شاید شما هم ایده‌های خوبی برای راه‌ندازی یک استارتاپ در ذهن دارید و هیجان زده‌اید که هرچه سریع‌تر آن را عملی کنید. این شوق شما برای قدم گذاشتن در مسیر رویاهایتان را درک می‌کنیم؛ اما لطفا دست نگه دارید!
بی گدار به آب زدن گاهی اوقات ممکن است ضررهای زیادی برایتان به همراه داشته باشد و در همان ابتدای راه، شما را با شکست مواجه کند. چاره کار این است که قبل از هر اقدامی، چالش‌های راه اندازی استارتاپ و راه‌حل عبور از آنها را بشناسید.
در آکادمی پاکراه، طبق تجربه‌ای که در طی سالها مشاوره دادن به کسب و کارهای مختلف به دست آورده‌ایم، متوجه شده‌ایم که چالش‌های زیادی سر راه استارتاپها قرار می‌گیرد. برای اینکه این موانع شما را از مسیرتان دور نکنند و آمادگی کامل داشته باشید، حتما تا انتهای این مطلب همراهمان بمانید!
17 چالش راه اندازی استارتاپ در حوزه‌های مختلف
در جدول زیر می‌توانید لیستی از مهمترین چالش‌های راه‌اندازی استارتاپ در ایران را مشاهده کنید. در بخش‌های بعدی، هر چالش را دقیق‌تر به شما توضیح خواهیم داد.
| دسته بندی | چالش‌ها |
| 1. چالش‌های قانونی و دولتی | عدم ثبات اقتصادی و سیاسی |
| تحریم‌ها | |
| فقدان چارچوب قانونی | |
| مغایرت فرهنگی | |
| انحصار و مافیا | |
| سختگیری در بورسی شدن | |
| 2. چالش‌های زیرساختی | اتصال و دسترسی به اینترنت |
| کمبود منابع سخت افزاری | |
| 3. چالش‌های مربوط به منابع انسانی | فرار مغزها |
| کمبود دانش و مهارت | |
| 4. چالش‌های بازار و رقابت | وجود رقبای قدرتمند منطقه‌ای |
| بازار انحصاری | |
| جذب مشتری و بازاریابی | |
| 5. چالش‌های مالی | سرمایه ناکافی |
| تراکنش‌های بین‌المللی | |
| 6. چالش‌های داخلی و مدیریتی | انتخاب مدل کسب و کار اشتباه |
| ضعف در تیم و شرکا |
1. چالش‌های قانونی و دولتی
متاسفانه اولین و بزرگترین مانعی که پیش روی استارتاپها قرار می‌گیرد، به سیاست‌های قانون‌گذاری کشور و وضعیت نابسامان اقتصادی مرتبط می‌شود؛ چیزی که بسیاری از کارآفرینان و ایده‌پردازان را از شروع یا ادامه فعالیت، دلسرد کرده است.
از جمله چالش‌های این حوزه، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1.1 عدم ثبات اقتصادی و سیاسی
نوسانات شدید نرخ ارز (که در چند ماه اخیر بسیار شدیدتر هم شده)، برنامه‌ریزی مالی و قیمت گذاری ثابت را برای استارتاپها عملا ناممکن کرده است.
1.2 تحریم‌ها و محدودیت‌های جهانی
افزایش تحریم‌های بین‌المللی باعث شده استارتاپ‌های ایرانی امکان دسترسی به سرمایه‌گذارهای خارجی یا تجهیزات مدرن را نداشته باشند.
از طرف دیگر، چالش‌های مربوط به پرداخت بین‌الملل و خدمات لجستیک هم بسیار بیشتر از قبل شده است. به این ترتیب، امکان رقابت در بازارهای جهانی غیرممکن یا در بهترین حالت، دشوار بوده و حتی می‌توان گفت این وضعیت، ظرفیت رشد برون مرزی را از بین برده است.
1.3 فقدان چارچوب قانونی مشخص
در کشور ما قانونی برای حمایت از استارتاپها و حمایت صریح از آنها وجود ندارد و قانون اساسی به درستی برای این کسب و کارها تعریف نشده است.
همین موضوع هم باعث شده استارتاپها در مواجهه با مشکلات حقوقی و قضایی، آسیب‌پذیر باشند.
1.4 مغایرت فرهنگی و قانونی
ماهیت استارتاپ، فضایی غیرسنتی دارد که شاید با قوانین کار و مقررات عمومی کشور (مانند مسائل پوشش و حضور اجتماعی کارکنان) مغایرت داشته باشد.
این تناقض می‌تواند منجر به تعطیلی کسب‌وکار و مشکلات قضایی برای بنیان گذاران شود (نظیر آنچه اخیرا برای برخی برندهای بزرگ رخ داد).
1.5 انحصار و ایجاد فضای مافیایی
وجود فضای مافیایی و انحصاری در برخی بازارها، رشد استارتاپ‌های خصوصی را با مشکل مواجه کرده است. تا جایی که بسیاری از استارتاپها برای جلوگیری از مشکلات حقوقی و دولتی، چاره‌ای جز ادغام یا همکاری با ارگان‌های دولتی نخواهند داشت.
1.6 سختگیری در بورسی شدن
مقررات سخت گیرانه برای ورود به بازار سرمایه (بورس) هم یکی دیگر از موانع رشد و موفقیت استارتاپ‌های ایرانی به شمار می‌رود.
2. چالش‌های زیرساختی
تمام استارتاپها بر فناوری و ارتباطات متکی هستند و فقدان زیرساخت‌های مناسب در کشور، ستون فقرات فعالیت این کسب و کارها را تهدید می‌کند.
از جمله مهمترین مشکلات زیرساختی که استارتاپها با آن مواجه هستند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
2.1 اتصال و دسترسی به اینترنت
سرعت اینترنت در کشور ما بسیار پایین است و این موضوع، مشکلات زیادی برای تمام کسب و کارها ایجاد می‌کند. از طرف دیگر، قطع مکرر و لحظه‌ای اینترنت در زمان‌های حساس سیاسی، بزرگترین تهدید برای بقای استارتاپها به شمار می‌رود.
2.2 کمبود منابع سخت افزاری
زیرساخت‌های ضعیف در حوزه منابع سرور و خدمات ابری داخلی، چالش دیگری بر سر راه استارتاپها است که توسعه آنها را با چالش مواجه می‌کند.
3. چالش‌های مربوط به منابع انسانی
بدون شک ناتوانی در حفظ و پرورش نیروی انسانی متخصص، بزرگترین ضربه را به آینده نوآوری کشور وارد خواهد کرد. از جمله چالش‌های این حوزه، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
3.1 فرار مغزها
با وجود پتانسیل بالای استعدادها، امید چندانی به حضور نیروهای انسانی متخصص در آینده وجود ندارد و در حال حاضر، فرار مغزها یکی از چالش‌های مهم کشور ما به شمار می‌رود.
عدم ثبات و امنیت شغلی، آینده اقتصادی مبهم، محدودیت‌های فرهنگی و بسیاری عوامل دیگر، متخصصین هر حوزه را وادار به ترک ایران می‌کنند. به همین خاطر، استارتاپها با کمبود شدید نیروی کار متخصص مواجه بوده و ناچارند هزینه‌های زیادی برای جذب و آموزش بپردازند.
3.2 کمبود دانش و مهارت
در حال حاضر خیلی از هم میهنان ما ایده‌های خاص و جذابی برای شروع یک کسب و کار جدید و نوآورانه دارند؛ اما اکثر آنها فاقد دانش و مهارت کافی، به خصوص مهارت‌های مدیریتی و فنی روز هستند و همین موضوع باعث شکست آنها خواهد شد.
4. چالش‌های بازار و رقابت
یکی دیگر از چالش های راه اندازی استارتاپ، مربوط به رقابت است که در ادامه بیشتر آن را توضیح می‌دهیم.
4.1 وجود رقبای منطقه‌ای قدرتمند
استارتاپ‌های ایرانی نه تنها باید با موانع داخلی دست و پنجه نرم کنند، بلکه در مرزهای جغرافیایی نیز بازارهایشان توسط رقبای منطقه‌ای تسخیر شده است.
استارتاپ‌های قوی در حاشیه خلیج فارس که از حمایت‌های مالی قوی، ثبات اقتصادی و دسترسی کامل به بازارهای جهانی بهره‌مند هستند، نه تنها سهم ایران را در منطقه گرفته‌اند، بلکه به رقیبی برای استارتاپ‌های داخلی تبدیل شده‌اند.
4.2 بازار انحصاری
وجود بازار انحصاری و مافیایی در برخی حوزه‌ها، فرصت رشد را از هر کسب و کار جدید می‌گیرد.
4.3 جذب مشتری و بازاریابی
جلب اعتماد مشتریان برای برندهای جدید، همیشه سخت بوده و هست. از طرف دیگر، آشنا نبودن بنیان گذاران با روش‌های موثر و نوین بازاریابی هم می‌تواند عدم تقاضا برای محصول یا خدمات را به دنبال داشته باشد.
5. چالش‌های مالی
استارتاپها و کسب و کارهای کوچک و نوپا، همیشه با مشکل تامین بودجه و نبود سرمایه کافی مواجه‌اند.
5.1 سرمایه ناکافی و ناتوانی در جذب سرمایه‌گذار
سرمایه ناکافی و ریسک‌پذیری پایین سرمایه‌گذاران به دلیل عدم ثبات، یکی از مهمترین چالش‌های استارتاپها است.
5.2 تراکنش‌های بین‌المللی
همچنین باید موانع مربوط به پرداخت‌ها و تراکنش‌های بین‌المللی که ناشی از تحریم‌ها است و دسترسی به بازارهای جهانی را از نظر مالی ناممکن می‌سازد را هم در نظر گرفت.
6. چالش‌های داخلی و مدیریتی
جدای از موانع خارجی، برخی از چالش‌ها و دلایل شکست استارتاپها هم به اشتباهات مدیریتی و ضعف درونی تیم‌ها ارتباط دارد.
6.1 انتخاب مدل کسب‌وکار اشتباه
بسیاری از استارتاپها با تکیه بر ایده‌های تئوری و بدون تطبیق مناسب با واقعیت بازار ایران، مدل کسب‌وکار اشتباهی را انتخاب می‌کنند که منجر به عدم تقاضای کافی برای محصول یا خدمت می‌شود.
6.2 ضعف در تیم و شرکا
انتخاب شرکای نامناسب و ضعیف (در حوزه مدیریتی و فنی) می‌تواند آینده استارتاپ را به خطر انداخته و حتی آن را به پرتگاه نابودی بکشاند.
راهکارهای عملی برای عبور از چالش‌های استارتاپی در ایران
در بخش قبل موانع زیادی را بررسی کردیم و شاید تا اینجا، بسیار مضطرب شده باشید. اما قصد ما نا امید کردن یا دلسرد شدنتان نیست، اتفاقا برعکس، یکی از اهداف ما در آکادمی پاکراه این است که شما را از خطرات و ریسک‌های موجود آگاه کرده و برای مقابله با آنها، دوشادوش شما به فکر راه‌حل باشیم.
در این بخش، برخی از راهکارهای مقابله با این چالش‌ها را بررسی خواهیم کرد.
1. برنامه ریزی و مدیریت مالی دقیق
قبل از شروع، باید سناریوهای مختلف اقتصادی، به خصوص بدترین سناریوها را در نظر بگیرید و خطرات احتمالی را پیشبینی کنید. سپس یک بودجه اضطراری برای ادامه حیات کسب و کارتان در شرایط بحرانی کنار بگذارید.
2. انعطاف پذیری در مدل کسب و کار
بهتر است مدل کسب و کار انعطاف پذیری را طراحی کنید که امکان تغییر آن در صورت نیاز وجود داشته باشد.
3. ایجاد شبکه ارتباطی قوی
تا جایی که می‌توانید ارتباطاتی را با مراکز نوآوری، منتورها و افراد باتجربه در حوزه خود ایجاد کنید. یک شبکه ارتباطی قوی و همکاری با کسب و کارها و تیم‌های مکمل می‌تواند ریسک‌ها را کاهش داده و مسیر رشد کسب و کار شما را هموارتر کند.
4. جذب و حفظ نیروی متخصص
داشتن نیروهای متخصص، برگ برنده شما در این مسیر است. برای این منظور حتی می‌توانید از نیروهای دورکار و فریلنسر کمک بگیرید.
همچنین همواره آموزش‌هایی به تیم خود ارائه داده و دانش آنها را بروز نگه دارید.
5. تدوین کمپین بازاریابی قدرتمند برای جلب اعتماد مشتری
برای موفقیت در بازاریابی، تحقیق دقیق بازار و شناخت نیازهای واقعی مشتریان اهمیت دارد. در طراحی کمپین‌های تبلیغاتی خود، حتما بر رضایت مشتریان اولیه تمرکز کنید.
برای این منظور می‌توانید روی دانش و تجربه تیم ما در حوزه بازاریابی و تبلیغات هم حساب کنید!
7. آمادگی برای چالش‌های قانونی و دولتی
حتما پیش از هر اقدامی، با یک مشاور حقوقی خبره صحبت کنید تا شما را از قوانین موجود مطلع نماید. حتی شاید بتوانید برنامه‌ریزی قانونی مناسبی برای پیشبینی ریسک‌های حقوقی داشته باشید.
در نهایت، فراموش نکنید که هر چقدر هم شرایط دشوار باشد، موفقیت برای کسانی است که می‌دانند چگونه دوام بیاورند، نه فقط شروع کنند.
برای مقابله با چالش‌های استارتاپ از چه کسی مشاوره بگیریم؟
استارتاپها در ایران علیرغم تحمل این حجم از چالش‌های مختلف، همچنان پتانسیل بالایی دارند. اما مادامی که موانع ساختاری برطرف نشوند، تلاش‌های فردی برای نوآوری، به نبردی بی نتیجه و فرساینده تبدیل خواهد شد.
بنیان‌گذاران استارتاپها در ایران باید یاد بگیرند که بقای کسب و کارشان به نحوه درست مدیریت ریسک بستگی دارد و باید از چارچوب‌های سنتی خارج شوند.
اگر شما هم قصد موفقیت در این فضا و تاب آوری در برابر چالش‌ها را دارید، می‌توانید روی کمک مجموعه ما حساب کنید. ما در آکادمی پاکراه، به استارتاپ‌های زیادی کمک کرده‌ایم راه موفقیت را در پیش گیرند و به لطف تجربه‌ای که به دست آورده‌ایم، می‌توانیم حامی شما در این راه باشیم.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت آمادگی‌های لازم برای شروع کسب و کارتان، می‌توانید با ما تماس بگیرید!
روی دکمه «مشاوره آنلاین» کلیک کنید تا مهندس ایمان پاکراه و تیم آکادمی پاکراه به‌صورت آنلاین و کاملاً رایگان راهنمایی‌تان کنند.
مشاوره آنلاین