وقتی صحبت از سئو میشود، بسیاری ذهنشان به سمت تولید محتوا یا لینکسازی میرود. اما اگر ساختار فنی سایت شما ایراد داشته باشد، حتی بهترین محتوا یا قویترین بکلینکها هم نمیتوانند شما را به صدر نتایج گوگل برسانند. اینجاست که «سئوی تکنیکال» یا همان سئوی فنی وارد میدان میشود.
سئو تکنیکال یعنی آمادهسازی زیرساخت سایت برای خزیدن، ایندکس شدن، درک بهتر توسط موتورهای جستوجو و تجربه سریع و امن برای کاربران. از سرعت لود صفحه گرفته تا ساختار آدرسدهی، از اسکیما تا امنیت، همه این موارد زیرمجموعه سئو فنی هستند.
در این آموزش جامع از آکادمی پاکراه، ما قصد داریم بهصورت صفر تا صد و کاملاً عملی، تمامی مباحث مرتبط با سئوی فنی را پوشش دهیم؛ به زبان ساده و بدون پیچیدگیهای گیجکننده فنی. این آموزش برای همه مفید است؛ چه تازهکار باشید و چه مدیر یک سایت بزرگ فروشگاهی.
یادگیری اصول سئوی فنی یعنی ساختن یک پایه محکم. سایتی که از نظر گوگل قابل فهم، از نظر کاربر سریع و امن، و از نظر ساختاری حرفهای است، خیلی زود در نتایج خواهد درخشید.
اگر سوالی درباره سئوی فنی یا تکنیکال دارید در دیدگاه همین مقاله یا بخش پرسش و پاسخ سایت آکادمی پاکراه مطرح نمایید تا کارشناسان این مرکز به صورت آنلاین و کاملا رایگان شما را راهنمایی کنند.
- سئو فنی و تفاوت آن با سئو محتوا و خارجی
- اهمیت سئو تکنیکال در موفقیت سایت در گوگل
- چه زمانی باید سئوی فنی را شروع کنیم؟
- آموزش 0 تا 100 سئوی فنی
- معماری و ساختار سایت
- ساختار URL و بهینهسازی آن
- ایندکسپذیری و خزیدن (Crawl & Index)
- سرعت سایت و Core Web Vitals
- نسخه موبایل و Mobile-First Index
- امنیت سایت و ارتباط آن با سئو
- بهینهسازی کدهای HTML و تگها
- اسکیما (Structured Data و Schema.org)
- مدیریت محتوای تکراری
- ریدایرکتها و مدیریت آنها
- گزارشگیری و بررسی خطاها
- بهینهسازی CMS و زیرساخت سایت
- ابزارهای ضروری در سئو تکنیکال
- چکلیست اجرایی سئو تکنیکال
- از چه کسی مشاوره بگیریم؟
سئو فنی چیست و چه تفاوتی با سئو محتوا و خارجی دارد؟
سئوی فنی یعنی کاری کنیم که سایت ما از نظر فنی برای گوگل و کاربران راحت، سریع و قابل فهم باشد. در واقع، سئو فنی به بخشهایی از سایت مربوط میشود که ممکن است کاربران نبینند، ولی موتور جستوجو با آنها کار دارد.
فرض کنید شما یک کتابخانه دارید. کتابهای خوبی دارید (مثل محتوای خوب در سایت). ولی:
- راهروهای کتابخانه تاریک هستند (سایت کند است).
- قفسهها شماره ندارند (ساختار URL درست نیست).
- هیچ نقشهای از کتابخانه وجود ندارد (نقشه سایت نساختهاید).
- در ورودی قفل است یا آدرس کتابخانه درست نیست (لینکها خراباند یا ریدایرکت اشتباه است).
در این حالت حتی اگر بهترین کتابها را داشته باشید، باز هم هیچکس نمیتواند آنها را پیدا کند یا بخواند.
سئوی فنی کاری میکند که همهچیز در جای درست قرار بگیرد و هم گوگل و هم کاربران راحت به صفحات سایت برسند.
حالا در ادامه تفاوت سئو داخلی، خارجی و تکنیکال را توضیح خواهیم داد. با آکادمی پاکراه باشید و اگر سوالی دارید در بخش دیدگاه هین مقاله یا پرسش و پاسخ سایت مطرح نماید.
سئو فنی (Technical SEO)
- تمرکز: ساختار فنی، سرعت، امنیت و قابلیت ایندکس شدن سایت.
- مخاطب: رباتهای موتور جستوجو.
- ابزارها: Google Search Console، GTmetrix، Screaming Frog، Ahrefs (Site Audit).
مثالها:
- فعالسازی SSL،
- بهینهسازی سرعت،
- اصلاح ریدایرکتها،
- برطرف کردن خطاهای crawl،
- ساخت robots.txt.
سئو داخلی یا محتوایی (On-page SEO)
- تمرکز: محتوای صفحات، تجربه کاربری، چیدمان المانها و استفاده از کلمات کلیدی.
- مخاطب: کاربران و گوگل.
- ابزارها: سرچ کنسول، Yoast SEO، اسکریمینگ فراگ، ابزارهای تحقیق کلمات کلیدی.
مثالها:
- تولید محتوا با ارزش افزوده،
- نوشتن تایتل و متای جذاب،
- بهینهسازی هدینگها،
- بهکارگیری درست کلمات کلیدی،
- لینکسازی داخلی.
سئو خارجی (Off-page SEO)
- تمرکز: اعتبار سایت در فضای بیرون، دریافت بکلینک و منشن برند.
- مخاطب: گوگل (به واسطهی سیگنالهای بیرونی).
- ابزارها: Ahrefs، Moz، SEMrush، BuzzSumo.
مثالها:
- انتشار رپورتاژ،
- ساخت بکلینک طبیعی،
- فعالیت در فرومها و شبکههای اجتماعی.
و در کل:
سئو فنی | سئو داخلی | سئو خارجی |
فونداسیون سایت | محتوا و ساختار دیداری | اعتبار و سیگنال بیرونی |
پیشنیاز ضروری | بهبود تجربه و رتبه | افزایش اعتماد گوگل |
اهمیت سئو تکنیکال در موفقیت سایت در گوگل
فرض کن یه رستوران خیلی معروف داری که غذاهاش بینظیرن (محتوای عالی)، سرآشپز درجه یکه (تیم تولید محتوا عالیه)، و قیمتها هم مناسبه. ولی:
- لوکیشن رستوران اشتباه توی گوگل مپ ثبت شده! (URLها به هم ریختهست)
- درِ ورودی قفل شده و باز نمیشه (سایت کند یا خطای سرور میده)
- منو غذا به زبان ناشناخته نوشته شده (دادههای ساختاریافته نداری)
- هیچ تابلویی جلوی در نیست (ساختار صفحات مشخص نیست)
- تو شب تاریکه و چراغ نداری! (SSL نداری یا ارورها زیادن)
در نتیجه: حتی یک مشتری هم نمیتونه وارد شه و غذاها رو ببینه. گوگل هم دقیقاً همینجوری رفتار میکنه!
نکات فنی که اهمیت سئو تکنیکال رو ثابت میکنن:
نکته فنی | چرا مهمه؟ | اثرش در گوگل |
سرعت سایت (Page Speed) |
|
|
موبایلفرندلی بودن |
|
|
SSL / HTTPS |
|
|
ساختار URL منطقی و تمیز |
|
|
ساختار لینک داخلی درست |
|
|
عدم وجود ارورهای ۴۰۴ یا ریدایرکت اشتباه |
|
|
استفاده از تگهای HTML درست (مثل H1، Title، Alt و …) |
|
|
نقشه سایت (XML Sitemap) |
|
|
robots.txt اصولی |
|
|
چه زمانی باید سئوی فنی را شروع کنیم؟
فرض کن قراره یک فروشگاه آنلاین بزنی. اگر اول تمرکزت رو بذاری روی عکسهای محصولات و قیمتها (یعنی محتوا)، ولی سایتت کند باشه، آدرسها نامرتب باشن، یا موبایلفرندلی نباشه، هیچکس نمیتونه اون محصولات خوب رو ببینه یا ازت خرید کنه.
نتیجه؟ تلاشهات بیاثر میمونه!
زمان مناسب شروع سئوی فنی:
مرحله راهاندازی سایت | آیا باید سئوی فنی انجام بشه؟ | چرا؟ |
قبل از طراحی سایت | بله | برای تعیین ساختار URL، طراحی اصولی، سرعت، هاست و CMS مناسب. |
هنگام طراحی و کدنویسی | ضروری | تا از ابتدا اصول سئو در کدها، سرعت، ریسپانسیو بودن و امنیت رعایت بشه. |
هنگام تولید محتوا | همراه با آن | محتوا باید در صفحات قابل دسترسی و ساختارمند قرار بگیرد. |
بعد از راهاندازی | بررسی نهایی | crawlability، indexability، رفع ارورها و تنظیمات نهایی لازم است. |
آموزش 0 تا 100 سئوی فنی
سئوی فنی یا همان سئو تکنیکال، پایه و فونداسیون سایت شماست. اگر بخواهیم سئو را مثل ساخت یک خانه در نظر بگیریم، سئوی فنی همان پیریزی، اسکلتبندی و سیمکشی ساختمان است؛ چیزی که شاید در نگاه اول دیده نشود، اما اگر درست اجرا نشود، دیر یا زود همه چیز فرو میریزد.
در این مقاله از آکادمی کسب و کار پاکراه سعی کردهایم آموزش سئوی فنی را از صفر تا صد به زبان ساده و کاربردی برایتان بنویسیم. چه شما یک مدیر سایت باشید، چه یک تولیدکننده محتوا یا یک متخصص سئو، این آموزش به گونهای طراحی شده که همه بتوانند آن را درک و اجرا کنند.
1. معماری و ساختار سایت
معماری سایت یعنی صفحات مختلف چطور به هم متصل شدهاند و چگونه کاربر و گوگل میتوانند به آنها دسترسی داشته باشند. ساختار مناسب سایت به گوگل کمک میکند بهتر صفحات را درک کند و کاربران نیز راحتتر به هدف خود برسند.
1.1 ساختار درختی و منوهای منطقی
ساختار سایت باید مثل یک درخت باشد. صفحه اصلی در ریشه قرار دارد، دستهبندیها در شاخهها، و صفحات محتوا در برگها.
- منوها را ساده طراحی کنید.
- دستهبندیها واضح باشند.
- بیش از ۲ سطح منو توصیه نمیشود.
- صفحات مهم نباید خیلی دور از صفحه اصلی باشند.
- بهتر است هر صفحه از سایت شما نهایتا با 3 کلیک از صفحه اصلی در دسترس باشد.
1.2 دستهبندیها و برچسبها
در یک سایت، دستهبندیها و برچسبها دقیقاً همان نقشی را دارند که قفسهها و برچسبها در یک کتابخانه دارند:
دستهبندیها (Categories) مثل قفسههای اصلی هستند؛ ساختار کلی را شکل میدهند و موضوعات را در سطح بالا تقسیمبندی میکنند.
برچسبها (Tags) مثل یادداشتهایی (برچسب) روی جلد کتابها هستند؛ به جزئیات و موضوعات ریزتر اشاره دارند و بین مطالب مرتبط در دستههای مختلف، ارتباط ایجاد میکنند.
فرض کنید مقالهای با عنوان «سئوی فنی چیست؟» در سایت منتشر شده است:
- این مقاله باید در دستهبندی “سئو” قرار بگیرد (چون موضوع کلی آن سئو است).
- اما میتوان برچسبهایی مثل “سئوی تکنیکال” یا “سرعت سایت” هم برایش تعریف کرد تا کاربرانی که دنبال موضوعات ریزتر هستند هم آن را پیدا کنند.
نکات مهم و کاربردی در مدیریت دستهها و برچسبها:
- هر صفحه لازمه یک دسته اصلی داشته باشد.
- برچسبها را بیشازحد نسازید. اگر یک برچسب فقط در یک مطلب استفاده شده، کاربردی نیست و بهتر است حذف شود.
- بین دسته و برچسب همپوشانی نداشته باشید. اگر «سئو» هم دسته و هم برچسب باشد، باعث تکرار بیمورد و بینظمی در سایت و در صورا ایندکس شدن کنیبالیزیشن میشود.
- اگر دسته یا برچسبی برای دسترسی کاربر ایجاد شده ولی قصد ندارید آن را در نتایج گوگل نمایش دهید، آن را noindex کنید. (مثلاً وقتی تارگت سئوی خاصی ندارند.)
نکته فنی مهم:
- ایجاد دسته و برچسب بهمعنای ایجاد صفحهای جدید در سایت است.
- هر صفحه جدید، یک URL مجزا دارد که توسط رباتهای گوگل خزش میشود.
- پس اگر دهها برچسب بدون هدف مشخص بسازید، فقط بودجه خزش (Crawl Budget) را هدر میدهید.
- اگر برای دستهبندیها از دسته مادر (Parent Category) استفاده میکنید، توجه داشته باشید که این کار باعث طولانیتر شدن آدرس صفحات (URL) میشود و ممکن است از نظر ساختار URL چندان بهینه نباشد.
- بنابراین، فقط در صورتی از این ساختار استفاده کنید که واقعاً به آن نیاز دارید. همچنین میتوانید در صورت نیاز، ترکیبی از دستهبندی و برچسب را به کار بگیرید تا ساختار سایت منطقیتر و سادهتر باقی بماند.
اگر برچسب یا دستهای واقعاً ارزش سئو ندارد، بهتر است اصلاً ساخته نشود یا با استفاده از تنظیمات CMS، آن را نوایندکس کنید.
1.3 عمق کلیک (Click Depth)
عمق کلیک یعنی یک کاربر یا خزنده گوگل از صفحه اصلی چند کلیک باید انجام دهد تا به صفحه مورد نظر برسد. هرچه عمق بیشتر باشد، شانس دیده شدن کمتر است.
1.4 صفحات یتیم (Orphan Pages)
صفحات یتیم، صفحاتی در سایت شما هستند که هیچ لینک داخلیای از دیگر صفحات به آنها داده نشده است. یعنی کاربران و خزندههای گوگل از طریق مسیرهای داخلی سایت نمیتوانند به آن صفحه برسند. این مسئله باعث میشود آن صفحه دیده نشود، ایندکس نشود یا ارزشی از صفحات دیگر دریافت نکند.
چرا مشکل زاست؟
- گوگل برای خزش مؤثر، نیاز دارد از یک مسیر منطقی به تمام صفحات برسد.
- اگر صفحهای یتیم باشد، ممکن است گوگل هرگز آن را پیدا نکند یا با تأخیر زیاد به آن برسد.
ابزارهای شناسایی صفحات یتیم:
- Screaming Frog (با اتصال به گوگل آنالیتیکس و سرچ کنسول)
- Ahrefs Site Audit
- Sitebulb
چه باید کرد؟
- برای هر صفحه یتیم حداقل یک یا چند لینک داخلی از صفحات دیگر ایجاد کنید، ترجیحاً از صفحات مرتبط و با اعتبار بالا.
- اگر صفحه ارزش محتوایی ندارد (مثلاً تستی، تکراری یا موقت است)، آن را حذف یا نوایندکس کنید.
- اگر به هر دلیلی امکان لینکدهی نیست، در نقشه سایت XML آن را اضافه کنید تا گوگل بتواند شناساییاش کند (البته این روش به اندازه لینک داخلی مؤثر نیست).
اگر یک صفحه یتیم ارزش محتوایی ندارد یا قدیمی و بیفایده است، بهترین کار حذف کامل آن با کد وضعیت 410 (Gone) است. این کد به گوگل میگوید که این صفحه عمداً و برای همیشه حذف شده و دیگر نباید ایندکس شود.
اما اگر فکر میکنید محتوای آن صفحه هنوز میتواند مفید باشد یا موضوعش به صفحات دیگر سایت نزدیک است، بهتر است آن را با ریدایرکت 301 به یک صفحه مرتبط هدایت کنید. این کار باعث میشود ارزش احتمالی آن صفحه حفظ شود و به صفحه مقصد منتقل گردد.
مثلا:
- فرض کنید صفحهای با عنوان “دوره آموزش HTML 2015” دارید که قدیمی شده و دیگر ارائه نمیشود.
- اگر صفحه مشابه و جدیدتری مثل “دوره HTML پیشرفته” دارید، بهتر است با ریدایرکت 301 آن را به صفحه جدید هدایت کنید.
- اما اگر هیچ جایگزینی وجود ندارد، از کد 410 برای حذف کامل و دائمی استفاده کنید.
در طراحی ساختار سایت، تلاش کنید هیچ صفحهای یتیم باقی نماند. بهویژه صفحات مهم مثل خدمات، صفحات توضیح محصولات، درباره ما و تماس با ما بهتر است در منوها، فوتر یا مقالات سایت حضور داشته باشند.
1.5 پیوند داخلی بین صفحات و لینک های خارجی
لینکها یکی از اجزای مهم سئو فنی هستند و به گوگل کمک میکنند ساختار سایت شما را بهتر درک کند، صفحات را پیدا کند و ارزش صفحات را بهدرستی توزیع کند.
در سئو، ما دو نوع لینک داریم:
- داخلی
- خارجی
پیوند داخلی (Internal Links)
لینکهای داخلی به لینکهایی گفته میشود که از یک صفحه از سایت به صفحه دیگری از همان سایت داده میشوند. این لینکها در توزیع اعتبار صفحات، بهبود ساختار سایت و کمک به خزندههای گوگل برای ایندکس کردن بهتر صفحات، نقش بسیار مهمی دارند.
نکات مهم لینکسازی داخلی:
- لینک را در جایی از متن قرار دهید که پیرامون آن با موضوع صفحه مقصد مرتبط باشد.
- از انکر تکستهای کلی مثل “اینجا کلیک کنید” خودداری کنید. انکر تکست باید دقیق و توصیفی باشد.
- لینکهای داخلی را بهصورت طبیعی در متن قرار دهید، نه بهصورت فهرستهای مصنوعی یا تکراری.
- صفحات یتیم (Orphan Pages) که از هیچ صفحهای لینک ندارند را بررسی و اصلاح کنید.
- از ویژگی follow برای لینکهای داخلی استفاده کنید (پیشفرض همه لینکها است و نیاز به تعریف دستی ندارد).
- اگر صفحهای بیارزش یا حساس دارید (مثلاً صفحات ورود)، میتوانید از nofollow استفاده کنید.
لینکهای خارجی (External Links)
لینکهای خارجی، لینکهایی هستند که از سایت شما به سایتهای دیگر داده میشوند. این لینکها نیز اگر درست استفاده شوند، میتوانند اعتبار سایت شما را نزد گوگل افزایش دهند، مخصوصاً وقتی به منابع معتبر و مرتبط اشاره میکنید.
نکات مهم لینکسازی خارجی:
- اگر به سایتهای معتبر و مرتبط لینک میدهید، از follow استفاده کنید.
- اگر به سایتهای تبلیغاتی یا غیرقابل اعتماد لینک میدهید، از ویژگی nofollow استفاده کنید.
- برای لینکهای پولی مثل رپورتاژ آگهی یا لینکهای افیلیت، حتماً از sponsored یا ترکیب nofollow sponsored استفاده کنید.
- لینکهایی که توسط کاربران ایجاد شدهاند (مثلاً در نظرات)، باید ویژگی ugc داشته باشند.
- برای جلوگیری از مشکلات امنیتی در لینکهای خارجی که با target=”_blank” باز میشوند، از ویژگی rel=”noopener” استفاده کنید.
- اگر نمیخواهید سایت مقصد متوجه شود از کجا لینک گرفته، از noreferrer استفاده کنید (در سئو تأثیر ندارد ولی روی آمار گوگل آنالیتیکس اثر میگذارد).
جمعبندی برای درک بهتر در یک نگاه:
نوع لینک | کجا استفاده کنیم | ویژگی پیشنهادی |
لینک داخلی | تمام صفحات مهم سایت | follow (پیشفرض) |
لینک به سایت آموزشی معتبر | منابع مقاله | follow |
لینک تبلیغاتی یا رپورتاژ | کمپینهای پولی | sponsored یا nofollow sponsored |
لینک در نظرات کاربران | بخش کامنتها یا فروم | ugc |
لینک به سایت نامطمئن | منابع ضعیف یا تبلیغاتی | nofollow |
لینک خارجی با تب جدید | همه لینکهای خارجی | noopener |
مخفی کردن referrer | فقط در صورت نیاز | noreferrer |
1.6 بردکرامب (Breadcrumb)
بردکرامب یک مسیر ناوبری است که موقعیت کاربر را در سایت نشان میدهد. معمولاً در بالای صفحه قرار دارد.
مزایا:
- به کاربران کمک میکند بدانند در کجای سایت هستند.
- باعث درک بهتر ساختار سایت توسط گوگل میشود.
- در نتایج جستوجو نمایش داده میشود و نرخ کلیک را افزایش میدهد.
1.7 نشانهگذاری اسکیما برای بردکرامب
با استفاده از Schema Markup (کدهای ساختیافته)، میتوان مسیر بردکرامب را برای گوگل قابل فهمتر کرد.
کد ساده:
json
Copy
Edit
{
“@context”: “https://schema.org”,
“@type”: “BreadcrumbList”,
“itemListElement”: [
{
“@type”: “ListItem”,
“position”: 1,
“name”: “خانه”,
“item”: “https://example.com/”
},
{
“@type”: “ListItem”,
“position”: 2,
“name”: “سئو”,
“item”: “https://example.com/seo/”
}
]
}
ابزار تست:
- Rich Results Test
- Search Console
2. ساختار URL و بهینهسازی آن
ساختار URL مثل آدرس پستی صفحات سایت شماست. اگر آدرسها مرتب، کوتاه و قابلفهم باشند، کاربران راحتتر به آنها اعتماد میکنند و گوگل هم بهتر میتواند آنها را خزش و ایندکس کند. بهینهسازی URL یکی از پایههای مهم سئوی فنی است که اغلب نادیده گرفته میشود، در حالی که تاثیر مستقیم روی تجربه کاربر و رتبهبندی صفحات دارد.
2.1 استفاده از URL کوتاه و بدون پارامتر اضافی
URLهای کوتاه، ساده و مستقیم بهتر توسط کاربران فهمیده میشوند و نرخ کلیک بالاتری دارند. همچنین گوگل هم توصیه میکند آدرسها تا حد امکان کوتاه و شفاف باشند.
- https://example.com/seo-technical-guide
بد:
- https://example.com/category/article?id=123&ref=abc
- از کلمات غیرضروری (مثل the, a, and) خودداری کنید.
- فقط از کاراکترهای مجاز استفاده کنید. فاصلهها را با – جدا کنید، نه _ یا %20.
- از پارامترهای پویا (?id=123) در URL صفحات مهم اجتناب کنید.
2.2 اجتناب از آدرسهای دینامیک و تودرتو
URLهایی که پارامتر زیاد دارند یا ساختار آنها شبیه «تو در تویی» پوشههاست، برای گوگل و کاربر دشوار هستند. گوگل ممکن است صفحات تودرتو را دیرتر ایندکس کند و بودجه خزش را روی صفحات بیارزش تلف کند.
بد:
- https://example.com/products/shoes/men/sports/nike/model123.html
بهتر:
- https://example.com/men-sports-shoes-nike
- از ساختارهای چندلایه بیدلیل خودداری کنید. هر چه آدرس کوتاهتر و مسطحتر باشد، بهتر است.
- اگر دستهبندی مادر (Parent Category) دارید، بررسی کنید که آیا واقعاً در URL لازم است. اگر نیست، حذف کنید.
- لینکهای تودرتو بودجه خزش (Crawl Budget) را کاهش میدهند و باعث کاهش سرعت ایندکس میشوند.
استفاده از کلیدواژه در URL
استفاده از کلیدواژه مرتبط در URL باعث میشود هم گوگل و هم کاربر بفهمند صفحه درباره چیست. این کار روی سئو، نرخ کلیک (CTR) و درک بهتر محتوا اثر مثبت دارد.
https://example.com/technical-seo-checklist
- در این URL، هم کاربر و هم گوگل میفهمند محتوای صفحه درباره چکلیست سئوی فنی است.
- فقط از یک کلیدواژه اصلی در URL استفاده کنید؛ بهینهسازی بیش از حد نکنید.
- کلیدواژه را در ابتدای URL قرار دهید، نه انتهای آن.
- از تکرار کلیدواژه یا مترادفهای بیدلیل اجتناب کنید.
اهمیت ساختار فایلها و آدرسدهی منطقی
ساختار منطقی URL نه تنها به تجربه کاربر کمک میکند، بلکه در توسعه و نگهداری سایت هم مزیت بزرگی است. اگر سایت فروشگاهی یا محتوایی دارید، URLها باید الگوی منظمی داشته باشند.
فروشگاه:
- /category/product-name یا /products/iphone-15
محتوایی:
- /blog/technical-seo-guide یا /academy/seo-content-writing
- قبل از شروع پروژه، نقشه URLها را طراحی کنید.
- برای صفحهای که حذف میشود، اگر جایگزینی ندارد، از کد 410 استفاده کنید؛ اگر دارد، با 301 ریدایرکت کنید.
- URL صفحات را بدون نیاز تغییر ندهید. هر بار تغییر آدرس، نیازمند ریدایرکت و حفظ ارزش لینکهاست.
3. ایندکسپذیری و خزیدن (Crawl & Index)
برای اینکه یک صفحه از سایت شما در گوگل نمایش داده شود، باید ابتدا توسط خزندههای گوگل (مثل Googlebot) «کرال» (crawl) شود و بعد از آن «ایندکس» (index) شود. یعنی:
- گوگل صفحه را پیدا کند (Crawl)
- محتوای آن را ذخیره کند و در نتایج نشان دهد (Index)
اما چه عواملی روی این فرآیند تأثیر دارند و چگونه میتوانیم آن را بهینه کنیم؟
۳.۱ تعریف کراول باجت (Crawl Budget) و مدیریت آن
کراول باجت (Crawl Budget) یعنی میزان بودجهای که گوگل برای خزیدن سایت شما در نظر میگیرد. اگر تعداد صفحات زیاد یا ساختار سایت پیچیده باشد، ممکن است گوگل همه صفحات را نبیند.
- از صفحات تکراری یا بیارزش (مثل برچسبهای اضافی، آرشیوهای فیلترشده، صفحات خالی) دوری کنید.
- با لینکسازی داخلی مناسب، صفحات مهم را در دسترس گوگل قرار دهید.
- سرعت سایت و بهینهبودن کدها باعث میشود گوگل صفحات بیشتری را در زمان کمتری کرال کند.
۳.۲ فایل robots.txt و روشهای پیشرفته استفاده
فایل robots.txt اولین چیزی است که خزندهها هنگام ورود به سایت شما بررسی میکنند. این فایل مشخص میکند کدام مسیرها «مجاز» یا «ممنوع» برای خزیدن هستند.
User-agent: *
Disallow: /admin/
Disallow: /wp-login.php
Allow: /public-folder/
- صفحات مهم را اشتباهی Disallow نکنید!
- Disallow جلوی خزیدن را میگیرد اما جلوی ایندکس شدن را نه (اگر لینک به آن وجود داشته باشد).
- اگر از CMS مثل وردپرس استفاده میکنید، مراقب تنظیمات افزونهها باشید که robots.txt را نادرست نسازند.
۳.۳ نقشه سایت XML و ثبت آن در سرچ کنسول
Sitemap.xml مثل نقشه راه برای خزندههای گوگل است. در آن، آدرس همه صفحات مهم سایت درج میشود.
- حتماً نقشه سایت را در Google Search Console ثبت کنید.
- صفحات تکراری، بیارزش یا نوایندکس را در sitemap قرار ندهید.
- Sitemap را به بخشهای جدا تقسیم کنید (مثلاً یک نقشه برای محصولات، یکی برای بلاگ و …).
۳.۴ تفاوت Disallow با Noindex
این دو دستور کاملاً متفاوت هستند:
ویژگی | Noindex | Disallow |
جلوی خزیدن را میگیرد؟ | نه | بله |
جلوی ایندکس شدن را میگیرد؟ | بله | نه حتما |
کاربرد اصلی | حذف صفحه از نتایج گوگل | جلوگیری از ورود خزنده |
محل استفاده | <meta name=”robots” content=”noindex”> در داخل کد HTML | در فایل robots.txt روی ریشه سایت قرار میگیرد |
آیا برای مدیریت Crawl Budget مفید است؟ | بله، چون از ایندکسهای بیفایده جلوگیری میکند | بله، چون خزنده را از مسیرهای بیاهمیت دور نگه میدارد |
۳.۵ بررسی صفحاتی که کرال شده اما ایندکس نشدهاند
در سرچ کنسول گوگل، مسیر:
Indexing > Pages > Why pages aren’t indexed > Crawled – currently not indexed
این بخش صفحاتی را نشان میدهد که گوگل آنها را دیده ولی وارد نتایج نکرده است.
- محتوای کم، تکراری یا بدون ارزش سئو یا با سرچ کم از دلایل رایج این وضعیت است.
- این صفحات را بازنویسی، تقویت یا حذف (با 410 یا ریدایرکت 301) کنید.
- با لینکسازی داخلی به آنها، به گوگل بگویید این صفحه ارزشمند است.
۳.۶ استفاده صحیح از meta robots
تگ meta robots داخل <head> صفحات قرار میگیرد و دستوراتی مثل noindex, nofollow, noarchive را به گوگل میدهد.
html
Copy
Edit
<meta name=”robots” content=”noindex, follow”>
- برای جلوگیری از ایندکس صفحهای خاص، از noindex استفاده کنید.
- اگر میخواهید لینکهای داخل صفحه دنبال نشوند، nofollow اضافه کنید.
- دقت کنید که noindex بدون لینک داخلی = مرگ سئو برای آن صفحه!
4. سرعت سایت و Core Web Vitals
سرعت سایت نهتنها روی تجربه کاربری تأثیر میگذارد، بلکه یکی از سیگنالهای مهم رتبهبندی گوگل هم هست. اگر سایت شما دیر لود شود، کاربر ممکن است قبل از باز شدن کامل، آن را ترک کند و همین باعث کاهش نرخ تعامل و افزایش بانس ریت میشود.
4.1 آشنایی با معیارهای Core Web Vitals
Core Web Vitals مجموعهای از معیارهای مهم برای بررسی کیفیت تجربه کاربر در سایت هستند. گوگل از سال ۲۰۲۱ به بعد اونها رو بهطور جدی وارد فاکتورهای رتبهبندی کرده است. گوگل این معیارها را به عنوان بخشی از الگوریتم رتبهبندی در نظر میگیرد تا سایتهایی که تجربه بهتری به کاربران ارائه میدهند، در نتایج جستجو بهتر دیده شوند.
سه معیار اصلی Core Web Vitals:
معیار | تعریف ساده | منظور چیست؟ |
LCP (Largest Contentful Paint) | زمان بارگذاری محتوای اصلی | چقدر طول میکشد تا محتوای اصلی صفحه برای کاربر نمایش داده شود؟ |
FID (First Input Delay) | سرعت پاسخ به اولین تعامل کاربر | وقتی کاربر روی دکمه یا لینک کلیک میکند، چقدر زمان میبرد تا سایت واکنش نشان دهد؟ |
CLS (Cumulative Layout Shift) | ثبات ظاهری صفحه | آیا بخشهای صفحه هنگام بارگذاری جابهجا میشوند و باعث سردرگمی کاربر میشوند؟ |
چرا این معیارها مهم هستند؟
- اگر سایت شما کند باشد یا در تعامل با کاربر تأخیر داشته باشد، کاربران ناراضی میشوند.
- وقتی تجربه کاربر خوب نباشد، احتمال خروج او از سایت بیشتر میشود و این موضوع بر سئوی سایت تأثیر منفی دارد.
- گوگل از این معیارها برای تشخیص کیفیت صفحات استفاده میکند.
فرض کنید وارد یک سایت فروشگاهی میشوید تا موبایل بخرید:
اگر سایت دیر بارگذاری شود (LCP بد)، ممکن است صفحه را ببندید.
اگر روی دکمه «افزودن به سبد» کلیک کنید و سایت دیر واکنش نشان دهد (FID بد)، احساس نارضایتی خواهید داشت.
اگر هنگام کلیک روی دکمه پرداخت، صفحه جابهجا شود و روی دکمه اشتباهی کلیک کنید (CLS بد)، این باعث ناراحتی و بیاعتمادی میشود.
حد نمره ایدهآل برای هر Core Web Vital:
معیار | نمره خوب (سبز) | نیاز به بهبود (نارنجی) | ضعیف (قرمز) |
LCP | ≤ 2.5 | 2.5 – 4 ثانیه | > 4 ثانیه |
FID | ≤ 100ms | 100 – 300ms | > 300ms |
CLS | ≤ 0.1 | 0.1 – 0.25 | > 0.25 |
4.2 ابزارهای اندازهگیری سرعت سایت
برای بررسی عملکرد سایت از ابزارهای زیر استفاده کنید:
ابزار | ویژگی اصلی |
Google PageSpeed Insights | بررسی Core Web Vitals و ارائه پیشنهادات فنی |
Lighthouse (در DevTools کروم) | گزارش دقیق از سئو فنی، سرعت و دسترسپذیری |
GTmetrix | تحلیل سرعت با نمودار و پیشنهادات قابل اجرا |
WebPageTest | تست سایت در شرایط مختلف (کشور، مرورگر، سرعت اینترنت) |
4.3 تکنیکهای بهینهسازی سرعت سایت
1. فشردهسازی تصاویر
- تصاویر سایت را حتماً به گونهای سبککنید تا حجم آنها کاهش یابد.
- از فرمتهای جدید مانند WebP یا AVIF استفاده کنید که حجم کمتری نسبت به JPG/PNG دارند.
- اگر تصویر بزرگترین عنصر در صفحه (LCP) است، آن را با rel=”preload” اولویت دهید و از fetchpriority=”high” استفاده کنید تا سریعتر بارگذاری شود
2. استفاده از Lazy Load
- تصاویر و iframeها را با Lazy Load تنظیم کنید تا فقط زمانی که کاربر صفحه را میبیند باز شوند.
- از loading=”lazy” استفاده کنید، ولی توجه داشته باشید برای عنصر اصلی یا LCP آن را استفاده نکنید، چون ممکن است سرعت حس شده را کاهش دهد .
3. بهینهسازی کدهای JS و CSS
- فایلهای جاوااسکریپت و CSS را Minify و ترکیب کنید تا حجم کمتری داشته باشند.
- برای اسکریپتهای غیرضروری از defer یا async استفاده کنید تا هنگام بارگذاری صفرتاخیری نداشته باشند.
- حذف کدهای بلااستفاده و کاهش DOM size باعث بهبود FID یا INP میشود
4. فعالسازی کش مرورگر (Browser Cache)
- فایلهای ثابت مانند تصاویر، CSS و JS را با تنظیم HEADERS مناسب در مرورگر ذخیره کنید.
- استفاده از Cache-Control, ETag و Expires باعث میشود صفحات در بازدیدهای بعدی سریعتر نمایش داده شوند .
5. استفاده از CDN
- از شبکه توزیع محتوا (CDN) مثل Cloudflare استفاده کنید تا فایلها از نزدیکترین سرور به کاربر لود شوند.
- CDN کمک میکند TTFB (Time To First Byte) سریعتر باشد و LCP بهبود یابد.
6. بررسی تبلیغات و اسکریپتهای ثالث
- وجود تبلیغات زیاد یا اسکریپتهای خارجی میتواند سرعت و تجربه کاربری را خراب کند.
- اگر امکان دارد، این موارد را پس از بارگذاری اولیه بارگذاری کنید تا زمان مشاهده اولیه کاهش یابد.
7. فعالسازی کش هوشمند (Smart Caching)
وقتی کسی وارد سایت شما میشود، مرورگر باید فایلهایی مثل عکسها، فونتها، یا کدهای سایت را دانلود کند. کش باعث میشود این فایلها در مرورگر یا CDN (شبکه توزیع محتوا) ذخیره شود تا وقتی کاربر دوباره وارد سایت شد، این فایلها را از همان حافظه باز کند، نه از سرور.
کش هوشمند چیست؟
یعنی شما مشخص میکنید چه فایلهایی و تا چه مدتی ذخیره شود. همچنین تنظیم میکنید که اگر تغییری در فایلها ایجاد شد، نسخه جدید دانلود شود.
چرا مهم است؟
چون در بازدیدهای بعدی، سایت خیلی سریعتر باز میشود. این کار باعث میشود تجربه کاربر بهتر شود و سایت امتیاز بهتری از نظر گوگل بگیرد (بهخصوص در شاخص LCP).
۸. مدیریت اندازه و پیچیدگی DOM
مرورگر برای اینکه یک صفحه سایت را نمایش دهد، همه کدهای HTML را به یک ساختار به نام DOM تبدیل میکند. هر عنصر در صفحه (مانند عکس، دکمه، متن) یک بخش از این ساختار است.
چرا سادگی DOM مهم است؟
اگر DOM خیلی بزرگ و شلوغ باشد، مرورگر برای نمایش سایت کندتر عمل میکند. همچنین وقتی کاربر روی چیزی کلیک میکند یا صفحه را جابهجا میکند، واکنش صفحه دیرتر اتفاق میافتد. این موضوع باعث میشود امتیاز INP کاهش پیدا کند.
چگونه DOM را سبک کنیم؟
- از کدهای ساده استفاده کنید.
- المانهای تکراری و بیاستفاده را حذف کنید.
- از تودرتویی زیاد در کدها پرهیز کنید.
- همیشه سایت را هم روی دسکتاپ و هم روی موبایل تست کنید.
- گاهی مشکل سرعت از سمت هاستینگ یا سرور ضعیف است. سرور پرسرعت و بهینه را انتخاب کنید.
- در وردپرس، افزونههایی مانند WP Rocket یا LiteSpeed Cache میتوانند کمک زیادی به شما کنند.
5. نسخه موبایل و Mobile-First Index
گوگل از سال ۲۰۱۸ به بعد سیاست خود را تغییر داد و اعلام کرد که ابتدا نسخه موبایل سایتها را بررسی میکند. این یعنی هر چیزی که در نسخه موبایل سایت شما هست (و نیست)، مبنای تصمیمگیری گوگل برای رتبهدهی در نتایج جستوجو خواهد بود.
5.1 چرا گوگل فقط نسخه موبایل را ایندکس میکند؟
گوگل متوجه شد که بیشتر کاربران اینترنت از موبایل استفاده میکنند. پس تصمیم گرفت:
- بهجای نسخه دسکتاپ، نسخه موبایل را به عنوان نسخه اصلی بررسی و ایندکس کند.
- اگر نسخه موبایل ناقص باشد یا محتوای مهمی در آن نباشد، شانس رتبه گرفتن شما کم میشود.
5.2 تست ریسپانسیو بودن با ابزار رسمی
برای اینکه مطمئن شوید سایت شما در موبایل به درستی نمایش داده میشود، از این ابزارها کمک بگیرید:
ابزار | کاربرد |
Mobile-Friendly Test | تست سازگاری صفحات با موبایل |
ابزار Inspect در گوگل سرچ کنسول | بررسی رندر و نمایش نسخه موبایل |
Chrome DevTools > Toggle Device Toolbar | بررسی دستی نمایش سایت در موبایل |
5.3 رندر صحیح در موبایل و UX موبایل
«رندر» یعنی چطور سایت شما توسط مرورگر (و گوگل) نمایش داده میشود. اگر سایت در موبایل بهدرستی لود نشود، باعث افت تجربه کاربری (UX) میشود.
fرای بهبود UX در موبایل:
- فونتها را خوانا و بزرگ انتخاب کنید (حداقل ۱۶px)،
- فاصله بین دکمهها را زیاد بگیرید تا اشتباه کلیک نشود،
- المانهای مهم مثل CTA را بالای صفحه نمایش دهید.
5.4 منوهای موبایل و عناصر قابل کلیک
در موبایل، فضای نمایش کمتر است. پس باید:
- از منوهای ساده و آکاردئونی یا همبرگری استفاده کنید،
- دکمهها و لینکها را طوری طراحی کنید که با انگشت بهراحتی قابل کلیک باشند (عرض پیشنهادی: حداقل ۴۸px)،
- از pop-upهای بزرگ که کل صفحه را میپوشانند خودداری کنید (ممکن است پنالتی بگیرید).
6. امنیت سایت و ارتباط آن با سئو
امنیت فقط مربوط به جلوگیری از هک شدن نیست؛ گوگل امنیت را بهعنوان یکی از فاکتورهای مهم در سئو در نظر میگیرد. اگر سایت شما امن نباشد:
- ممکن است از نتایج گوگل حذف شود یا رتبهاش افت کند.
- مرورگرها به کاربر هشدار میدهند که “این سایت امن نیست”.
- و مهمتر از همه، اعتماد کاربران به سایت شما از بین میرود.
6.1 استفاده از HTTPS و گواهی SSL
وقتی آدرس سایت شما بهجای http:// با https:// شروع میشود، یعنی گواهی SSL فعال شده است.
HTTPS چیست؟
پروتکلی امن است که دادههای بین مرورگر کاربر و سرور را رمزنگاری میکند تا از دزدی اطلاعات، شنود یا دستکاری جلوگیری شود.
تأثیر در سئو:
- گوگل برای سایتهایی با HTTPS امتیاز مثبت در نظر میگیرد.
- مرورگرهایی مانند Chrome اگر سایت گواهی SSL نداشته باشد، اخطار امنیتی به کاربر نمایش میدهند.
- تجربه کاربری و نرخ ماندگاری در سایت بهبود مییابد.
6.2 تفاوت noopener و noreferrer با مثال واقعی (قفل پنجره)
وقتی لینکها را با target=”_blank” باز میکنید (یعنی در تب جدید)، در اصل دارید میگویید:
- “لینک را در یک تب جدید باز کن.”
اما مشکل امنیتی اینجاست:
اگر rel=”noopener” یا rel=”noreferrer” را اضافه نکنید، سایت مقصد میتواند از طریق جاوااسکریپت به تب سایت شما دسترسی داشته باشد.
برای درک بیشتر جدول زیر را مشاهده نمایید:
ویژگی | توضیح ساده | تشبیه قابل فهم |
noopener | اجازه نمیدهد تب جدید به تب شما دسترسی داشته باشد | پنجره رو باز میکنی ولی قفل در رو از پشت میزنی |
noreferrer | آدرس مبدأ (سایت شما) را به سایت مقصد ارسال نمیکند | وارد مغازهای میشی ولی کسی نمیفهمه از کجا اومدی |
پس بهترین روش استفاده از هر دو ویژگی بهصورت زیر است:
- <a href=”https://example.com” target=”_blank” rel=”noopener noreferrer”>مشاهده لینک</a>
6.3 محافظت در برابر حملات XSS (جاوااسکریپت مخرب)
XSS یا Cross-Site Scripting نوعی حمله است که هکر با وارد کردن اسکریپت (مثلاً از طریق فرم تماس یا کامنت) سعی میکند کنترل صفحه شما را بهدست بگیرد.
راهکارهای پیشگیری:
- تمام ورودیهای کاربران را بررسی و فیلتر (sanitize) کنید.
- از افزونههای امنیتی مثل Wordfence برای وردپرس استفاده کنید.
- فایروال WAF یا فیلترهای امنیتی سمت سرور را فعال کنید.
- قالب یا افزونههای نالشده نصب نکنید.
6.4 استفاده از sandbox یا محدودسازی iframe
iframe قابلیتی است برای نمایش محتوای سایت دیگر (مثل ویدیو، نقشه، فرم). اما اگر از iframe بدون محدودیت استفاده کنید، ممکن است سایت مقصد اسکریپت مخرب به سایت شما تزریق کند.
<iframe src=”https://example.com” sandbox></iframe>
در صورت نیاز میتوانید قابلیتهایی مثل زیر را هم محدود یا فعال کنید:
<iframe src=”https://example.com” sandbox=”allow-scripts allow-same-origin”></iframe>
6.5 بررسی امنیت سایت در سرچ کنسول
برای شناسایی تهدیدها یا حملات:
مسیر بررسی در گوگل سرچ کنسول:
- Search Console > Security & Manual Actions > Security Issues
اگر سایت شما مورد حمله قرار گیرد، در این بخش گوگل هشدار میدهد و گاهی سایت را از نتایج حذف میکند تا کاربر آسیب نبیند.
6.6 استفاده از HTTP Security Headers
در تنظیمات سرور یا فایل .htaccess خود میتوانید هدرهای امنیتی زیر را فعال کنید:
هدر | توضیح |
Content-Security-Policy | فقط اجازه بارگذاری منابع از دامنههای مشخص را میدهد. |
X-Frame-Options | مانع از نمایش سایت شما داخل iframe سایتهای دیگر میشود. |
Strict-Transport-Security | مرورگر را مجبور میکند فقط از HTTPS استفاده کند. |
X-Content-Type-Options | مانع تشخیص اشتباه نوع فایلها توسط مرورگر میشود. |
6.7 بررسی بدافزار با ابزارهای معتبر
از ابزارهای زیر برای اسکن امنیت سایت استفاده کنید:
- Google Safe Browsing
- Sucuri SiteCheck
- اگر وردپرس دارید، اکثر قالبها noopener noreferrer را بهصورت خودکار اضافه میکنند.
- همیشه افزونهها و قالبها را بهروزرسانی کنید.
- هاست خود را از ارائهدهندهای بگیرید که امنیت سرور خوبی دارد.
- از ورودهای مشکوک به سایت، لاگ تهیه کنید و بررسی منظم داشته باشید.
- هر ماه یک اسکن امنیتی کامل انجام دهید و یک نسخه پشتیبان از سایت تهیه کنید.
7. بهینهسازی کدهای HTML و تگها
کدهای HTML پایه و اسکلت یک صفحه وب هستند. اگر این اسکلتبندی درست نباشد، هم رباتهای گوگل در فهم ساختار صفحه دچار مشکل میشوند، هم تجربه کاربری خوبی ایجاد نمیشود. در این بخش مهمترین نکات بهینهسازی را بررسی میکنیم.
7.1 ساختار صحیح تگهای H1 تا H6
تگهای H برای مشخص کردن عنوانها و زیرعنوانهای یک صفحه استفاده میشوند. این تگها باید به ترتیب و با ساختار منطقی استفاده شوند:
تگ | کاربرد | نکته |
<h1> | عنوان اصلی صفحه | فقط یکبار استفاده شود. |
<h2> | سرفصلهای مهم | در دل محتوای اصلی استفاده شود. |
<h3> تا <h6> | زیرعنوانهای ریزتر فقط در صورت نیاز استفاده شود. |
فرض کنید ساختار یک کتاب را دارید:
- جلد کتاب = H1
- فصلها = H2
- بخشهای هر فصل = H3
- و به همین ترتیب تا H6.
- در هر صفحه فقط یک H1 داشته باشید. در صفحات مقاله، عنوان مطلب باید H1 باشد.
- از پرش در ترتیب تیترها (مثلاً از H2 به H4) خودداری کنید.
7.2 بهکارگیری عناصر معنایی HTML5
در HTML5 عناصری وجود دارد که به گوگل کمک میکند مفهوم هر بخش از صفحه را بهتر درک کند. این عناصر جایگزین divهای بیمعنا میشوند.
عنصر | کاربرد |
<header> | بخش ابتدایی صفحه، شامل لوگو و نام برند |
<nav> | بخش ناوبری (منوها، لینکهای مهم) |
<main> | محتوای اصلی صفحه |
<article> | یک مطلب مستقل مثل پست وبلاگ |
<section> | بخشهایی با موضوع مشخص |
<footer> | اطلاعات پایانی صفحه (کپیرایت، شبکهها) |
استفاده درست از این عناصر باعث دسترسی بهتر کاربران و موتورهای جستجو میشود.
7.3 بررسی ولید بودن کدها با ابزار W3C
کد HTML باید بدون خطا نوشته شده باشد. برای بررسی این مورد میتوانید از ابزار رسمی W3C استفاده کنید:
- W3C Validator
اگر کدها دارای خطای ساختاری باشند، ممکن است:
- گوگل بخشی از محتوا را نبیند.
- صفحه در مرورگرها درست نمایش داده نشود.
- اسکیما اجرا نشود.
7.4 حذف تگهای تکراری، بیاثر و سنگین
بعضی عناصر HTML ممکن است:
- تکراری باشند (مثلاً چند تگ <title> یا <meta> مشابه)
- کاربردی نداشته باشند (مثلاً divهای خالی یا spanهای اضافی)
- باعث کندی بارگذاری شوند (مثلاً فایلهای جاوااسکریپت اضافی در <head>)
چه کار کنیم؟
- ساختار HTML را ساده نگه دارید.
- فایلهای CSS/JS غیرضروری را حذف یا ادغام کنید.
- قبل از انتشار، کد را minify و تمیز کنید.
8. اسکیما (Structured Data و Schema.org)
اسکیما یا دادههای ساختاریافته (Structured Data) به گوگل کمک میکند تا مفهوم محتوای صفحه شما را بهتر بفهمد و آن را در نتایج جستجو با فرمت غنیتری نمایش دهد (Rich Results).
اسکیما چه میکند؟
بهجای اینکه فقط متن ببینیم، گوگل متوجه میشود این متن، مقاله است یا محصول یا آموزش مرحلهبهمرحله. با این کار، سایت شما حرفهایتر در نتایج نمایش داده میشود (مثل ستاره، قیمت، پرسش و پاسخ، و…).
8.1 معرفی انواع اسکیما مهم
نوع اسکیما | کاربرد | مثال |
Article | معرفی مقاله یا خبر | نمایش عنوان، تاریخ، نویسنده |
Product | معرفی محصول فروشگاهی | نمایش قیمت، وضعیت موجودی، امتیاز |
FAQ | سوال و جواب در صفحه | نمایش سؤالات در نتایج گوگل |
HowTo | آموزش مرحلهای | نمایش گام به گام راهحل |
Breadcrumb | مسیر دستهبندی صفحه نمایش | مسیر صفحه زیر عنوان در نتایج |
8.2 نحوه افزودن اسکیما به صفحات
سه روش کلی برای افزودن اسکیما وجود دارد:
روش | توضیح |
JSON-LD | رایجترین روش، در <head> یا انتهای <body> قرار میگیرد. |
Microdata | درون تگهای HTML نوشته میشود. |
RDFa | ترکیب HTML و دادههای ساختیافته (کمکاربردتر). |
8.3 تست اسکیما با ابزار Rich Results Test
برای مطمئن شدن از اینکه اسکیما درست کار میکند، از ابزار زیر استفاده کنید:
- https://search.google.com/test/rich-results
✅ کافی است آدرس صفحه را وارد کنید تا ببینید:
- کدام اسکیماها شناسایی شدهاند.
- آیا خطایی وجود دارد؟
- صفحه قابلیت نمایش بهصورت Rich Result دارد یا نه؟
8.4 تأثیر اسکیما بر CTR و سئو
اسکیما بهتنهایی باعث افزایش رتبه نمیشود، اما:
- CTR (نرخ کلیک) را افزایش میدهد چون ظاهر لینک شما جذابتر میشود.
- درک محتوای صفحه برای گوگل سادهتر میشود.
- در برخی موارد (مثل FAQ یا Product) فضای بیشتری در نتایج گوگل میگیرید.
9. مدیریت محتوای تکراری
محتوای تکراری زمانی به وجود میآید که چند صفحه از سایت شما (یا حتی از سایتهای دیگر) محتوایی مشابه یا کاملاً یکسان داشته باشند. این موضوع ممکن است باعث سردرگمی گوگل در ایندکس و رتبهدهی شود.
9.1 تفاوت Duplicate با Near-Duplicate
نوع | توضیح | مثال |
Duplicate | متن دقیقاً یکسان در چند صفحه | کپی کامل یک مقاله در دو URL مختلف |
Near-Duplicate | شباهت زیاد اما نه ۱۰۰٪ | تغییر چند کلمه یا پاراگراف بین دو مقاله یا ریدایرکت به مقاله بهتر با عنوان با ولوم سرچ بالا |
گوگل ترجیح میدهد فقط یکی از این صفحات را در نتایج نمایش دهد، بنابراین ممکن است سایر صفحات مشابه ایندکس نشوند یا رتبه نگیرند.
9.2 معرفی تگ Canonical و موارد کاربرد
تگ canonical به گوگل میگوید که نسخه اصلی یک محتوا کدام URL است. با این تگ، اگر چند نسخه از یک محتوا وجود داشته باشد، گوگل فقط یکی را به عنوان نسخه اصلی در نظر میگیرد و از بقیه صرفنظر میکند.
کاربردهای مهم:
- محصولات با رنگهای مختلف اما توضیح یکسان
- نسخه پرینت صفحات
- آدرسهای پارامتری (مثلاً با UTM)
9.3 تگهای hreflang برای سایتهای چندزبانه
اگر سایت شما چندزبانه است (مثلاً نسخه فارسی و انگلیسی دارد)، از تگ hreflang استفاده کنید تا گوگل بداند کدام صفحه برای کدام زبان یا کشور است.
مثال کد:
<link rel=”alternate” hreflang=”fa” href=”https://example.com/fa/” />
<link rel=”alternate” hreflang=”en” href=”https://example.com/en/” />
9.4 صفحات آرشیو، برچسب، فیلتر، پارامتری
این صفحات معمولاً محتوای خاصی تولید نمیکنند، اما ممکن است باعث تکرار محتوا شوند:
نوع صفحه | مشکل احتمالی | راهحل پیشنهادی |
آرشیو تاریخ، نویسنده | تکرار مقالهها در چند صفحه | noindex یا کنترل از طریق robots.txt |
صفحات برچسب یا Tag زیاد | تولید صفحات مشابه زیاد | فقط برچسبهای کلیدی را نگه دارید |
URL با پارامتر فیلتر | چند آدرس برای یک محتوا | تعریف canonical یا تنظیم در GSC |
UTM در آدرسها | تکرار URL در آنالیز | تنظیم canonical به نسخه اصلی بدون پارامتر |
10. ریدایرکتها و مدیریت آنها
ریدایرکت (Redirect) یعنی وقتی آدرس یک صفحه تغییر میکند، کاربر و گوگل به صورت خودکار به آدرس جدید منتقل شوند. ریدایرکت یکی از پایههای سئوی فنی است و اگر بهدرستی مدیریت نشود، باعث افت رتبه، تجربه کاربری ضعیف و مشکلات ایندکس میشود.
قبل از هر چیز، باید بدانیم چه صفحاتی در سایت ما ریدایرکت شدهاند و به کجا هدایت میشوند.
ابزارهای بررسی:
- Screaming Frog: ساختار ریدایرکتها، حلقهها و زنجیرهها را نمایش میدهد.
- Ahrefs Site Audit: ارزیابی کل لینکها و هشدار درباره Redirect Chain.
- Redirect Checker (SEO Tools): بررسی فوری مسیر ریدایرکت یک URL.
در جدول زیر، پرکاربردترین کدهای وضعیت HTTP مربوط به ریدایرکت را مشاهده مینمایید:
کد وضعیت | نوع تغییر مسیر | توضیح + کاربرد + تأثیر در سئو |
301 | دائمی |
|
302 | موقت |
|
307 | موقت (HTTP/1.1 Redirect) |
|
308 | دائمی (HTTP/1.1 Redirect) |
|
410 | حذف دائمی |
|
404 | پیدا نشد |
|
200 | وضعیت نرمال |
|
10.1 جلوگیری از Redirect Chain و Loop
- Redirect Chain: چند مرحله ریدایرکت مثل /pageA → /pageB → /pageC
- Redirect Loop: ریدایرکت حلقهای و بیانتها مثل /a → /b → /a
این مشکلات باعث افت سرعت، هدر رفتن Crawl Budget و سردرگمی گوگل میشوند.
همیشه فقط یک مرحله ریدایرکت داشته باش. یعنی:
- /old-page → /new-page
10.2 ساختار صحیح تغییر مسیر
اگر صفحهای را حذف کردی و جایگزینی نداره:
- از کد 410 استفاده کن تا گوگل سریعتر حذفش کنه.
اگر صفحهای حذف شده ولی موضوع مشابهی داری:
- با 301 ریدایرکت کن به نزدیکترین صفحه مرتبط.
اگر فقط آدرس URL تغییر کرده (مثلاً برای بهینهسازی ساختار):
- از 301 استفاده کن تا اعتبار به URL جدید منتقل بشه. (در وردپرس افزونه هایی به مانند یوست سئو یا رنک مث به صورت خودکار این کار را انجام میدهند.)
10.3 استفاده از پلاگین یا ابزار مدیریت ریدایرکت
اگر سایتت وردپرسیه، افزونههای پیشنهادی:
- Rank Math (بخش Redirection)
- Redirection (سادگی در مدیریت مسیرها)
- Yoast SEO Premium (دارای مدیریت ریدایرکت)
در سایتهای اختصاصی یا سیستمهای غیروردپرسی:
- از فایل .htaccess (در هاست لینوکس) برای ریدایرکت استفاده کن.
- یا از تنظیمات سمت سرور (مثل Nginx یا Apache) کمک بگیر.
11. گزارشگیری و بررسی خطاها
در سئوی فنی، یکی از مراحل مهم، بررسی سلامت سایت از دید گوگل است. برای این کار، باید مرتب گزارشها را بررسی کرده و خطاها را برطرف کنید تا سایت شما قابل اعتماد، بهینه و ایندکسپذیر باقی بماند.
11.1 بررسی پوشش صفحات (Coverage) در سرچ کنسول
مسیر: Google Search Console > Pages (یا Coverage)
در این بخش میتوانید ببینید:
- چه صفحاتی ایندکس شدهاند.
- چه صفحاتی هنوز ایندکس نشدهاند.
- چه صفحاتی دارای خطا یا هشدار هستند.
دستهبندیها شامل:
- Indexed (ایندکس شده)
- Not Indexed (ایندکس نشده)
- Errors (خطاهای جدی)
- Excluded (صفحاتی که گوگل نادیده گرفته)
11.2 خطاهای رایج
خطا | توضیح ساده | راهحل پیشنهادی |
404 – Not Found | صفحهای وجود ندارد | یا 301 بده به صفحه مرتبط، یا اگر بیارزش است با کد 410 حذفش کن |
500 – Server Error | سرور پاسخ نمیدهد یا مشکل دارد | از هاست بخواه بررسی کند یا منابع سرور را افزایش بده |
403 – Forbidden | دسترسی به صفحه بسته شده | بررسی کن robots.txt یا تنظیمات سرور مانع نشده باشن |
Soft 404 | گوگل فکر میکنه صفحهای وجود نداره، اما کد 200 میگیره | بررسی کن که محتوای صفحه ارزش داشته باشه یا درست لود بشه |
11.3 شناسایی صفحاتی که ارزش سئو ندارند
همه صفحات سایت نباید ایندکس شوند! گاهی برخی از صفحات:
- محتوای بسیار کم یا تکراری دارند.
- آرشیوهای فیلترشده، تگها یا صفحات نویسنده هستند.
- صفحات جستجو یا نتایج داخلی سایتاند.
- از تگ noindex برای این صفحات استفاده کنید.
- یا از robots.txt برای جلوگیری از خزیدن آنها استفاده کنید.
- به بخش Enhancements در سرچ کنسول هم سر بزن. اینجا مشکلات ساختاری مثل Mobile Usability یا Breadcrumb و Structured Data نمایش داده میشود.
- با ابزارهایی مثل Screaming Frog یا Ahrefs Site Audit هم میتونی گزارشهای کاملتری بگیری.
12. بهینهسازی CMS و زیرساخت سایت
سیستم مدیریت محتوا (CMS) مثل بدنهی اصلی سایت شماست. اگر این بدنه از پایه اصولی نباشد، هرچقدر هم سئو کنید نتیجه نمیگیرید.
۱۲.۱ تنظیمات وردپرس برای سئو فنی
اگر سایت شما وردپرسی است، باید برخی تنظیمات پایهای را رعایت کنید:
تنظیمات مهم:
- پیوند یکتا (Permalinks): حتماً روی حالت ساده و خوانا مثل /post-name/ باشد، نه آدرسهایی با عدد و علامت سوال.
- غیرفعال کردن ایندکس صفحههای بیارزش مثل دستهبندی بدون محتوا، صفحات جستجو داخلی یا برچسبهای تکراری (با استفاده از افزونه).
- تنظیم فایل robots.txt و نقشه سایت XML از طریق افزونهها.
۱۲.۲ افزونههای مهم و کاربردی
افزونه | کاربرد اصلی |
Yoast SEO | کنترل ایندکس، ساخت نقشه سایت، بهینهسازی متاها |
Rank Math | مشابه Yoast اما با امکانات بیشتر برای حرفهایها |
WP Rocket | افزایش سرعت سایت (کش، فشردهسازی، Lazy Load و…) |
LiteSpeed Cache | مخصوص هاستهایی که از وبسرور LiteSpeed استفاده میکنند |
Redirection | مدیریت ریدایرکتها بدون کدنویسی |
Schema Pro یا Rank Math Pro | افزودن اسکیما به صفحات بهصورت بصری |
۱۲.۴ مدیریت تگها، صفحات و ایندکس در CMS
- از ایجاد تعداد زیاد برچسب و دستهبندی تکراری خودداری کنید.
- برای هر صفحه تعیین کنید که باید ایندکس شود یا نه (مثلاً صفحه سبد خرید، نه!)
- در تنظیمات افزونههای سئو، صفحات بیارزش را noindex کنید.
- مسیرهای غیرضروری را با robots.txt از دید گوگل مخفی نگه دارید.
اگر CMS اختصاصی دارید، اطمینان حاصل کنید که موارد زیر امکانپذیر باشند:
- ویرایش ساده متا تگها (title و description)
- مدیریت تگ canonical
- ایجاد نقشه سایت و اتصال به سرچ کنسول
- دسترسی به ویرایش robots.txt
13. ابزارهای ضروری در سئو تکنیکال
ابزار | کاربرد و توضیح مختصر |
Google Search Console |
|
Screaming Frog SEO Spider |
|
Ahrefs Site Audit |
|
PageSpeed Insights (Google) |
|
GTmetrix |
|
WebPageTest |
|
Rich Results Test (Google) |
|
Mobile-Friendly Test (Google) |
|
W3C Markup Validation |
|
Google Safe Browsing Check |
|
Security Headers | بررسی هدرهای امنیتی HTTP مانند Content-Security-Policy و X-Frame-Options. |
Cloudflare | بهبود سرعت و امنیت با کمک CDN، کاهش تاخیر در بارگذاری و محافظت از حملات DDoS. |
Yoast SEO / RankMath |
|
چکلیست اجرایی سئو تکنیکال
آیتم | توضیح |
بررسی ساختار URL |
|
معماری درختی سایت |
|
بررسی صفحات یتیم |
|
تعیین تگهای H1 تا H6 |
|
استفاده از عناصر معنایی HTML5 |
|
بررسی سرعت سایت |
|
بررسی Core Web Vitals |
|
فشردهسازی تصاویر |
|
بهینهسازی CSS و JS |
|
فعالسازی کش مرورگر و CDN |
|
نسخه موبایل و Mobile-First |
|
فعال بودن HTTPS و SSL |
|
بررسی امنیت سایت |
|
جلوگیری از حملات XSS |
|
بررسی تگهای meta robots |
|
بررسی فایل robots.txt |
|
نقشه سایت XML |
|
مدیریت ریدایرکتها |
|
بررسی خطاهای ایندکس در سرچ کنسول |
|
بررسی صفحات تکراری |
|
تست ولید بودن کد HTML |
|
بررسی اسکیما و Structured Data |
|
بررسی مشکلات امنیتی در سرچ کنسول |
|
استفاده از پلاگینهای سئو در وردپرس | از Yoast یا RankMath برای تنظیمات فنی سئو استفاده کنید. |
مدیریت تگها و ایندکس در CMS | از ایندکس شدن صفحات بیارزش مثل برچسبهای بدون محتوا جلوگیری کنید. |
برای سئوی فنی یا تکنیکال از چه کسی مشاوره بگیریم؟
سئوی فنی برخلاف تصور خیلیها، فقط چند تنظیم ساده در سایت نیست؛ بلکه مجموعهای از اقدامات تخصصی و دقیق است که زیرساخت سایت شما را برای موفقیت در گوگل آماده میکند. اگر ساختار فنی سایتتان اشتباه چیده شود، حتی بهترین محتوا هم به نتیجه نمیرسد.
به همین دلیل، اگر احساس میکنید با وجود محتوای خوب، رتبههای مناسبی در گوگل ندارید یا سایتتان دچار مشکلاتی مثل کندی، ایندکس نشدن، خطاهای سرچ کنسول یا ساختار اشتباه URL شده، مشورت با یک متخصص سئوی فنی ضروری است.
در آکادمی پاکراه تلاش کردهایم آموزشهای سئوی تکنیکال را به سادهترین شکل ممکن در اختیار شما قرار دهیم. اما اگر نیاز به بررسی دقیقتر، مشاوره شخصیسازیشده یا رفع مشکلات فنی خاص در سایت خود دارید، میتوانید از خدمات مشاوره سئو فنی آکادمی پاکراه استفاده کنید.
ما به شما کمک میکنیم تا:
- خطاهای فنی سایت را با ابزارهای حرفهای شناسایی و رفع کنید.
- ساختار URL، ایندکسپذیری، اسکیما و سرعت سایت را استاندارد کنید.
- بهینهسازی اصولی سایت برای Googlebot را اجرا کنید.
- از سردرگمی و آزمون و خطا در سئوی فنی جلوگیری کنید.
روی دکمه «مشاوره آنلاین» کلیک کنید تا مهندس ایمان پاکراه و تیم آکادمی پاکراه بهصورت آنلاین و کاملاً رایگان راهنماییتان کنند.
مشاوره آنلاین