روی دکمه «مشاوره آنلاین» کلیک کنید تا مهندس ایمان پاکراه و تیم آکادمی پاکراه بهصورت آنلاین و کاملاً رایگان راهنماییتان کنند.
مشاوره آنلایندر حال حاضر بیش از 300 میلیون تبلیغ روزانه در اینترنت منتشر میشود و در چنین شرایطی، قطعا جلب توجه مشتریان به یک چالش بزرگ تبدیل شده است. بازاریابی چریکی یا گوریلا مارکتینگ، با استفاده از خلاقیت، نوآوری و روشهای غیرمعمول، به برندها کمک میکند تا در این فضای شلوغ و پررقابت، صدای خود را به گوش مخاطبان برسانند.
این نوع بازاریابی نه تنها هزینههای پایینتری دارد، بلکه میتواند به سرعت در شبکههای اجتماعی و رسانهها گسترش یابد و به یک پدیده جهانی تبدیل شود. در این مطلب از آکادمی کسب و کار پاکراه، به بررسی مفهوم Guerilla Marketing، تکنیکها و نمونههای موفق آن خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد که چگونه میتوان با استفاده از این استراتژی، برند خود را در ذهن مشتریان ماندگار کرد.
توصیه میکنیم تا انتهای این مطلب همراهمان بمانید و هر سوالی که داشتید، در بخش کامنتها بپرسید!
- گوریلا مارکتینگ (Guerilla Marketing) چیست؟
- تاریخچه بازاریابی چریکی
- مشخصات و اصول Guerilla Marketing
- دلایل موفقیت گوریلا مارکتینگ
- معایب گوریلا مارکتینگ چیست؟
- انواع Guerilla Marketing
- بازاریابی چریکی خارجی
- بازاریابی چریکی داخلی
- بازاریابی چریکی کمپین رویداد
- بازاریابی چریکی تجربی
- گوریلا مارکتینگ برای کدام کسب و کار مناسب است؟
- نحوه استفاده از گوریلا مارکتینگ
- نمونههایی از بازاریابی پارتیزانی در کسبوکارها
- برای Guerilla Marketing از چه کسی مشاوره بگیریم؟
بازاریابی چریکی یا گوریلا مارکتینگ (Guerilla Marketing) چیست؟
استراتژی بازاریابی چریکی یا گوریلا مارکتینگ (Guerilla Marketing)، به روشهای خلاقانه و غیرمعمول در تبلیغات گفته میشود که هدف آن جلب توجه مردم است.
این روش با هزینه کم انجام میشود و شامل فعالیتهای ناگهانی و جذاب است. مثل نصب یک ماکت یا تابلوی جالب در یک مکان عمومی. در واقع هدف این است که برند یا محصول در ذهن افراد ماندگار شود.

نمونهای از اجرای موفق این بازاریابی، توسط برند رونیکس اجرا شد. این برند در برخی از نقاط شلوغ شهر، از جمله کنار اتوبانها و بزرگراهها، ماکتهای غول پیکر و سه بعدی از ابزارآلات خود (مانند دریل یا فرز) نصب کرد. این ماکتها بسیار بزرگتر از اندازه واقعی بودند و غیر ممکن بود که نگاه عابران را به سمت خود نکشانند!
همین موضوع باعث شد تصاویر این ماکتها به سرعت در شبکههای اجتماعی هم وایرال شود.
اندازه بزرگ ماکتها به خوبی “قدرت” ابزارآلات رونیکس را در ذهن تداعی میکرد؛ بدون اینکه نیاز به توضیحات طولانی برای توضیح کیفیت و قدرت آنها باشد.
تاریخچه بازاریابی چریکی
تاریخچه این بازاریابی را میتوان از 4000 سال قبل از میلاد مسیح دنبال کرد، زمانی که مصریان از پاپیروس برای ایجاد پیامهای فروش و پوسترهای دیواری استفاده میکردند. در طول قرنها، بازاریابی و تبلیغات سنتی به آرامی شکل گرفت، اما تا سال 1900 توسعه قابل توجهی نداشت.
پیشرفت و شکوفایی بازاریابی و تبلیغات سنتی زمانی رخ داد که هدف اصلی آن بهجای سرگرم کردن یا جلب توجه مصرفکننده، آموزش نحوه استفاده از محصول یا خدمات شد.
- در دهه 1960، کمپینها به تبلیغات سنگین در رسانههای جمعی مانند رادیو تمرکز کردند و در کانالهای مختلف هزینه کردند.
- از دهه 1980 و اوایل دهه 1990، تلویزیون کابلی شروع به پخش تبلیغات کرد و MTV در آن زمان بنیانگذار مهمی بود.
- در سال 1984، جی کنراد لوینسون مفهوم بازاریابی چریکی را در کتاب خود مطرح کرد.

لوینسون در کتابش، راهکارهای منحصربهفردی را برای استفاده از روشهای سنتی تبلیغات و همچنین مقابله با آنها پیشنهاد میدهد. هدف اصلی بازاریابی چریکی، استفاده از تاکتیکهای نامتداول برای تبلیغات با بودجه محدود است. در آن زمان، قبل از استفاده از تبلیغات پارتیزانی، رادیو، تلویزیون و صنعت چاپ در حال رشد سریع بودند و با رشد این رسانهها، تبلیغات سنتی نیز رو به افزایش بود.
مصرفکنندگان نیز از این وضعیت تبلیغات خسته شده بودند. به همین دلیل، متخصصین بازاریابی بهدنبال روشهای جدیدی برای جلب توجه افراد بودند. بنابراین، ایده لوینسون توجه بسیاری به خصوص استارتاپ ها را بهخود جلب کرد. این روش، که اکنون بهعنوان گوریلا مارکتینگ شناخته میشود، همچنان در حال رشد است.
مشخصات و اصول گوریلا مارکتینگ
- بازاریابی پارتیزانی بر پایه شناخت تمایلات و ویژگیهای روانی انسان عمل میکند.
- در این نوع بازاریابی، تعداد و کیفیت روابط از اهمیت ویژهای برخوردار است.
- تمرکز اصلی آن بر جامعه گستردهتر و در عین حال بر مخاطبان هدف است.
سه اصل بنیادین گوریلا مارکتینگ عبارتاند از: ایجاد ارتباطات جدید، گسترش روابط موجود، و افزایش حجم معاملات.
- در این رویکرد، رقبا نه بهعنوان دشمن، بلکه بهعنوان همکار و شریک بالقوه دیده میشوند.
- بازاریابی پارتیزانی بر مجموعهای از عوامل تاکید دارد که هر یک بر دیگری اثرگذارند.
- همچنین، از خلاقیت و فناوری بهعنوان ابزارهای کلیدی در پیشبرد اهداف خود بهره میگیرد.
در نهایت، پیامهای تبلیغاتی آن بر گروهی کوچک اما هدفمند از افراد متمرکز است.
مزایا و دلایل موفقیت بازاریابی چریکی چیست؟
شاید بخواهید بپرسید که چرا بازاریابی چریکی به این اندازه در کسبوکارهای کوچک (و البته بزرگ) مورد توجه قرار گرفته است. برای این محبوبیت، دلایل متعددی وجود دارد که از آن جمله، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بازاریابی چریکی بهراحتی قابل اجرا است.
- هزینه مالی آن بسیار پایین است.
- میتواند تاثیر قابل توجهی بر روی مخاطبان داشته باشد و برند را به شکلی جذاب و خلاقانه به مشتریان معرفی کند.
- بهدلیل جذابیت و عنصر غافلگیری، ثبات زیادی دارد.
امروزه آگاهی مردم نیز در حال افزایش است و آنها دیگر با نام برندها خیلی ساده گول نمیخورند؛ به همین دلیل، فرصت بیسابقهای برای رشد کسبوکارهای کوچک فراهم شده و تعداد آنها در حال افزایش است.

تبدیل نیمکتهای عمومی به شکل شکلات کیت کت، یکی از نمونههای موفق و معروف بازاریابی چریکی است. در این پروژه، نیمکتها در مکانهای شلوغ شهری طوری طراحی شدند که شبیه شکلات کیت کت شکسته شده به نظر برسند.
معایب گوریلا مارکتینگ چیست؟
- احتمال شکست در برابر افکار عمومی در صورت اجرای ناموفق
- امکان بروز شرایط غیرقابل پیشبینی مانند وضعیت نامساعد جوی یا تنشهای سیاسی و مذهبی
- احتمال ایجاد مزاحمت یا ترس در میان مردم
- خطر درگیر شدن در مسائل و چالشهای حقوقی و قانونی

انواع گوریلا مارکتینگ
شرکت ALT TERRAIN دستهبندیهایی برای بازاریابی چریکی تعریف کرده است که شامل زیر مجموعههای زیر میشوند:

1. بازاریابی چریکی خارجی
در این روش بازاریابی، از ایدههای مختلفی مانند قرار دادن یک شی قابل حذف بر روی یک مجسمه یا قرار دادن کارهای هنری موقت بر روی پیادهروها و خیابانها در محیط شهری استفاده میشود.

برند Colgate که در حوزه تولید خمیردندان فعالیت دارد، در کمپین Ice Cream Sticks، چوب بستنیهایی طراحی کرد که بعد از خوردن بستنی، شبیه به مسواک دیده میشدند. به این ترتیب به شکلی غیرمنتظره و خلاقانه، مسواک زدن را به دیگران یادآوری میکرد.
2. بازاریابی چریکی داخلی
این روش بازاریابی مشابه بازاریابی پارتیزانی خارجی است، با این تفاوت که در داخل اماکن مانند ایستگاههای قطار، مراکز خرید و ساختمانهای دانشگاه اجرا میشود. برای بهبود ایدههای خوب و اجرای موثر آنها، نیاز به بررسی جامع قابلیتهای موجود در داخل این اماکن است.

برند IKEA با اجرای کمپین Living Rooms in the Metro، در ایستگاه مترو اتاق نشیمن واقعی ساخت تا مردم بتوانند روی مبلمانش بنشینند و راحتی آنها را متوجه شوند.
3. بازاریابی چریکی کمین رویداد
این روش بازاریابی، در زمان مناسب، بهصورت اختصاصی برای رویدادها استفاده میشود. هدف آن افزایش تعداد مشتریان یک رویداد مانند کنسرت یا مسابقه ورزشی است.
بهطور معمول، این نوع بازاریابی بدون اجازه اسپانسر رویداد انجام میشود و بهمنظور ارتقا یک محصول یا خدمات از یک روش قابل توجه استفاده میشود.

4. بازاریابی چریکی تجربی
این روش بازاریابی شامل تمام انواع فوق است و تنها نیازمند تعامل عمومی با برند است. بهعبارت دیگر، فراتر از تماشا، تعامل و تجربه شخصی را برای مخاطبان ایجاد میکند تا در خاطر آنها ماندگار شود.

بازاریابی پارتیزانی برای کدام کسب و کار مناسب است؟
- استفاده از بازاریابی چریکی برای کسب و کارهای کوچک که بهدنبال دسترسی به تعداد زیادی مخاطب هستند، بهترین گزینه است.
- همچنین، شرکتهای بزرگ نیز از کمپینهای محلی بهمنظور تکمیل کار کمپینهای گستردهتر استفاده میکنند.
- علاوهبراین، افراد نیز میتوانند از بازاریابی چریکی بهمنظور یافتن فرصتهای شغلی بیشتر استفاده کنند.
نحوه استفاده از بازاریابی پارتیزانی در کسبوکار (7 مرحله)
بازاریابی بهعنوان یکی از اجزای اصلی هر کسبوکار، برای معرفی کالاها و خدمات اختصاصی هر برند بسیار حائز اهمیت است. بنابراین، وقتی شرکتها با محدودیت بودجه روبهرو هستند یا در معرض خطر ورشکستگی قرار دارند، از روش بازاریابی چریکی برای حفظ مشتریان فعلی خود استفاده میکنند.
البته این بدان معنی نیست که فقط شرکتهای در موقعیت مالی ضعیف از این نوع بازاریابی استفاده میکنند. این بازاریابی برای تمام کسب و کارها مناسب خواهد بود. نحوه اجرای آن هم به صورت زیر است:

1. شناسایی هدف و مخاطب
ابتدا باید مشخص کنید که چه کسانی مشتریان هدف شما هستند و نیازها و علاقه مندی این افراد چیست. به این ترتیب میتوانید پیام های مربوط به برند خود را متناسب با علایق مشتریان هدف خود، تدوین کنید.
2. استفاده از خلاقیت
ایدههای نوآورانه و حتی غیرمعمول، میتوانند توجه مردم را جلب کنند. به همین خاطر بهتر است به دنبال راههای جدید و غیرمعمول برای تبلیغ محصولات یا خدمات خود باشید.
3. تعامل با جامعه
این مرحله به خصوص اگر کسب و کار کوچکی هستید، اهمیت زیادی دارد. هر چقدر که بیشتر با مردم در تعامل باشید، بهتر میتوانید برند خود را معرفی کنید.
برای این منظور میتوانید در نمایشگاهها یا رویدادهای محلی شرکت نمایید.
4. استفاده از رسانههای اجتماعی
رسانههای اجتماعی به خصوص اینستاگرام، بستر مناسبی برای بازاریابی پارتیزانی هستند. شما میتوانید با ایجاد محتواهای جذاب و خلاقانه، توجه کاربران را جلب کرده و آن ها را تشویق کنید که محتوای شما را برای اشنایان خود هم شیر کنند.
5. ایجاد تجربههای منحصر به فرد
بهتر است تا حد ممکن، تجربههای خاصی برای مشتریان خود ایجاد کنید که چیزی بیشتر از یک خرید عادی را تجربه کنند. این تجربهها میتوانند شامل تست محصولات، برگزاری مسابقات یا ارائه خدمات خاص باشند.
6. استفاده از ویروسی شدن
طراحی کمپینهایی که قابلیت ویروسی شدن دارند، میتواند به گسترش نام برند شما کمک کند. در واقع هر چیزی که احتمال وایرال شدن آن بین مردم بیشتر باشد، بیشترین کمک را به کمپین تبلیغاتی شما خواهد کرد.
7. تحلیل و ارزیابی نتایج
پس از اجرای کمپینهای بازاریابی چریکی، نتایج آنها را تحلیل کنید تا بفهمید کدام ایدهها بهتر بودهاند و چگونه میتوانید استراتژیهای خود را در آینده بهینه تر کنید.
نمونههایی از پیادهسازی گوریلا مارکتینگ در کسبوکارها
برای اینکه بهتر با این نوع بازاریابی آشنا شوید، برایتان یک مثال میزنیم.

احتمالاً خودتان هم فکر کردهاید که آیا یک بیلبورد نمیتوانست این کار را انجام دهد؟ پاسخ آن خیر است. درحالحاضر، فرهنگ جامعه به گونهای پیشرفته است که تلاش میشود از هر کاری برای حذف تبلیغات استفاده شود. به همین دلیل، افراد در کارهای کامپیوتری و نرمافزارهای تلفن هوشمند خود، گزینههای بدون تبلیغات را ترجیح میدهند.
بااینحال، این کمپین بهراحتی یک تبلیغ سنتی، قابل چشمپوشی نیست و در ضمن، در صورتیکه در مسیر کار خود یک بستنی بزرگ در حال ذوب و افتادن ببینید، آیا متوقف نمیشوید و مدتی به تماشای آن نمیپردازید؟
یکی از مکانها که معمولا برای استفاده از تکنیکهای بازاریابی چریکی استفاده میشود، خطوط عابر پیاده است. در صورتیکه خلاقیت خوبی داشته باشید، خطوطی که روی خیابان کشیده میشوند، فرصتی برای بهرهبرداری فراهم میکنند.

امروزه در تبلیغات درون شهری با این سبک از بازاریابی چریکی زیاد مواجه میشویم و حتی در دور و اطراف خودمان هم نمونههای زیادی از این نوع تبلیغات وجود دارد. مثلا تبلیغات سریال زخم کاری که در بستر تراکت به نمایش درآمد یا طراحی گرافیک بر روی اتوبوس ها، یا تبلیغات دستگاه ها در مترو و اتوبوس و…
مثالهایی از گوریلا مارکتینگ در ایران

مثال 1: برند میسویک؛ تبلیغ خلاق در متروی تهران
برند میسویک (Misswake) با اجرای تبلیغی متفاوت در متروی تهران توجه بسیاری را جلب کرد. در این تبلیغ، یک تابلو از خمیر دندان میسویک روی دیوار نصب شده بود و افرادی با سرهای رنگ شده، دقیقا زیر این تابلو مینشستند. این طور به نظر میرسید که خمیر دندان در حال ریختن روی این افراد است.
مثال 2: کمپین هشدار کمآبی – شرکت آب و فاضلاب
در این اقدام، شرکت آب و فاضلاب با اجرای یک دیوارنویسی خلاقانه میزان کاهش آب در سالهای مختلف را بهصورت بصری نمایش داد. این طرح با هدف هشدار درباره بحران کم آبی اجرا شد و با وجود اینکه جنبه تبلیغ تجاری نداشت، اما از اصول بازاریابی چریکی استفاده کرد تا پیام خود را به شیوهای متفاوت و تاثیرگذار به مردم منتقل کند.
مثال 3: تبلیغ نرمکننده ورنل
برند ورنل (Vernel) در کمپینی خلاقانه، یک کامیون را با بار بزرگ و نمادین از بطریهای نرمکننده پوشاند و آن را با شعار «نرمترین بار تهران» در سطح شهر به حرکت درآورد.
برای اجرای بازاریابی چریکی از چه کسی مشاوره بگیریم؟
استراتژی بازاریابی چریکی یا گوریلا مارکتینگ، یکی از ارزانترین و موثرترین روشهای تبلیغات، به خصوص برای کسبوکارهای کوچک است. این استراتژی با استفاده از روشهای غیرمعمول توجه و جذب مخاطبین را بهدنبال دارد و با هزینه کمتری قابل اجرا است.
بااینحال، برای موفقیت در این استراتژی، شناخت کافی از جامعه هدف ضروری است و تبلیغات باید با خلاقیت و بودجه تنظیم شود. به همین دلیل، پیشنهاد میدهیم برای اجرای این روش، از خدمات مشاوره کسب و کار آکادمی پاکراه کمک بگیرید. متخصصین ما بعد از بررسی وضعیت کلی کسب و کارتان، بهترین استراتژیهای تبلیغات را برای شما تدوین خواهیم کرد.
در پایان، هر سوال یا چالشی که دارید، در بخش کامنتها بپرسید تا بلافاصله پاسخگوی شما عزیزان باشیم!

اجرای گوریلا مارکتینگ توی ایران با مجوز خاصی لازمه یا میشه بدون هماهنگی انجام داد؟
درود بر شما
بستگی به مدل اجرا دارد و اگر در المان های شهری اجرا شود بله نیاز به مجوز دارد.
ممنون از مقاله خوبتون مطلب بسیار مفیدی بود
این روش برای برندهایی که هنوز شناخته شده نیستن هم جواب میده؟ یا اول باید یه حدی معروف بشیم؟
درود بر شما
انتخاب بازاریابی چریکی یا گوریلا مارکتینگ بنا به استراتژِی اجرا برای کسب و کارهای مختلف متفاوت میباشد و بسته به اندازه کسب و کار شما و موقعیتی که درآن قرار دارید میتوانید استراتژی مختلفی داشته باشد.
به نظر شما اجرای این روش در شهرهای کوچکتر هم بازده داره؟
هزینه تبلیغات محیطی در شهرهای کوچک مقرون به صرف است. مثلا بیلبوردهای شهری هزینه کمتری دارد و پیشنهاد بهتری نسبت به گوریلا مارکتینگ میباشد، اما اگر همین تبلیغات محیطی با این روش ادغام شود بازدهی فوق العاده و به یاد ماندی حتی در شهرهای کوچک خواهد داشت.
ممنون از مقاله مفید و کاملتون
من یه کسبوکار کوچیک تو اینستاگرام دارم (فروش لباس زنانه). با بودجه خیلی کم، چه نوع گوریلا مارکتینگی میتونه برام جواب بده؟
درود بر شما
مناسب کسب و کار شما نیست
سلام مرسی بابت مطلب مفیدتون
میخواستم بدونم آیا بازاریابی چریکی فقط برای فضاهای شهریه؟ مثلاً میشه توی فضای مجازی هم اجراش کرد؟
وقت بخیر و ممنون بابت توجه شما
مناسب فضای شهری است