بلک فرایدی چیست؟ آموزش افزایش فروش در بلک فرایدی

آیا می‌دانید در سال گذشته، فروش جهانی بلک فرایدی از ۹ میلیارد دلار فراتر رفت و بسیاری از کسب‌ و کارهای کوچک در همان یک روز، به اندازه یک ماه فروش کردند؟ بلک فرایدی یک نبرد هوشمندانه‌ بازاریابی است که برنده‌ آن، کسب‌ و کاری است که بهتر آماده شده باشد.

در ایران هم، این روز به فرصتی بزرگ برای فروشگاه‌های آنلاین و سنتی تبدیل شده است. اما تفاوت میان فروش فوق ‌العاده و شکست در این روز، تنها در یک چیز خلاصه می‌شود؛ آمادگی و استراتژی درست!

در این راهنما از آکادمی کسب‌ و کار پاکراه، یاد می‌گیرید بلک فرایدی چیست و چطور می‌توانید از آن برای افزایش فروش خود استفاده کنید. اگر صاحب یک فروشگاه آنلاین، برند نوپا یا حتی تولیدکننده‌ هستید، این مطلب می‌تواند نقشه‌ راه شما برای فتح بلک فرایدی امسال باشد!

بلک فرایدی چیست؟

بلک فرایدی (Black Friday) یا جمعه سیاه، روزی است که در تقویم اقتصادی جهان با «هیجان خرید» و «انفجار فروش» شناخته می‌شود.

این روز، اولین جمعه پس از روز شکرگزاری در ایالات متحده است؛ زمانی که فروشگاه‌ها با تخفیف‌های چشمگیر، وضعیت مالی خود را از «زیان» به «سود» تغییر می‌دهند.

با گذر زمان، بلک فرایدی از یک سنت محلی به پدیده‌ای جهانی تبدیل شد. امروزه نه‌تنها در آمریکا بلکه در بیش از ۵۰ کشور از جمله ایران، این روز به عنوان فرصتی برای جذب مشتریان جدید شناخته می‌شود.

بسیاری از برندهای بین‌المللی مانند آمازون، اپل و نایکی کمپین‌های چندروزه یا حتی چند هفته‌ای برگزار می‌کنند تا بیشترین سهم بازار را در این دوره به دست آورند.

تاریخچه جهانی بلک فرایدی

ریشه‌ بلک فرایدی به بیش از نیم‌ قرن پیش برمی‌گردد؛ زمانی که شهر فیلادلفیای آمریکا در دهه‌ ۱۹۵۰ با پدیده‌ای غیرمنتظره روبه‌رو شد. جمعه پس از روز شکرگزاری، خیابان‌ها پر از جمعیتی می‌شد که برای خرید کریسمس به فروشگاه‌ها هجوم می‌آوردند.

پلیس شهر، به‌دلیل ترافیک سنگین و ازدحام مردم، آن روز را با کنایه جمعه سیاه نامید. از آن زمان به بعد، جمعه‌ بعد از روز شکرگزاری به‌طور رسمی به عنوان روزی برای خرید و فروش ویژه در سراسر آمریکا شناخته شد.

اما نقطه‌ عطف تاریخی بلک فرایدی در دهه‌ی ۲۰۰۰ اتفاق افتاد؛ زمانی که فروشگاه‌های آنلاین مانند آمازون و eBay وارد میدان شدند.

ظهور خرید اینترنتی، مرزهای جغرافیایی را شکست و این روز را از آمریکا به سراسر جهان گسترش داد. در نتیجه، مفهوم Cyber Monday (دوشنبه سایبری) نیز برای خریدهای آنلاین پس از بلک فرایدی شکل گرفت.

بلک فرایدی در ایران

اگرچه بلک فرایدی ریشه‌ای آمریکایی دارد، اما در یک دهه‌ اخیر، ایران هم تحت تاثیر این پدیده‌ جهانی قرار گرفته است. نخستین نشانه‌های حضور آن در بازار ایران از سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۵ آغاز شد.

زمانی که فروشگاه‌های آنلاین بزرگی مانند دیجی‌ کالا، بامیلو و مدیسه با الهام از این رویداد، کمپین‌هایی تحت عنوان «جمعه‌ سیاه» یا «حراج آخر پاییز» راه‌اندازی کردند.

طبق گزارش دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۲، میزان بازدید کاربران در روز بلک فرایدی حدود ۳.۵ برابر روزهای عادی بود و حجم تراکنش‌ها به رکوردهای بی‌سابقه‌ای رسید.

در ایران، بلک فرایدی در اول یا دوم آذرماه برگزار می‌شود و با چالش‌های زیر رو به ‌روست:

• بی‌اعتمادی کاربران به واقعی بودن تخفیف‌ها،
• مشکلات زیرساختی مانند افزایش ترافیک سایت‌ها یا کمبود موجودی کالا،
• و ضعف در استراتژی‌های وفادارسازی مشتری پس از پایان حراج.

البته برندهایی هم بوده‌اند که توانسته‌اند با برنامه ‌ریزی هوشمندانه، قیمت ‌گذاری شفاف و کمپین‌های خلاقانه وارد این میدان شوند.

چرا فروش در بلک فرایدی برای کسب‌ و کارها اهمیت دارد؟

بلک فرایدی فقط یک «روز حراج» نیست؛ یک نقطه‌ عطف در تقویم فروش جهانی است که تاثیر مستقیم بر عملکرد مالی برندها در سه‌ماهه‌ پایانی سال دارد.

برای بسیاری از کسب‌ و کارها، موفقیت در بلک فرایدی می‌تواند مرز میان یک سال معمولی و یک سال پردرآمد باشد. دلایل اهمیت بلک فرایدی، به صورت زیر هستند:

۱. فرصت طلایی برای افزایش فروش

بر اساس داده‌های Statista، فروش جهانی بلک فرایدی در سال ۲۰۲۳ بیش از ۹.۸ میلیارد دلار بود که نسبت به سال قبل حدود ۵ درصد رشد داشت.

در ایران نیز، برخی فروشگاه‌های آنلاین گزارش داده‌اند که در این روز، میزان فروش‌شان بین ۳ تا ۶ برابر روزهای عادی افزایش می‌یابد.

این اعداد نشان می‌دهد که تقاضای خرید در این روز هم بالا هم پیش‌ بینی ‌پذیر است؛ به شرطی که کسب‌ و کار برای آن آماده باشد.

۲. جذب مشتریان جدید

بلک فرایدی فرصتی است برای دیده شدن برند در میان انبوه رقبا. کاربران بسیاری در این روز برای نخستین ‌بار از یک فروشگاه خرید می‌کنند.

اگر تجربه مثبتی از خرید داشته باشند، احتمال بازگشت آن‌ها تا ۶۰٪ افزایش پیدا می‌کند. در واقع، این روز نه فقط روز فروش، بلکه روز آغاز روابط بلندمدت با مشتریان جدید است.

۳. بهبود جریان نقدی و پاک‌سازی موجودی انبار

برای بسیاری از کسب‌ و کارها، بلک فرایدی زمانی است برای تخلیه‌ کالاهای مانده و بهبود نقدینگی. فروش سریع با حاشیه سود پایین اما حجم بالا، می‌تواند سرمایه‌ لازم برای ورود به فصل زمستان و سال جدید را تامین کند.

به همین دلیل، این رویداد برای فروشگاه‌هایی که به دنبال مدیریت هوشمند موجودی هستند، مهم است.

۴. افزایش آگاهی از برند

حتی اگر در بلک فرایدی همه‌ کالاها فروخته نشوند، حضور فعال در این کمپین می‌تواند آگاهی از برند را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.

بسیاری از کاربران از طریق تبلیغات بلک فرایدی با برندها آشنا شده و در آینده به مشتری بالقوه تبدیل می‌شوند. به‌عبارتی، بلک فرایدی می‌تواند ویترین برند شما برای بازار گسترده‌تری از مخاطبان باشد.

۵. تحلیل رفتار مصرف‌کننده

بلک فرایدی فرصتی بسیار عالی برای جمع‌آوری داده‌های واقعی از رفتار مشتریان است:

• کدام محصولات محبوب‌ترند؟
• چه ساعتی از روز بیشترین فروش ثبت می‌شود؟
• کدام کانال تبلیغاتی بیشترین بازده را دارد؟

تحلیل این داده‌ها می‌تواند مسیر بازاریابی سال آینده را مشخص‌تر کند.

7 مرحله آماده ‌سازی قبل از بلک فرایدی

کسب‌ و کارهایی که این رویداد را جدی می‌گیرند، از یک تا دو ماه قبل از آن آماده‌ سازی را آغاز می‌کنند. اینجا همان جایی است که تفاوت بین فروش موفق و کمپین شکست ‌خورده رقم می‌خورد.

در ادامه، هرچیزی که برای آماده سازی قبل از بلک فرایدی لازم دارید را توضیح می‌دهیم:

۱. تعیین هدف و شاخص‌های موفقیت

اولین گام، مشخص کردن هدف کمپین است:

• آیا می‌خواهید فروش کلی را افزایش دهید؟
• آیا تمرکزتان روی جذب مشتریان جدید است یا فروش محصولات مانده؟

هر هدف، استراتژی خاص خود را می‌طلبد. برای سنجش عملکرد، از شاخص‌های زیر استفاده کنید تا داده‌هایتان واقعی باشد:

• میزان رشد فروش نسبت به سال قبل،
• تعداد مشتریان جدید،
• میانگین ارزش هر سبد خرید (AOV)،
• نرخ بازگشت مشتریان (Retention Rate).

۲. شناخت بازار و تحلیل رفتار مشتری

قبل از طراحی هر تخفیفی، باید بدانید مشتریان شما دقیقا چه می‌خواهند. تحلیل داده‌های سال گذشته، بررسی محبوب‌ ترین کالاها، و حتی پرسش ‌نامه‌های ساده در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند بینش خوبی در اختیارتان بگذارد.

۳. برنامه ‌ریزی موجودی و لجستیک

هیچ چیز به اندازه‌ اتمام موجودی در اوج تقاضا به اعتبار برند آسیب نمی‌زند! پس قبل از بلک فرایدی، کارهای زیر ضروری هستند:

• بررسی دقیق انبار،
• پیش‌بینی تقاضا،
• و هماهنگی با تامین‌کنندگان.

۴. بهینه ‌سازی زیرساخت دیجیتال

در بلک فرایدی، ترافیک وب‌سایت چند برابر حالت عادی خواهد بود. در چنین ترافیکی، اطمینان از پایداری سرور، سرعت لود صفحات و سادگی فرآیند خرید خیلی مهم است. تحقیقات نشان می‌دهد که تنها یک ثانیه تاخیر در بارگذاری سایت می‌تواند تا ۷٪ از نرخ تبدیل فروش کم کند.

اگر فروشگاه آنلاین دارید، پیش از شروع کمپین این موارد را بررسی کنید:

• تست سرعت و امنیت سایت،
• سازگاری با موبایل و تبلت،
• ساده‌سازی مراحل پرداخت،
• به‌روزرسانی تصاویر و توضیحات کالا.

۵. طراحی استراتژی تخفیف

تخفیف بلک فرایدی نباید صرفا «کاهش قیمت» باشد. یک استراتژی هوشمندانه شامل ترکیب تخفیف‌های هدفمند است، مثل:

• تخفیف پلکانی (مثلا خرید بیشتر، تخفیف بیشتر)،
• بسته‌های ترکیبی (Bundle Offer)،
• ارسال رایگان برای سبدهای بالاتر از مبلغ مشخص،
• تخفیف ویژه برای اعضای خبرنامه یا مشتریان وفادار.

هدف این است که تخفیف‌ها به‌جای کاهش بی‌هدف سود، رفتار خرید مشتری را هدایت کنند!

۶. تدوین تقویم تبلیغاتی

یک کمپین موفق نیاز به زمان‌بندی دقیق دارد. از دو تا سه هفته پیش از بلک فرایدی، اطلاع‌رسانی را آغاز کنید تا هیجان و انتظار در مخاطبان شکل بگیرد.

تقویم شما باید شامل موارد زیر باشد:

7. هماهنگی تیمی و آموزش نیروها

در روزهای پیک فروش، سرعت پاسخ‌گویی و هماهنگی در تیم پشتیبانی بسیار مهم است. اقدامات این بخش شامل موارد زیر است:

• آموزش تیم برای پاسخ به حجم بالای درخواست‌ها،
• تعریف فرآیند بازگشت کالا،
• و تعیین مسئول هر بخش (مارکتینگ، فنی، پشتیبانی، لجستیک).

پایه‌ موفقیت در بلک فرایدی، در همین آماده ‌سازی نهفته است.

هر ساعتی که قبل از شروع کمپین صرف تحلیل، برنامه‌ریزی و آزمایش کنید، در روز اجرای واقعی، چندین برابر بازده خواهد داشت.

در بخش بعدی، مراحل طراحی یک کمپین فروش موفق در بلک فرایدی را قدم به قدم طی می‌کنیم.

طراحی کمپین فروش بلک فرایدی در 7 مرحله

باز هم تکرار می‌کنیم، طراحی کمپین فقط تخفیف گذاشتن روی اجناس نیست! شما باید تجربه‌ای برای کاربر خلق کنید که احساس کند یک فرصت واقعی و غیر قابل تکرار پیش رو دارد.

در ادامه، گام ‌به ‌گام نحوه‌ خلق این تجربه را بررسی می‌کنیم.

۱. تدوین استراتژی و پیام اصلی کمپین

هر کمپین موفق با یک ایده‌ مرکزی شروع می‌شود. این ایده باید در تمام اجزای کمپین (از تبلیغات تا طراحی صفحه‌ فرود) تکرار شود.

۲. انتخاب کانال‌های بازاریابی مناسب

برای هر کسب‌ و کار، کانال‌های موثر متفاوت است. اما ترکیبی از مسیرهای زیر بهترین نتیجه را برایتان خواهد داشت:

در بلک فرایدی، هماهنگی میان این کانال‌ها اهمیت زیادی دارد؛ همه‌ آن‌ها باید یک پیام واحد و زمان ‌بندی منسجم داشته باشند.

۳. ایجاد حس فوریت و کمیابی

مغز انسان نسبت به ترس از دست دادن فرصت واکنشی قوی‌تر از «میل به به‌دست آوردن» نشان می‌دهد. در بازاریابی، به این پدیده FOMO (Fear of Missing Out) گفته می‌شود.

برای استفاده از آن در کمپین بلک فرایدی، می‌توانید کارهای زیر را انجام بدهید:

• از شمارش معکوس (Timer) در سایت استفاده کنید.
• عبارت‌هایی مانند «فقط تا پایان امروز»، «موجودی محدود»، «فقط ۱۰۰ عدد باقی مانده» را به‌کار ببرید.
• تخفیف‌ها را به‌صورت تدریجی کاهش بدهید تا کاربران برای خرید زودتر ترغیب شوند.

۴. طراحی تجربه کاربری (UX) ویژه بلک فرایدی

حتی بهترین تخفیف‌ها هم بدون تجربه‌ خرید آسان، نتیجه نمی‌دهند. در روز بلک فرایدی، هر ثانیه و هر کلیک اهمیت دارد. بنابراین:

• مسیر خرید را کوتاه و بدون حواس‌پرتی طراحی کنید،
• دکمه‌ «افزودن به سبد» و «خرید» باید در همه‌ صفحات کاملا قابل مشاهده باشد،
• از رنگ‌های متضاد (مثل مشکی و زرد یا قرمز) برای جلب توجه استفاده کنید،
• صفحه‌ فرود ویژه‌ای طراحی کنید که تمام تخفیف‌ها و پیشنهادها یک‌جا نمایش داده شوند.

تحقیقات Shopify نشان می‌دهد فروشگاه‌هایی که در بلک فرایدی صفحه‌ اختصاصی طراحی می‌کنند، به‌طور میانگین ۳۵٪ نرخ تبدیل بالاتری دارند.

۵. استفاده از ایمیل و پیام‌رسان‌ها

ایمیل مارکتینگ هنوز یکی از پربازده‌ترین ابزارهای فروش در بلک فرایدی است. اما نکته اینجاست که کاربران در این روز ده‌ها ایمیل تبلیغاتی دریافت می‌کنند. پس پیام شما باید شخصی ‌سازی ‌شده و متمایز باشد.

ساختار پیشنهادی ایمیل برای بلک فرایدی:

• عنوان جذاب (مثلا: «جمعه‌ای که فقط یک‌بار در سال اتفاق می‌افتد…»)،
• پیام کوتاه و صریح،
• نمایش پیشنهاد ویژه با تصویر و CTA واضح،
• لینک مستقیم به صفحه‌ خرید،
• شمارش معکوس پایان تخفیف.

در کنار ایمیل، استفاده از پیامک یا نوتیفیکیشن اپلیکیشن هم تاثیر زیادی دارد، مخصوصا در ایران که کاربران موبایل سهم بالایی از ترافیک خرید را تشکیل می‌دهند.

۶. شخصی‌ سازی و تقسیم‌بندی مخاطبان

بلک فرایدی برای همه‌ مشتریان یکسان نیست. با تحلیل رفتار خرید گذشته، می‌توانید کمپین‌های متفاوتی برای گروه‌های مختلف بسازید:

• مشتریان وفادار: تخفیف اختصاصی یا هدیه ویژه،
• کاربران غیرفعال: تخفیف بازگشت مجدد،
• مشتریان جدید: پیشنهاد خوش‌آمدگویی با ارزش بالا.

مطابق آمار CampaignMonitor، شخصی‌ سازی پیام‌های بازاریابی می‌تواند نرخ تبدیل را تا ۲۰٪ افزایش دهد.

۷. اندازه‌گیری و بهینه ‌سازی همزمان

کمپین بلک فرایدی نباید فقط اجرا شود؛ باید در لحظه تحلیل و اصلاح شود. در طول کمپین، این داده‌ها را به‌صورت مداوم بررسی کنید:

• نرخ کلیک تبلیغات (CTR)،
• نرخ رها کردن سبد خرید،
• ساعت‌های اوج فروش،
• بازده کانال‌های مختلف.

نحوه اجرای کمپین در روز بلک فرایدی

در این روز، چند ساعت اول می‌تواند سرنوشت کل کمپین را مشخص کند؛ زیرا رفتار مشتریان بسیار سریع است. برای موفقیت در این مرحله، سه اصل مهم وجود دارد: پایداری فنی، هماهنگی تیمی و واکنش سریع به داده‌ها.

در این بخش، اقداماتی که در روز بلک فرایدی باید انجام بدهید را بررسی می‌کنیم:

۱. آغاز قدرتمند در ساعت طلایی

در بلک فرایدی، ساعت طلایی بین ۸ تا ۱۰ صبح است؛ زمانی که بیشترین ترافیک و تصمیم‌های خرید اتفاق می‌افتد. پیشنهاد حرفه‌ای این است که کمپین را کمی زودتر از رقبا (مثلا از نیمه ‌شب یا ساعت ۶ صبح) آغاز کنید تا موج اول خریداران را جذب کنید.

برندهای معروف، حتی یک نسخه‌ پشتیبان (Backup) از سایت خود فعال نگه می‌دارند تا در صورت بروز اختلال، فروش متوقف نشود.

۲. مانیتورینگ زنده عملکرد

در روز بلک فرایدی، هیچ ‌چیزی نباید به حال خود رها شود. داشبورد تحلیلی شما باید لحظه به لحظه آمار زیر را نمایش دهد:

• تعداد بازدیدکنندگان آنلاین،
• میزان فروش ساعتی،
• نرخ تبدیل (Conversion Rate)،
• درصد خطا در پرداخت یا ثبت سفارش،
• کالاهای پرفروش و کالاهای کم‌ تحرک.

اگر در چند ساعت اول ببینید محصول خاصی فروش بالایی دارد، می‌توانید با تقویت تبلیغات آن (مثلا در استوری اینستاگرام یا بنر صفحه اول)، فروش کلی را افزایش دهید.

در مقابل، اگر محصولی عملکرد ضعیفی دارد، از تخفیف لحظه‌ای یا پیشنهاد ویژه برای تحریک تقاضا استفاده کنید. این نوع تصمیم‌گیری‌های سریع می‌تواند تا ۳۰٪ افزایش فروش را در همان روز رقم بزند.

۳. مدیریت ترافیک و سرعت سایت

در بلک فرایدی، ترافیک وب‌ سایت گاهی تا ۵ برابر روزهای معمولی افزایش می‌یابد. کندی یا از کار افتادن سایت، نه‌تنها فروش را از بین می‌برد بلکه به برند شما آسیب بلندمدت وارد می‌کند.

برای جلوگیری از این مشکل:

• از سیستم CDN (شبکه تحویل محتوا) برای افزایش سرعت استفاده کنید،
• تصاویر و ویدیوها را فشرده‌سازی کنید تا بارگذاری سریع‌تر انجام شود،
• در صورت بالا بودن ترافیک، بخش‌هایی از سایت (مثل بلاگ یا صفحات غیرفروش) را موقتا غیرفعال کنید تا منابع سرور صرف صفحه‌ اصلی فروش شو،
• در زمان‌های پیک، تیم فنی باید به‌صورت ۲۴ ساعته در دسترس باشد.

۴. پشتیبانی سریع و حرفه‌ای مشتری

در روز بلک فرایدی، مشتریان اغلب تصمیمات خرید را در چند دقیقه می‌گیرند. بنابراین اگر پرسشی بی‌پاسخ بماند، احتمال از دست دادن مشتری بالا می‌رود. پس:

• از چت آنلاین و پشتیبانی واتساپی یا تلفنی استفاده کنید،
• پاسخ‌های آماده برای سوالات پرتکرار (مثل ارسال، مرجوعی و گارانتی) را از قبل آماده کنید،
• اگر حجم پیام‌ها زیاد است، از چت‌بات هوشمند برای پاسخ اولیه استفاده کنید،
• زمان پاسخ‌دهی ایده‌آل باید کمتر از ۵ دقیقه باشد.

۵. هماهنگی تیمی و مدیریت داخلی

در روز بلک فرایدی، همه‌ تیم‌ها باید مانند یک واحد منسجم عمل کنند. پیشنهاد می‌شود از اتاق فرمان (War Room) استفاده کنید (جایی که تیم‌های بازاریابی، فنی، پشتیبانی و لجستیک به‌صورت هم‌زمان فعالیت کنند و اطلاعات را در لحظه به اشتراک بگذارند).

برای نمونه:

• تیم مارکتینگ داده‌های فروش لحظه‌ای را بررسی می‌کند،
• تیم فنی پایداری سایت را زیر نظر دارد،
• تیم انبار موجودی را به‌روزرسانی می‌کند،
• تیم پشتیبانی گزارش شکایات را به مدیر کمپین منتقل می‌کند.

این هماهنگی باعث می‌شود هیچ تصمیمی دیر گرفته نشود.

۶. ارائه پیشنهادهای لحظه‌ای (Flash Offers)

یکی از مؤثرترین تاکتیک‌ها برای حفظ هیجان در طول روز، استفاده از تخفیف‌های کوتاه ‌مدت (Flash Offer) است.

این کار باعث می‌شود کاربران دوباره به سایت بازگردند و در فضای رقابتی باقی بمانند. حتی می‌توانید بخشی از سایت را با عنوان «پیشنهاد شگفت ‌انگیز بعدی در راه است!» طراحی کنید تا بازدیدکننده در انتظار بماند.

۷. کنترل کیفیت و تجربه‌ مشتری

در میان هیاهوی فروش، فراموش نکنید که هدف اصلی، رضایت و بازگشت مشتری است. حتی اگر در آن روز فروش زیادی داشته باشید اما تجربه‌ مشتری ضعیف باشد، اثر بلندمدت آن منفی خواهد بود.

بنابراین:

• قبل از ارسال کالا، از صحت بسته‌ بندی و فاکتور اطمینان حاصل کنید،
• اگر ارسال کالا با تاخیر انجام می‌شود، مشتری را مطلع کنید،
• با پیامک یا ایمیل از او بابت خرید تشکر کنید و لینک پیگیری سفارش را بفرستید.

۸. ثبت داده‌ها برای تحلیل پس از فروش

تمام داده‌های روز بلک فرایدی باید ذخیره و دسته ‌بندی شوند. این اطلاعات شامل موارد زیر است:

• زمان خرید،
• روش پرداخت،
• نوع کالا،
• کانال ورود کاربر،
• نرخ بازگشت سبد،
• و … .

حالا اقدامات قبل و حین بلک فرایدی را می‌دانید، زمان پرداختن به یکی از مهم‌ترین اما فراموش ‌شده‌ترین بخش‌ها برسیم؛ یعنی مدیریت پس از بلک فرایدی!

بعد از بلک فرایدی چه کنیم؟

پایان بلک فرایدی به معنی پایان کمپین نیست. درست برعکس، مرحله‌ دوم موفقیت از همین ‌جا شروع می‌شود! در این مرحله باید مشتریانی را که در اثر تخفیف جذب شدند، به خریداران وفادار و بلندمدت تبدیل کنید.

اگر این کار را به‌درستی انجام دهید، بلک فرایدی از یک رویداد سالانه به نقطه‌ شروع فروش ثابت تبدیل خواهد شد. اقدامات پس از بلک فرایدی به صورت زیر هستند:

۱. تحلیل عملکرد کمپین

اولین قدم بعد از پایان فروش، تحلیل داده‌ها و شاخص‌های کلیدی است.

حتما آمار زیر را به‌صورت دقیق بررسی و ثبت کنید:

۲. پیگیری و ارتباط بعد از خرید

یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات کسب‌ و کارها این است که بعد از فروش، ارتباط خود را با مشتری قطع می‌کنند. درحالی ‌که تحقیقات نشان می‌دهد مشتریان قدیمی تا ۵ برابر بیشتر از مشتریان جدید احتمال خرید مجدد دارند.

برای حفظ ارتباط:

• ۲۴ ساعت پس از خرید: ایمیل یا پیام تشکر بفرستید و لینک پیگیری سفارش را ارائه دهید،
• ۳ تا ۵ روز بعد از تحویل کالا: از مشتری بخواهید نظر یا امتیاز خود را ثبت کند،
• ۱ تا ۲ هفته بعد: پیشنهاد خرید مکمل (Cross-Sell) یا تخفیف وفاداری ارسال کنید.

۳. ایجاد حس وفاداری و اعتماد

هدف بعد از بلک فرایدی این است که مشتری احساس کند به‌خاطر خریدش ارزشمند است، نه صرفا بخشی از موج تخفیف!

اقدامات موثر برای تقویت وفاداری مشتری:

• برنامه‌ امتیازدهی (Loyalty Program): برای هر خرید امتیازی اختصاص دهید که بعدا قابل استفاده باشد،
• تخفیف اختصاصی برای مشتریان بلک فرایدی: مثلا «در خرید بعدی‌تان ۱۰٪ تخفیف مخصوص شرکت در بلک فرایدی دریافت کنید»،
• ارسال پیام شخصی: نام مشتری را در ایمیل یا پیام بعدی ذکر کنید. این جزئیات ساده، حس ارتباط انسانی را تقویت می‌کند.

۴. بهبود تجربه‌ خرید و خدمات پس از فروش

در روزهای بعد از بلک فرایدی، ممکن است با افزایش درخواست‌های پشتیبانی، مرجوعی یا سؤالات مشتریان مواجه شوید. نحوه‌ پاسخ‌گویی در این مرحله تاثیر مستقیمی بر اعتماد برند دارد.

۵. تحلیل رفتار مشتریان جدید

در بلک فرایدی معمولا مشتریان جدیدی به برندتان جذب می‌شوند. تحلیل کنید که از چه کانالی وارد شدند، چه محصولاتی خریدند و چه ویژگی مشترکی دارند. سپس برای آن‌ها یک کمپین اختصاصی پس از فروش طراحی کنید تا در چرخه‌ خرید باقی بمانند.

۶. تبدیل داده‌ها به بینش برای آینده

تمام آنچه از فروش، رفتار کاربران و عملکرد تبلیغات به دست آمده، باید به بینش تبدیل شود. از جمله:

• کدام نوع پیام تبلیغاتی بیشترین تاثیر را داشت؟
• کدام تخفیف باعث بالاترین نرخ خرید شد؟
• در چه ساعاتی ترافیک بیشترین بازده را داشت؟

پاسخ به این سؤالات به شما کمک می‌کند برای سال بعد، کمپینی دقیق‌تر، کم‌هزینه‌تر و موثرتر طراحی کنید.

۷. تبدیل بلک فرایدی به فروش بلندمدت

هوشمندترین برندها، بلک فرایدی را به سکوی پرتاب برای فصل زمستان و پایان سال تبدیل می‌کنند. شما می‌توانید با تداوم ارتباط و ارائه‌ تخفیف‌های کوچک‌تر در هفته‌های بعد، مشتریان را در چرخه‌ خرید نگه دارید.

با این روش، هیجان بلک فرایدی به‌صورت طبیعی تا پایان فصل حفظ می‌شود و برند شما در ذهن مشتری ماندگار خواهد ماند.

تا به این بخش از مطلب، به شما گفتیم که برای موفقیت چه کاری انجام بدهید، در بخش بعدی، قرار است نبایدها را بررسی کنیم!

7 خطای رایج در بلک فرایدی + راهکار

بلک فرایدی، یک فرصت طلایی برای فروش است، اما اگر از پیش آماده نباشید، همین فرصت می‌تواند به تهدید تبدیل شود.

در جدول زیر مهم‌ترین چالش‌ها و راهکارهای حرفه‌ای برای مدیریت آن‌ها را بررسی کرده‌ایم:

در بخش بعدی، چند نمونه کمپین موفق بلک فرایدی را بررسی می‌کنیم که می‌توانید از آنها ایده بگیرید.

4 نمونه کمپین‌ موفق بلک فرایدی

در بازارهای خارجی، نمونه‌های موفقی از کمپین‌های موفق فروش در بلک فرایدی وجود دارد که 3 مورد از آنها را در ادامه بررسی کرده‌ایم:

1. IKEA

در یکی از کمپین‌های جالب ایکیا، مشتریان به جای تخفیف‌های معمولی، می‌توانستند وسایل قدیمی خود را برگردانند و در ازای آن ووچر دریافت کنند.

ووچر (Voucher) یک نوع کد یا کوپن تخفیف است.

ایده الهام بخش برای شما: اگر فروشگاه لباس دارید، از مشتریان لباس قدیمی آنها را برای بازیافت یا خیریه بگیرید و در ازای آن، ۳۰٪ تخفیف برای خرید لباس جدید به او بدهید.

۲.Adidas

ایده جالب برند آدیداس در بلک فرایدی، این بود که تمام تخفیف‌ها به‌صورت خودکار اعمال می‌شدند و نیازی به وارد کردن کد تخفیف نبود.

ایده الهام بخش برای شما: وقتی کاربر وارد سایت می‌شود، بنر بالای سایت بنویسد “تخفیف بلک فرایدی به طور خودکار فعال شد”

۳. Samsung

ایده جالب سامسونگ برای بلک فرایدی، این بود که یک مزایده معکوس (Reverse Auction) اجرا کرد.

یعنی، قیمت محصول از قیمت کامل شروع می‌شد و کاهش پیدا می‌کرد تا وقتی که کسی قیمت را قبول کند یا قیمت به حد معین برسد.

ایده الهام بخش برای شما: یه بازی ساده طراحی کنید؛ مثلا هر بار که مشتری روی دکمه “دیدن پیشنهاد ویژه” کلیک می‌کند، تخفیف ۵ تا ۳۰٪ به‌صورت شانسی برایش ظاهر شود.

۴. Walmart

این برند، تخفیف‌ها را به جای یک روز، در طول یک هفته ارائه کرد.

ایده الهام بخش برای شما: اگر منابع دارید، به‌جای دادن همه تخفیف‌ها در یک روز، کمپین را در چند فاز برگزار کنید تا هم فروش مستمر باشد و هم فشار لجستیکی کم‌تر شود.

برای موفقیت در بلک فرایدی از چه کسی مشاوره بگیریم؟

تجربه نشان داده است که موفقیت در این روز فقط به ارائه تخفیف محدود نمی‌شود؛ برنامه‌ ریزی دقیق، شناخت رفتار مشتری و انتخاب استراتژی درست، فاکتورهای مهم موفقیت هستند.

اگر می‌خواهید کمپین فروش خود را با اطمینان، هوشمندانه و با بالاترین بازدهی طراحی و اجرا کنید، آکادمی کسب و کار پاکراه با نظارت مستقیم آقای مهندس پاکراه همراه شماست.

ما با تجربه عملی، تحلیل داده‌ها و ارائه مشاوره حرفه‌ای، به شما کمک می‌کنیم تا از فرصت بلک فرایدی بهترین بهره را ببرید و حتی فراتر از آن، مسیر رشد کسب‌ و کارتان را بسازید.

همین امروز قدم اول را بردارید و با یک تماس ساده، کمپین بلک فرایدی خود را طراحی کنید!