بازاریابی چریکی چیست؟

با‌توجه به اصطلاح بازاریابی چریکی یا بازاریابی پارتیزانی که جی کنراد لوینسون در کتابی به نام تبلیغات چریکی در سال ۱۹۸۴ معرفی کرده است، می‌توان گفت که این اصطلاح از جنگ چریکی الهام گرفته شده است. جنگ چریکی شکلی از جنگ‌های نامنظم است که تاکتیک‌های کوچکی را در بر می‌گیرد و به استراتژی‌های غیر‌نظامی‌های مسلح مربوط می‌شود. این تاکتیک‌ها شامل کمین‌ها، خرابکاری عمدی، یورش‌ها و عوامل غافلگیری هستند. به‌طور مشابه، در بازاریابی چریکی نیز از این تاکتیک‌ها در صنعت بازاریابی استفاده می‌شود. ما قصد داریم در این مقاله برای شما بازاریابی چریکی را بیشتر مورد بررسی قرار دهیم و این روش بازاریابی را از جنبه‌های مختلفی بررسی کنیم. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر از مشاوره کسب‌ و‌ کار با مهندس پاکراه بهره‌مند شوید.

در صورتی که درباره بازاریابی چریکی سوالی دارید، می‌توانید در بخش دیدگاه همین مقاله یا بخش پرسش‌و‌پاسخ سایت آکادمی پاکراه مطرح نمایید تا مشاوران ما به‌صورت آنلاین و رایگان شما را راهنمایی کنند.

تعریف بازاریابی چریکی

استراتژی بازاریابی پارتیزانی یا بازاریابی چریکی که به آن در انگلیسی گوریلا مارکتینگ (Guerrilla Marketing) نیز گفته می‌شود، یک روش تبلیغاتی نوآورانه است که هدف آن به حداکثر رساندن بازخورد با هزینه‌ی کمتر است. در واقع، این روش به قدری کم هزینه است که در ادبیات مدیریت بازاریابی به آن بازاریابی بدون هزینه (مالی) نیز اشاره می‌شود. چرا؟ زیرا این نوع بازاریابی شما را دعوت می‌کند تا زمان، انرژی و به‌خصوص خلاقیت خود را در تبلیغات بگذارید و فقط روی پول حساب نکنید تا مخاطبان را جذب کنید.

در واقع بازاریابی چریکی، درباره اثرگذاری ثابت، به‌دست آوردن مشتری با غافلگیری و تولید محتوای زیاد در شبکه‌های اجتماعی متمرکز است. باید بدانید که بازاریابی چریکی در مقایسه با روش‌های سنتی بازاریابی، تاثیر چشمگیرتری بر روی مصرف‌کننده دارد.

موفقیت بازاریابی چریکی ناشی از تلاش بیشتر کمپین‌های آن است تا تاثیر آنی و قوی‌تری را در سطح شخصی‌تر و ماندگارتری ایجاد کنند. استفاده از بازاریابی چریکی برای کسب و کارهای کوچک که به‌دنبال دسترسی به تعداد زیادی مخاطب هستند، بهترین گزینه است. همچنین، شرکت‌های بزرگ نیز از کمپین‌های محلی به‌منظور تکمیل کار کمپین‌های گسترده‌تر استفاده می‌کنند. علاوه‌بر‌این، افراد نیز می‌توانند از بازاریابی چریکی به‌منظور یافتن فرصت‌های شغلی بیشتر استفاده کنند.

یکی از ویژگی‌های جذاب بازاریابی چریکی، هزینه کم آن است. به‌عبارت دیگر، برای اجرای این روش نیاز به سرمایه‌گذاری زیادی نیست. بنابراین، اگر دارای ایده‌ای برای استفاده از بازاریابی چریکی هستید، می‌توانید با هزینه کمی آن را اجرا کرده و نتایج قابل توجهی را به‌دست آورید.

تاریخچه‌ی بازاریابی چریکی

تاریخچه این بازاریابی را می‌توان از 4000 سال قبل از میلاد مسیح دنبال کرد، زمانی که مصریان از پاپیروس برای ایجاد پیام‌های فروش و پوسترهای دیواری استفاده می‌کردند. در طول قرن‌ها، بازاریابی و تبلیغات سنتی به آرامی شکل گرفت، اما تا سال 1900 توسعه قابل توجهی نداشت.

پیشرفت و شکوفایی بازاریابی و تبلیغات سنتی زمانی رخ داد که هدف اصلی آن به‌جای سرگرم کردن یا جلب توجه مصرف‌کننده، آموزش نحوه استفاده از محصول یا خدمات شد. در دهه 1960، کمپین‌ها به تبلیغات سنگین در رسانه‌های جمعی مانند رادیو تمرکز کردند و در کانال‌های مختلف هزینه کردند. از دهه 1980 و اوایل دهه 1990، تلویزیون کابلی شروع به پخش تبلیغات کرد و MTV در آن زمان بنیان‌گذار مهمی بود. در آن زمان، آژانس‌ها جهت تاثیرگذاری بیشتر بر مصرف‌کننده با یکدیگر رقابت می‌کردند. بنابراین، مصرف‌کنندگان از این نوع هدف بازاریابی خسته شده بودند و زمان تغییری بزرگ رسیده بود.

در سال 1984، جی کنراد لوینسون مفهوم بازاریابی چریکی را در کتاب خود مطرح کرد. لوینسون در کتابش، راهکارهای منحصربه‌فردی را برای استفاده از روش‌های سنتی تبلیغات و همچنین مقابله با آن‌ها پیشنهاد می‌دهد. هدف اصلی بازاریابی چریکی، استفاده از تاکتیک‌های نامتداول برای تبلیغات با بودجه محدود است. در آن زمان، قبل از استفاده از تبلیغات پارتیزانی، رادیو، تلویزیون و صنعت چاپ در حال رشد سریع بودند و با رشد این رسانه‌ها، تبلیغات سنتی نیز رو به افزایش بود.

مصرف‌کنندگان نیز از این وضعیت تبلیغات خسته شده بودند. به همین دلیل، متخصصین بازاریابی به‌دنبال روش‌های جدیدی برای جلب توجه افراد بودند. بنابراین، ایده لوینسون توجه بسیاری را به‌خود جلب کرد. او معتقد بود که کمپین‌ها باید شوکه‌کننده، منحصربه‌فرد، بیدادگرانه و هوشمند باشند تا بتوانند همهمه‌ ایجاد کرده و توجه زیادی را به‌خود جلب کنند. در پی این مفهوم، کسب‌و‌کارهای کوچک شروع به تغییر رویکرد خود در بازاریابی کردند و به یک روش کاملا جدید در بازاریابی دست یافتند. این روش، که اکنون به‌عنوان بازاریابی چریکی شناخته می‌شود، همچنان در حال رشد است.

دلیل موفقیت بازاریابی چریکی چیست؟

شاید بخواهید بپرسید که چرا بازاریابی چریکی به این اندازه در کسب‌و‌کارهای کوچک (و البته بزرگ) مورد توجه قرار گرفته است. برای این محبوبیت، دلایل متعددی وجود دارد که می‌توانید با مراجعه به سایت آکادمی پاکراه با این دلایل آشنا شوید.

بازاریابی چریکی به‌راحتی قابل اجرا است و هزینه مالی آن بسیار پایین است. با‌این‌حال، می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر روی مخاطبان داشته باشد و برند را به شکلی جذاب و خلاقانه به مشتریان معرفی کند. به همین دلیل، این روش بازاریابی تا به امروز، موفقیت‌های فراوانی را در کسب‌و‌کارهای کوچک در سراسر جهان به همراه داشته است.

بدون شک، شرایط اقتصادی جهانی در جذابیت بازاریابی مستقل نقش موثری داشته است. هزینه‌های فناوری روز‌به‌روز کاهش یافته و محبوبیت آن نیز در حال افزایش است. همچنین، دولت‌ها در حال ارائه تسهیلات بیشتر به کسب‌و‌کارهای کوچک هستند تا به آن‌ها فرصت رشد بدهند، در‌عین‌حال قوانین بیشتری برای کسب‌و‌کارهای بزرگ تعریف می‌کنند. آگاهی مردم نیز در حال افزایش است و آن‌ها دیگر با نام برندها خیلی ساده گول نمی‌خورند. به همین دلیل، فرصت بی‌سابقه‌ای برای رشد کسب‌و‌کارهای کوچک فراهم شده و تعداد آن‌ها در حال افزایش است.

بدون شک، نباید فقط بخش مثبت این ماجرا را در نظر بگیریم. اگرچه تعداد کسب‌و‌کارهای کوچک در سال‌های اخیر افزایش یافته است، اما بسیاری از این کسب‌و‌کارهای کوچک به‌دلیل عدم بازاریابی صحیح با شکست مواجه شده‌اند. در این شرایط، بازاریابی چریکی یا پارتیزانی مانند یک فرشته نجات برای کسب‌و‌کارهای کوچک عمل کرده و به‌عنوان یک روش قابل درک و ساده، یک فرصت رقابتی عالی را برای این تجارت‌ها فراهم کرده است. راهکارهای بازاریابی کم هزینه آن‌ها، در یک جهان پرهزینه و پیچیده، به‌عنوان یک راه‌حل ساده و موثر در اختیارشان قرار گرفته است.

انواع بازاریابی چریکی

شرکت ALT TERRAIN دسته‌بندی‌هایی برای بازاریابی پارتیزانی یا چریکی تعریف کرده است که شامل زیر مجموعه‌های زیر می‌شوند:

بازاریابی چریکی خارجی:

در این روش بازاریابی، از ایده‌های مختلفی مانند قرار دادن یک شی قابل حذف بر روی یک مجسمه یا قرار دادن کارهای هنری موقت بر روی پیاده‌روها و خیابان‌ها در محیط شهری استفاده می‌شود.

بازاریابی چریکی داخلی:

این روش بازاریابی مشابه بازاریابی پارتیزانی خارجی است، با این تفاوت که در داخل اماکن مانند ایستگاه‌های قطار، مراکز خرید و ساختمان‌های دانشگاه اجرا می‌شود. برای بهبود ایده‌های خوب و اجرای موثر آن‌ها، نیاز به بررسی جامع قابلیت‌های موجود در داخل این اماکن است.

بازاریابی چریکی کمین رویداد:

این روش بازاریابی، در زمان مناسب، به‌صورت اختصاصی برای رویدادها استفاده می‌شود. هدف آن افزایش تعداد مشتریان یک رویداد مانند کنسرت یا مسابقه ورزشی است. به‌طور معمول، این نوع بازاریابی بدون اجازه اسپانسر رویداد انجام می‌شود و به‌منظور ارتقا یک محصول یا خدمات از یک روش قابل توجه استفاده می‌شود.

بازاریابی چریکی تجربی:

این روش بازاریابی شامل تمام انواع فوق است و تنها نیازمند تعامل عمومی با برند است. به‌عبارت دیگر، فراتر از تماشا، تعامل و تجربه شخصی را برای مخاطبان ایجاد می‌کند تا در خاطر آن‌ها ماندگار شود.

مهم‌ترین مزایای استفاده از بازاریابی چریکی

استفاده از بازاریابی گوریلا، در مقابل روش‌های معمول بازاریابی، به‌دلیل رازآلود بودن و استفاده از روش غافلگیرکننده، جذابیت بیشتری بین کارشناسان بازاریابی دارد.

یکی از مزایای اصلی استفاده از روش بازاریابی چریکی یا گوریلا، هزینه کم آن است، با‌این‌حال، این قضیه مطلق نیست و به شرکت برگزارکننده بستگی دارد، ممکن است یک کمپین گوریلا مارکتینگ با هزینه بالا اجرا شود، اما به‌طور کلی، با‌توجه به تاثیر بالای این روش، می‌توان گفت که هزینه آن زیاد نیست.

همچنین، این نوع تبلیغات را می‌توان در انواع کسب‌و‌کارها، از کوچک تا بزرگ، برای افزایش فروش استفاده کرد. با‌توجه به اینکه استراتژی‌ها و تاکتیک‌های این روش بازاریابی با خلاقیت و ابتکار اجرا می‌شود، تازگی و نوآوری ایده‌ها به مزایای این نوع تبلیغات اضافه می‌کند.

بعضی از مزایای استفاده از بازاریابی چریکی عبارتند از:

• هزینه کمتر نسبت به سایر روش‌ها
• تاثیر قوی بازاریابی پارتیزانی و ثبت آن در ذهن مخاطب
• ثبات زیاد به‌دلیل جذابیت و عنصر غافلگیری
• محتوای نو و جدید به‌دلیل ایده‌پردازی در کمپین گوریلا مارکتینگ
• جلب توجه مشتری و درگیر کردن او با برند.

چگونه از بازاریابی پارتیزانی در کسب‌و‌کار خود استفاده کنیم؟

بازاریابی به‌عنوان یکی از اجزای اصلی هر کسب‌و‌کار، برای معرفی کالاها و خدمات اختصاصی هر برند بسیار حائز اهمیت است. بنابراین، وقتی شرکت‌ها با محدودیت بودجه روبه‌رو هستند یا در معرض خطر ورشکستگی قرار دارند، از روش بازاریابی چریکی برای حفظ مشتریان فعلی خود استفاده می‌کنند. البته این بدان معنی نیست که فقط شرکت‌های در موقعیت مالی ضعیف از این نوع بازاریابی استفاده می‌کنند.

با استفاده از کانال‌های رسانه‌ای مختلف یا شبکه‌های اجتماعی، کسب‌و‌کارها سعی می‌کنند با انتشار عکس، فیلم، محتوای متنی و غیره، توجه و علاقه مخاطبان خود را جلب کنند.

از طرفی دیگر، برای اجرای این مدل بازاریابی که نیازمند انرژی بالا و قوه تخیل قوی است، نیاز به افرادی با‌انگیزه و مشتاق است تا بتوانند به هدف نهایی خود در تأثیرگذاری و جلب توجه مشتریان و مخاطبان دست یابند.

با‌توجه به این نکته، شرکت‌ها و کسب‌و‌کارهای کوچک با استفاده از گوریلا مارکتینگ، توانسته‌اند پیشرفت قابل توجهی در معرفی خدمات و محصولات خود به بازار هدف خود کسب کنند.

کسب‌و‌کارهای بزرگ چگونه از بازاریابی پارتیزانی استفاده می‌کنند؟

روش بازاریابی چریکی در ابتدا برای کسب‌و‌کارهای کوچک با بودجه محدود به‌وجود آمد. اما این روش مانعی برای کسب‌و‌کارهای بزرگ در اجرای این ایدئولوژی نشد و به‌طور معمول شرکت‌های بزرگ در تکمیل کمپین‌های خود از این روش‌های بازاریابی غیرمعمول استفاده می‌کنند. برخی از بازاریابان معتقدند که وقتی کسب‌و‌کارهای بزرگ از تاکتیک‌های بازاریابی چریکی استفاده می‌کنند، نتیجه آن یک بازاریابی چریکی موفق نخواهد بود. علاوه‌بر‌این، شرکت‌های بزرگ دارای بودجه قابل توجهی هستند و برندهای آن‌ها پیش‌تر به‌خوبی ساخته و شناخته شده‌اند، بنابراین اجرای تاکتیک‌های بازاریابی چریکی ممکن است برای آن‌ها ریسک‌های زیادی به‌همراه داشته باشد. در برخی موارد، تاکتیک‌های بازاریابی چریکی می‌تواند با شکست مواجه شده و در نهایت به یک کابوس در ارتباط با مخاطب تبدیل شوند. اما این مورد در کسب‌و‌کارهای کوچک به‌عنوان یک ریسک بزرگ محسوب نمی‌شود.

کسب‌و‌کارهای کوچک چگونه از بازاریابی پارتیزانی استفاده می‌کنند؟

بازاریابی چریکی، اگر به‌خوبی اجرا شود، می‌تواند راه‌حل مناسبی برای کسب‌و‌کارهای کوچک با بودجه محدود باشد. این روش بازاریابی علاوه‌بر کم‌هزینه بودن، به مخاطبین زیادی دسترسی دارد و می‌تواند راهی برای جلب توجه، نشان دادن تمایز در رقابت و کسب شهرت به‌دلیل برجسته و متفاوت بودن باشد. در یک مصاحبه با مجله کارآفرینی، چندین متخصص آژانس بازاریابی چریکی درباره راز بازاریابی چریکی صحبت کرده‌اند و از نظر آن‌ها:

• بازاریابی چریکی، ساختار‌شکن، به یادماندنی و شلوغ است.
• بازاریابی چریکی، برندی را تبلیغ می‌کند که تا حد زیادی غیر‌مجاز است.
• بازاریابی چریکی، یک حالت ذهنی است. اگر ایده‌ای که اجرا می‌کنید ارزش خبری نداشته باشد، به‌عنوان بازاریابی چریکی شناخته نمی‌شود.

نمونه‌هایی از پیاده‌سازی بازاریابی پارتیزانی در کسب‌و‌کارها

شرکت دستمال Bounty با استفاده از روشی خلاقانه در بازاریابی محصولات خود موفق عمل کرده است. این شرکت با ایجاد شیرینی‌های بزرگ مانند یک فنجان قهوه بزرگ در وضعیت افتاده یا یک بستنی غول‌پیکر که در خیابان‌های نیویورک ذوب می‌شود، برند خود را تبلیغ کرده است. این برند با استفاده از حداقل کلمات، روشی منحصر‌به‌فرد برای تبلیغ محصولات خود پیدا کرده است. احتمالاً خودتان هم فکر کرده‌اید که آیا یک بیلبورد نمی‌توانست این کار را انجام دهد؟ پاسخ آن خیر است. در‌حال‌حاضر، فرهنگ جامعه به گونه‌ای پیشرفته است که تلاش می‌شود از هر کاری برای حذف تبلیغات استفاده شود. به همین دلیل، افراد در کارهای کامپیوتری و نرم‌افزارهای تلفن هوشمند خود، گزینه‌های بدون تبلیغات را ترجیح می‌دهند. با‌این‌حال، این کمپین به‌راحتی یک تبلیغ سنتی، قابل چشم‌پوشی نیست و در ضمن، در صورتی‌که در مسیر کار خود یک بستنی بزرگ در حال ذوب و افتادن ببینید، آیا متوقف نمی‌شوید و مدتی به تماشای آن نمی‌پردازید؟

یکی از مکان‌ها که معمولا برای استفاده از تکنیک‌های بازاریابی چریکی استفاده می‌شود، خطوط عابر پیاده است. در صورتیکه خلاقیت خوبی داشته باشید، خطوطی که روی خیابان کشیده می‌شوند، فرصتی برای بهره‌برداری فراهم می‌کنند. به‌عنوان مثال، شبیه‌سازی خطوط به شکل سیب‌زمینی سرخ شده توسط مک دونالد، که از بسته همبرگر برند مک دونالد خارج شده‌اند، یک ایده جالب است. آنچه که توجه را به‌خود جلب می‌کند، این است که علاوه‌بر حفظ کارایی خطوط عابر پیاده به‌عنوان خطوط عابر پیاده، به‌صورت جزئی نیز در تبلیغات برند مک دونالد نقاشی شده‌اند.

امروزه در تبلیغات درون شهری با این سبک از بازاریابی چریکی زیاد مواجه میشویم. به مانند مثال تبلیغات سریال زخم کاری که در بستر تراکت به نمایش درآمد یا طراحی گرافیک بر روی اتوبوس ها، یا تبلیغات دستگیه ها در مترو و اتوبوس و …

در نهایت؛ برای بازاریابی چریکی از چه کسی مشاوره بگیریم؟

با‌توجه به مطالب بالا، استراتژی بازاریابی چریکی یا گوریلا مارکتینگ برای کسب‌و‌کارهای کوچک بسیار مناسب است. این استراتژی با استفاده از روش‌های غیرمعمول توجه و جذب مخاطبین را به‌دنبال دارد و با هزینه کمتری قابل اجرا است. با‌این‌حال، برای موفقیت در این استراتژی شناخت کافی از جامعه هدف ضروری است و مهم است که تبلیغات با خلاقیت و بودجه تنظیم شود. به همین دلیل، پیشنهاد می‌دهیم برای مشاوره در این زمینه به سایت مشاوره آکادمی مهندس پاکراه مراجعه کنید.