بررسی شغل‌های رشته تربیت بدنی

تربیت بدنی از آن دسته رشته‌هایی است که علاقمندان زیادی بین پسران و دختران نوجوان دارد. آنها این رشته را راهی برای رسیدن به اهداف و آرزوهای خود که غالبا مربی گری است می‌دانند.

اما آیا شغل های رشته تربیت بدنی فقط به مربی گری ختم می‌شوند؟ دانش آموختگان این رشته اگر به مربی گری نرسند، در چه موقعیت‌های دیگری می‌توانند مشغول به کار شوند؟

در این مطلب از آکادمی کسب و کار پاکراه، قصد داریم نگاهی دقیق و جامع به مشاغل رشته تربیت بدنی، مهارت‌های مورد نیاز برای این مشاغل، بازار کار و چالش‌های ورود به این حوزه بیندازیم.

بعد از خواندن این مطلب، اگر هنوز هم به راهنمایی بیشتری نیاز داشتید، می‌توانید کامنت بگذارید یا در بخش پرسش و پاسخ مطرح کنید تا مشاوران آنلاین ما، فوری و رایگان، شما را راهنمایی کنند.

آشنایی با رشته تربیت بدنی

ابتدا بیایید نگاهی مختصر به رشته تربیت بدنی و گرایش‌های آن بیندازیم. رشته تربیت بدنی (physical education)، رشته‌‌ای است که به مطالعه حوزه حرکتی انسان و تاثیر آن بر سلامت جسم می‌پردازد.

در این رشته ابعاد مختلف فعالیت‌های بدنی مثل، ورزش حرفه‌ای، تمرینات اصلاحی و حرکات درمانی به دانشجویان آموزش داده می‌شود.

دانشجویان تربیت بدنی در طول دوره تحصیل، با مباحثی مثل فیزیولوژی ورزشی، آناتومی، حرکات اصلاحی، روان‌ شناسی ورزشی، آموزش مهارت‌های ورزشی، تغذیه و مدیریت ورزشی آشنا می‌شوند.

برخی از گرایش‌های تربیت بدنی در مقاطع مختلف را در جدول زیر می‌توانید ببینید:

در بخش بعدی، فرصت‎های شغلی که افراد با این گرایش‌ها می‌توانند در آن مشغول به کار شوند را برای آگاهی بیشتر شما همراهان خوب آکادمی پاکراه بررسی خواهیم کرد.

آشنایی با فرصت های شغلی رشته تربیت بدنی

دانش آموختگان رشته تربیت بدنی، فرصت‌های شغلی زیادی پیش روی خود دارند. برخی از این فرصت‌های شغلی، در لیست زیر آمده است:

• مربی ‌گری انواع رشته‌های ورزشی
• داوری در انواع رشته‌های ورزشی
• معلم ورزش در مدارس
• فروش، طراحی و ساخت انواع تجهیزات و لوازم ورزشی
• طراحی و تولید لباس‌های ورزشی یا ابزارهای هوشمند (مثل گجت‌های پوشیدنی) که اطلاعاتی مانند کالری مصرف‌ شده، میزان فعالیت، ضربان قلب و مسیر حرکت را ثبت می‌کنند.
• استفاده از داده‌ پردازی برای بررسی عملکرد ورزشکاران یا تیم‌ها، شناسایی نقاط قوت و ضعف، و بهبود تمرینات بر اساس اطلاعات واقعی.
• همکاری با معماران و طراحان برای ساخت یا تجهیز سالن‌ها و مکان‌های ورزشی با رعایت اصول ارگونومی، ایمنی و استانداردهای ورزشی.
• کار در حوزه تحقیقات، دانشگاه و آزمایشگاه
• برنامه‌ ریزی، اجرا و نظارت بر مسابقات، جشنواره‌ها و برنامه‌های ورزشی در سطح ملی یا بین‌ المللی.
• برنامه ‌ریزی سفرها و رویدادهای ورزشی و طراحی تورهای ورزشی

جدیدترین مشاغل رشته تربیت بدنی

این روزها با گسترش تکنولوژی و استفاده مردم از فضای مجازی، شغل‌های جدیدی در زمینه‌های مختلف ایجاد شده است. تربیت بدنی هم از این تحولات بی بهره نیست!

• یکی از جدیدترین مشاغل حوزه تربیت بدنی که احتمالا در اینستاگرام به آن برخورده‌اید، روانشناسی ورزشی است.
• افراد در این شغل روی انگیزه و حال خوب ورزشکاران تاکید دارند و در همین حیطه فعالیت می‌کنند.
• روانشناسی ورزشی، با ایجاد انگیزه در ورزشکاران و تیم‌های ورزشی، موجب موفقیت و بهبود عملکرد و افزایش بازدهی آنها می‌شود.
• انتظار می‌رود این شغل درآینده با دیگر مشاغل این حوزه ترکیب شود و آینده بسیار درخشانی داشته باشد.

مهارت‌های مورد نیاز برای کار در حوزه تربیت بدنی

برای کار در حوزه تربیت بدنی، فقط مدرک دانشگاهی کافی نیست. شما باید مهارت‌های عملی و عمومی داشته باشید. در ادامه این مهارت‌ها را به صورت دسته بندی شده معرفی می‌کنیم:

1. مهارت‌های فنی

مهارت‌های فنی شامل موارد زیر می‌شوند:

• آشنایی با ساختار بدن و نحوه عملکرد سیستم‌های مختلف برای طراحی تمرینات مناسب.
• توانایی طراحی، اجرا و نظارت بر برنامه‌های تمرینی برای سطوح مختلف افراد.
• مهارت در تشخیص ناهنجاری‌های حرکتی و اجرای تمرینات اصلاحی و درمانی.
• آشنایی با اصول تغذیه مناسب برای ورزشکاران در دوره‌های مختلف تمرین و مسابقه.

2. مهارت‌های نرم

برای تقویت مهارت‌های نرم، بهتر است روی موارد زیر کار کنید:

• توانایی آموزش و انتقال مفاهیم
• توانایی برقرای ارتباط با ورزشکاران، دانش ‌آموزان برای ایجاد انگیزه
• صبر، انرژی و انگیزه بالا

3. مهارت‌های فنی و دیجیتال

مهارت‌های فنی و دیجیتال، به صورت زیر هستند:

• آشنایی با تجهیزات ورزشی نوین (مثل دستگاه‌های اندازه ‌گیری عملکرد، اپلیکیشن‌های ورزشی یا گجت‌های پوشیدنی).
• مهارت کار با نرم‌افزارهای تحلیل ورزشی برای آنالیز عملکرد ورزشکاران یا طراحی برنامه‌های تمرینی.

4. مهارت‌های عمومی و بین‌ المللی

تربیت بدنی به مهارت‌های عمومی از جمله موارد زیر هم نیاز دارد:

• تسلط به زبان انگلیسی (برای مطالعه منابع جدید، ارتباطات بین ‌المللی، مهاجرت کاری، شرکت در کلاس‌های مربی گری خارجی)
• آشنایی با ترندهای روز دنیای ورزش و سلامت مثل تمرینات فانکشنال، کراس‌فیت، توریسم ورزشی و…

شرایط ورود به بازار کار تربیت بدنی

شغل های رشته تربیت بدنی، از آن دسته مشاغلی هستند که برای ورود به آنها باید شروط لازم را داشته باشید.

برخی از این شروط جسمانی هستند که داشتن آنها ضروری است و برخی دیگر، شرایط عمومی هستند. در ادامه این بخش، هر دو شرط را بررسی خواهیم کرد:

شرایط جسمانی برای ورود به حوزه تربیت بدنی

اگر از 4 شرط زیر برخوردار نباشید، نمی‌توانید وارد رشته تربیت بدنی و به دنبال آن، بازار کار این رشته شوید:

1. حداقل قد برای مردان 165 و برای زنان 158(به غیر از ورزشکاران ملی)
2. حداقل دید 7 از 10
3. قبولی در آزمون عملی
4. داشتن سلامت کامل جسمانی (عدم معلولیت یا ناتوانی جسمی)

شرایط عمومی برای ورود به حوزه تربیت بدنی

شرایط عمومی که برای اشتغال در حوزه تربیت بدنی باید داشته باشید، به صورت زیر هستند:

• روحیه بالا (علاقه و اشتیاق به فعالیت بدنی و جنب و جوش)
• اخلاق ورزشی
• روحیه رقابتی
• علاقه به کار تیمی
• توجه به بازاریابی برای کسب درآمد بهتر

بازار کار مشاغل تربیت بدنی در ایران

با رشد روز افزون آگاهی جامعه نسبت به اهمیت ورزش و سلامتی، بازار کار رشته تربیت بدنی هم گسترده‌تر از قبل شده است.

فارغ ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در موقعیت‌های مختلفی مثل مدارس، باشگاه‌ها، استخرها، نهادهای دولتی مثل ادارات ورزشی، فدراسیون‌ها و حتی وزارت ورزش، مشغول به کارشوند.

فرصت‌های شغلی این حوزه، فقط به حوزه آموزش محدود نمی‌شوند. کسانی که دید کارآفرینی دارند، می‌توانند در زمینه تولید تجهیزات ورزشی، لباس‌های تخصصی، طراحی فضاهای ورزشی و تولید محتوا در شبکه‌های اجتماعی فعالیت کنند.

همچنین، امکان فعالیت به‌ عنوان مربی، داور یا مشاور ورزشی نیز وجود دارد، که هرکدام می‌توانند مسیرهای پردرآمدی باشند.

بازار کار رشته تربیت بدنی در خارج

در این بخش نگاهی می‌اندازیم به وضعیت اشتغال و میزان درآمد متخصصان تربیت بدنی در برخی کشورهای مطرح خارجی، تا دید بهتری نسبت به فرصت‌های بین‌ المللی این رشته داشته باشید:

بازار کار تربیت بدنی در ترکیه

ترکیه یکی از کشورهایی ا‌ست که توجه ویژه‌ای به حوزه ورزش و تربیت بدنی دارد و همین موضوع باعث شده تقاضا برای نیروی متخصص در این زمینه افزایش پیدا کند.

افرادی که در ترکیه وارد بازار کار می‌شوند، به ‌طور میانگین سالانه حدود ۴۳ هزار لیر درآمد دارند؛ البته افراد با سابقه و مهارت بالاتر می‌توانند تا ۷۳ هزار لیر در سال هم درآمد داشته باشند.

میانگین درآمد فعالان این رشته در ترکیه در حال حاضر نزدیک به ۵۹ هزار لیر در سال برآورد می‌شود و در آینده هم روند رو به رشدی خواهد داشت.

بازار کار تربیت بدنی در کانادا

در کانادا، تربیت بدنی از جمله رشته‌هایی‌ است که تقاضای شغلی بالایی دارد و نرخ بیکاری پایینی در این حوزه دیده می‌شود.

پیش ‌بینی‌ها نشان می‌دهند که تا سال 2030، تعادل خوبی بین تعداد فارغ ‌التحصیلان و فرصت‌های شغلی برقرار خواهد بود. این یعنی افراد متخصص در این رشته شانس بالایی برای ورود به بازار کار خواهند داشت.

درآمد سالانه شاغلان تربیت بدنی در کانادا معمولا از ۳۹ هزار تا ۱۴۳ هزار دلار کانادا متغیر است که به عواملی مثل تجربه، حوزه فعالیت و سطح تخصص بستگی دارد.

بازار کار تربیت بدنی در ایتالیا

در کشور ایتالیا نیز فرصت‌های شغلی مناسبی برای فعالیت در زمینه‌هایی مثل مربی ‌گری، تدریس ورزش در مدارس و مراکز ورزشی وجود دارد.

البته برای ورود به این بازار، تسلط به زبان انگلیسی (و در مواردی زبان ایتالیایی) یک ضرورت است.

میانگین درآمد سالانه معلمان و مربیان تربیت بدنی در ایتالیا در حدود ۴۶ هزار یورو تخمین زده می‌شود، و این رقم بسته به سابقه کار، مدارک تخصصی و مهارت‌های فردی قابل تغییر است.

میزان درآمد شغل های رشته تربیت بدنی

درآمد در حوزه تربیت بدنی به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی‌توان رقم مشخصی برای آن تعیین کرد.

• از آنجایی که این رشته ماهیتی عملیاتی دارد، سطح دانش تخصصی، مهارت اجرایی و تجربه فرد، تاثیر مستقیمی بر میزان درآمد او دارد.
• هرچه فرد حرفه‌ای‌تر و باتجربه‌تر باشد (مثلا از یک مربی ساده به داور یا مدرس حرفه‌ای تبدیل شود) طبیعتا دستمزد بیشتری هم خواهد داشت.
• از طرف دیگر، کسانی که به‌ صورت مستقل و در بخش خصوصی فعالیت می‌کنند (مثل راه‌ اندازی باشگاه، کلاس خصوصی یا مشاوره تمرینی) معمولا درآمد بالاتری نسبت به افراد استخدام‌ شده در بخش دولتی دارند.
• در استخدام‌های رسمی، میزان حقوق معمولا بر اساس قوانین وزارت کار و بودجه سالانه دولت تعیین می‌شود.
• در نهایت، می‌توان گفت درآمد افراد در این رشته بسته به سطح فعالیت، محل کار و مهارت‌های فردی، می‌تواند از چند میلیون تا چند ده میلیون تومان در ماه متغیر باشد.

5 چالش بزرگ ورود به مشاغل حوزه تربیت بدنی

دانش آموختگان رشته تربیت بدنی، برای ورود به بازار کار، با چند چالش بزرگ مواجه هستند. در ادامه این چالش‌ها را بررسی می‌کنیم:

1. نبود آموزش‌های کاربردی در دانشگاه‌ها

بسیاری از دانش‌ آموختگان تربیت بدنی، با وجود گذراندن سال‌ها آموزش، هنگام ورود به بازار کار با این مشکل رو به‌ رو هستند که مهارت عملی لازم برای ارائه خدمات ورزشی را ندارند.

به نظر می‌رسد دروس دانشگاهی این رشته به ‌اندازه کافی کاربردی و مهارت‌ محور نیستند و این خلا، یکی از موانع اصلی اشتغال است.

2. نبود زیرساخت قانونی برای فعالیت حرفه‌ای

با اینکه یک فارغ‌ التحصیل دکترای تربیت بدنی سال‌ها در این حوزه تحصیل کرده، برای فعالیت حرفه‌ای در زمینه تمرین ‌دهی یا تاسیس باشگاه، به مدرکی جداگانه (مثل کارت مربی‌ گری) نیاز دارد.

این در حالی است که این مدرک، برای افراد غیر دانشگاهی نیز در مدت کوتاهی صادر می‌شود!

این موضوع باعث شده بسیاری از متخصصان واقعی، از ورود به حوزه عملی باز بمانند.

3. کمبود کدهای شغلی تخصصی

در حال حاضر، کدهای شغلی رسمی تعریف ‌شده برای فارغ‌ التحصیلان تربیت بدنی بسیار محدود است.

این یعنی مسیرهای استخدامی مشخص و قانونی برای بسیاری از زمینه‌های کاری این رشته هنوز به رسمیت شناخته نشده‌اند.

در نتیجه، فارغ‌ التحصیلان اغلب فقط در قالب معلم ورزش یا استاد دانشگاه امکان فعالیت دارند.

4. نبود همکاری نهادهای مسئول

حل مشکل اشتغال فارغ‌ التحصیلان تربیت بدنی نیازمند همکاری بین وزارت علوم، وزارت ورزش و سازمان فنی و حرفه‌ای است.

اما طبق گفته‌ها، این همکاری به‌ طور جدی شکل نگرفته و هنوز برنامه ‌ریزی جامعی برای استفاده از ظرفیت این رشته در کشور وجود ندارد.

5. عدم استفاده از ظرفیت‌های بازار کار جدید

این روزها، نیاز به مربیانی برای گروه‌های خاص مثل سالمندان، کودکان، افراد دارای معلولیت ذهنی یا حرکتی رو به افزایش است.

اما چون این مشاغل به رسمیت شناخته نشده‌اند، فارغ ‌التحصیلان امکان ورود به این حوزه‌ها را به‌ صورت رسمی و قانونی ندارد.

شغل های رشته تربیت بدنی برای چه کسانی مناسب هستند؟

از آنجایی که هر فرد ویژگی‌ها و توانمندی‌های منحصر به ‌فردی خودش را دارد، انتخاب مسیر شغلی یا تحصیلی نیازمند شناخت بهتر از خود و کشف علایق و استعدادهای شخصی است.

یکی از ابزارهایی که می‌تواند در این مسیر مفید باشد، آزمون شخصیت ‌شناسی MBTI است. این آزمون افراد را بر اساس ویژگی‌های شخصیتی در دسته‌ بندی‌هایی قرار می‌دهد که می‌تواند دید کلی نسبت به نوع شخصیت آن‌ها ارائه دهد.

در جدول زیر، برخی از تیپ‌های شخصیتی که برای مشاغل تربیت بدنی مناسب هستند، آورده شده است:

برای ورود به شغل های رشته تربیت بدنی از چه کسی مشاوره بگیریم؟

رشته تربیت بدنی، فقط محدود به مربی ‌گری یا آموزش در مدارس نیست؛ دنیایی از فرصت‌های شغلی در حوزه ورزش، سلامت، تغذیه، فیتنس، روانشناسی ورزشی و حتی کارآفرینی در این زمینه پیش روی شماست.

اما انتخاب مسیر شغلی مناسب در این حوزه نیازمند شناخت دقیق‌تر از علایق، توانمندی‌ها و تیپ شخصیتی شماست.

اگر هنوز نمی‌دانید کدام مسیر برای شما مناسب است یا نیاز دارید مسیرتان را با اطمینان بیشتری انتخاب کنید، مشاوران ما در آکادمی کسب‌ و ‌کار پاکراه آماده‌اند تا راهنمای شما باشند.

با مشاوره انتخاب شغل تخصصی، می‌توانید سریع‌تر، هوشمندانه‌تر و با خیال راحت‌تر به سمت موفقیت قدم بردارید. پس معطل نکنید و همین حالا با ما تماس بگیرید تا جلسات مشاوره را شروع کنیم!