شناخت انواع سهام به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری اتخاذ کنند و ریسک‌های خود را مدیریت نمایند. دو نوع اصلی از سهام که در این زمینه وجود دارد، سهام عادی و سهام ممتاز هستند. هر یک از این سهام‌ها، ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند که می‌تواند تاثیر زیادی بر سودآوری و حقایق مالکیت سرمایه‌گذاران داشته باشد.
در این مقاله از آکادمی کسب و کار پاکراه، به بررسی تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز خواهیم پرداخت و به این سوال پاسخ خواهیم داد که کدام یک از این دو نوع سهام می‌تواند گزینه بهتری برای سرمایهگذاری باشد. توصیه می‌کنیم تا انتهای مطلب همراهمان بمانید و اگر نیاز به راهنمایی بیشتر داشتید، برایمان کامنت بگذارید تا پاسخگوی شما باشیم!
- سهام عادی یا ordinary shares چیست؟
- ویژگی سهام عادی
- انواع سهام عادی
- سهام ممتاز یا Preference shares چیست؟
- ویژگی سهام ممتاز
- انواع سهام ممتاز
- 4 تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز
- حق رای
- سود سهام
- اولویت در صورت انحلال
- خطر سرمایهگذاری
- مقایسه سهام عادی و سهام ممتاز
- کدام سهام برای چه کسی مناسب است؟
- از چه کسی مشاوره بگیریم؟
منظور از سهام عادی یا ordinary shares چیست؟
سهم‌های عادی، ابزاری مالی هستند که سازمان‌ها برای افزایش سرمایه برای عملیات کوتاه مدت و بلند مدت خود استفاده می‌کنند. سرمایه‌ای که یک سازمان از طریق انتشار سهام عادی جمع‌آوری می‌کند، به عنوان سرمایه سهام شناخته می‌شود.
این نوع سهم‌ها به دو صورت اسمی و بازاری ارزش‌گذاری می‌شوند. نوع اسمی ارزش این سهام معادل 1000 ریال بوده و نوع بازاری ارزش این سهام مقدار ثابتی ندارد. در واقع عوامل مختلفی مانند میزان محبوبیت یک شرکت، عملکرد، عرضه و تقاضا و معاملات آن شرکت روی این ارزش بازاری تاثیر می‌گذارند.
در هر معامله‌ای، ارزش بازاری یک سهام عادی مهم است.
ویژگی‌های سهام عادی:
- بعد از سوددهی، سهامداران عادی هم حق دارند مقداری سود دریافت کنند.
- سهامداران این نوع سهام می‌توانند در جمع‌های عمومی و خاص، حق رای داشته باشند. اما قادر به اعمال نظرات شخصی خود بر فعالیت‌های شرکت نیستند.
- در خرید سهام جدید از حق تقدم برخوردار هستند؛ یعنی در صورتی که شرکت سهام جدیدی ارائه کند، سهامداران عادی نسبت به افراد جدید برای خرید این سهم‌ها در اولویت هستند.
- در این صورت جلوی کاهش ارزش بازاری سهام عادی هم گرفته می‌شود.
- سهامداران عادی حق دارند از فعالیت‌های شرکت مطلع شوند.
- در صورت انحلال شرکت، بعد از تسویه بدهی‌ها و دادن حق سهامداران ممتاز، سهامداران عادی می‌توانند برای بازپرداخت حق خود مطالبه کنند.
- این سهامداران با توجه به میزان سهم خریداری شده خود حق مالکیت بر شرکت را دارند.
- اگر شرکت ورشکسته یا با کمبود سرمایه مواجه شود، این سهامداران مسئولیتی ندارند.
- خرید، فروش و انتقال سهام عادی امکان‌پذیر است.
انواع سهام عادی
سهام عادی انواع مختلفی دارد که از جمله آنها، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرمایه سهام مجاز
- سرمایه سهام صادر شده
- سرمایه سهام پذیرفته شده
- سرمایه سهام پرداخت شده
- سهم پاداش
منظور از سهام ممتاز یا Preference shares چیست؟
سهام ممتاز، یکی دیگر از ابزارهای مالی یک شرکت است که برای افزایش سرمایه به منظور انجام فرایندهای مالی استفاده می‌شود. این سهام معمولا توسط استارتاپ ها توزیع می‌شود. داشتن این نوع سهم، سهامدار را قادر می‌سازد که سود سهام را پیش از سهامداران عادی دریافت کنند.
همچنین در زمان انحلال شرکت، این سهامداران اولین کسانی هستند که می‌توانند به مطالبه حق خود بپردازند. در صورتی که یک شرکت سرمایه خود را با انتشار سهام ممتاز افزایش دهد، این سرمایه به عنوان سرمایه سهام ممتاز شناخته می‌شود. سهامداران ممتاز مانند سهامداران عادی، مالک شرکت به حساب می‌آیند، با این تفاوت که حق رای ندارند.
شرکت‌هایی که می‌خواهند سرمایه بیشتری برای تامین نیاز مالی کسب‌وکار خود جمع‌آوری کنند، معمولا به انتشار سهام ممتاز می‌پردازند، به ویژه در زمان‌های حساس. انتشار این سهام به مالکین یک کسب‌وکار اجازه می‌دهد که بدون از دست دادن کنترل شرکت، پول نقد دریافت کنند.
ویژگی‌های سهام ممتاز:
- سهامداران سهام ممتاز به عنوان مالک بخشی از شرکت تعیین می‌شوند که در ابتدای قرارداد نام برده شده است.
- دارندگان سهام ممتاز نسبت به سهام عادی سود بیشتر و مشخصی را دریافت می‌کنند.
- سهامداران سهم‌های ممتاز هیچ مسئولیتی در برابر ضرر و زیان شرکت ندارند.
- در زمان دادن سود به سهامداران و حقوق سهامداران در زمان ورشکستگی شرکت، دارندگان سهام ممتاز در اولویت هستند.
انواع سهام ممتاز
رایج‌ترین انواع سهام ممتاز، عبارتند از:
- سهام ممتاز قابل تبدیل
- سهام ممتاز غیرقابل تبدیل
- سهام ممتاز با حق اولویت دریافت سود
- سهام ممتاز بدون حق اولویت دریافت سود
- سهام ممتاز مشارکتی
- سهام ممتاز غیرمشارکتی
4 تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز
اگر شما صاحب یک کسب‌وکار هستید، می‌توانید با انتشار دو نوع سهام عادی و ممتاز بدون ورشکستگی یا از دست دادن کسب‌وکار خود جذب سرمایه کنید. با وجود اینکه هر دو سهام نشان‌دهنده مالکیت در یک شرکت است، اما تفاوت‌هایی در ویژگی‌های خاص خود دارند. 4 نمونه از تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز عبارتند از:
1. حق رای
یک تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز مربوط به حق رای سهامداران می‌شود. سهام عادی معمولا دارای حق رای هستند، یعنی اینکه دارندگان این سهام می‌توانند در شرکت نظر دهند.
این حق نظر دادن و رای مربوط به اموری مانند انتخاب هیئت مدیره، تصویب تصمیم‌های مهم و رای گیری درباره سایر مواردی است که نیاز به تایید دارند. در مقابل دارنده سهام ممتاز با توجه به شرایط انتشار سهام ممکن است دارای حق رای باشد یا نباشد.
2. سود سهام
بعد از دریافت سود سهام توسط سهامداران ممتاز، دارندگان سهام عادی هم می‌توانند سود خود را دریافت کنند. این بدین معناست که دارندگان سهام عادی تنها در صورتی که شرکت سود کافی برای پرداخت به سهامداران ممتاز داشته باشد، می‌توانند سود خود را بگیرند.
دیگر تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز در پرداخت میزان سود است. به این شکل که دارندگان سهام ممتاز نسبت به عادی از سود بیشتری برخوردار می‌شوند و سود ثابت و مشخصی برای دریافت دارند.
3. اولویت در صورت انحلال
در صورت متوقف شدن فعالیت شرکت یا انحلال آن، می‌توان دیگر تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز را مشاهده کرد. سهامداران ممتاز نسبت به سهامداران عادی در بازگرداندن سرمایه خود در اولویت قرار دارند.
این به این معنی است که دارندگان سهام ممتاز، سرمایه خود را پیش از دارندگان سهام عادی دریافت می‌کنند.
4. خطر سرمایهگذاری
یک تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز مربوط به خطر سرمایهگذاری است. یعنی سهامدار عادی به دلیل عدم ارائه سود ثابت و اولویت کم‌تر در صورت انحلال شرکت، ممکن است در صورت ورشکستگی یا ضعیف عمل کردن شرکت، بخشی از سود خود یا تمام آن را از دست بدهد.
در مقابل، دارندگان سهام ممتاز از درآمد پایدارتری برخوردار هستند؛ زیرا سود ثابتی دریافت می‌کنند و در صورت انحلال شرکت در اولویت قرار می‌گیرند.
مقایسه سهام عادی و سهام ممتاز
همراهان عزیز آکادمی پاکراه، شما می‌توانید در جدول زیر، تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز را در یک نگاه مشاهده کنید:
| ویژگی | سهام عادی یا Ordinary Shares | سهام ممتاز یا Preference Shares |
| 1. نرخ سود | نرخ سود ثابتی ندارد. | نرخ سود ثابت است. |
| 2. حق رای | دارای حق رای هستند. | دارای حق رای نیستند. |
| 3. سهام پاداش | واجد شرایط دریافت سهام پاداش هستند. | واجد شرایط دریافت هرگونه سهام پاداش نیستند. |
| 4. نقش در مدیریت | در مدیریت کسب‌وکار نقش دارند. | نقشی در مدیریت کسب‌وکار ندارند. |
| 5. معوقه | سهامداران عادی نمی‌توانند نسبت به معوقات سود سهام خود ادعایی داشته باشند. | سهامداران ممتاز می‌توانند نسبت به دریافت معوقات سود خود مدعی شوند. |
| 6. قابلیت تعدیل | نمی‌توان به نوع دیگری از سهام تبدیل کرد. | در صورت داشتن سهام ممتاز قابل تبدیل می‌توان آن را به سهام عادی با نرخ از پیش تعیین شده تبدیل کرد. |
| 7. قابلیت بازخرید | توسط یک شرکت سهامی خاص قابل بازخرید یا خرید مجدد نیست. در شرکت سهامی عام قابلیت بازخرید یا خرید مجدد سهام عادی امکان‌پذیر است، به شرطی که در اساسنامه شرکت به صراحت ذکر شده باشد. | در صورت داشتن سهام ممتاز قابل بازخرید، خرید مجدد یا بازخرید این سهام مطابق اساسنامه شرکت امکان‌پذیر است. |
| 8. بازپرداخت سهام بعد از انحلال شرکت | بعد از پرداخت بدهی‌ها و بازگرداندن سرمایه سهامداران ممتاز، دارندگان سهام عادی می‌توانند بازپرداخت سرمایه خود را دریافت کنند. | سهامداران ممتاز بعد از طلبکاران و قبل از سهامداران عادی، بازپرداخت سرمایه خود را دریافت می‌کنند. |
| 9. ذکر حقوق و شرایط | نیازی به ذکر حقوق و شرایط در اساسنامه شرکت نیست. مگر اینکه شرکت قصد داشته باشد طبقات مختلفی از سهام عادی را ایجاد کند که دارای حقوق متفاوتی هستند. | حقوق و شرایط (از جمله صدور، تبدیل و بازخرید سهام) باید صراحتا در اساسنامه ذکر شود؛ زیرا سهامداران ممتاز از سایر حقوق اضافی برخوردار نیستند. |
کدام سهام برای چه کسی مناسب است؟
انتخاب بین سهام عادی و سهام ممتاز به اهداف سرمایهگذاری، میزان تحمل ریسک و افق زمانی شما بستگی دارد.
سهام عادی برای سرمایه‌گذارانی مناسب است که:
- ریسک‌پذیر هستند و پتانسیل کسب بازدهی بالا را در ازای پذیرش نوسانات بیشتر می‌پذیرند.
- دید بلند مدت دارند و به رشد و توسعه شرکت در طول زمان اعتماد دارند.
- علاقه مند به مشارکت در تصمیم‌گیری‌های شرکت و اعمال نفوذ هستند.
سهام ممتاز برای سرمایه‌گذارانی ایده‌آل است که:
- به دنبال درآمد ثابت و پایدار هستند (مانند بازنشستگان یا افرادی که به جریان نقدی منظم نیاز دارند).
- ریسک‌گریزتر هستند و به حفظ سرمایه خود اولویت می‌دهند.
- افق زمانی سرمایهگذاری کوتاه‌تر یا میان‌مدت دارند و به نوسانات شدید بازار حساس هستند.
برای خرید و فروش یا مدیریت سهام عادی و ممتاز از چه کسی مشاوره بگیریم؟
در این مطلب تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز را به طور کامل بررسی کردیم. اکنون می‌توانید برای افزایش سرمایه خود بهتر تصمیم بگیرید. البته برخی از شرکت‌ها، سهام خود را در هر دو نوع عادی و ممتاز منتشر می‌کنند. اما اگر قصد دارید به عنوان یک سرمایه‌گذار وارد بورس شوید، با آگاهی از این تفاوت‌ها می‌توانید نسبت به خرید سهام عادی یا سهام ممتاز اقدام کنید.
در این مسیر اگر نیاز به مشاوره دارید، کافیست از خدمات مشاوره کسب و کار آکادمی کسب و کار پاکراه بهره ببرید. کارشناسان باتجربه ما می‌توانند به راحتی شما را در زمینه سرمایهگذاری یا افزایش سرمایه از طریق سهام عادی یا ممتاز راهنمایی کنند.
در صورت نیاز، سوالات خود را در قسمت نظرات همین صفحه بپرسید تا کارشناسان بلافاصله وقت سوالات شما را بدهند.
روی دکمه «مشاوره آنلاین» کلیک کنید تا مهندس ایمان پاکراه و تیم آکادمی پاکراه به‌صورت آنلاین و کاملاً رایگان راهنمایی‌تان کنند.
مشاوره آنلاین