احتمالا بارها عبارت تجارت چمدانی را شنیده‌اید، اما شاید درباره این نوع تجارت، اطلاعات کامل و کافی را ندارید. در این متن، قصد داریم درباره تجارت چمدانی، علل علاقه مردم به این نوع تجارت و نحوه مقابله دولت با آن بحث کنیم و این روش تجارت را از جنبه‌های مختلفی بررسی کنیم. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر از مشاوره کسب و کار با مهندس پاکراه بهره‌مند شوید.
در صورتی که درباره تجارت چمدانی سوالی دارید، می‌توانید در بخش دیدگاه همین مقاله یا بخش پرسش‌و‌پاسخ سایت آکادمی کسب و کار پاکراه مطرح نمایید تا مشاوران ما به‌صورت آنلاین و رایگان شما را راهنمایی کنند.
تعریف تجارت چمدانی
تجارت چمدانی به فعالیت صادرات و واردات کالا توسط مسافران اطلاق می‌شود. این فعالیت در برخی موارد از طریق بازارچه‌های مرزی در کشورهای همسایه و در موارد دیگر به شکل‌های دیگری انجام می‌شود. به‌عنوان مثال، در تجارت چمدانی، مسافران خود کالا و اجناس خارجی را در چمدان خود قرار داده و آن‌ها را به‌عنوان کالای مصرفی و شخصی خود، بدون پرداخت عوارض، از گمرک ایران عبور می‌دهند. سپس این کالاها را در زمان و مکان مناسب به‌فروش می‌رسانند و از این فعالیت سود کسب می‌کنند. این افراد اغلب به کشورهای همسایه و مرزی سفر می‌کنند و حجم کمی کالا و اجناس را صادر یا وارد می‌کنند. به‌عبارت دیگر، از مقررات عمومی گمرک برای مسافران استفاده کرده و با تجارت چمدانی، در واقع به‌صورت غیرمستقیم به‌عنوان تاجر فعالیت می‌کنند.
تجارت چمدانی برای افرادی که نمی‌خواهند عوارض پرداخت کنند، مناسب است. با‌این‌حال، برای دولت می‌تواند، ضرر داشته باشد؛ زیرا از این فعالیت، مالیات و عوارضی دریافت نمی‌شود.
جایگاه و تاثیر تجارت چمدانی در ایران و جهان
در قوانین ایران، مفهوم تجارت چمدانی به‌صورت رسمی تعریف نشده است. اما در سال‌های اخیر، این مفهوم در فعالیت‌های اقتصادی ایران رواج یافته است.
به‌طور مشخص، در تجارت چمدانی وقتی حقوق و امکانات مسافران در نظر گرفته می‌شود، بعضی از کالاها به میزان لازم برای مسافران وارد می‌شوند. افراد به صورت سیستماتیک از حقوق مسافران بدون پرداخت گمرکی و مالیات دولتی برای انجام صادرات و واردات استفاده می‌کنند.
تایید تجارت چمدانی می‌تواند آثاری از جمله تقلب، کلاهبرداری، قاچاق و به‌طور کلی فعالیت‌های جنایی را به‌همراه داشته باشد که کنترل آن برای مسئولین دشوار است. بسیاری از واردات و صادرات کالاها به‌صورت تجارت چمدانی و بدون آگاهی وزارت بازرگانی انجام می‌شود. این نوع تجارت می‌تواند مشکلاتی را در امور اصناف، حمایت از مصرف‌کنندگان و سایر زمینه‌ها ایجاد کند و مسائل جانبی را به‌همراه داشته باشد.
درباره وضعیت تجارت چمدانی در قوانین کشورهای دیگر، باید گفت که در صورت وجود نیاز اقتصادی و بحران در نظم و انضباط بازرگانی، افرادی از قوانین و مقررات مربوط به مسافران در کشور مبدا و مقصد استفاده کرده و به‌نظر می‌رسد که تجارت را انجام می‌دهند. برخی از کشورهایی که منافع مشترکی دارند، با هدف گسترش رابطه تجاری خود، قوانین و مقررات واردات و صادرات کالاهای مسافر را آسان‌تر کرده و به نوعی این نوع تجارت را تایید می‌کنند.
دلایل تجارت چمدانی و راه‌های پیشگیری
تجارت چمدانی، نوعی تجارت زیرزمینی و غیرقانونی است که به‌دلیل بحران اقتصادی در جوامع، افزایش یافته است. این تجارت‌ها به‌دلیل نبود نظم و انضباط در بازرگانی، بسیار پویا شده‌اند. با‌این‌حال، با بالا رفتن هزینه‌های مسافرت خارجی و نیز حذف ارز دولتی، تجارت چمدانی کاهش یافته است، اما همچنان مسافرانی وجود دارند که با استفاده از این نوع تجارت، قسمتی یا تمامی هزینه‌های سفر خود را جبران می‌کنند.
به‌طور کلی، تجارت چمدانی به‌دلیل کمبود نظارت و کنترل، به نوعی زیرزمینی و غیرقانونی است، اما باید به این نکته توجه داشت که این نوع تجارت نقش مهمی در معیشت و زندگی مرزنشینان ایرانی دارد. به‌علت حجم کم، تجارت چمدانی همیشه مورد توجه جدی کارشناسان اقتصادی و دولت قرار نگرفته است. ولی باید اذعان داشت که این نوع تجارت تاثیر زیادی در زندگی مرزنشینان ایرانی دارد. به همین دلیل، راه‌هایی برای کنترل و پیشگیری از این نوع تجارت باید توسعه داده شود.
دلایل سختگیری نکردن دولت برای تجارت چمدانی
تجارت چمدانی یک نوع تجارت زیرزمینی است که در سراسر جهان وجود دارد و برخی از دولت‌ها به آن سختگیری نمی‌کنند. عدم سختگیری دولت‌ها در این خصوص، دو دلیل دارد.
- اولا، بدون توجه به سختگیری دولت‌ها، کالاهایی که به روشی غیرقانونی وارد کشورهای دیگر می‌شوند، می‌توانند تاثیرات مثبتی بر وضعیت اشتغال و تولید در داخل کشور داشته باشند، زیرا معمولا این کالاها از تولید ملی استفاده نمی‌کنند.
- ثانیا، این نوع تجارت می‌تواند به‌عنوان یک راهکار برای تأمین بخشی از هزینه‌های مرزنشینان کشور مورد توجه قرار گیرد.
آمار و ارقام تجارت چمدانی
تجارت چمدانی در ایران به‌صورت کلی تنها 2% از کل صادرات را شامل می‌شود، که به‌طور قابل توجهی پایین است. در این نوع تجارت، کالاها با استفاده از چمدان‌ها و به‌صورت غیرقانونی از کشور خروج و وارد دیگر کشورها می‌شوند.
تجارت چمدانی معمولا در کشورهایی با نابسامانی‌های اقتصادی رواج دارد، زیرا افراد در این کشورها به‌دنبال راهکارهایی برای کسب درآمد و تامین هزینه‌های سفر خود هستند. به‌ویژه در مناطق مرزی، این نوع تجارت محبوبیت بیشتری دارد و برای ساکنان آن شهرها مناسب است.
با‌این‌حال، تجارت چمدانی سود کمی دارد و به‌عنوان یک منبع درآمد پایدار محسوب نمی‌شود. برای انجام این تجارت، مطالعه و آگاهی از نیازها و قوانین کشور مقصد ضروری است. پس از انتخاب کالای مورد نظر، باید چمدان خود را با آن محصول پر کرده و در کشور مقصد به‌فروش برسانید. از سود کسب شده می‌توانید به کاهش هزینه‌های سفر خود کمک کنند، اما با‌توجه به سود کم این تجارت، بهتر است نسبت به روی آوردن به آن به‌صورت دائمی وابستگی نداشته باشید.
مزایای تجارت چمدانی
تجارت چمدانی دارای مزایایی است که باعث شده در سال‌های اخیر توجه بیشتری به آن شود. یکی از مهمترین مزایای تجارت چمدانی، صرفه‌جویی در هزینه‌ها است.
واردات و صادرات معمولا هزینه‌های قابل توجهی را دربرمی‌گیرند و شرکت‌های داخلی را مجبور به پرداخت مبالغ بسیار بالا می‌کنند. این مسئله، به‌ویژه در شرایط نامطلوب اقتصادی و تحریم‌هایی که در کشور وجود دارد، بیشتر حس می‌شود. به همین دلیل، تاجران و مدیران کسب‌وکارها برای کاهش هزینه‌های خود به تجارت چمدانی روی می‌آورند. بنابراین، عدم نیاز به پرداخت عوارض و مالیات از مزیت‌های اساسی تجارت چمدانی است.
یکی دیگر از مزایا این تجارت، این است که به‌دلیل حجم کم کالا، تاجران می‌توانند در یک سفر شخصی به کشورهای مورد نظر سفر کرده و به‌صورت مستقیم از تنوع و کیفیت کالاها مطلع شوند. این به معنای تهیه محصولاتی است که کاملا با نیاز و نظر مشتریان هماهنگ شده‌اند و سرمایه مورد نیاز برای خرید کالا به‌درستی به‌کار رفته است.
علاوه‌بر‌این، چون تاجران کالاها را در حد ظرفیت چمدان خود به کشور وارد می‌کنند، نیازی به پرداخت هزینه‌های اضافی برای حمل‌و‌نقل کالا نخواهند بود. این موارد همگام با هم، تجارت چمدانی را به یک گزینه ایده‌آل و جذاب برای تاجران تبدیل می‌کنند.
بهترین کالا برای تجارت چمدانی
برای تجارت چمدانی باید در نظر داشت که به‌دلیل محدودیت فضا و کمبود ظرفیت چمدان، نمی توان هر محصولی را با این روش به کشور وارد کرد. اغلب شرکت‌های داخلی از این روش برای حمل خرده بار از چین، ترکیه و سایر کشورها استفاده می‌کنند. اما می‌توانید به کالاهایی که از طریق تجارت چمدانی قابلیت نقل‌و‌انتقال به کشور را دارند، توجه کنید.
واردات دارو یکی از مهمترین و ضروری ترین اقلام در کشور ماست که به‌دلیل تحریم‌ها، تولید و عرضه برخی از داروها با کمبود و مشکل مواجه شده است. از این رو می‌توان از طریق تجارت چمدانی حجم مشخصی از انواع داروی کمیاب یا غیرقابل دسترس را به بازار داخلی تزریق کرد. با‌این‌حال، باید به این نکته هم توجه کرد که ورود کالاهای ممنوعه همچون داروهای روان‌گردان، سقط جنین و غیره در تجارت و واردات دارو غیرمجاز است.
واردات لباس نیز می‌تواند از طریق تجارت چمدانی صورت پذیرد. قوانین مربوط به تجارت چمدانی همان قوانین مربوط به میزان بار مسافران است. از‌این‌رو، در خصوص حجم، وزن و ظرفیت بار باید به قوانین و محدودیت‌هایی که وجود دارد، توجه کنید.
لوازم آرایشی و بهداشتی نیز یکی از پرطرفدارترین اقلامی هستند که می‌توان از طریق تجارت چمدانی به بازار داخلی تزریق کرد. این اقلام با ابعاد و اندازه مناسب، کاملا قابلیت قرارگیری درون چمدان را دارند و می‌توان حجم مشخصی از آن‌ها را به کمک چمدان وارد کشور کرد.
در نهایت؛ برای تجارت چمدانی از چه کسی مشاوره بگیریم؟
با‌توجه به اهمیت روزافزون تجارت چمدانی و نقش زیاد آن در حمل‌و‌نقل کالاها و اقلام مختلف، لازم است که کسب اطلاعات کامل و دقیق در این زمینه و همچنین بهره‌وری مناسب در استفاده از این روش حمل‌و‌نقل، یکی از اولویت‌های اصلی تاجران و کسب‌وکارها باشد. با رعایت قوانین و مقررات مربوطه و مشورت با مشاوران مجرب، می‌توان بهره‌وری و سودآوری بیشتری از تجارت چمدانی داشت.
با‌توجه به این موضوع، آکادمی مهندس پاکراه به‌عنوان یک موسسه مطرح مشاوره‌ای، می‌تواند بهترین گزینه برای دریافت مشاوره و آموزش‌های مرتبط با تجارت چمدانی باشد. این آکادمی با ارائه مشاوره و راهنمایی تخصصی، می‌تواند به شما کمک کند تا به بهره‌وری بیشتری در این زمینه دست یابید.