زمان مطالعه: 11 دقیقه
سوالی درباره مقاله «تحلیل رقبا در کسب و کار» دارید؟

روی دکمه «مشاوره آنلاین» کلیک کنید تا مهندس ایمان پاکراه و تیم آکادمی پاکراه به‌صورت آنلاین و کاملاً رایگان راهنمایی‌تان کنند.

مشاوره آنلاین

طبق گزارش اتاق بازرگانی تهران در سال ۱۴۰۲، حدود ۶۳٪ از کسب و کارهای نوپا در دو سال اول فعالیتشان شکست می‌خورند و یکی از دلایل اصلی این شکست، نداشتن شناخت کافی از رقبا و بازار هدف اعلام شده است!

تحلیل رقبا یعنی بدانید چه کسی دارد سهم بازار شما را می‌گیرد، چطور می‌فروشد، به چه مشتری‌هایی دسترسی دارد و در چه زمینه‌ای از شما جلو زده؟ حالا سوالی که مطرح می‌شود این است که ما دقیقا چه چیزهایی باید از رقبا بدانیم؟ فقط قیمت و محصول؟ یا استراتژی‌ها، محتوا، تبلیغات، و حتی رفتار مشتریانشان هم مهم است؟

در این مطلب از آکادمی کسب و کار پاکراه، با هم گام‌ به‌ گام یاد می‌گیریم که تحلیل رقبا چطور می‌تواند راهنمای تصمیم گیری هوشمندانه در کسب و کار باشد و چطور از آن برای پیشی گرفتن از رقبا استفاده کنیم.

ما در تمام طول این مطلب همراه شما هستیم؛ پس هرجا سوالی برایتان ایجاد شد یا به اطلاعات بیشتری نیاز داشتید، کامنت بگذارید یا در بخش پرسش و پاسخ مطرح کنید تا فوری و رایگان، شما را راهنمایی کنیم!

تحلیل رقبا یعنی چه؟

به بررسی همه جانبه عملکرد، نقطه ضعف، نقطه قوت، روش‌های بازاریابی رقیبان، تحلیل رقبا یا Competitive Analysis گفته می‌شود.

هدف از این تحلیل این است که بفهمیم رقبای ما چطور فکر می‌کنند، از چه مسیری می‌روند، و ما چطور می‌توانیم از آنها جلو بزنیم. تحلیل رقبا فقط به دانستن اینکه رقیب قیمت فلان محصولش چقدر است یا چند تا فالوور دارد محدود نمی‌شود؛ بلکه باید بدانیم:

  • مخاطب هدفشان کیست؟
  • چطور مشتری جذب می‌کنند؟
  • چه مزیت رقابتی خاصی دارند؟
  • در چه زمینه‌هایی ضعیف عمل می‌کنند؟
  • از چه ابزارهایی استفاده می‌کنند؟
  • از چه کانال‌هایی تبلیغ می‌کنند؟
مثال: اگر صاحب یک فروشگاه لوازم آرایشی آنلاین هستید، فقط دانستن اینکه رقیبتان رژ لب را ۱۰ هزار تومن ارزان‌تر می‌فروشد، کافی نیست. شما باید بدانید چرا مردم از او خرید می‌کنند؟ آیا به ‌خاطر تخفیف‌های همیشگی است؟ ارسال سریع‌تر؟ رابط کاربری ساده وب‌سایتشان؟ یا محتوای آموزشی‌ که تولید می‌کند؟

اما چرا باید این کارها را انجام بدهیم؟ مگر همیشه نمی‌گویند تمرکز هر فردی باید روی پیشرفت خودش باشد؟ در بخش بعدی دلیل اینکه چرا باید رقبا را تحلیل کنیم را به شما همراهان همیشگی آکادمی پاکراه، خواهیم گفت!

تحلیل رقبا یعنی چه؟

چرا باید رقبا را تحلیل کنیم؟

خیلی از کسب و کارها با خودشان فکر می‌کنند که ما باید تمرکزمان را روی محصول و مشتری یگذاریم، رقبا مهم نیستند! اما این طرز فکر دقیقا همان چیزی است که بسیاری از بیزینس‌ها را از بازار حذف می‌کند؛ چون واقعیت این است که مشتری، فقط به کیفیت محصول توجه نمی‌کند؛ بلکه مدام در حال مقایسه است.

این یعنی چه ما بخواهیم، چه نه، رقبا همیشه روی تصمیم گیری مشتری تاثیر دارند!

در لیست زیر چند دلیل برای اینکه چرا تحلیل رقبا ضروری است را می‌بینید:

  • کمک به شناخت ارزش محصول
  • کمک به درک نقاط قوت رقبا
  • کمک به شناسایی نقاط ضعف رقبا
  • کمک به درک نیاز مشتری

12 روش تحلیل و آنالیز رقبا

برای اینکه تحلیل رقبا در حد یک تئوری نباشد و واقعا بتوانید از آن استفاده کنید، آن را به چند بخش تقسیم کرده‌ایم و در ادامه، این مراحل را به صورت مفصل شرح خواهیم داد:

  1. مشخص کردن رقبا
  2. محصولات رقبا را مشخص کنید.
  3. بررسی تاکتیک‌های فروش رقبا
  4. بررسی قیمت ‌گذاری رقبا
  5. توجه به هزینه‌های ارسال رقبا
  6. نحوه عرضه محصولات به بازار
  7. بررسی استراتژی محتوایی رقبا
  8. شناسایی تکنولوژی رقبا
  9. بررسی سطح تعامل محتوای رقبا
  10. بررسی نحوه تبلیغ محتوای بازاریابی
  11. بررسی حضور در شبکه‌های اجتماعی
  12. تحلیل SWOT انجام دهید.

1. مشخص کردن رقبا

قبل از هر چیز، باید بدانید رقبای شما دقیقا چه کسانی هستند. برای اینکار دسته بندی زیر را مد نظر بگیرید:

  • رقبای مستقیم: آنهایی که دقیقا محصول یا خدمات مشابه شما ارائه می‌دهند.
  • رقبای غیرمستقیم: آنهایی که مشکل مشابه را با راه ‌حل متفاوت حل می‌کنند.
مثال: اگر صاحب فروشگاه اینترنتی موبایل هستید، رقبای شما فقط فروشگاه‌های موبایل نیستند؛ اپراتورها، پلتفرم‌های قسطی، و حتی بازارچه‌های مجازی مثل دیوار هم می‌توانند رقیب غیرمستقیم کسب و کار شما باشند!

ابزارهای مفید برای این مرحله:

  • استفاده از Google Search
  • استفاده از SimilarWeb
  • سایت‌هایی مثل رادار تجارت یا اکوایران برای شناخت برندهای ایرانی
  • شبکه‌های اجتماعی و نظرات کاربران

مشخص کردن رقبا

2. محصولات رقبا را مشخص کنید

در گام دوم تحلیل رقبا، باید محصولات یا خدمات آنها را زیر ذره‌ بین ببرید؛ از خط تولید گرفته تا کیفیت نهایی، همه چیز باید بررسی شود! بعد از آن، نوبت به بررسی قیمت‌ها، تخفیف‌ها و شیوه فروش می‌رسد.

برای اینکه این بررسی شما دقیق‌تر و هدفمندتر باشه، به این سوال‌ها فکر کنید:

  • آیا قیمت ‌گذاری رقبا پایین‌تر از میانگین بازار است یا در رده برندهای گران ‌قیمت قرار می‌گیرند؟
  • تمرکز اصلی‌ آنها روی فروش تکی است؟ یا عمده فروشی هم می‌کنند؟
  • چه سهمی از بازار را در اختیار دارند و چه گروهی از مشتریان را هدف گرفته‌اند؟
  • مشتریان آنها چه ویژگی‌هایی دارند و بیشتر دنبال چه نوع ارزش یا خدماتی هستند؟
  • آیا برای فروش آنلاین و حضوری، قیمت‌ گذاری متفاوتی دارند؟
  • چه کار خاصی می‌کنند که آنها را از بقیه متمایز کند؟
  • روش‌های توزیع محصول یا خدماتشان چیست؟ مستقیم می‌فروشند یا از واسطه‌ استفاده می‌کنند؟

3. بررسی تاکتیک‌های فروش رقبا و نتایج آن

یکی از پیچیده‌ترین بخش‌های تحلیل رقبا، بررسی سیستم فروش آن‌هاست؛ چون خیلی از شرکت‌ها درباره فرآیند فروششان اطلاعاتی نمی‌دهند.

با این حال، اگر بتوانید به پرسش‌های زیر پاسخ بدهید، دید خوبی نسبت به عملکرد رقبا پیدا می‌کنید:

  • فرآیند فروش آنها چطور پیش می‌رود؟ (از مرحله جذب تا نهایی شدن خرید)
  • چه کانال‌هایی برای فروش دارند؟ فقط فروش حضوری یا آنلاین هم دارند؟
  • آیا از چندین مسیر فروش استفاده می‌کنند؟ و از هرکدام چطور بیشترین بهره را می‌برند؟
  • روند رشد یا افت فروش آنها در چه وضعیتی است؟ در حال توسعه‌ هستند یا عقب ‌نشینی؟
  • آیا از روش‌هایی مثل همکاری در فروش یا نمایندگی استفاده می‌کنند؟
  • مشتری‌ها به چه دلیل ممکن است از خرید منصرف شوند یا رابطه‌ خود را با برند رقیب قطع کنند؟
  • برآوردی از درآمد سالانه یا حجم فروش دارند؟
  • نقش تیم فروش در این فرآیند چقدر است؟ آیا فروش وابسته به افراد خاص است یا سیستماتیک پیش می‌رود؟

جمع‌ آوری این اطلاعات به شما کمک می‌کند بفهمید رقبا چطور می‌فروشند، کجاها ضعف دارند و چه فرصت‌هایی برای ورود و رقابت بهتر وجود دارد.

بررسی تاکتیک‌های فروش رقبا و نتایج آن

4. بررسی قیمت ‌گذاری و امتیازاتی که رقبا می‌دهند

عوامل زیادی در تعیین قیمت یک محصول نقش دارند که یکی از اصلی‌ترین آنها قیمت‌ گذاری رقباست. اینکه محصولات مشابه در بازار با چه قیمتی عرضه می‌شوند، دید خوبی از محدوده‌ قابل قبول قیمت به شما خواهد داد.

اگر فکر می‌کنید محصول یا خدمات شما یک ویژگی خاص دارد که بقیه ندارند، می‌توانید قیمت بالاتری نسبت به بازار تعیین کنید.

اما فراموش نکنید که باید دلیل این تفاوت قیمت را برای مشتری به طور واضح و منطقی توضیح بدهید تا بداند در ازای پول بیشتری که می‌دهد، ارزش بیشتری دریافت می‌کند.

نکته: قیمت‌ گذاری باید با درک بازار و رفتار رقبا همراه باشد؛ پس قیمتی انتخاب کنید که هم سودآور باشد و هم برای مشتری منطقی به‌ نظر برسد.

5. توجه به هزینه‌های ارسال رقبا

باور آن سخت است؛ اما یکی از اصلی‌ترین دلایلی که مشتری سبد خریدش را رها می‌کند، هزینه بالای ارسال محصول است!

بیشتر افراد موقع خرید آنلاین، ترجیح می‌دهند برندهایی را انتخاب کنند که ارسال رایگان دارند (حتی اگر قیمت محصول کمی بالاتر باشد).

اگر در کسب‌ و کارتان نیاز به ارسال محصول وجود دارد، بررسی کنید رقبای اصلی‌ شما چه سیاستی برای حمل‌ و نقل دارند؟ هزینه ارسال را از مشتری می‌گیرند یا خودشان پرداخت می‌کنند؟

اگر در تحلیل رقبا متوجه شدید اکثر برندها از ارسال رایگان استفاده می‌کنند، بهتر است شما هم همین کار را انجام بدهید!

6. نحوه عرضه محصولات به بازار

یکی از سریع‌ترین روش‌ها برای شناخت جهت ‌گیری بازاریابی رقبا، بررسی وب‌سایت آن‌هاست. سایت هر کسب و کاری، ویترین کار آنها به حساب می‌آید.

اگر با دقت به وبسایت رقبا نگاه کنید، بسیاری از جزئیات و برنامه‌های پشت پرده آنها را می‌توانید بفهمید؛ پس، حین بررسی به موارد زیر توجه کرده و نکات مهم را یادداشت کنید:

  • آیا وبلاگ فعال دارند یا نه؟
  • محتوای آموزشی مثل مقاله‌های تخصصی یا ای‌بوک منتشر کرده‌اند؟
  • از ویدئو مارکتینگ یا برگزاری وبینار استفاده می‌کنند؟
  • پادکست تولید کرده‌اند یا هنوز وارد این حوزه نشده‌اند؟
  • از محتوای گرافیکی مثل اینفوگرافیک یا تصاویر خاص برای انتقال پیام استفاده می‌کنند؟
  • بخشی برای سوالات متداول، اخبار یا اطلاعیه‌ها دارند؟
  • مقاله‌هایی که به موضوعات خاص یا عمیق‌تر می‌پردازند دارند؟
  • نظرات مشتریان یا نمونه ‌کار در سایتشان وجود دارد؟
  • راهنمای خرید یا جدول مقایسه محصولات دارند؟
  • تبلیغات دیجیتال و سنتی آنها چه فرمی دارد و چقدر فعال است؟

نحوه عرضه محصولات به بازار

7. بررسی استراتژی محتوایی رقبا

بعد از طی کردن مراحل قبلی، وقت آن رسیده است که به سراغ محتواهای تولیدی آنها بروید و ببینید با چه روش مشتری جذب می‌کنند.

مثلا در طول یک ماه چند پست وبلاگی منتشر می‌کنند؟ هر چند وقت یک‌ بار ای‌بوک، مقاله تخصصی یا مطالعه موردی ارائه می‌دهند؟

این بررسی به شما کمک می‌کند شیوه‌ جذب سرنخ (Lead Generation) رقیبانتان را کشف کنید و بفهمید آنها با چه حجمی از محتوا در حال رقابت در بازار هستند.

نکته: فراموش نکنید که کمیت همه چیز نیست! بعد از بررسی تعداد و تنوع، باید کیفیت محتوا را هم بسنجید؛ چون اگر محتوای تولید شده سطحی یا پر از ایراد باشد، حتی حجم بالا هم تاثیر چندانی در جذب مخاطب نخواهد داشت!

برای ارزیابی بهتر کیفیت محتوای رقبا، به این سوال‌ها توجه کنید:

  • آیا محتوا دقیق و بدون اشتباه نگارشی یا علمی نوشته شده؟
  • سطح محتوا چطور است؟ فقط به مطالب مقدماتی بسنده کرده‌اند یا به سراغ موضوعات پیشرفته و تخصصی رفته‌اند؟
  • محتوای رایگان منتشر می‌کنند یا برای دسترسی باید ثبت‌ نام کرد؟
  • نویسندگان چه کسانی هستند؟ تیم داخلی تولید می‌کند یا از فریلنسر و نویسنده بیرونی استفاده می‌کنند؟
  • آیا نام نویسنده یا رزومه‌ای از آنها زیر محتوا آورده شده؟
نکته: به عناصر تصویری محتوای رقبا هم نگاهی داشته باشید. عکس‌ها و طراحی‌ها از سایت‌های آماده برداشته شده‌اند یا به‌ صورت اختصاصی طراحی شده‌اند؟ حس می‌کنید کار یک گرافیست حرفه‌ای است یا تولید داخلی دارند؟

8. شناسایی تکنولوژی مورد استفاده رقبا

یکی از بخش‌های مهم در تحلیل رقابتی، شناخت ابزارها و تکنولوژی‌هایی است که رقبا به کار می‌برند. این شناخت به شما کمک می‌کند بفهمید آنها چطور با استفاده از فناوری، تجربه کاربری بهتری ایجاد می‌کنند و بهره‌ وری خود را بالا می‌برند.

مثال: فرض کنید رقیب شما بازخوردهای خیلی خوبی در زمینه پشتیبانی مشتری دریافت کرده است. با کمی بررسی بیشتر متوجه می‌شوید آنها از نرم‌افزارهای تخصصی برای مدیریت خدمات مشتری استفاده می‌کنند (در حالی‌ که شما هنوز چنین ابزاری ندارید). این یک سرنخ مهم است که می‌تواند نقطه شروعی برای به ‌روز رسانی سیستم کاری شما باشد.

برای شناسایی تکنولوژی‌هایی که رقبا استفاده می‌کنند، می توانید از دو ابزار زیر استفاده کنید:

  1. ابزارهایی مثل BuiltWith که کافی است آدرس سایت رقبا را در آن وارد کنید تا اطلاعات دقیقی درباره ابزارها، افزونه‌ها و پلتفرم‌های به‌ کار رفته در آن سایت به دست بیاورید.
  2. نگاه به آگهی‌های استخدامی رقبا هم می‌تواند اطلاعات ارزشمندی به شما بدهد (معمولا در شرح شغلی توسعه ‌دهنده‌ها یا متخصصان فناوری، ابزارهایی که قرار است با آنها کار کنند مشخص شده است و می‌توانید از آنها الگو بگیرید).

شناسایی تکنولوژی مورد استفاده رقبا

9. بررسی سطح تعامل محتوای رقبا

برای ارزیابی میزان تعامل مخاطبان با محتوای رقبایتان، واکنش‌های آن‌ها را به دقت بررسی کنید. میانگین تعداد لایک‌ها، نظرات و اشتراک ‌گذاری‌ها را تحلیل کنید تا متوجه شوید:

  • آیا برخی موضوعات بیش از بقیه مورد توجه قرار گرفته‌اند؟
  • نوع نظرات کاربران چگونه است؟ آیا بیشتر مثبت‌اند، منفی‌اند یا ترکیبی از هر دو؟
  • در شبکه‌های اجتماعی مختلف مانند توییتر، چه موضوعاتی ترند شده‌اند و واکنش‌ها نسبت به آن‌ها چگونه بوده است؟
نکته: همچنین توجه کنید که آیا رقبا برای محتوای خود از برچسب‌ها (هشتگ‌ها یا دسته‌ بندی‌ها) استفاده می‌کنند؟ آیا محتوای خود را طبق نظم خاصی در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند یا نه؟ (این نوع فعالیت‌ها در افزایش تعامل نقش مهمی دارند).

10. بررسی نحوه تبلیغ محتوای بازاریابی

برای درک بهتر اینکه رقبای شما چگونه محتوای بازاریابی خود را تبلیغ می‌کنند، پس از بررسی محتوای آن‌ها، لازم است استراتژی‌های تبلیغاتی آن‌ها را نیز مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار دهید.

مواردی که باید بررسی شوند شامل این‌هاست:

  • میزان استفاده از کلمات کلیدی در بدنه محتوا
  • برچسب‌های متنی جایگزین (ALT) که برای تصاویر به کار رفته
  • بهره‌ گیری از پیوندهای داخلی برای هدایت کاربر در سایت

برای تمرکز دقیق‌تر روی نکات کلیدی، می‌توانید از سوالات زیر هم کمک بگیرید:

  • چه کلمات کلیدی توسط رقبا هدف‌ گذاری شده‌اند که شما هنوز وارد استراتژی محتوایی خود نکرده‌اید؟
  • بیشتر مخاطبان هدف شما در کدام شبکه‌ اجتماعی فعالیت دارند؟
  • رقبای شما از چه سایت‌هایی لینک دریافت می‌کنند که شما هنوز از آن منابع استفاده نکرده‌اید؟
  • چه افرادی یا صفحات اجتماعی محتوای رقبای شما را بازنشر می‌کنند؟
  • بیشترین ترافیک ورودی به وبسایت رقبای شما از چه منابعی تامین می‌شود؟
  • سطح رقابت برای کلمات کلیدی مورد نظر شما چقدر است؟

بررسی نحوه تبلیغ محتوای بازاریابی

11. بررسی نحوه حضور در شبکه‌های اجتماعی

یکی از مهم‌ترین مراحل در تحلیل رقبا، ارزیابی نحوه حضور آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی و بررسی استراتژی‌های بازاریابیشان در این فضاهاست.

ببینید چگونه با مخاطب تعامل می‌کنند:

  • آیا محتوای آن‌ها دکمه اشتراک ‌گذاری در شبکه‌های اجتماعی دارد؟
  • لینک به شبکه‌های اجتماعیشان در بخش‌هایی مانند هدر یا فوتر سایت وجود دارد؟
  • آیا این لینک‌ها به‌ وضوح قابل مشاهده‌اند؟
  • از دعوت به اقدام (CTA) استفاده می‌کنند؟

اگر رقیب شما در شبکه‌ای فعال است که شما نیستید، درباره آن پلتفرم تحقیق کنید (شاید حضور شما هم در آن مفید باشد).

برای ارزیابی این موضوع، به موارد زیر در شبکه‌هایی مانند اینستاگرام، فیس‌ بوک، توییتر، لینکدین، یوتیوب، پینترست و اسنپ‌ چت دقت کنید:

  • تعداد دنبال ‌کننده‌ها
  • تعداد و نظم انتشار پست‌ها
  • سطح تعامل (لایک، نظر، اشتراک‌ گذاری)
  • میزان انتشار یا وایرال شدن محتوا

در تحلیل محتوا، به این نکات توجه کنید:

  • نوع محتوای منتشر شده (آموزشی، تبلیغاتی، بصری)
  • هدف محتوا (افزایش آگاهی، جذب مخاطب یا هدایت به صفحه خاص)
  • نوآوری، لحن و کیفیت محتوا
  • نحوه پاسخ ‌گویی و تعامل با کاربران

در پایان، یک ارزیابی کلی از عملکرد هرکدام از رقیبان در شبکه‌های اجتماعی داشته باشید تا بتوانید آن‌ها را با هم مقایسه کرده و برای استراتژی خود تصمیمات بهتری بگیرید.

12. تحلیل SWOT انجام دهید

وقتی در حال تحلیل بخش‌های مختلف رقیب مثل کسب‌ و کار، فروش یا بازاریابی هستید، بهتر است به‌ طور هم‌ زمان یک بررسی ساده‌ SWOT هم انجام دهید.

یعنی در کنار امتیازدهی کلی، نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای رقیب را هم در نظر بگیرید.

برای داشتن دید دقیق‌تر از موقعیت رقیب، می‌توانید از تحلیل PESTEL هم کمک بگیرید تا تاثیر عوامل محیطی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فناوری را بهتر درک کنید.

در این مرحله، پاسخ به پرسش‌های زیر می‌تواند مسیر تحلیل شما را روشن‌تر کند:

  • در چه زمینه‌هایی رقیب شما عملکرد قوی‌تری دارد؟ (مثل تولید محتوا، حضور در شبکه‌های اجتماعی یا کیفیت محصول)
  • کدام مزیت‌ها باعث شده رقیب از برند شما پیشی بگیرد؟
  • ضعف‌های قابل مشاهده آن‌ها چیست؟
  • در چه بخش‌هایی برند شما بهتر عمل کرده؟
  • چه کارهایی را آن‌ها بهتر از شما انجام می‌دهند؟
  • رقیب در چه زمینه‌هایی می‌تواند برای کسب ‌و کار شما تهدید محسوب شود؟
  • آیا فرصت‌هایی در بازار هست که آن‌ها زودتر از شما شناسایی باشند؟

با پاسخ به این سوالات، می‌توانید دید روشنی از جایگاه برند خود نسبت به رقبا پیدا کرده و بعد از مقایسه‌ نقاط قوت و ضعف، راه‌هایی برای رشد و پیشرفت پیدا کنید.

تحلیل SWOT انجام دهید

5 ابزار مفید برای تحلیل رقبا

برای تحلیل رقبا ابزارهای متنوعی وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره ببرید. در جدول زیر برخی از مفیدترین ابزارهای تحلیل رقبا را به همراه کاربردشان آورده‌ایم:

ابزار کاربرد
1. ابزارهای مدیریت شبکه‌های اجتماعی کمک به برنامه ‌ریزی و مانیتورینگ فعالیت‌ها در شبکه‌های اجتماعی
2. ابزارهای رصد بازار رقابتی بررسی رفتار و عملکرد رقبا در بازار و تحلیل موقعیت آن‌ها
3. ابزارهای کلمات کلیدی شناسایی و تحلیل کلمات کلیدی مهم برای بهبود سئو و تبلیغات
4. ابزارهای تحلیلی اندازه‌ گیری و تحلیل داده‌های عملکرد سایت و کمپین‌های بازاریابی
5. ابزارهای هوش مصنوعی (AI) استفاده از فناوری‌های هوشمند برای پیش‌ بینی روندها و تحلیل دقیق‌تر

1. ابزارهای مدیریت شبکه‌های اجتماعی

این ابزارها به شما کمک می‌کنند فعالیت‌هایتان در شبکه‌های اجتماعی را برنامه ‌ریزی، زمان ‌بندی و مدیریت کنید. همچنین امکان مانیتورینگ عملکرد رقبا در پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام، توییتر، فیسبوک و لینکدین را هم در اختیار شما می‌گذارند.

با استفاده از این ابزارها می‌توانید بفهمید که رقبا چه نوع محتوایی منتشر می‌کنند، چه زمانی بیشترین تعامل را دارند و در ارتباط با مخاطبان خود، چه رویکردی در پیش گرفته‌اند.

مثال: ابزارهایی مانند Hootsuite، Buffer و Socialbakers در این زمینه بسیار کاربردی هستند.

2. ابزارهای رصد بازار رقابتی

ابزارهای رصد بازار به شما اجازه می‌دهند تا اطلاعات دقیقی درباره جایگاه رقبا، تغییرات قیمت، استراتژی‌های بازاریابی و نحوه عملکرد آن‌ها در بازار به دست آورید.

این ابزارها رفتار کاربران را تحلیل کرده و به شما کمک می‌کنند نقاط قوت و ضعف رقبا را بشناسید. با این اطلاعات می‌توانید فرصت‌های بازار را شناسایی کرده و از آن‌ها به بهترین شکل استفاده کنید.

مثال: ابزارهایی مانند SimilarWeb، SEMrush Competitive Analysis و SpyFu در این حوزه قابل استفاده هستند.

3. ابزارهای کلمات کلیدی

این ابزارها برای شناسایی کلمات و عبارات کلیدی‌ که رقبا از آن‌ها برای جذب ترافیک استفاده می‌کنند به کار می‌روند.

همچنین می‌توانید با استفاده از این ابزارها متوجه شوید که کاربران بیشتر چه چیزهایی را جستجو می‌کنند و استراتژی محتوایی و تبلیغاتی خود را بر اساس آن تنظیم کنید.

مثال: ابزارهای معروف در این زمینه شامل Ahrefs، Ubersuggest، Google Keyword Planner و Moz Keyword Explorer هستند.

4. ابزارهای تحلیلی

ابزارهای تحلیلی داده‌هایی مانند تعداد بازدید کنندگان، نرخ تبدیل، رفتار کاربران، عملکرد کمپین‌ها و مسیر حرکت کاربران در سایت را بررسی می‌کنند.

این ابزارها برای تحلیل دقیق عملکرد خودتان و همچنین رقبا بسیار کمک کننده هستند. با تحلیل این داده‌ها می‌توانید استراتژی‌ بهتری طراحی کرده و نقاط ضعفتان را تقویت کنید.

مثال: ابزارهایی مثل Google Analytics، Hotjar و Adobe Analytics نمونه‌های شناخته ‌شده‌ای در این زمینه هستند.

5. ابزارهای هوش مصنوعی (AI)

ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی امکان تحلیل خودکار داده‌ها، پیش ‌بینی روند بازار، شخصی ‌سازی تجربه کاربران و حتی تولید محتوا را فراهم می‌کنند. این ابزارها می‌توانند در تحلیل دقیق‌تر رقبا و تصمیم ‌گیری هوشمندانه‌تر به شما کمک کنند.

مثال: ابزارهایی مثل ChatGPT، Crimson Hexagon، MonkeyLearn یا MarketMuse می‌توانند در این زمینه کمک کننده باشند.

ابزار مفید برای تحلیل رقبا

تفاوت تحلیل رقبا و تحقیق بازار چیست؟

ممکن است تحلیل رقبا با تحقیق بازار اشتباه گرفته شود، اما این دو مفهوم کاملا متفاوت هستند. تحقیق بازار به شما کمک می‌کند مشتریان مناسب برای کسب ‌و کارتان را پیدا کنید، در حالی که تحلیل رقابتی باعث می‌شود کسب ‌و کار شما خاص و متمایز شود.

به عبارت دیگر، تحقیق بازار با بررسی رفتار مصرف ‌کننده و روندهای اقتصادی، به شما کمک می‌کند ایده‌های کسب ‌و کارتان را اعتبارسنجی کنید و دید دقیقی نسبت به مشتریانتان به دست آورید.

اما تحلیل رقابتی بر شناخت رفتار رقبا و نحوه تعامل آن‌ها با مشتریان تمرکز دارد. این شناخت، کلید شکل‌ دادن مزیت رقابتی منحصر به ‌فرد است که به درآمدی پایدار برای کسب ‌و کار شما منجر می‌شود.

مثال: فرض کنید شما می‌خواهید یک کافی‌شاپ جدید در شهر خود افتتاح کنید.

تحقیق بازار:

  • ابتدا بررسی می‌کنید که مردم آن منطقه چه نوع قهوه‌ای دوست دارند، چقدر برای قهوه خرج می‌کنند، و چه ساعاتی بیشتر به کافی‌شاپ می‌روند.
  • این اطلاعات به شما کمک می‌کند بدانید مشتری‌های احتمالی شما چه کسانی هستند و چه چیزی برایشان جذاب است.

تحلیل رقابتی:

  • سپس به کافی‌شاپ‌های رقیب در اطراف نگاهی می‌اندازید؛ مثلا متوجه می‌شوید که بیشتر آن‌ها فقط قهوه سرو می‌کنند و فضای آرامی ندارند.
  • شما تصمیم می‌گیرید که علاوه بر قهوه‌های باکیفیت، فضایی دنج و آرام با وای‌فای رایگان و موسیقی زنده ارائه دهید تا خاص و متمایز باشید.
  • این استراتژی باعث می‌شود مشتریان بیشتری جذب کنید و نسبت به رقبا برتری داشته باشید.

5 اشتباه رایج در تحلیل رقبا

بسیاری از افراد در تحلیل رقبای خود 5 اشتباه فاحش را مرتکب می‌شوند که برای نیفتادن در دام آنها، در لیست زیر آورده شده‌اند:

  • شناسایی نادرست رقبا
  • غفلت از بررسی کلمات کلیدی و نتایج جستجو در حوزه فعالیت خود
  • دنبال نکردن تازه‌ترین اخبار و روندهای صنعت
  • ناتوانی در به‌ روز رسانی و هماهنگی با تغییرات و امکانات جدید که رقبا از آن بهره‌مند هستند
  • انجام یکبار تحلیل و پافشاری روی همان تحلیل بدون بازبینی یا اصلاح

اشتباه

بررسی یک مثال واقعی تحلیل رقبا برای برند آی‌پی امداد

در این بخش، قصد داریم با یک مثال واقعی از استراتژی تحلیل رقبا در آی‌پی امداد، این مطلب را برایتان قابل درک تر کنیم.

مثال: 1. مشخص کردن رقبا

  • رقبای مستقیم: شرکت‌ها و برندهایی که خدمات تعمیر و نگهداری لوازم خانگی و تجهیزات برقی را مشابه آی‌پی امداد ارائه می‌دهند، مثل نمایندگی‌های رسمی برندهای مختلف و شرکت‌های خدمات پس از فروش تخصصی.
  • رقبای غیرمستقیم: فروشگاه‌های آنلاین قطعات یدکی، تعمیرکاران مستقل و شرکت‌هایی که خدمات مشابه را با روش‌های متفاوت (مثل تعمیر در محل یا ارسال دستگاه به تعمیرگاه) ارائه می‌دهند.

2. بررسی محصولات و خدمات رقبا

  • بررسی کیفیت خدمات رقبای دیگر، تنوع خدمات (آیا فقط تعمیر یا تعویض قطعات هم دارند؟)، قیمت گذاری و نحوه ارائه خدمات آنلاین یا حضوری
  • سهم بازار و گروه مشتریان هدف رقبا

3. بررسی تاکتیک‌های فروش رقبا

  • نحوه ثبت سفارش (اپلیکیشن، وبسایت، تماس تلفنی)
  • کانال‌های فروش خدمات (آیا فقط آنلاین هستند یا دفاتر فیزیکی هم دارند؟)
  • سیاست‌های تخفیف و پشتیبانی مشتری
  • تحلیل نقاط ضعف رقبا مثل تاخیر در پاسخگویی

4. بررسی قیمت گذاری و امتیازات رقبا

  • مقایسه قیمت خدمات آی‌پی امداد با رقبا و ارائه دلایل متمایزکننده مانند تضمین کیفیت یا سرویس دهی سریع
  • توجه به اینکه آیا رقبا قیمت‌های پایین‌تر ارائه می‌دهند یا خدمات جانبی رایگان (مثلا مشاوره رایگان)

5. توجه به هزینه‌های ارسال

  • بررسی هزینه اعزام تکنسین یا ارسال قطعات توسط رقبا

6. نحوه عرضه خدمات به بازار

  • ارزیابی سایت رقبا از نظر امکانات رزرو آنلاین، آموزش‌های کاربردی، سوالات متداول و محتوای آموزشی
  • بررسی فعالیت‌های ویدئویی، بلاگ و شبکه‌های اجتماعی

7. تحلیل استراتژی محتوایی رقبا

  • تعداد و کیفیت مقالات، ویدئوها و پست‌های آموزشی رقبا
  • آیا محتوای رقبا پاسخگوی سوالات مشتریان هست؟
  • آیا در شبکه‌های اجتماعی فعال و پاسخگو هستند؟

8. شناسایی تکنولوژی مورد استفاده رقبا

  • استفاده از نرم افزارهای مدیریت سفارش و پشتیبانی آنلاین

9. بررسی سطح تعامل محتوای رقبا

  • میزان لایک، کامنت و اشتراک گذاری محتوا در شبکه‌های اجتماعی
  • تحلیل نظرات کاربران درباره خدمات رقبا

10. بررسی نحوه تبلیغ محتوا

  • بررسی کلمات کلیدی هدف گذاری شده در سایت رقبا
  • نحوه استفاده از لینک دهی داخلی

11. بررسی حضور در شبکه‌های اجتماعی

  • ارزیابی تعداد دنبال کننده‌ها، تعداد و نظم انتشار پست‌ها، سطح تعامل و پاسخگویی در اینستاگرام، تلگرام و سایر پلتفرم‌ها
  • شناسایی فرصت‌های حضور در شبکه‌های جدید یا بهبود تعامل

12. تحلیل SWOT برای آی‌پی امداد

  • نقاط قوت: برند شناخته شده، خدمات سریع و تضمینی، گستردگی خدمات
  • نقاط ضعف: این مجموعه محدودیت‌هایی در ارائه خدمات در برخی مناطق دارد.
  • فرصت‌ها: افزایش نیاز به خدمات آنلاین
  • تهدیدها: ورود رقبا با قیمت‌های پایین‌تر

بررسی یک مثال واقعی تحلیل رقبا

برای تحلیل رقبا در کسب و کار از چه کسی مشاوره بگیریم؟

تحلیل رقبا یک ابزار تجملی نیست؛ بلکه نیاز حیاتی هر کسب و کاری است که می‌خواهد در رقابت دوام بیاورد، رشد کند و از دیگران جلو بزند!

با شناسایی دقیق رقبا، بررسی عملکرد، کشف نقاط ضعف و فرصت‌های آنها، نه ‌تنها از اشتباهات دیگران درس می‌گیرید؛ بلکه با استراتژی دقیق‌تر، جایگاه ویژه‌ای در بازار پیدا خواهید کرد. فراموش نکنید که موفق‌ترین برندها، فقط به خودشان نگاه نمی‌کنند؛ آنها همیشه رقبای خود را هم زیر نظر دارند!

اگر نمی‌دانید چطور رقبای خود را پیدا کنید، یا نمی‌دانید باید چه اطلاعاتی از آنها جمع کرده و چطور تفسیرشان کنید، ما در آکادمی کسب و کار پاکراه با ارائه خدمات مشاوره کسب و کار آماده کمک به شما هستیم.

پس اگر اماده شروع رقابت هستید، همین حالا با ما تماس بگیرید یا فرم های مشاوره را پر کنید!

سوالات متداول

برای همه! چه استارتاپ باشید، چه فروشگاه سنتی، چه کسب و کار آنلاین، تحلیل رقبا به شما کمک می‌کند بهتر تصمیم بگیرید و سریع‌تر رشد کنید.

بهتر است تحلیل‌های شما هر ۳ تا ۶ ماه یکبار بازبینی و به ‌روز رسانی شوند، خصوصا اگر در یک بازار رقابتی یا پرتغییر فعالیت دارید.

خیر، تحلیل قیمت فقط یک بخش کوچک از تحلیل رقباست؛ شما باید استراتژی محتوا، خدمات مشتری، تبلیغات، سئو، تجربه کاربری و کلی فاکتور دیگر را هم بررسی کنید.

با ابزارهایی از جمله SimilarWeb، Wappalyzer، Ahrefs و Ubersuggest می‌توانید اطلاعات خوبی درباره سایت رقبا به دست بیاورید.