتش نشانی را بر‌عهده دارد. |
مزایای شغل آتش نشانی
همانند بسیاری از شغل‌ها، حرفه آتش نشانی نیز مزایا خود را دارد. در ادامه به بررسی مزایا شغل آتش نشانی پرداخته می‌شود:
- کمک به نجات جان انسان‌ها
- احساس رضایت و افتخار از خدمت به جامعه
- آموزش‌های تخصصی و مهارت‌های فنی
- کار تیمی و همکاری با دیگران
- مزایای مالی و بیمه‌های اجتماعی
- امکان پیشرفت شغلی
معایب شغل آتش نشانی
آتش نشانی یک شغل پویا و حیاتی است که با خطراتی برای ایمنی شخصی همراه است. با وجود اهمیت بسیاری که این حرفه دارد، ممکن است موارد منفی و خطرناکی نیز وجود داشته باشد که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خطرات جسمی و روحی بالا
- ساعات کاری نامنظم و شیفتی
- فشار روانی ناشی از حوادث مرگبار
- نیاز به آمادگی فیزیکی و استقامت بالا
- دوری از خانواده در مواقع اضطراری
- احتمال ابتلا به بیماری‌های ناشی از قرارگیری در شرایط خطرناک
- چالشهای احساسی ناشی از مواجهه با مصدومان و مرگ و میر
برای ورود به شغل آتش نشانی از چه کسی مشاوره بگیریم؟
در این مطلب سعی کردیم به بررسی شغل آتش نشانی از جهات مختلف بپردازیم تا بهتر بتوانید برای ورود یا عدم ورود به این شغل تصمیم بگیرید. اگر سوالی دارید که پاسخ آن را در این مطلب نگرفتید، کامنت بگذارید تا شما را راهنمایی کنیم.
در نهایت، شما عزیزان می‌توانید با استفاده از خدمات مشاوره شغلی آکادمی پاکراه، بهترین تصمیم را در مورد شغل مناسب خود بگیرید!
روی دکمه «مشاوره آنلاین» کلیک کنید تا مهندس ایمان پاکراه و تیم آکادمی پاکراه به‌صورت آنلاین و کاملاً رایگان راهنمایی‌تان کنند.
مشاوره آنلاین