ویدیوکست با پادکست چه تفاوتی دارد؟

90% تولیدکنندگان محتوا بعد از ماه‌ها متوجه می‌شوند که قالبشان اصلا به مدل مخاطبشان نمی‌خورده است! بسیاری از تولیدکنندگان محتوا هنوز در انتخاب میان پادکست و ویدیوکست مردد می‌مانند؛ دو قالبی که در ظاهر شبیه‌اند اما در عمل، می‌توانند مسیر یک کسب‌ و کار یا یک برند شخصی را به ‌کل تغییر دهند.

اما ویدیوکست با پادکست چه تفاوتی دارد؟ و مهم‌تر از آن کدام یک برای هدف شما مناسب‌تر است؟ پاسخ ساده نیست، چون عوامل پنهانی زیادی در این انتخاب نقش دارند.

در این راهنمای تخصصی از آکادمی پاکراه، همه این نکات را برای اولین ‌بار به ‌صورت شفاف، کاربردی و قابل‌ اجرا بررسی می‌کنیم؛ پس تا انتها همراهمان باشید و هر سوالی که داشتید، در بخش پرسش و پاسخ یا کامنت‌ها مطرح کنید تا پاسخگویتان باشیم.

پادکست چیست؟

پادکست یک محتوای صوتی سریالی یا اپیزودیک است. شنونده می‌تواند آن را در هر زمان و در هر شرایطی گوش کند و این همان نقطه قوت اصلی پادکست است!

پادکست‌ها ابتدا در اوایل دهه ۲۰۰۰ مطرح شدند و رشد آن‌ها بعد از عرضه گوشی‌های هوشمند سرعت گرفت. امروزه، پادکست به یکی از محبوب‌ترین شکل‌های یادگیری غیررسمی و سرگرمی تبدیل شده است.

تحقیقات منتشرشده در سال‌های اخیر نیز نشان می‌دهد که پادکست‌ها به‌طور متوسط نرخ وفاداری بالاتری نسبت به بسیاری از فرمت‌های محتوایی دارند. دلیلش هم این است که شنونده با صدای فرد ارتباطی نزدیک و مستمر برقرار می‌کند.

از نظر ساختاری، پادکست‌ها می‌توانند به صورت‌های زیر باشند:

• گفت ‌و گوی دو نفره،
• روایت داستانی،
• آموزش،
• تحلیل تخصصی،
• و…

انتشارشان هم از طریق پلتفرم‌های زیر است:

• Apple Podcasts،
• Castbox،
• Google Podcasts،
• Spotify.

ویدیوکست چیست؟

ویدیوکست (VideoCast) یا همان ویدئوپادکست یک قالب محتوایی و ترکیبی از صدا تصویر است. به زبان ساده، ویدیوکست همان پادکست اما در نسخه تصویری می‌باشد. این تصویر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• فیلم ‌برداری استودیویی یا حضور مجری و مهمان،
• گفت ‌و گوی تصویری آنلاین،
• نمایش اسلاید، گرافیک یا انیمیشن،
• و حتی یک تصویر ثابت یا پس ‌زمینه ساده همراه با صدا.

همین تصویری بودن باعث می‌شود ویدیوکست تجربه‌ای بسیار متفاوت بسازد. تجربه‌ای که عناصر بصری مانند چهره، زبان بدن، اشارات دست و فضای استودیو در آن نقش مهمی بازی می‌کنند.

این عناصر در بسیاری از مواقع پیام را قدرتمندتر و قابل‌ درک‌تر می‌کنند؛ به همین دلیل برندهایی که نیاز به اعتماد بیشتر دارند، اغلب ویدیوکست را انتخاب می‌کنند.

ویدیوکست در پلتفرم‌های زیر منتشر می‌شود:

• یوتیوب،
• آپارات،
• Vimeo،
• شبکه‌های اجتماعی.

ارتباط بین Podcast، Videocast و Vodcast

واژه‌های Videocast و Vodcast تقریبا معنای یکسانی دارند و هر دو به نسخه‌های تصویری پادکست اشاره می‌کنند. تفاوت آن‌ها بیشتر در ترجیحات زبانی و کاربردی است.

به این صورت که:

• Podcast = محتوای صوتی،
• Videocast / Vodcast = محتوای صوتی + تصویری.

درک همین تقسیم ‌بندی ساده به ما کمک می‌کند که در بخش بعد، تفاوت‌های کلیدی میان این دو قالب را دقیق‌تر و عمیق‌تر بررسی کنیم.

اگر آماده‌اید، به سراغ بخش بعدی برویم؛ جایی که این تفاوت‌ها برای اولین‌ بار به‌ صورت شفاف بررسی می‌شوند.

ویدیوکست با پادکست چه تفاوت‌هایی دارد؟

در نگاه اول، تفاوت میان پادکست و ویدیوکست ساده به‌ نظر می‌رسد؛ یکی فقط صوت و دیگری صدا و تصویر دارد.

اما وقتی که آنها را در بستر رفتار مخاطب، هزینه تولید، تاثیرگذاری، و حتی الگوریتم‌ پلتفرم‌ها بررسی کنیم، تفاوت‌های بیشتری می‌توان دید.

در ادامه، این تفاوت‌ها را به‌صورت دقیق، ساختارمند و کاربردی بررسی می‌کنیم.

۱. فرمت رسانه

پادکست‌ها کاملا صوتی‌اند، درحالی ‌که ویدیوکست‌ها تصویر هم دارند. این تفاوت ساده، پیامدهای عمیقی دارد:

۲. تجربه مخاطب و نحوه درگیری ذهنی

در پادکست، ارتباط از طریق صدا شکل می‌گیرد. صدای انسان به ‌خودی ‌خود محرک قوی احساسی است. اما ویدیوکست سطح دیگری از تجربه، یعنی حضور بصری را فعال می‌کند.

در این قالب، مخاطب:

• زبان بدن را می‌بیند،
• واکنش‌ها و احساسات را بهتر درک می‌کند،
• با فضای استودیو یا محیط ضبط ارتباط برقرار می‌کند.

همین چند عامل، نرخ اعتماد را بالا می‌برد؛ چون انسان‌ها از نظر شناختی به تعامل چهره ‌به‌ چهره بیشتر اعتماد می‌کنند.

برندهایی که به اعتماد بالاتری نیاز دارند (مثل آکادمی‌ها، مربیان و متخصصان حوزه کسب‌ و کار) در بسیاری از مواقع به سمت ویدیوکست می‌روند.

۳. پلتفرم انتشار و نحوه توزیع محتوا

پادکست‌ها معمولا از طریق پلتفرم‌های تخصصی صوتی منتشر می‌شوند. این پلتفرم‌ها الگوریتم‌هایی دارند که پایداری شنونده را مهم‌تر از میزان تعامل (کامنت و لایک) می‌دانند.

اما ویدیوکست بیشتر در محیطی دیده می‌شود که تعامل بصری مهم است. در این فضاها، الگوریتم بر مبنای رفتار بصری و میزان تعامل تصمیم می‌گیرد.

این یعنی:

• تصویر جذاب‌تر = کلیک بیشتر،
• میان‌تصویرهای جالب = حفظ مخاطب،
• حضور چهره = اعتماد ویدئویی بیشتر.

پس حتی اگر محتوای هر دو قالب یکسان باشد، رفتار الگوریتم‌ها در میزان دیده‌ شدن آن‌ها متفاوت خواهد بود.

۴. هزینه و تجهیزات تولید

پادکست در ساده‌ترین حالت، تنها به یک میکروفون باکیفیت و یک نرم ‌افزار ضبط نیاز دارد. اما ویدیوکست تجهیزات بیشتری می‌طلبد. از جمله:

• دوربین (یا موبایل با کیفیت بالا)،
• نورپردازی،
• چیدمان صحنه و پس ‌زمینه،
• تجهیزات صوتی مکمل،
• نرم‌افزار تدوین ویدیو،
• زمان بیشتر برای ضبط و ادیت.

۵. زمان و نظم انتشار

پادکست صوتی سریع‌تر تولید و منتشر می‌شود. بنابراین:

• به ‌روزرسانی راحت‌تر است،
• تعداد اپیزودها در ماه می‌تواند بیشتر باشد،
• تولید کننده آسان‌تر یک تقویم محتوایی منظم ایجاد می‌کند.

اما ویدیوکست به دلیل مراحل تصویربرداری، مدیریت نور، تدوین و… سرعت تولید کمتری دارد.

۶. شاخص‌های اندازه‌ گیری موفقیت

در پادکست صوتی موارد زیر معیارهای مهمی محسوب می‌شوند:

• تعداد شنوندگان،
• مدت زمان گوش دادن،
• تعداد دنبال ‌کننده‌ها،
• نرخ بازگشت شنونده.

در ویدیوکست هم موارد زیر مهم هستند:

• تعداد نمایش (Views)،
• نرخ نگه‌داشت مخاطب (Retention)،
• لایک،
• کامنت،
• اشتراک ‌گذاری.

این تفاوت به این معناست که پادکست بیشتر بر عمق ارتباط، ولی ویدیوکست بر تعامل سریع و قابل ‌مشاهده تمرکز دارد.

تا اینجا، تفاوت‌های ویدیوکست و پادکست را شناختیم. در بخش بعدی، وارد مهم‌ترین قسمت یعنی مزایا و معایب هر قالب می‌شویم.

این بخش کمک می‌کند تصمیم بگیریم کدام قالب برای ما مناسب‌تر است.

مزایا و معایب ویدیوکست و پادکست

در این بخش، بی‌ طرفانه مزایا و معایب پادکست و ویدیوکست را مرور می‌کنیم. هدف ما این است که شما مخاطبان همیشگی آکادمی پاکراه، بتوانید انتخابی آگاهانه و مبتنی بر نیاز خود داشته باشید.

برای وضوح بیشتر، ابتدا مزایا و معایب را جداگانه بررسی می‌کنیم و سپس یک جدول مقایسه‌ای در اختیارتان می‌گذاریم تا تصمیم‌گیری برایتان آسان‌تر شود.

مزایا و معایب پادکست

مزایا:

معایب:

مزایا و معایب ویدیوکست

 مزایا:

معایب:

جدول مقایسه نهایی

در جدول زیر، مقایسه نهایی بین پادکست و ویدیوکست را آورده‌ایم:

تا اینجا شناخت کاملی از مزایا و معایب به دست آوردیم. در بخش بعدی، وارد موضوعی می‌شویم که برای بسیاری از تولیدکنندگان محتوا خیلی مهم است.

یعنی دقیقا بررسی می‌کنیم در چه شرایطی باید پادکست و در چه شرایطی ویدیوکست بسازید.

برای کسب و کار من پادکست بهتر است یا ویدیو کست؟

انتخاب بین پادکست و ویدیوکست یک تصمیم سلیقه‌ای نیست؛ بلکه یک انتخاب استراتژیک است.

اگر می‌خواهید بدانید در چه شرایطی پادکست بهتر است و چه زمانی باید سراغ ویدیوکست رفت، این بخش برای شماست!

در ادامه، دقیق‌ترین راهنمای تصمیم ‌گیری را ارائه می‌کنیم:

پادکست برای چه کاربردهایی مناسب‌تر است؟

1. زمانی که مخاطب فرصت یا تمرکز کافی ندارد

• اگر کاربر شما اغلب هنگام رانندگی، ورزش، خرید، یا کار روزمره محتوا مصرف می‌کند، پادکست بهترین انتخاب است،
• چون پادکست از نظر شناختی، بار ذهنی کمتری ایجاد می‌کند،
• مغز مجبور نیست تصویر را پردازش کند و همین باعث می‌شود کاربر مدت بیشتری با شما بماند.

2. زمانی که ارتباط صمیمی و عمیق می‌خواهید

• اگر هدف این است که در طولانی ‌مدت به یک دوست قابل اعتماد در ذهن مخاطب تبدیل شوید، پادکست این قدرت را دارد.

3. مناسب برای محتواهای تحلیلی یا روایی طولانی

پادکست قالبی مناسب برای موارد زیر است:

• روایت داستان،
• تحلیل‌های تخصصی،
• مصاحبه‌های طولانی،
• گفت ‌و گوهای عمیق،
• موضوعاتی که نیاز به تمرکز روی مفهوم دارند، نه تصویر.

4. زمانی که بودجه و زمان محدود است

• برای کسب‌ و کارهایی که تازه شروع کرده‌اند یا تیم تولید بزرگی ندارند، پادکست بهترین نقطه شروع است.

5. زمانی که فشار الگوریتمی پلتفرم‌ها را نمی‌خواهید

• پلتفرم‌های صوتی برخلاف یوتیوب یا اینستاگرام، وابستگی کمی به تعامل دارند،
• یعنی حتی بدون کلیک‌خور بالا، محتوا شنونده پیدا می‌کند.

ویدیوکست برای چه کاربردهایی مناسب‌تر است؟

1. زمانی که نیاز به عنصر بصری دارید

اگر پیام شما به تصویر وابسته است، پادکست نمی‌تواند نیاز مخاطب را برطرف کند.

نمونه‌ها:

• آموزش نرم‌افزار،
• نمایش نمودار،
• تحلیل داده،
• بررسی پروژه،
• آموزش مهارت،
• کارگاه‌های عملی،
• معرفی محصول.

2. زمانی که می‌خواهید برندتان معتبرتر دیده شود

• حضور تصویری چهره، استودیو، زبان بدن و ارتباط چشمی باعث می‌شود برند شما قابل‌اعتمادتر و حرفه‌ای‌تر دیده شود.

3. مناسب برای رشد سریع در پلتفرم‌های ویدیویی

• در یوتیوب یا آپارات، محتواهای تصویری چند برابر بیشتر دیده می‌شوند.

4. زمانی که داستان‌ گویی احساسی می‌خواهید

عناصر بصری مانند:

• صورت،
• نگاه،
• لبخند،
• فضا،
• نور،
• موسیقی.

قدرت روایت را چندین برابر می‌کند.

5. مناسب برای مصاحبه‌های چهره‌ به‌ چهره

• اگر مهمان دارید، دیدن او بخش مهمی از تجربه مخاطب است،
• ارتباط چهره ‌به‌ چهره همان چیزی است که باعث می‌شود اپیزودهای تصویری بیشتر اشتراک ‌گذاری شوند.

6. زمانی که قصد فروش محصول یا دوره دارید

• تحقیقات بازاریابی نشان می‌دهد مخاطبانی که مدرس یا متخصص را می‌بینند، احتمال خریدشان بالاتر است،
• چون هویت تصویری بخشی از اعتماد است.

به طور کلی:

• اگر محتوا مفهومی است: پادکست،
• اگر محتوا بصری و احساسی است: ویدیوکست،
• اگر هدف اعتماد و فروش است: ویدیوکست،
• اگر هدف انتشار سریع و مقرون ‌به ‌صرفه است: پادکست.

چگونه پادکست یا ویدیوکست بسازیم؟ (راهنمای تولید برای هر دو)

در این بخش، یک راهنمای عملی و حرفه‌ای ارائه می‌کنیم تا هر فرد یا کسب‌ و کاری (حتی بدون تجربه قبلی) بتواند پادکست یا ویدیوکست خود را تولید کند.

تمرکز این بخش روی قابل ‌اجرا و مرحله ‌به ‌مرحله بودن است؛ طوری که شما در پایان این بخش، بتوانید فرایند تولید را شروع کنید.

مراحل تولید پادکست

پادکست ساده‌تر از ویدیوکست است، اما همچنان نیازمند نظم، استراتژی و استانداردهای صوتی است.

۱. تعیین هدف و مفهوم برنامه

پیش از هر چیز باید مشخص کنید:

• پادکست شما چه مشکلی را حل می‌کند؟
• برای چه گروهی ساخته می‌شود؟
• قرار است آموزشی باشد؟ الهام ‌بخش؟ داستانی؟ گفت ‌و گو محور؟

۲. انتخاب نام، ساختار و فرمت محتوا

پادکست موفق باید موارد زیر را داشته باشد:

• نام قابل ‌تشخیص،
• ساختار مشخص (سریالی، تک‌اپیزود، فصلی)،
• مدت ‌زمان ثابت (مثلا ۲۰، ۳۰ یا ۴۵ دقیقه)،
• سبک مشخص (تعریف، گفت ‌و گو، تحلیل، روایت).

ثبات در این موارد، باعث کاهش خستگی تصمیم ‌گیری در مخاطب می‌شود.

۳. تهیه تجهیزات صوتی مناسب

تجهیزات موردنیاز:

• میکروفون کندانسور یا دینامیک باکیفیت،
• کارت صدا (در صورت نیاز)،
• آکوستیک نسبی یا فضای ساکت،
• نرم‌ افزار ضبط (Audacity، Adobe Audition، Reaper).

۴. نوشتن سناریو یا خلاصه ساختار اپیزود

سناریو باید منعطف اما کنترل‌ شده باشد؛ یعنی نه آن‌قدر خشک که مصنوعی به‌نظر برسد و نه آن‌قدر آزاد که پراکنده شود.

یک الگوی استاندارد به صورت زیر است:

• معرفی موضوع،
• بدنه اصلی،
• مثال یا تجربه،
• جمع ‌بندی،
• دعوت به اقدام (Call To Action).

۵. ضبط و ادیت حرفه‌ای

استانداردهای صوتی برای ضبط پادکست، عبارتند از:

• حذف نویز،
• تنظیم سطح صدا،
• اکولایز،
• کمپرسور،
• یکسان‌ سازی صدا میان بخش‌ها.

۶. انتشار در پلتفرم‌های معتبر

پادکست‌ها باید در چند پلتفرم منتشر شوند، پلتفرم‌های هدف شما موارد زیر هستند:

• Castbox،
• Spotify،
• Apple Podcasts،
• Google Podcasts،
• Anchor،
• شنوتو (برای مخاطب ایرانی).

۷. تبلیغ و بازاریابی اپیزودها

برای رشد پادکست باید:

• کاور جذاب طراحی کنید،
• از نقل ‌قول‌های کلیدی اپیزود برای شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید،
• تیزر صوتی کوتاه تولید کنید،
• با پادکست‌های دیگر همکاری داشته باشید.

مراحل تولید ویدیوکست

برای ساخت ویدیوکست، باید همه مراحلی که برای ساخت پادکست گفتیم را طی کنید با این تفاوت که مراحل فیلم برداری هم دارید.

۱. انتخاب سبک و فرمت تصویری

اینجا باید مشخص کنید که موضوع پادکست شما چیست؟

• گفت ‌و گومحور؟
• آموزشی؟
• استودیویی؟
• روایی؟

انتخاب این فرمت موارد زیر را تعیین می‌کند:

• چیدمان صحنه،
• تجهیزات،
• نوع تدوین،
• مدت‌ زمان تولید.

2. طراحی صحنه و هویت بصری

طراحی صحنه، یکی از مهم‌ترین بخش‌های ویدیوکست است که شامل موارد زیر می‌شود:

• نورپردازی مناسب،
• پس ‌زمینه ملایم یا شخص سازی شده،
• رنگ‌های هماهنگ با هویت برند،
• لوگو یا نام برنامه،
• قاب ‌بندی مناسب چهره.

۳. تجهیزات موردنیاز

تجهیزات اصلی برای ساخت ویدیوکست، عبارتند از:

• دوربین DSLR / Mirrorless یا حتی موبایل خوب،
• سه‌ پایه،
• نورهای سافت ‌باکس یا رینگ لایت،
• میکروفون یقه‌ای یا شات‌گان،
• کارت حافظه و کابل‌های مربوطه،
• نرم ‌افزار تدوین (Premiere، DaVinci Resolve، Final Cut).

۴. ضبط حرفه‌ای (صدا + تصویر)

استانداردهای مهم در ساخت ویدیوکست، شامل موارد زیر است:

• نور باید از بالا یا جلو باشد،
• نویز محیط باید حداقل باشد،
• کادر دوربین باید ثابت باشد،
• فاصله مناسب از لنز حفظ شود،
• پس ‌زمینه نباید شلوغ باشد.

۵. تدوین ویدیوکست

کارهایی که در تدوین باید انحام بدهید، به صورت زیر هستند:

• حذف مکث‌های اضافی،
• افزودن زیرنویس (برای افزایش retention)،
• قرار دادن موشن‌ گرافیک ساده،
• تنظیم رنگ و نور،
• اضافه ‌کردن عکس‌ها یا نمودارهای لازم،
• خروجی گرفتن با رزولوشن استاندارد (۱۰۸۰P).

۶. انتشار نسخه صوتی + تصویری

از هر ویدیوکست، می‌توان به ‌صورت همزمان نسخه صوتی استخراج کرد. این روش، بازده تولید را دو برابر می‌کند.

۷. بازاریابی و ترویج ویدیوکست

پیشنهاد ما برای بازاریابی، اقدامات زیر است:

• ساخت تیزر ۳۰ ثانیه‌ای برای اینستاگرام،
• انتشار کلیپ‌های کوتاه برای تیک‌تاک/ریلز،
• طراحی کاور ثابت برای سری،
• قرار دادن نکته‌های کلیدی در کپشن،
• همکاری با مهمان‌هایی که مخاطب دارند،
• استفاده از تیترهای جذاب (اثر کنجکاوی).

برای تولید محتوای مناسب کسب و کارمان از چه کسی مشاوره بگیریم؟

هر کدام از این قالب‌ها مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند و موفقیت واقعی زمانی حاصل می‌شود که استراتژی محتوا، بازاریابی و فروش با هم همسو باشند.

اگر صاحب یک کسب‌ و کار یا برند شخصی هستید و می‌خواهید تولید محتوا و اعتمادسازی کرده و فروش خود را افزایش دهید، تنها داشتن قالب مناسب کافی نیست. شما به یک برنامه حرفه‌ای، طراحی کمپین هدفمند و اجرای اصولی محتوا نیاز دارید.

ما می‌توانیم به شما در انتخاب بهترین قالب محتوا و یک استراتژی محتوایی حرفه‌ای کمک کنیم. برای دریافت مشاوره تخصصی با مهندس ایمان پاکراه، همین حالا با ما تماس بگیرید یا فرم‌های مشاوره را پر کنید!