مشاغل خانگی به دسته‌ای از کسبوکارهای خانوادگی گفته می‌شود که در فضای مسکونی و بدون ایجاد مزاحمت برای همسایه‌ها، انجام می‌شوند. این کسب‌و‌کارها باید در قالب یک طرح منسجم آغاز شوند و به تولید کالا برای بازار یا ارائه خدمات به خارج از محیط منزل منتهی شوند. در ایران، مجوز مشاغل خانگی زیر نظر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی فعالیت می‌کنند و دستورالعمل اجرایی قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی مبنای صدور تمام مجوزهای لازم برای راه‌اندازی این کسب‌و‌کارها است.
در این راهنما، تمام مراحل اخذ مجوز تاسیس مشاغل خانگی به‌طور کامل توضیح داده شده است. با رعایت قوانین و دستورالعمل‌های مربوطه، شما نیز می‌توانید از این فرصت برای توسعه کسبوکار خانوادگی خود استفاده نمایید. چنانچه درباره چگونگی دریافت مجوز مشاغل خانگی، سوالات تخصصی‌تری دارید، می‌توانید در بخش دیدگاه همین مقاله یا بخش پرسش‌و‌پاسخ سایت آکادمی کسب و کار پاکراه مطرح نمایید تا مشاوران ما به‌صورت آنلاین و رایگان شما را راهنمایی کنند.
سامانه ثبت‌نام مجوز مشاغل خانگی
با‌توجه به ماده 2 قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی که در سال 1389 مصوب شده است، مشاغل خانگی به دسته‌ای از کسبوکارهای خانوادگی گفته می‌شود که در فضای مسکونی توسط یک عضو یا چند عضو خانواده اجرا می‌شود. این کسب‌و‌کارها باید در قالب یک طرح کسبوکار منسجم و بدون ایجاد مزاحمت و اخلال در آرامش واحدهای مسکونی همجوار صورت بگیرند. علاوهبراین، مشاغل خانگی منجر به تولید کالا و خدمات قابل عرضه به بازار و خارج از محیط مسکونی می‌شود.
برای شروع کسبوکار در حوزه مشاغل خانگی، باید مجوزهای لازم را به‌دست آورده و فعالیت خود را رسمی کنید. برای اخذ مجوز مشاغل و کسبوکارهای خانگی، باید به سامانه ثبت‌نام مجوز مشاغل خانگی مراجعه کنید. این سامانه، که در واقع سایت درگاه ملی مجوزهای کشور به آدرس g4b.ir است، با‌توجه به نوع کسب‌و‌کارتان، مجوز مشاغل خانگی خود را دریافت می‌کنید.
برای ورود به این سایت، داوطلب باید آدرس درگاه ملی مجوزهای کشور به آدرس mojavez.ir را در مرورگر خود وارد کرده و از صفحه اصلی سایت، گزینه کسبوکارهای خانگی را انتخاب کند. پس از انتخاب این گزینه، فرد می‌تواند با‌توجه به نوع مشاغل خانگی خود، مراحل و روند ثبت درخواست دریافت مجوز را پیگیری کند. همچنین، افرادی که قصد دارند، مشاغل خانگی راه‌اندازی کنند، برای دریافت تسهیلات باید به سامانه طرح ساماندهی و حمایت از مشاغل مراجعه کنند و مراحل ثبت‌نام خود را دنبال کنند. پس از ثبت‌نام، نمایندگان وزارت کار طرح و مکان اجرای آن را بررسی کرده و در صورت تایید، روند پرداخت تسهیلات آغاز می‌شود که در مورد مجوزهای پشتیبان کمی طولانی‌تر است.
شرایط دریافت مجوز مشاغل خانگی
شرایط مربوط به دریافت مجوز مشاغل خانگی در هر صنعت متفاوت است و شامل قوانین و ضوابط مختلفی است. با‌این‌حال، برخی از این ضوابط و شرایط در اکثر کسب‌و‌کارها یکسان هستند و می‌توان به‌صورت کلی از آن‌ها یاد کرد. به‌عنوان مثال، در بیشتر موارد دریافت مجوز مشاغل خانگی، سن درخواست‌کننده باید حداقل 18 سال باشد و همچنین حداقلی برای فضای کاری، تعیین شده است.
علاوهبراین، مجوز مشاغل خانگی تنها به افرادی صادر می‌شود که علاوه‌بر عدم ایجاد آلودگی زیست‌محیطی، صوتی و بصری، حقوق همسایگان را به‌طور کامل رعایت کنند. همچنین، فروش محصولات و خدمات در خارج از واحد مسکونی انجام شود و ترافیک نامناسب در فضای مسکونی، به‌ویژه در مجتمع‌های مسکونی، تحت هیچ شرایطی قابل قبول نیست. همچنین، تنها اعضای خانواده مجاز به انجام کار در واحد مسکونی هستند و هیچ شخص دیگری اجازه انجام کار در این محل را ندارد. این موارد همگی به‌عنوان شرایط اساسی برای دریافت مجوز مشاغل خانگی محسوب می‌شود.
شرایط و مقررات اخذ مجوز کسبوکار خانگی شامل داشتن گواهی مهارت یا سابقه کار مرتبط با شغل مورد‌نظر است. شغل خانگی دارای چندین شرایط و ضوابط بوده که شامل داشتن گواهی مهارت و سابقه کار در زمینه مورد‌نظر، فضای مناسب برای انجام فعالیت در خانه، پذیرفتن تعهد نامه و دریافت مجوز مورد نیاز و تهیه مدارک مربوطه است. به‌عنوان مثال برای پرورش زنبور عسل در خانه، باید حداقل 15 متر مربع فضا را برای این فعالیت داشته باشید، برای مدت زمان طرح در محل زندگیتان بمانید و محل انجام فعالیت در روستا باشد.
مدارک لازم جهت دریافت مجوز مشاغل خانگی
برای گرفتن مجوز مشاغل خانگی، باید مدارک مربوطه را به مراجع ذی‌صلاح ارائه داد. این مدارک شامل:
- تصویر کارت پایان خدمت یا معافیت از خدمت سربازی
- تصویر شناسنامه و کارت ملی
- گواهی عدم سوء‌پیشینه برای افراد پشتیبان
- تصویر گواهی آخرین مدرک تحصیلی
- اصل و تصویر کارت مهارت مرتبط با رشته مورد تقاضا فرد به‌شکل کامل و دقیق
- کد اقتصادی بصورت حقیقی
تهیه و ارائه این مدارک الزامی است و بدون آن‌ها، امکان دریافت مجوز مشاغل خانگی وجود ندارد.
مدت زمان و هزینه دریافت مجوز مشاغل خانگی
بسیاری از کسب‌و‌کارهایی که در فضای خانگی فعالیت می‌کنند، به صدور مجوز مشاغل خانگی نیاز دارند. این مجوز در صورت رعایت مراحل ثبت‌نام در سامانه، طی 10 روز کاری به‌دست متقاضی خواهد رسید. با‌این‌حال، لازم به‌ذکر است که برای اطمینان از دریافت به موقع مجوز مورد‌نظر، باید مراحل ثبت‌نام و درخواست را به‌درستی و با‌دقت بالا انجام داد. در غیر این صورت، ممکن است دریافت مجوز مشاغل خانگی به تاخیر بیفتد.
مراحل دریافت مجوز مشاغل خانگی
مراحل دریافت مجوز برای مشاغل خانگی به‌شرح زیر است:
بررسی لیست رشته‌های مشاغل خانگی:
در ابتدا، لیست رشته‌های مشاغل خانگی را در وب‌سایت مشاهده کنید. اگر شغل مورد‌نظرتان در این لیست وجود دارد، فرم ثبت‌نام متقاضیان را که توسط وزارت کار و امور اجتماعی تهیه شده است، در سایت مربوطه تکمیل کنید.
ارائه فرم به‌همراه مدارک مربوطه:
پس از تکمیل فرم، آن را به‌همراه مدارک مورد نیاز به ادارات کل تعاون یا دستگاه اجرایی مربوطه ارائه دهید. سپس طرح مشاغل خانگی در جلسه کارگروه اشتغال استان برای بررسی فعالیت‌های پشتیبانی مورد بررسی قرار می‌گیرد. پس از بررسی و کنترل توسط اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان، مجوز صادر خواهد شد.
مهارت و تخصص مورد نیاز:
توجه داشته باشید که برای دریافت مجوز مشاغل خانگی، باید مهارت و تخصص کافی جهت انجام شغل مورد‌نظر را داشته باشید.
پیشنهاد مشاغل جدید:
در صورتی که شغل مورد‌نظرتان در لیست مشاغل وجود ندارد، می‌توانید شغل مدنظر خود را پیشنهاد داده و سپس مشاغل پیشنهادی بررسی و در صورت تصویب، به لیست مشاغل خانگی اضافه خواهند شد.
ملاحظات پس از ثبت‌نام:
حتما پس از ثبت نام، به یاد داشته باشید که ثبت نام تحت پوشش به معنای اشتغال قطعی یا فوری فرد ثبت نام شده نیست.
رضایت سرپرست خانوار:
در صورتی که فعالیت مشاغل خانگی توسط سایر اعضای خانوار صورت گیرد، حتما باید با موافقت و رضایت سرپرست خانوار انجام شود.
مزایای دریافت مجوز مشاغل خانگی
یکی از مزایای اصلی دریافت مجوز مشاغل خانگی، امکان دریافت وام و تسهیلات بانکی ویژه است. با دریافت مجوز کسبوکار خانگی، متقاضیان می‌توانند به‌راحتی از این تسهیلات، که بستگی به طرح توجیهی کسبوکار دارند، بهره‌مند شوند. همچنین، فعالیت‌هایی که اشتغالزایی بیشتری دارند، در اولویت قرار دارند. این وام‌ها و قرض‌الحسنه‌ها به افراد برای فراهم کردن سرمایه ثابت و در گردش و نیز تهیه تجهیزات ضروری کار داده می‌شوند. همچنین، بازپرداخت این وام‌ها معمولا طولانی‌مدت است و مشمول آیین‌نامه پرداخت یارانه تسهیلات صاحبان بنگاه‌های اقتصادی زودبازده و کارآفرین می‌شود.
علاوهبراین، برای حمایت از مشاغل خانگی، طرح‌های دیگری نیز در نظر گرفته شده است. یکی از مفیدترین آن‌ها، امکان استفاده از بازارهای محلی شهرداری برای عرضه محصولات است. همچنین، با در نظر گرفتن عدم نیاز به تغییر کاربری مسکونی منزل، این مجموعه‌ها از پرداخت عوارض تجاری و اداری نیز معاف خواهند بود.
شاغلین کسبوکارهای خانگی، با ارائه مجوز قانونی، می‌توانند خود را در صندوق تامین اجتماعی بیمه کنند و از تمام مزایای آن بهره‌مند شوند. همچنین، مشمولان صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر نیز تابع قوانین و مقررات مربوط به همان مجموعه خواهند بود.
در نهایت؛ برای دریافت مجوز مشاغل خانگی از چه کسی مشاوره بگیریم؟
برای دریافت مجوز مشاغل خانگی و شروع به کار در این زمینه، می‌توانید مراحلی که در این مقاله ذکر شد را پشت سر بگذارید و کسبوکار خود را راه‌اندازی کنید. بنابراین، به‌منظور دریافت مشاوره و کمک در راه اندازی، اجرا و توسعه مشاغل خانگی، می‌توانید به آکادمی مهندس پاکراه مراجعه کنید و از تجربه و دانش آن‌ها بهره‌مند شوید. این آکادمی با تیم متخصص خود، آماده ارائه خدمات مشاوره و آموزشی در زمینه‌های مختلف کسبوکار است. با تلاش مداوم و همراهی این تیم، می‌توانید به هدف نهایی خود برسید.