زمان مطالعه: 8 دقیقه

تست سبک حل تعارض (Thomas-Kilmann Conflict Mode Instrument) که به آن تست سنجش توماس کیلمن (TKI) گفته می‌شود، یک ابزار روان‌سنجی است که رفتار شما را در هنگام رویارویی با تنش‌ها و مشاجرات نشان می‌دهد. وجود فضای رقابتی شدید و ظهور استارتاپ‌های جدید، باعث شده 25% از جوانان (نسل Z) به سبک رقابتی برای حل تعارض روی آورند.

در این تست، 5 سبک حل تعارض وجود دارد که اگر آن‌ها را نشناسید، رابطه‌های کاری، خانوادگی، موقعیت‌های شغلی و… را قربانی تصمیم‌های نادرست خواهید کرد. ما در این مطلب از آکادمی کسب و کار پاکراه، 5 سبک حل تعارض را کامل معرفی می‌کنیم تا با شناخت آن‌ها بتوانید پاسخ‌های مناسبی نسبت به تعارضات بدهید.

انواع سبک حل تعارض در یک نگاه

تمام ما انسان‌ها برای مواجهه با حل تعارض، سبک‌های گوناگونی داریم. برخی از سبک‌ها در موقعیت‌های مختلف مانند محل کار، می‌تواند موقعیت شغلی شما را به خطر بیاندازد. اگر هر یک از سبک‌های زیر برای شما به چالش تبدیل شده و به دنبال راه حل برای بهبود آن هستید، می‌توانید در قالب کامنت سوالات خود را مطرح نمایید تا مشاوران آکادمی کسب و کار پاکراه در اسرع وقت شما را به صورت رایگان راهنمایی کنند.

انواع سبک حل تعارض ویژگی‌های کلیدی
1. سبک رقابتی من حرف آخر رو می‌زنم.
2. سبک مشارکتی با هم مشکل رو حل می‌کنیم‌.
3. سبک مصالحه‌کننده نصف مال من، نصف مال تو.
4. سبک اجتنابی از دعوا دوری می‌کنم.
5. سبک سازگارانه حق با شماست.

سبک حل تعارض چیست؟

5 سبک حل تعارض که با آزمون کوتاه توماس کیلمن (TKI) مشخص می‌شود، نشان می‌دهد که شما در رویارویی با مشکلات چه رویه‌ای در پیش می‌گیرید. برخی از افراد هنگام مواجهه با تعارضات بین فردی از دعوا فرار می‌کنند، بعضی دیگر بحث کرده یا عده‌ای دیگر ترجیح می‌دهند با طرف مقابل کنار بیایند‌.

سبک حل تعارض چیست؟

شناخت سبک خود قدم اول است، اما هنر واقعی، انتخاب هوشمندانه سبک متناسب با موقعیت است. دالایی لاما

15 دلیل مهم برای شناخت سبک های حل تعارض

هر نوع سبک حل تعارض توماس کیلمن در جای خود مناسب بوده و شناخت آن، می‌تواند علاوه بر مدیریت بهتر مدیران سازمانی، برای بهبود روابط بین فردی نیز مورد استفاده قرار بگیرد. ما در آکادمی کسب و کار پاکراه، 15 دلیل مهم برای شناخت سبک‌های حل تعارض را طبق برآوردهای روانشناسی، برای شما فراهم کرده‌ایم تا به راحتی با چالش‌های پیش‌رو در محیط کار یا خانواده و دوستان، روبرو شوید.

  1. تقویت مهارت‌های حل مسئله
  2. افزایش اعتماد به نفس در روابط با دیگران
  3. بهبود مهارت نه گفتن با شیوه‌های مناسب
  4. ارتقاء مهارت تعاملات اجتماعی
  5. بهبود مهارت خودآگاهی و پرورش هوش هیجانی
  6. کاهش میزان سوءتفاهم‌ها و تعارضات بین فردی
  7. کمک به بهبود مدیریت و رهبری کارکنان
  8. کاهش تعارضات و اختلافات تیم
  9. ارتقاء مهارت ارتباط کلامی با همکاران
  10. بهبود مهارت مذاکره در کسب و کار
  11. جلوگیری از فرسودگی شغلی و اضطراب
  12. بهبود مهارت تصمیم‌گیری در مواجهه با چالش‌ها
  13. کاهش تنش‌ و افزایش آرامش در محیط خانوادگی
  14. تقویت ارتباطات باکیفیت عاطفی و زناشویی
  15. گستردگی دایره دوستان و آشنایان

بررسی 5 سبک حل تعارض + مزایا و معایب

آزمون توماس کیلمن که برای بررسی تعارض‌‌ طراحی شده، 5 سبک دارد که نسبت به یکدیگر برتری ندارند؛ اما هوشمندی در انتخاب بهترین سبک در هر موقعیت، می‌تواند تا 50% استرس ناشی از تعارضات را کاهش دهد. در ادامه هر سبک را به صورت کامل با مزایا و معایب آن و موقعیت‌های مناسب برای هرکدام بررسی خواهیم کرد.

اگر احساس می‌کنید در سبکی بیش از حد به حل تعارض می‌پردازید یا نمی‌توانید از سبک‌های دیگر استفاده کنید، مشکل خود را در بخش نظرات انتهای صفحه با مشاورین ما در میان بگذارید تا با راهنمایی‌های تخصصی، آن را برطرف نمایید.

بررسی 5 سبک حل تعارض

1‌. سبک رقابتی (Competing)

من در این تعارضات، برنده می‌شوم. شخصی که سبک رقابتی را انتخاب کرده، معمولا تن به باخت نمی‌دهد و از هر راهی می‌خواهد به پیروزی برسد. استفاده بیش از حد از سبک رقابتی، باعث تخریب اعتماد دیگران به فرد می‌شود.

  • آمار: 8% در بین ایرانیان
  • شایع در: بازاری‌ها، مردان شاغل در بخش‌های خصوصی
  • دلیل انتخاب: وجود فرهنگ رقابتی در مشاغل ایرانی
مزایای سبک رقابتی معایب سبک رقابتی
  • مناسب بحران‌ها و چالش‌های حیاتی
  • ابراز قاطعیت و شفافیت در اهداف
  • حل مسئله در شرایط بحرانی
  • حفظ ارزش‌ها و منافع اصلی
  • مناسب مذاکرات یک‌ طرفه
  • کاهش اعتماد به نفس طرف مقابل
  • عدم توجه به ارزش‌های دیگران
  • احتمال به بن‌بست رسیدن
  • دامن زدن به ترس و اضطراب
  • تخریب روابط بین فردی

2. سبک مشارکتی (Collaborating)

با هم یک راه‌حل مناسب پیدا می‌کنیم. معمولا دو نفر که در مذاکرات به نتیجه برسند که با هم مشکل را حل کنند، سبک مشارکتی دارند. این سبک کمی زمان‌بر است؛ اما در نهایت باعث رضایت هردوطرف و نتیجه برد-برد می‌شود.

  • آمار: 15% از ایرانیان
  • شایع در: تحصیل‌کرده‌های زیر 35 سال، مدیران یا رهبران جدید
  • دلیل انتخاب: تاثیر آموزش‌های ارتباطی مدرن و مناسب پروژه‌های تیمی
مزایای سبک مشارکتی معایب سبک مشارکتی
  • ارتقاء همکاری و اعتماد دوطرفه
  • تقویت مهارت تفکر خلاقانه
  • مناسب برای روابط طولانی‌مدت
  • رضایت هردوطرف از حل مسئله
  • جلوگیری از تشدید تنش و مشاجره
  • نیازمند مهارت ارتباطی قوی
  • طاقت‌فرسا و زمان‌بر
  • غیرضروری برای مسائل ساده و زودگذر
  • عدم کارآمدی در برابر ناعدالتی
  • نیازمند تحمل و صبر زیاد

3. سبک مصالحه ‌کننده (Compromising)

نصف مال من، نصف مال تو. در این سبک برخلاف سبک مشارکتی، افراد راضی می‌شوند نصف درخواست‌های خود را فدا کنند و به نصف دیگر برسند. در این حالت هر دوطرف در حد متوسط، راضی و خوشنود هستند.

  • آمار: 45% از ایرانیان
  • شایع در: افراد میانسال تا 50 سال، کارکنان بخش دولتی
  • دلیل انتخاب: وجود فرهنگ سازش و تمایل به حفظ آرامش
مزایای سبک مصالحه‌کننده معایب سبک مصالحه‌کننده
  • سریع‌ترین راهکار برای حل تعارضات
  • منصفانه و منطقی
  • مناسب اولویت‌های درحدمتوسط
  • جلوگیری از تشدید تنش در کوتاه‌مدت
  • مناسب برای مذاکرات تجاری یا کاری
  • نتیجه‌گیری ناقص و ناکارآمد
  • عدم رضایت دوطرف
  • امکان تبدیل به عادت
  • عدم حل اساسی مشکل یا مسئله
  • ریسک تکرار دوباره تعارضات

4. سبک اجتنابی (Avoiding)

فعلا بحث نمی‌کنم‌‌. افراد با سبک اجتنابی، ترجیح می‌دهند که در هنگام بروز تعارضات از دعوا یا درگیری دوری کنند. این سبک در کوتاه‌مدت باعث کاهش تنش‌ها می‌شود؛ اما در بلندمدت، ریسک انباشته‌شدن مشکلات را افزایش می‌دهد.

  • آمار: 30% از ایرانیان
  • شایع در: افراد بالای 40 سال، زنان، کارکنان بخش‌های سنتی یا قدیمی
  • دلیل انتخاب: پرهیز از مشاجرات و نگرانی بابت آبرو و فرهنگ
مزایای سبک اجتنابی معایب سبک اجتنابی
  • مناسب برای تعارضات ساده
  • حفظ آرامش و تمرکز
  • مانع تشدید تنش در آینده
  • مناسب روابط زناشویی یا بین‌ فردی
  • کاهش اضطراب و تنش درونی
  • از دست رفتن فرصت اثبات
  • بر هم انباشته شدن چالش‌ها
  • تضعیف اعتماد به نفس
  • تضعیف اقتدار و عزت نفس
  • احتمال بروز تعارضات ناگهانی

5. سبک سازگارانه (Accommodating)

حق با توئه‌. در مدل سبک حل تعارض سازگارانه، فرد ترجیح می‌دهد از امتیازات و خواسته‌های خود بگذرد اما به صلح برسد. افراد با سبک سازگارانه، حفظ رابطه و آرامش را به دعوا و ناراحتی ترجیح می‌دهند.

  • آمار: 2% از ایرانیان
  • شایع در: محصلان جوان، زنان خانه‌دار، کارمندان تازه‌کار، خانواده‌های مردسالار
  • دلیل انتخاب: مدل تربیت خانوادگی بر پایه گذشت و حفظ احترام
مزایای سبک سازگارانه معایب سبک سازگارانه
  • مناسب روابط عاطفی و زناشویی
  • حفظ حرمت طرف مقابل
  • مناسب برای مسائل کم اهمیت
  • جلوگیری از دعوا و تشدید تنش
  • نمایش تصویری مهربان از خود
  • از دست رفتن منافع شخصی
  • ایجاد حس قدرت در طرف مقابل
  • تضعیف اعتماد به نفس در طولانی‌مدت
  • بی‌توجهی به نیازهای درونی خود
  • احتمال بروز کینه و نفرت نسبت به طرف مقابل

از کجا بفهمیم سبک حل تعارضی ما چیست؟

برای بررسی سبک حل تعارض، آزمون استاندارد و 7 راهکار عملی خودارزیابی وجود دارد. اولین و بهترین روش برای پی بردن به نوع سبک حل تعارض انجام تست جفت‌گزینه‌ای توماس کیلمن است. این آزمون اولین بار توسط کنت توماس (روانشناس سازمانی) و رالف کیلمن (استاد دانشگاه) در سال 1974 برای بهبود مدیریت منابع انسانی و توسعه رهبری، طراحی شد.

یافتن سبک حل تعارضی

مشاوران ما در آکادمی کسب و کار پاکراه، تست حل تعارض را با توجه به فرهنگ ‌ایرانی و بومی سازی کسور ارائه می‌دهند و نتایج را تفسیر می‌کنند. آزمون حل تعارض (TKI) متشکل از 30 سوال جفت‌گزینه‌ای بوده که باید جواب موردنظر خود را انتخاب کنید و نهایت تا 10_15 دقیقه زمان برای اجرا لازم دارد‌.

7 روش خودارزیابی برای کشف سبک حل تعارض

مشاوران ما در آکادمی کسب و کار پاکراه بعد از تحلیل نتایج آزمون سبک حل تعارض از 7 راهکار زیر برای خودارزیابی دقیق افراد جهت پی بردن به نوع سبک حل تعارض، استفاده می‌کنند. این راهکارها عبارت هستند از:

  1. تحلیل رفتار در تعارضات: بهتر است رفتار خود را در هنگام مواجهه با تعارضات (سازش، رقابت یا فرار) تحلیل کنید.
  2. نظرسنجی از سایر افراد: از اطرافیان خود بپرسید که عملکرد شما را در برخورد با تعارضات، چگونه ارزیابی می‌کنند.
  3. ارزیابی موقعیت‌های فرضی: تصور کنید که با همکار خود به مشکل برخورده‌اید. چه مدل حل تعارض را انتخاب می‌کنید؟
  4. بررسی حالت‌های فیزیکی: در هنگام حل تعارض، بهتر است به حالت فیزیکی بدن خود توجه کنید. دستتان را مشت می‌کنید (سبک رقابتی) یا محیط را ترک خواهید کرد (سبک اجتنابی)؟
  5. یادداشت نوع سبک حل تعارض: بعد از هرگونه تنش یا مشاجره، سبک حل تعارض و روند آن را یادداشت کنید.
  6. تمرین سبک‌های مختلف: بهتر است هر 5 سبک مختلف برای حل تعارض را هربار امتحان کنید و نتایج خود را یادداشت نمایید تا ببینید عملکرد شما چگونه است.
  7. دریافت راهنمایی تخصصی از مشاوران: برای بررسی نهایی و راهنمایی‌های اختصاصی، بهتر است از متخصصان ما در آکادمی کسب و کار پاکراه کمک بگیرید.

بهترین سبک حل تعارض در 19 موقعیت متفاوت

درواقع یک فرد توانمند باید توانایی اجرای هر سبک را در موقعیت‌های مختلف داشته باشد. نمی‌توان فقط با یک سبک به حل تعارضات در 19 موقعیت مختلف پرداخت. از این رو برای هر موقعیت یا چالش‌های شغلی، خانوادگی یا اجتماعی، بهترین سبک‌ را بررسی خواهیم کرد:

موقعیت‌های مختلف بهترین سبک حل تعارض
1. حل تعارض و مسئله مشارکتی
2. حفظ آرامش و تمرکز اجتنابی (کوتاه‌مدت)
3. انتخاب بهترین شغل رقابتی
4. مذاکره درباره حقوق رقابتی
5. چالش با همکار مصالحه‌کننده
6. مدیریت تیم و پروژه مشارکتی
7. مواجهه با اشتباه همکار سازگارانه
8. جلسات فشرده و پرتنش اجتنابی (موقت)
9. حل مسئله استراتژیک مشارکتی
10. چالش با مشتری‌ها مصالحه‌کننده
11. تصمیم‌گیری گروهی مشارکتی
12. مواجهه با انتقادات سازگارانه
13. مواجهه با چالش تیمی مشارکتی
14. چالش با دوست و آشنا مصالحه‌کننده
15. مهمانی‌های خانوادگی اجتنابی
16. تقسیم مسئولیت‌ها مشارکتی
17. اختلاف با والدین سازگارانه
18. تربیت فرزند مصالحه‌کننده
19. اختلاف زناشویی مشارکتی

7 خطای رایج در مدیریت تعارض و مشاجرات

روانشناسان آکادمی کسب و کار پاکراه در تفسیر نتایج آزمون‌ حل تعارض، 7 خطای رایج که بیش از 80% افراد درگیر آن می‌شوند را پیدا کردند. ما در ادامه مطلب، 7 خطا و ویژگی‌های آن را بررسی کرده‌ایم تا روابط شخصی، خانوادگی و شغلی خود را قبل از نابودی، نجات دهید.

1. مشاجره شخصی به جای تمرکز بر حل مشکل

وقتی تعارضات لفظی پا به میدان می‌گذارد، دیگر اهمیت موضوع مشکل کمرنگ می‌شود. در این حالت افراد تمایل دارند یکدیگر را تخریب کنند تا مشکل را حل نمایند.

خطای مدیریت تعارض

  • 65% از زوج‌های جوان و مدیران و رهبران تازه‌کار
  • دور شدن از اصل موضوع
  • از بین رفتن احترام و اعتماد
  • ایجاد کینه و عقده‌های شخصی
  • کمرنگ شدن اقتدار شخص

2. بی اهمیتی به تعارض موجود

برخی افراد دیگر اهمیتی به حل مشکل نمی‌دهند و فقط آن را کنار می‌گذارند. با این حال، تعارضات بعدها به شکل کینه و نفرت درون افراد انباشته می‌شود. این خطا درست مانند عفونتی است که ناشی از زخم‌های درمان نشده باشد و بالاخره عفونت پخش می‌شود.

  • 58% از افراد میانسال و کارمندان بخش دولتی
  • تقویت روابط سمی بین افراد
  • کاهش بهره‌وری تیم کاری
  • تبدیل مشکل‌ کوچک به کوه مشکلات
  • سوخت فرصت‌های اصلاح پذیری

3. استفاده از سبک‌ های غیرمرتبط با هر موقعیت

هرگونه تعارضی که با آن مواجه می‌شوید، سبک حل تعارض یا راه‌حل مخصوص به خود را دارد. برخی از افراد اصرار دارند که در هر موقعیتی فقط از یک سبک استفاده کنند و این عدم انعطاف پذیری، می‌تواند روابط آن‌ها را مخدوش نماید.

  • 47% از والدین مسن و مدیران قدیمی
  • استفاده از سبک‌های نابجا مانند رقابتی در روابط عاطفی
  • استفاده بیش از حد از سبک سازگارانه در محیط شغلی
  • بی‌توجهی به موقعیت‌های مختلف
  • کاهش روابط صمیمی و دایره دوستان و آشنایان

4. گوش ندادن و مدام مذاکره کردن

نقطه عطف برای حل تعارضات به موقع گوش دادن و به موقع حرف زدن است. برخی از افراد فقط مدام صحبت می‌کنند تا برد با آن‌ها باشد و حریف هیچ قدرتی برای دفاع پیدا نکند.

  • 82% از کارکنان مشاغل پراسترس مانند پزشکان، معلمان، پرستاران و…
  • از بین رفتن روابط صمیمانه
  • تحریک فرد مقابل و افزایش تنش بین فردی
  • از دست رفتن فرصت توافق
  • بالا رفتن سوءتفاهم و کج فهمی

5. ‌توجه به گذشته به جای آینده

برخی از ما هنگام مواجهه با تعارضات به جای حل آن و بهبود روابط در آینده، کینه و مشکلات گذشته را به خاطر می‌آوریم. درواقع حل تعارض درست مانند رانندگی‌ است؛ شما باید به جلو توجه کنید و از گذشته فقط درس بگیرید.

  • 39% از افراد با تعارضات حل نشده
  • برهم زدن روابط تیمی یا گروهی
  • برانگیختن احساس کینه و نفرت
  • کاهش انگیزه برای رفع تعارضات
  • غالب شدن حس درماندگی و درجا زدن

6. استفاده از کلمات مطلق‌ گرایی

شما نمی‌توانید روابط فردی خود را نجات دهید؛ اگر مدام در مواجهه با مشاجره‌ها از کلمات همیشه، همه، هرگز، هیچ‌وقت و مشابه آن استفاده می‌نمایید. طبق پژوهش‌های روانشناسی، استفاده از کلمات مطلق گرا می‌تواند تا 78% تعارضات خانوادگی یا روابط بین فردی را تشدید نماید.

  • 73% از نوجوانان و بازاریاب‌ها
  • بالا بردن احساس حقارت
  • عدم توجه به احساسات شخص مقابل
  • عدم انعطاف‌پذیری برای حل مسئله
  • افزایش احتمال جبهه‌گیری در طرف مقابل

استفاده از کلمات مطلق‌ گرایی در مدیریت تعارض

7. عدم مشاوره با متخصصان و روانشناسان

مهم‌ترین خطای رایج در حل تعارض، مشورت نگرفتن از متخصصان است. روانشناسان با دید عمیق‌تر می‌توانند سبک‌های حل تعارض را بررسی کرده و متناسب با موقعیت، مشکل شما را واکاوی کنند.

  • 91% از سرمایه‌گذاران استارتاپ‌ها
  • از دست رفتن انرژی و زمان
  • مواجهه با بحران‌های مادی مانند مالی
  • آسیب رسیدن به روان و روابط بین فردی
  • تکرار اشتباهات گذشته

برای تحلیل تست سبک حل تعارض از چه کسی مشاوره بگیریم؟

حدود 73% از ایرانیان، سالانه 6 ماه از عمر خود را با به‌کارگیری سبک‌ نادرست حل تعارض تلف می‌کنند و در تنش و استرس می‌گذرانند. ما با آزمون توماس کیلمن (TKI) در آکادمی کسب و کار پاکراه و تحلیل نتایج آن به صورت اختصاصی متناسب با شخصیت هر فرد، می‌توانیم بهترین سبک حل تعارض را در موقعیت‌های مختلف به شما پیشنهاد دهیم.

به این ترتیب شما می‌توانید برای تحلیل بهتر شخصیت خود و دریافت مشاوره انتخاب شغل براساس آن، از خدمات مجموعه ما بهره ببرید.

اگر هنوز هم در انتخاب شغل مورد نظر متناسب با سبک حل تعارض خود تردید دارید، می‌توانید چالش‌های خود را در قالب کامنت مطرح نمایید تا مشاوران ما با ارائه راهبردهای علمی و تخصصی، شما را راهنمایی کنند.

سوالات متداول

زیرا افراد به مرور زمان به سبک مورد نظر خود عادت کرده و دیگر تمایلی به تغییر آن ندارند.

بله؛ با توجه به نوع محیط، سبک حل تعارض (TKI) شما متناسب با شرایط تغییر خواهد کرد.

انتخاب سبک حل تعارض بیشتر به شرایط خانوادگی و نوع تربیت والدین مربوط می‌شود نه ژنتیک.

اگر در هر دعوا و مشاجره‌ای از تنش‌ فرار می‌کنید، سبک اجتنابی دارید.

زیرا طرف مقابل همیشه آماده به همکاری و اهل تعامل نیست و این عامل، تنش را تشدید خواهد کرد.

بله؛ اگر در بیشتر مواقع خواسته‌ها و تمایلات خود را نادیده می‌گیرید، سبک سازگارانه دارید.

استفاده بیش از حد از سبک حل تعارض رقابتی، منجر به تنهایی و انزوا می‌شود.

کمبود عزت نفس منجر می‌شود بیشتر از سبک‌های اجتنابی یا سازگارانه در مواجهه با تمام چالش‌ها و موقعیت‌ها استفاده کنید.

از آن‌جایی که سبک رقابتی، تنش را در فضای خانوادگی تشدید می‌کند برای تربیت فرزند توصیه نمی‌شود.

بله؛ با تمرین و یادداشت انواع سبک حل تعارض و حالت‌های خود در مواجهه با تنش‌ها و مشاجرات، می‌توانید در هر موقعیت خاص، بهترین سبک را به اجرا در آورید.
چه امتیازی به این مقاله می دهید؟
امتیاز
avatar

تحریریه آکادمی پاکراه

جمعی از محققین در زمینه کسب و کار

تیم تحریریه آکادمی ایمان پاکراه، با علم روز و تحقیق، محتواهای کاربردی و پویا در حوزه کسب و کار را ارائه می‌دهد. ما با افتخار تجربیات و دانش خود را با شما به اشتراک می‌گذاریم تا شما نیز به سمت دستیابی به اهداف کسب و کار خود حرکت کنید.