گیمیفیکیشن چیست؟

گیمیفیکیشن، یکی از ابزارهای قدرتمند و خلاقانه برای جذب افراد بیشتر به سازمان، از راه آموزش و سرگرمی آن‌هاست. این رویکرد خلاقانه، نه تنها تجربه کاربری را بهبود می‌بخشد، بلکه موجب افزایش مشارکت و بهره‌وری نیز می‌شود. گیمفیکیشن، به ترکیب عناصر بازی در زمینه‌های غیر بازی می‌پردازد تا انگیزش و مشارکت افراد را افزایش دهد. این مفهوم به سرعت در حال گسترش است و در حوزه‌های مختلفی از جمله آموزش، بازاریابی و مدیریت منابع انسانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در این مطلب از آکادمی کسب و کار پاکراه، به بررسی عمیق‌تر گیمفیکیشن، اصول آن و تاثیراتی که روی رفتار انسان‌ها دارد می‌پردازیم و روش‌هایی کاربردی برای استفاده از این مفهوم در بازاریابی و کسب و کار، به شما معرفی خواهیم کرد.

گیمفیکیشن چیست؟

گیمیفیکیشن (Gamification) به استفاده از عناصر و اصول بازی در زمینه‌های غیر بازی اشاره دارد. هدف اصلی از این تکنیک، ایجاد انگیزه، افزایش تعامل و ترغیب افراد به انجام فعالیت‌های مورد نظر از طریق جذاب‌تر کردن آن‌ها است. در این رویکرد، از ایده‌هایی مثل امتیازدهی، رتبه‌بندی، چالش‌ها، پاداش‌ها و داستان‌پردازی، تجربه کاربری جذاب‌تری ایجاد می‌کند و افراد را به مشارکت فعالانه‌تر تشویق خواهد کرد.

با توجه به پتانسیل بالای این تکنیک در جلب توجه و جذب افراد، امروزه به عنوان یکی از استراتژی‌های مهم دیجیتال مارکتینگ از آن استفاده می‌کنند. شما هم می‌توانید برای اینکه کمپین‌های بازاریابی موثرتری داشته باشید، از این تکنیک بهره ببرید.

5 ویژگی‌ گیمفیکیشن که باعث محبوبیت آن شده

تکنیک بازی سازی، ویژگی‌های مفید و منحصر به فرد زیادی دارد که باعث شده بین افراد و سازمان‌های مختلف، بسیار محبوب باشد. در اینجا به برخی از این ویژگی‌ها اشاره خواهیم کرد.

1. افزایش تعامل: بازی سازی با ایجاد حس رقابت و همکاری، باعث افزایش تعامل و مشارکت کاربران می‌شود.
2. افزایش انگیزه: این تکنیک با ارائه پاداش، امتیاز، مدال و نشان‌ها، انگیزه افراد را برای انجام فعالیت‌ها افزایش می‌دهد.
3. کمک به پیشرفت افراد: تعیین چالش‌ها و اهداف مشخص، افراد را به تلاش و پیشرفت ترغیب می‌کند.
4. سرگرم کردن افراد: استفاده از داستان پردازی جذاب و مرتبط، باعث می‌شود فعالیت‌ها از حالت خشک و رسمی خارج شده و برای کاربران لذت‌بخش‌تر شوند.
5. آموزش موثرتر: گیمیفیکیشن با درگیر کردن فعالانه کاربران در فرآیند یادگیری، به آن‌ها کمک می‌کند مفاهیم را بهتر درک کنند و به خاطر بسپارند.

6 مثال از گیمفیکیشن‌های موفق

برای اینکه بهتر بتوانید کاربردهای گیمیفیکیشن را درک کنید، برایتان چند مثال می‌زنیم. در حال حاضر شرکت‌های بزرگ زیادی در کشور ما، از این تکنیک برای تبلیغات و بازاریابی استفاده کرده و به نتیجه‌های خوبی هم دست یافته‌اند. برای مثال، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. باشگاه مشتریان اسنپ

سوپر اپلیکیشن اسنپ را همه می‌شناسیم اما شاید ندانید که این اپلیکیشن از تکنیک گیمیفیکیشن در در باشگاه مشتریان خود استفاده می‌کند. کاربران با استفاده از خدمات اسنپ (سفر، غذا، خرید و غیره) امتیاز کسب می‌کنند و با ارتقا به سطوح بالاتر (برنزی، نقره‌ای، طلایی، الماسی) از مزایا و تخفیف‌های بیشتری بهره‌مند می‌شوند. این سیستم باعث افزایش وفاداری مشتریان و تشویق آنها به استفاده بیشتر از خدمات اسنپ شده است.

2. اپلیکیشن باسلام

باسلام که بستری برای فروش محصولات دست‌ساز و محلی است، از عناصر بازی سازی برای تشویق فروشندگان به فعالیت بیشتر و با کیفیت‌تر استفاده می‌کند. به عنوان مثال، فروشندگان بر اساس امتیازاتی که از مشتریان دریافت می‌کنند، در صدر رتبه‌بندی‌ها قرار می‌گیرند و فروشندگان برتر، جوایزی دریافت می‌کنند. این سیستم باعث افزایش کیفیت محصولات و خدمات ارائه شده در این پلتفرم می‌شود.

3. دیجی کالا

پلتفرم دیجی کالا هم به خوبی از این تکنیک برای بازاریابی و جذب مشتریان بیشتر، بهره برده است. در این پلفترم، بخشی به عنوان دیجی کلاب وجود دارد و کاربران با تکمیل ماموریت‌های مختلف، می‌توانند امتیازاتی به دست آورند.

برندهای خارجی زیادی هم وجود دارند که به خوبی از این تکنیک برای افزایش مشتریان خود استفاده کرده‌اند.  برای مثال، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

4. اپلیکیشن دولینگو Duolingo

این اپلیکیشن آموزش زبان، یکی از بهترین مثال‌های گیمیفیکیشن است. کاربران با انجام تمرین‌های مختلف، امتیاز کسب می‌کنند، به سطوح بالاتر می‌روند و می‌توانند با دوستان خود به رقابت بپردازند. به این ترتیب، یادگیری زبان به یک فرآیند سرگرم کننده و اعتیادآور تبدیل شده است.

5. استارباکس Starbucks Rewards

کاربران با خرید از استارباکس، امتیاز کسب می‌کنند و با جمع‌آوری امتیازها می‌توانند از نوشیدنی‌ها و غذاهای رایگان بهره‌مند شوند. این سیستم باعث افزایش وفاداری مشتریان و تشویق آنها به خرید بیشتر از استارباکس می‌شود.

6. Nike+

این پلتفرم به کاربران اجازه می‌دهد تا فعالیت‌های ورزشی خود را ثبت کنند و با دیگران رقابت کنند. کاربران می‌توانند چالش‌ها را قبول کرده، امتیاز کسب کنند و دستاوردهای خود را با دیگران به اشتراک بگذارند.

9 عناصر مهم در بازی سازی

در گیمیفیکیشن، عناصر مختلفی با هم ترکیب می‌شوند تا در نهایت، تجربه‌ای شبیه به بازی را در یک محیط غیربازی ایجاد کنند. برای اینکه بتوانید از این تکنیک در استراتژی‌های بازاریابی و تبلیغات خود استفاده کنید، لازم است که به خوبی با این عناصر آشنا شوید؛ به همین خاطر، در ادامه آن‌ها را معرفی خواهیم کرد.

1. امتیازات (Points)

امتیازات نشان دهنده میزان پیشرفت و دستاورد کاربر در سیستم گیمیفیکیشن هستند.

2. سطوح (Levels)

سطوح، نشان دهنده میزان تجربه و مهارت کاربر در سیستم هستند.

3. نشان‌ها (Badges)

نشان‌ها، جوایزی تصویری هستند که به کاربران برای دستیابی به اهداف خاص یا نشان دادن مهارت‌ها داده می‌شوند.

4. تابلوی امتیازات (Leaderboards)

تابلوی امتیازات، رتبه بندی کاربران بر اساس امتیازات یا دستاوردهایشان است؛ مثلا لیست 10 کاربر برتر در پاسخ به سوالات، یا رتبه‌بندی فروشندگان بر اساس میزان فروش.

5. چالش ها (Challenges)

چالش‌ها وظایف یا اهداف خاصی هستند که کاربران باید برای کسب پاداش انجام دهند.

6. پاداش ها (Rewards)

پاداش‌ها جوایزی هستند که به کاربران برای دستیابی به اهداف یا انجام وظایف داده می‌شوند.

7. بازخورد (Feedback)

بازخورد اطلاعاتی است که به کاربران در مورد عملکرد، پیشرفت، و نحوه بهبودشان ارائه می‌شود.

8. داستان پردازی (Storytelling)

داستان پردازی استفاده از یک داستان جذاب برای ایجاد ارتباط عاطفی با کاربران و درگیر کردن آنها در سیستم گیمیفیکیشن است.

9. تعامل اجتماعی (Social Interaction)

تعامل اجتماعی، امکان برقراری ارتباط و همکاری با سایر کاربران است.

این موارد، تنها برخی از مهمترین عناصر بازی سازی هستند و بسته به اهداف و مخاطبان، می توان از عناصر دیگری نیز استفاده کرد. مهمترین نکته این است که عناصر به درستی انتخاب و با یکدیگر ترکیب شوند تا یک تجربه جذاب و موثر برای کاربران به دست آید.

مزایا و کاربردهای گیمفیکیشن برای کسب و کارها

بازی سازی یک ابزار موثر در بهبود عملکرد کسب و کارها است و می‌تواند از جوانب مختلف، برای آن‌ها مفید باشد. در ادامه برخی از مزایای گیمیفیکیشن برای کسب و کارها و استفاده در کمپین‌های بازاریابی را بررسی خواهیم کرد.

افزایش انگیزه و بهره‌وری کارکنان:

با ایجاد سیستم‌های امتیازدهی و پاداش برای انجام وظایف، می‌توان انگیزه کارکنان را افزایش داد. برای مثال، کارکنانی که اهداف فروش را محقق می‌کنند، می‌توانند امتیازاتی کسب کنند که به جوایز یا مزایای خاص تبدیل شوند.

بهبود تجربه مشتری:

با استفاده از گیمیفیکیشن در استراتژی‌های بازاریابی، مشتریان می‌توانند با خرید محصولات یا خدمات، امتیاز کسب کرده و این امتیازها را برای دریافت جوایز یا تخفیف‌ها استفاده کنند. این موضوع روی افزایش وفاداری مشتریان تاثیر خواهد داشت.

تعامل بیشتر:

استفاده از چالش‌ها و مسابقات آنلاین می‌تواند تعامل مشتریان با برند را افزایش دهد. به این ترتیب، حس صمیمیت و دوستی بیشتری بین مشتریان و برند ایجاد می‌شود.

جذب و نگهداری مشتری:

طراحی بازی‌ها و چالش‌ها در وب‌سایت یا اپلیکیشن می‌تواند تجربه کاربری را بهبود بخشد و مشتریان را به بازگشت به برند ترغیب کند.

بازاریابی ویروسی:

ایجاد مسابقات و چالش‌هایی که مشتریان را تشویق به اشتراک گذاری تجربیاتشان کنند، می‌تواند به جذب مشتریان جدید کمک کند.

جمع‌آوری داده‌ها:

گیمیفیکیشن می‌تواند به جمع‌آوری داده‌های ارزشمند درباره رفتار مشتریان و کارکنان کمک کند. چنین داده‌هایی در نهایت برای بهبود فرآیندها مورد استفاده قرار گیرند. همچنین تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده از فعالیت‌های گیمیفیکیشن می‌تواند به شناسایی نقاط قوت و ضعف در عملکرد کسب و کار کمک کند.

محدودیت های گیمفیکیشن

تمام تکنیک‌هایی که در حوزه بازاریابی و تبلیغات مورد استفاده قرار می‌گیرند، در کنار مزایای فراوان، از محدودیت‌ها و معایب خاص خود هم برخوردارند. شما باید قبل از اجرای هر تکنیکی در کمپین بازاریابی کسب و کار خود، به خوبی همه چیز را بسنجید و شناخت کافی از هر رویکرد به دست آورید. به همین خاطر، ما در این بخش، معایب و محدودیت‌های گیمیفیکیشن را بررسی خواهیم کرد.

• بازی سازی به شدت به محرک‌های بیرونی، مانند پاداش‌ها و مشوق‌ها متکی است که می‌تواند انگیزه ذاتی را تضعیف کرده و منجر به وابستگی به پاداش‌های خارجی شود.
• جدول امتیازات و عناصر رقابتی می‌توانند حس طرد شدن را ایجاد کنند و افرادی که ممکن است به خوبی دیگران عمل نکنند، روحیه خود را از دست بدهند.
• برخی از افراد در برابر ابتکارات مبتنی بر بازی مقاومت می‌کنند و آنها را اجباری یا دستکاری می‌دانند.
• سیستم‌های گیمیفیکیشن با رابط کاربری ضعیف، می‌توانند در جذب کاربران یا دستیابی به نتایج مطلوب شکست بخورند.
• توسعه و پیاده‌سازی سیستم‌های بازی سازی شده می‌تواند پرهزینه باشد.

چطور بازی سازی را در استراتژی تبلیغات خود اجرا کنیم؟

اجرای گیمیفیکیشن موفق در هر کسب و کار، نیاز به تعادلی متفکرانه بین درک نیازهای کاربر، انتخاب و تنظیم دقیق مکانیک‌های گیمیفیکیشن، ارزیابی مداوم و ادغام یکپارچه دارد. در این بخش، نکات مهم و مراحل اجرای این تکنیک در استراتژی‌های تبلیغات و بازاریابی را به شما توضیح می‌دهیم.

1. شناخت نیازها و ترجیحات کاربر

برای موفقیت در بازی سازی، قبل از هر چیزی باید نیازها، ترجیحات و انگیزه‌های کاربران خود را درک کنید. درک مشتریان مستلزم تحقیقات کامل بازار برای شناسایی کاربران، انگیزه‌های آنها و نحوه تعاملشان با سیستم شما است.

2. تعیین هدف

بعد از شناخت مخاطبین و کسب اطلاعات لازم، اهداف خود را تعیین کنید. آیا هدف افزایش آگاهی از برند است؟ جذب مشتریان جدید؟ افزایش فروش؟ افزایش وفاداری مشتریان؟ سپس باید اهداف گیمیفیکیشن را با اهداف کلی کمپین همسو کنید.

اهداف شما باید کاملا مشخص، قابل اندازه‌گیری و دست یافتنی باشند. برای مثال، ” افزایش 20 درصدی ترافیک وب‌سایت در طول یک ماه از طریق یک بازی آنلاین” را در نظر بگیرید.

3. انتخاب عناصر و طرحی بازی

با توجه به اهداف و مخاطبان، عناصر مناسب را انتخاب کنید. بهتر است ترکیبی از عناصر را انتخاب کنید که تعامل و انگیزه را به حداکثر برسانند؛ البته این را هم در نظر بگیرید که یک بازی ساده با چند عنصر کلیدی می‌تواند موثرتر از یک بازی پیچیده با عناصر زیاد باشد.

در طراحی بازی، به نکات زیر توجه داشته باشید:

• یک مفهوم جذاب و مرتبط برای بازی خود ایجاد کنید؛ به طوری که بازی سرگرم‌کننده، چالش‌برانگیز و مرتبط با برند شما باشد.
• قوانین بازی را ساده و قابل فهم در نظر بگیرید تا همه افراد در رنج سنی‌های مختلف، بتوانند در آن شرکت کنند.
• گرافیک و طراحی بصری بازی را جذاب و حرفه‌ای در نظر بگیرید؛ چرا که ظاهر بازی تاثیر زیادی در جذب مخاطبان دارد.
• بازی را برای دستگاه‌های مختلف (موبایل، تبلت، دسکتاپ) بهینه کنید تا کاربران باید بتوانند به راحتی در هر دستگاهی بازی کنند.

4. ارزیابی و تکرار

یک گام حیاتی در گیمیفیکیشن موفق، ارزیابی مداوم است. یعنی همواره باید از کاربران بازخورد بگیرید و در صورت نیاز، نقاط ضعف استراتژی خود را برطرف کنید.

5. تبلیغ و ترویج

همواره باید با استفاده از تبلیغات دیجیتال، چالش‌ها و مسابقات استراتژی خود را به اطلاع کاربران دیگر برسانید تا افراد بیشتری به آن جذب شوند. برای این منظور، می‌توانید از اینفلوئنسرها هم کمک بگیرید.

مثال‌هایی از به‌کارگیری گیمیفیکیشن در کسب و کارهای مختلف

برای اینکه بهتر بتوانید نحوه استفاده از این تکنیک در کمپین‌های تبلیغاتی کسب وکارهای مختلف را درک کنید، در اینجا برایتان چند ایده را مثال می‎زنیم:

1. کمپین تبلیغاتی یک رستوران: یک بازی آنلاین طراحی کنید که در آن کاربران بتوانند غذاهای مختلف را درست کنند و با کسب امتیاز، تخفیف دریافت کنند.
2. کمپین تبلیغاتی یک فروشگاه آنلاین: یک چالش اینستاگرامی راه اندازی کنید که در آن کاربران بتوانند عکس‌هایی از محصولات مورد علاقه خود را به اشتراک بگذارند و با جمع‌آوری لایک، برنده جایزه شوند.
3. کمپین تبلیغاتی یک شرکت نرم‌افزاری: یک بازی آموزشی طراحی کنید که در آن، کاربران بتوانند نحوه استفاده از نرم‌افزار را یاد بگیرند و با کسب امتیاز، به سطوح بالاتر دسترسی پیدا کنند.
4. بازی “استایلیست مجازی” برند لباس: می‌توانید یک بازی آنلاین طراحی کنید که در آن کاربران بتوانند با تصاویری از محصولات شما، لباس‌های مختلف را با هم ترکیب کنند و استایل‌های جدید بسازند.
5. کمپین “چالش عکس با لباس‌های برند”: می‌توانید یک چالش اینستاگرامی راه اندازی کنید که در آن، کاربران بتوانند عکس‌هایی از خود در حال پوشیدن لباس‌های برند را با یک هشتگ خاص به اشتراک بگذارند. بهترین عکس‌ها می‌توانند در صفحه اینستاگرام برند به نمایش گذاشته شوند و به برندگان جوایزی اهدا شود.
6. بازی “مسیرهای گنج یابی در شهر” شرکت گردشگری: می‌توانید یک بازی موبایلی طراحی کنید که در آن کاربران بتوانند با دنبال کردن سرنخ‌ها و حل معماها، مکان‌های دیدنی یک شهر را کشف کنند. کاربرانی که زودتر از همه به گنج نهایی برسند، می‌توانند جوایزی مانند بلیط هواپیما رایگان یا اقامت رایگان در هتل دریافت کنند.
7. کمپین “چالش پس‌انداز” بانک‌ها: اگر بانک خصوصی یا موسسه گردشگری هستید، می‌توانید یک چالش رسانه‌های اجتماعی راه اندازی کنید که در آن کاربران بتوانند اهداف پس‌انداز خود را تعیین کنند و پیشرفت خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. کاربرانی که به اهداف خود برسند، می‌توانند در قرعه‌کشی جوایزی مانند حساب پس‌انداز با مبلغ اولیه یا کارت هدیه شرکت کنند.

این‌ها تنها چند مثال از کاربرد گیمیفیکیشن در استراتژی تبلیغاتی هستند. با کمی خلاقیت و نوآوری، می‌توانید ایده‌های جدید و جذابی را برای برند خود ایجاد کنید و به نتایج دلخواه دست یابید.

دریافت مشاوره بازاریابی و فروش برای اجرای گیمیفیکیشن در کسب وکار شما

گیمیفیکیشن یا بازی سازی، تکنیکی است که در آن با عناصر مختلف، یک بازی برای کاربران ساخته می‌شود. این بازی‌ها در عین حال که بسیار سرگرم کننده هستند، هدف خاصی را دنبال می‌کنند. این هدف می‌تواند در راستای راه‌اندازی استراتژی‌های تبلیغاتی و کمپین‌های بازاریابی یک کسب و کار خاص باشد.

شما هم می‌توانید با استفاده از این تکنیک، کاربران بیشتری را جذب کرده و وفاداری آن‌ها را افزایش دهید. برای این منظور، کافیست از خدمات مشاوره بازاریابی و فروش آکادمی کسب و کار پاکراه بهره برده و به خوبی استراتژی بازاریابی مناسبی را برحسب این تکنیک، تدوین کنید.

در پایان، اگر شما هم ایده خوبی برای بازی سازی به ذهنتان می‌رسد، می‌توانید برایمان کامنت بگذارید تا دیگر کاربران سایت از نظرات ارزشمندتان بهره ببرند. ضمن اینکه زیر همین پست می‌توانید تمام سوالات خود را در خصوص این تکنیک بپرسید تا کارشناسان ماهر ما، پاسخگوی شما عزیزان باشند.