در بیشتر کشورها شغل صنایع غذایی بسیار طرف‌دار دارد و صنعت‌های بزرگ مواد غذایی به دنبال مهندسین صنایع غذایی خبره هستند. چراکه با استخدام این افراد می‌توانند یک محصول با کیفیت و سالم به دست مشتری برسانند. از طرفی دیگر رضایت مشتری را کسب کرده و در بازار رقابتی سربلند می‌شوند.
این شغل در سازمان استاندارد نقش مهمی دارد و اگر محصولات از نظر این مهندسین برچسب تأیید را دریافت نکنند، نمی‌توانیم بگوییم که آن محصول سالم است. بازار کار صنایع غذایی در حال حاضر بسیار پذیرش دارد و اگر می‌خواهید که وارد این مسیر شغلی شوید، پس فرصت‌های جدید در انتظارتان خواهد بود.
اگر بخواهیم اهمیت این شغل را بدانیم، بهتر است با یک آمار شروع کنیم. چهار کشور بزرگ دنیا یعنی؛ چین، آمریکا، هند و برزیل بزرگ‌ترین صنایع غذایی دنیا را تشکیل می‌دهند. برای همین این کشورها بیشترین استخدام شغل مهندس صنایع غذایی را دارد. در عبارتی ساده‌تر هر جایی که یک کارخانه صنایع غذایی وجود داشته باشد، یک مهندس صنایع غذایی نیز باید در آنجا حضور داشته باشد که محصولات غذایی را از نظر فنی، نگهداری و سلامت بررسی کند.
در این مقاله تحریریه آکادمی کسب و کار پاکراه به صفر تا صد شغل صنایع غذایی پرداختیم. درصورتی‌که ما را همراهی کنید، در انتها می‌توانید تصمیم نهایی خود را برای انتخاب این شغل خواهید گرفت.
معرفی شغل صنایع غذایی
شغل رشته صنایع غذایی یکی از گرایش‌های مهندسی شیمی بوده و این روزها جزء مشاغل بسیار کاربردی محسوب می‌شود. در صنعت تولید مواد غذایی برای تهیه هر ماده غذایی اهداف مختلفی دنبال می‌کنند، از جمله: جلب رضایت مشتریان، ایجاد ایمنی، ارائه معرفی محصول و حفظ برند تجاری.
حالا چرا شغل صنایع غذایی موردتوجه افراد زیادی قرار گرفته است؟ چون در دنیای سریع امروز، افراد به دنبال مصرف غذاهای بسته‌بندی شده هستند. ازاین‌رو شرکت‌های تولیدکننده مواد غذایی بسیار رونق گرفته‌اند و برای تولید این غذاهای آماده و نیمه‌آماده نیاز به کارشناس صنایع غذایی دارند. چراکه این محصولات باید با کیفیت بالا و سالم باشند و در بسته‌بندی‌های استاندارد به دست مشتریان برسد.
در این صورت باید بدانید که این شغل ارتباط نزدیکی با سلامت جسمی افراد دارد.
بااین‌حال اگر در رشته صنایع غذایی تحصیل کرده‌اید، باید بدانید که هر جا کارخانه محصولات غذایی باشد، شما می‌توانید در آنجا مشغول به کار شوید.
نگهداری، فراوری و بسته‌بندی محصول از جمله وظایفی است که بر عهده یک کارشناس صنایع غذایی به‌حساب می‌آید. برای همین شما به‌عنوان کارشناس صنایع غذایی مسئول فنی کارخانه بوده و در آینده کیفی یک کارخانه نقش مهمی خواهید داشت.
البته باید بدانید که صنایع غذایی دو گرایش کارشناس کنترل کیفی و مهندس صنایع دارد. گاهی نیز بسیاری از افراد علوم تغذیه و صنایع غذایی را با هم اشتباه می‌گیرند. هدف از کارشناسی علوم تغذیه افزایش طول عمر انسان‌ها بوده؛ ولی هدف از علوم صنایع غذایی طولانی کردن طول عمر غذاها است. در این صورت تفاوت اساسی نیز بین این دو رشته نیست، چراکه هر دو برای سلامتی انسان‌ها تلاش می‌کنند.
شغل صنایع غذایی برای چه کسانی مناسب است؟
کسانی که در رشته صنایع غذایی تحصیل کرده‌اند، معتقدند که باید افرادی این شغل را انتخاب کنند که به دروس شیمی، ریاضی و فیزیک علاقه داشته باشند. از طرفی افرادی می‌توانند در این شغل موفق شوند که دغدغه سلامتی افراد را دارند و بسیار مسئولیت‌پذیر هستند.
بر طبق گزارش‌ها ۱۷ درصد سهم شاغلان کارگاه‌های صنعتی به صنعت مواد غذایی و آشامیدنی اختصاص می‌یابد. این گزارش نشان می‌دهد که چقدر صنایع به کارشناسان صنایع غذایی نیاز دارند و بازار کار این شغل اشباع نشده است. همچنین بر اساس آمارها در یک دهه گذشته ۵ صنعت بیشترین میزان اشتغال را در بین همه صنایع داشته‌اند و رتبه اول این صنعت به مواد غذایی مربوط می‌شود.
همچنین بر اساس تیپ شخصیتی شاغلین رشته صنایع غذایی باید دقیق و دقت گرا، علاقه‌مند به علم و تحقیق با تمرکز بالا باشند.
افرادی که دارای قدرت تحلیل‌گری بالایی هستند، می‌توانند در این شغل به کار بپردازند و به موفقیت نیز برسند. به‌طورکلی شغل صنایع غذایی برای چنین افرادی مناسب هستند:
- دقت در موارد بهداشتی و چرخه تولیدات مواد غذایی
- دارای توانایی جسمی بالا
- افراد اجتماعی برای کارهای گروهی
- افراد جزئی‌نگر و نکته‌سنج
- قدرت محاسبات سنگین
- تسلط به انواع نرم‌افزارها
- آشنایی و علاقه برای کار با دستگاه‌های آزمایشگاهی
توانایی های لازم برای مشاغل صنایع غذایی
اگر بدانید برای کار در شغل صنایع غذایی نیاز به چه مهارت‌هایی دارید، پس می‌توانید آنها را در حین تحصیل در این رشته تقویت کنید. همچنین با اطلاع از توانمندی‌های لازم در این شغل درباره تصمیم خودتان برای انتخاب رشته صنایع غذایی بیشتر تحقیق می‌کنید. هر چه که باشد شما وارد هر شغلی که بشوید باید یک‌سری توانمندی‌هایی داشته باشید تا بتوانید در آن شغل به موفقیت برسید. در ادامه به مهم‌ترین مهارت‌ها و توانمندی‌های موردنیاز این شغل اشاره خواهیم کرد:
- توانایی لازم برای سرپرستی پروژه‌ها به‌صورت هم‌زمان: گاهی در حین کار و به اقتضای شرایطی که وجود دارد، مهندس صنایع غذایی باید یک یا چند پروژه دیگر را به طور هم‌زمان با هم مدیریت کند. اگر این فرد توانایی‌های لازم برای سرپرستی هم‌زمان چند پروژه را نداشته باشد. در این صورت در فرایند تولید اخلال ایجاد شده و ممکن است ضررهای مالی نیز برای مجموعه تولیدکننده به بار بیاورد. برای همین یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک مهندس صنایع غذایی قدرت رهبری و مدیریت چند پروژه به طور هم‌زمان است.
- توانایی حل مسئله و محاسباتی: یکی از مشکلات و دغدغه کاری در این شغل، بروز مشکلات در هنگام تولید محصولات غذایی است. این مشکلات به یکباره بر سر راهتان سبز می‌شود. برای همین باید خودتان را آماده کرده باشید و این توانمندی را داشته باشید تا بتوانید راه‌حل‌هایی ارائه داده و محصول را برای عرضه به متقاضیان آماده کنید.
- توانایی برقراری تعامل و روابط اجتماعی: فضایی که یک مهندس صنایع یا کارشناس صنایع غذایی در آن کار می‌کند، به طور مستقیم با انواع افراد در تماس است. از کارگر گرفته تا مهندس و مدیرعامل که هر کدام تیپ رفتاری متفاوتی از دیگری دارد. برای همین یک مهندس صنایع غذایی باید بتواند برای بازدهی بیشتر با افراد تیم و مدیران ارشد ارتباط مؤثر ایجاد کند. بااین‌حال یک مهندس صنایع غذایی علاوه بر درک امور اداری و مهارت‌های نوشتاری باید روابط اجتماعی قوی داشته باشد تا بتواند منظور خود را به کارفرما و اعضای تیم برساند.
وظایف شغل مهندس صنایع غذایی
یک مهندس صنایع غذایی بر اساس مهارت‌ها و دانشی که دارد بر فرایند تولید مواد غذایی در کارخانه نظارت می‌کند. در واقع در کارخانه‌ها و تولیدات مواد غذایی این شغل را با عنوان مسئول فنی می‌شناسند که در تمام مراحل تولید محصولات غذایی نظارت داشته و محصولات را از نظر کیفیت مورد بررسی قرار می‌دهد.
برای مثال:
یک کارشناس صنایع غذایی باید محصولات غذایی که در خط تولید قرار دارند را مورد آزمایش قرار داده تا از سلامت کیفی و بهداشتی تولیدات مطمئن شود.
یک کارشناس صنایع غذایی بر اساس این وظایفی که بر دوش دارد باید بر روش‌های نگهداری مواد غذایی، ارزیابی کیفیت، بسته‌بندی و موارد دیگر تسلط داشته باشد.
دیگر وظایف شغل مهندس صنایع غذایی از قرار زیر است:
- ارائه مشاوره و استراتژی‌های علمی برای ارائه به بخش تولید؛
- ایجاد روابط اجتماعی و مشارکت با اعضای تیم طراحی و مهندسان بخش‌هایی دیگر؛
- تأیید بر محصولات وارد شده به کارخانه تحت نظارت مسئولین انبار؛
- نظارت و بررسی بر بهداشت محیط تولید و کارگران؛
- جمع‌آوری بهترین فرایندهای تولیدات غذایی و پیاده‌سازی آن برای تولیدات بهتر؛
- اطلاع و شناسایی مشکلات در مرحله تولید و دنبال کردن راهکارهایی برای رفع مشکلات احتمالی؛
- پیشنهاد راهکارهایی برای تولیدات بیشتر و کاهش هزینه‌ها و ضایعات؛
این وظایف بخشی از اقداماتی است که یک مهندس صنایع باید آن را تحت نظارت خودش انجام دهد. اگر شما هم علاقه دارید که یک شغل خوب داشته باشید، پس بهتر است که با مشاورین پاکراه در ارتباط باشید. آنها شما را در انتخاب بهترین شغل مناسب با تیپ رفتاری خودتان کمک خواهند کرد.
بازار کار رشته صنایع غذایی
بازار کار برای رشته و شغل صنایع غذایی وضعیت خوبی دارد و این شرایط خوب حاصل از نیاز مردم به تنوع غذایی بیشتر و محصولات آماده و نیمه آماده است. برای همین کارخانه‌های تولیدات مواد غذایی در تمام دنیا رو به افزایش بوده و بالطبع نیاز به کارشناسان و مسئولان فنی بیشتر خواهد شد.
از طرفی شاغلین رشته صنایع غذایی می‌توانند علاوه بر استخدام در سازمان‌ها، کارخانه و مراکز دولتی می‌توانند کارخانه خودشان را راه‌اندازی کنند. چراکه تخصص این کار را دارند و می‌توانند با بررسی تمام جوانب محصولات متنوع و سالم محوری را به دست مشتری برسانند.
بازار کار رشته صنایع غذایی بسیار متنوع هستند، در ادامه بازار کار این رشته را بیشتر بشناسید.
بازار کار رشته صنایع غذایی ویژه بانوان
همین اول کار بگویم که اگر یک خانم هستید و از محیط‌های آزمایشگاهی و کارخانه‌ای خوشتان نمی‌آید و از نظر خودتان این کار بسیار زمخت است نباید سمت این شغل بیایید.
گرچه این شغل به‌خاطر اهمیت به سلامتی افراد جامعه نیاز به احساس مسئولیت‌پذیری بالایی دارد و تصور شما از زمخت و مردانه بودن کار اشتباه بوده و این شغل بسیار احساس خوبی به شما خواهد داد. چراکه قرار است با بررسی‌های شما محصولات غذایی سالمی به دست خانواده‌ها برسد.
بر اساس آمارها ۱۲ درصد از زنان ایرانی شاغل هستند و به دنبال کار می‌گردند. این روزها که بانوان در تمام عرصه‌ها پابه‌پای آقایان کار می‌کنند، در این شغل نیز درخشیده‌اند و به‌عنوان یک مهندس صنایع می‌تواند در این بخش‌ها مشغول به کار شود:
کنترل کیفیت محصولات، بخش تحقیق و توسعه، مدیریت کنترل و… و یا در آزمایشگاه‌ها، شرکت‌های تولید و توزیع محصولات غذایی و…
بازار شغل صنایع غذایی برای آقایان
آقایان که پای ثابت این رشته هستند و خودشان نیز می‌دانند که چقدر این شغل نسبت به سال‌های گذشته رونق بیشتری گرفته و می‌دانند که هر جا کارخانه مواد غذایی باشد، همیشه پای یک مهندس صنایع غذایی در میان است. ازاین‌رو آقایان نیز می‌توانند در بخش‌های متنوع به این شغل بپردازند، از جمله: کارخانه صنعتی، آزمایشگاه، سازمان‌ها و پژوهشگاه‌های مرتبط، شرکت‌های تولیدکننده صنایع غذایی.
این شغل نیاز به انرژی بیشتری دارد و برای آقایان شغل مناسب‌تری است. پس می‌توانند به کار در صنایع تک محصوله مانند روغن و قند نیز موفق شوند.
ادارات دولتی و ادارات خصوصی نیز یکی دیگر از بازارهای کاری برای شاغلین رشته صنایع غذایی به‌حساب می‌آید.
مزایای شغل صنایع غذایی
شغل صنایع غذایی یک کار بسیار تمیز نسبت به دیگر مشاغل به‌حساب آمده و در یک محیط پویا کار می‌کنید. اگر هیجان در کار را دوست دارید، باید بدانید که هیجان در این شغل وجود دارد و کارهای روزمرگی آن نمی‌تواند شما را وارد یک روتین همیشگی بکند.
همچنین برای مهندسین صنایع غذایی یک اتاق جداگانه و مناسب در نظر می‌گیرند تا دقت در اندازه‌گیری را داشته باشند. همچنین اندازه‌گیری‌ها و آزمایش‌ها با دستگاه انجام می‌شود و برای همین انرژی زیادی از شما نمی‌گیرد.
شما در این شغل می‌توانید ترفیع بگیرید و پیشرفت مالی داشته باشید، برای همین این شغل شما را در یک حالت معمولی قرار نداده و در پیشرفت شما نیز نقش خواهد داشت.
شغل های رشته صنایع غذایی
همان‌طور که در قسمت‌های قبل گفتیم، شغل مهندس صنایع ۱۷ درصد از شغل‌های مربوط به صنعت و کارخانه‌ها را در برمی‌گیرد. این آمار نشان می‌دهد که این شغل بازار کار بسیار خوبی دارد. این شغل دارای ۴ گرایش مختلف از جمله صنایع غذایی، شیمی مواد غذایی، فناوری مواد غذایی و زیست‌فناوری مواد غذایی است. به‌طورکلی این شغل فقط بر کیفیت مواد غذایی اشاره دارد و از مهم‌ترین وظایف این افراد شاغل به‌حساب می‌آید.
این شغل در بازار کار نیز بسیار محبوب بوده و وضعیت خوبی دارد، برای همین اگر می‌خواهید به سمت این شغل بیایید، بهترین انتخاب را کرده‌اید.
برخی از این مشاغل صنایع غذایی عبارت‌اند از:
- مدیریت واحد نگهداری، فراوری و تولیدی صنایع غذایی
- مسئول فنی
- مسئول آزمایشگاه و مدیر تولید کارخانه‌ها
- خوداشتغالی (راه‌اندازی کارخانه)
- امکان استخدام در وزارتخانه‌های مختلف (وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور، سازمان امور عشایر ایران، وزارت بازرگانی و وزارت کشاورزی)
- سازمان ملی استاندارد ایران
- وزارت صنعت، معدن، تجارت
- انستیتو پاستور ایران
- سازمان بهزیستی کشور
- انستیتو تغذیه و صنایع غذایی
- سازمان نظارت بر غذا و دارو
درآمد و حقوق رشته صنایع غذایی
میزان درآمد و حقوق یکی از موارد مهم در انتخاب شغل به‌حساب می‌آید.
حقوق شغل صنایع غذایی چقدر است؟ حقوق مهندس صنایع غذایی به موارد مختلفی از جمله دولتی و خصوصی بودن، تجربه و سابقه کاری، تحصیلات و سمت شغلی بستگی دارد. به طور معمول حقوق این مهندسین در ادارات خصوصی بر اساس قرارداد طرفین و در شرکت‌های دولتی بر اساس قانون کار پرداخت می‌شود.
در ایران درآمد این مهندسین در شرکت‌های خصوصی بیشتر از شرکت‌های دولتی محاسبه می‌گردد. در چنین شرایطی اگر مهندس صنایع دارای سابقه و رزومه کاری نیز نباشد، این حقوق کم‌تر خواهد بود.
اگر بخواهید برای کار در این رشته روی کشورهای خارجی حساب کنید. باید بگوییم که کشور مقصد در تعیین حقوق بسیار مؤثر است. چراکه باید ببینید کدام کشور از نظر صنعت غذا و کشاورزی پیشرفته‌تر عمل می‌کند.
برای مثال:
در کشور کانادا پرورش محصولات کشاورزی بسیار رونق دارد و ازاین‌رو تولیدات مواد غذایی نیز بیشتر صورت می‌گیرد. درآمد متوسط سالانه شغل مهندس صنایع غذایی در کانادا عددی بین ۷۰ هزار تا ۸۰ هزار دلار کانادا است. همچنین در کشور آمریکا به طور سالیانه به شاغلین این رشته حقوق متوسط ۶۶.۱۳۲ دلار آمریکا پرداخت می‌گردد.
بهترین شغل را انتخاب کنید!
امروز که صنعت غذا دارای تجهیزات بسیار پیشرفته شده، پس تولیدات مواد غذایی نیز بسیار رونق گرفته است. از طرفی در دنیای پر سرعت و هوشمند امروز، افراد به دنبال روش‌های آسان برای طبخ سریع و سالم هستند. ازاین‌رو کارخانه‌های تولید مواد غذایی بسیار گسترده و متنوع‌تر از قبل شده‌اند و همچنان یک روند افزایش را دنبال می‌کنند.
برای همین نیاز به مهندس صنایع و شغل مهندس صنایع غذایی بیشتر از قبل رونق گرفته و طرف‌داران زیادی در بین کارفرمایان و علاقه‌مندان دارد. حالا اگر می‌خواهید درباره شغل خود از یک مشاوره کمک بگیرید تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید، پس با کارشناسان متخصص آکادمی پاکراه ارتباط بگیرید. این مشاورها، پیشنهادهای تخصصی را در زمینه انتخاب شغل به شما ارائه می‌کنند و جنبه‌های مختلفی دارد:
- جنبه فردی شما که شامل ویژگی‌های ذاتی، تجربیات شخصی، ارزش‌ها و باورها، اهداف و آرزوها است.
- جنبه اجتماعی شما که شامل نقش‌های اجتماعی، فرهنگی و عضویت است.
- جنبه پویایی هویت شما که در حال تغییر است. این تغییر به دلیل تجربیات جدید، روابط جدید، انتخاب‌های جدید و حتی تغییرات درون ما اتفاق می‌افتد.
سخن آخر
شغل صنایع غذایی یک شغل پردرآمد با بازار کار بسیار پررونق بوده و نیازهای یک فرد را از شغل خود برآورده می‌کند. در واقع یک مهندس صنایع غذایی مسئول فنی محصولات غذایی بوده و باید در این مسیر از سلامت، بسته‌بندی و نگهداری بهداشتی این محصولات اطمینان حاصل کند.
در این مقاله از تحریریه آکادمی پاکراه درباره شغل صنایع غذایی و مهندس صنایع غذایی مطالبی ارائه دادیم. بر اساس این مطالب، شغل مهندسی صنایع این روزها بسیار پر رونق بوده و در سرتاسر دنیا به این نیروی کار نیازمند هستند.
این رشته برای افراد حسابگر مناسب است، چون نیاز به محاسبات بسیار دقیق دارد. همچنین روحیه مسئولیت‌پذیری در افراد مهندس صنایع غذایی یکی از واجبات به‌حساب می‌آید. چراکه محصولات غذایی زیر نظر این کارشناسان مهر تأییدیه سلامت را می‌گیرند و برای همین اگر خطایی پیش بیاید، ممکن است افراد زیادی را در جامعه درگیر کند. ازاین‌رو مسئولیت‌پذیری در این شغل بسیار موردتوجه قرار می‌گیرد.
یکی از مشاغلی که یک مهندس صنایع می‌تواند در آن مشغول شود، مسئول فنی کارخانه‌های محصولات غذایی است. مهندس صنایع در این قسمت از سلامت مواد اولیه، محل نگهداری و شرایط حفظ ماده غذایی تا رسیدن به دست مشتری مطمئن می‌شود. همچنین می‌تواند برای کاهش هزینه‌های تولید و سودآوری بالا، پیشنهادهایی را به مدیرعامل و مدیران ارشد ارائه کند.
ازاین‌رو اگر هنوز برای انتخاب شغل صنایع غذایی تردید دارید، مشاورین انتخاب شغل پاکراه آماده هستند تا با به‌روزترین علم دنیا و اطلاعات تخصصی در امر انتخاب شغل به شما کمک کنند، پس همین حالا با آنها ارتباط بگیرید.