امروزه شغل آبکاری بخش قابل توجهی از صنعت و تولید را به خود اختصاص داده است و در اقتصاد نیز نقش بسیار مهمی ایفا میکند. از جذابیتهای شغل آبکاری، میتوان به اشتغالزایی فوقالعاده آن اشاره کرد. آبکاران با استفاده از ابزارها و تجهیزات خاص، قطعات مختلف را پوشش میدهند و آنها را به محصولات متنوعی که قابل استفاده و قابل فروش هستند، تبدیل میکنند.
میتوان گفت شغل آبکاری یک فرصت عالی برای یادگیری مهارتهای عملی و فنی است. همچنین این کسب و کار میتواند فرصتهای شغلی بسیار خوبی را به وجود آورد. این حرفه به افراد فرصتی را میدهد تا در یک شغل پایدار فعالیت کنند و درآمد مناسبی داشته باشند. اگر شما قصد راهاندازی شغل آبکاری را دارید، ولی اطلاعات کافی در این زمینه ندارید، تا آخر این مطلب از آکادمی کسب و کار پاکراه همراه ما باشید.
- آبکاری چیست؟
- جایگاه شغل آبکاری از نظر اقتصادی
- آینده شغلی آبکاری
- شغل آبکاری چه فرصتهای شغلی را به وجود میآورد؟
- بازاریابی شغل آبکاری
- مزایای شغل آبکاری
- ساعات کاری شغل آبکاری
- معایب شغل آبکاری
- درآمد شغل آبکاری
- سرمایه اولیه مورد نیاز برای راهاندازی شغل آبکاری
- مکان مناسب برای راهاندازی شغل آبکاری
- تجهیزات مورد نیاز برای راهاندازی شغل آبکاری
- دانش و مهارتهای مورد نیاز برای راهاندازی شغل آبکاری
- توسعه شغل آبکاری
- تولیدات شغل آبکاری
- منابع یادگیری دانش و مهارتهای یادگیری شغل آبکاری
- صنایع مرتبط با شغل آبکاری
- پارامترهای تاثیرگذار در آبکاری الکتریکی اجسام
- مزایای آبکاری شیمیایی (الکترولس)
- معایب آبکاری شیمیایی (الکترولس)
- آبکاری فلزات مختلف
- برای راهاندازی و توسعه شغل آبکاری از چه کسی کمک بگیریم؟
آبکاری چیست؟
آبکاری یک روش الکتروشیمیایی یا شیمیایی است که با هدف ایجاد یک پوشش فلزی روی سطح اجسام انجام میشود. از لحاظ علمیتر میتوان آبکاری را این گونه نیز تعریف کرد؛ «آبکاری یک فرآیندی است که طی آن لایهای نازک از یونهای فلزی بر سطح قطعه دیگری رسوب داده میشود». برخی از افراد در گذشته این عملیات را با نام ترسیب میشناختند. به طور معمول آبکاری با فلزاتی مانند نیکل، مس، کروم، کادمیوم، روی، قلع، طلا، نقره و سایر فلزات پلاتینی انجام میشود.
سطح اشیاء آبکاری شده به طور معمول زیبا و براق است، همین ویژگی باعث شده تا این روش در مقایسه با سایر روشهای پوشش دهی، برجستهتر و پرطرفدارتر باشد. در حقیقت پوششهای آبکاری با هدفهای مقاومت، بهبود دوام و همچنین زیبایی ظاهری و بالا بردن کیفیت سطحی به کار میروند. به همین دلیل در بسیاری از کارخانههای تولیدی برای افزایش کیفیت سطحی قطعات را آبکاری میکنند.
در حال حاضر دستگیرهها، شیرآلات، ظروف تزئینی و … که در اطراف شما سطح زیبا و براقی دارند، همه آنها آبکاری شدهاند. نکته قابل توجه این است که فرآیند پوششدهی یا آبکاری فقط ویژه فلزات نیست، بلکه برای اجسام پلیمری نیز استفاده میشود.
جایگاه شغل آبکاری از نظر اقتصادی
شغل آبکاری به عنوان یک فعالیت صنعتی، در جامعه اقتصادی جایگاه مهمی دارد. همچنین این فعالیت در حوزه صنایع تولیدی و فرآوری قرار گرفته و روی انواع محصولات مختلف از قبیل فلزات، پلاستیک، چوب و … اعمال میشود. در این بخش برخی از جوانب اقتصادی شغل آبکاری را بررسی میکنیم.
ایجاد اشتغال
صنعت آبکاری به عنوان یک صنعت فرآوری، به ایجاد اشتغال و ارزش افزوده بالا در جامعه کمک میکند. همچنین این فعالیت به نیروی کار ماهر و تخصصی نیاز دارد که میتواند فرصتهای شغلی زیادی را برای افراد فراهم کند.
توسعه صنایع مرتبط
شغل آبکاری به عنوان یک فرآیند فرآوری، به تأمین مواد اولیه و تجهیزات مربوطه نیاز دارد. با توسعه صنعت آبکاری، صنایع مرتبطی مانند تولید مواد شیمیایی، تجهیزات آبکاری، ماشینآلات و … نیز توسعه مییابند.
افزایش ارزش افزوده
شغل آبکاری میتواند به افزایش ارزش افزوده محصولات کمک کند. همچنین با اعمال فرآیند آبکاری، میتوان ویژگیهای مطلوبی نظیر مقاومت در برابر خوردگی، زیبایی، مقاومت مکانیکی و … را در محصولات به وجود آورد و در نتیجه ارزش آنها را افزایش داد.
صادرات و تجارت
با توجه به کیفیت و تنوع محصولات آبکاری، صادرات این محصولات به سایر کشورها میتواند فرصتهای تجاری و صادراتی را به وجود آورد و در نتیجه درآمدی را برای کشور ایجاد کند.
پویایی اقتصادی
صنعت آبکاری به عنوان یکی از صنایع تولیدی و فرآوری، به پویایی اقتصاد کشور کمک میکند. با توسعه این صنعت، سرمایهگذاریها، تولیدات، صادرات و اشتغال در حوزههای مرتبط با شغل آبکاری افزایش مییابد.
آینده شغلی آبکاری
امروزه با توجه به رشد صنایع مرتبط مانند خودروسازی، الکترونیک، جواهرسازی و صنایع دیگر، نیاز به خدمات آبکاری نیز افزایش یافته است. آبکاری به عنوان یک فرآیند مهم در حفاظت و زیباسازی قطعات فلزی، در بازار تقاضای بالایی دارد. با توجه به افزایش تقاضای مردم به استفاده از محصولات با کیفیت و دارای ظاهری زیبا، نیاز به خدمات آبکاری برای ایجاد پوششهای مقاوم در برابر خوردگی و زنگ زدگی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در نتیجه شغل آبکاری میتواند فرصتهای شغلی و کسب درآمد قابل توجهی را برای فعالان این حوزه فراهم کند.
شغل آبکاری چه فرصتهای شغلی را به وجود میآورد؟
شغل آبکاری فرصتهای شغلی متنوعی را برای افراد به وجود میآورد که از جمله این مشاغل میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
کارشناس آبکاری
این فرد مسئول اجرای فرآیندهای آبکاری روی محصولات است و وظایفی مانند بررسی و تحلیل نوع محصول و نیازهای آبکاری، انتخاب روشهای آبکاری مناسب، تنظیم و کنترل پارامترهای فرآیند آبکاری و کنترل کیفیت نهایی محصولات را بر عهده دارد. همچنین مدرک مورد نیاز برای کارشناس آبکاری، لیسانس آبکاری یا مهندسی مواد است.
کارگر آبکاری
کارگران آبکاری مسئولیتهای انجام فرآیندهای آبکاری روی محصولات (تمیز کردن، آبکاری، پوششدهی و تمامی فرآیندهای مرتبط با آبکاری) را بر عهده دارند. برای استخدام در این کار مدرک دیپلم نیاز است.
تکنسین تعمیر و نگهداری
این فرد مسئول تعمیر و نگهداری ماشینآلات و تجهیزات آبکاری است که وظایفی مانند تشخیص و رفع عیوب، تعمیر و نگهداری دورهای تجهیزات و انجام تعمیرات پیشگیرانه را بر عهده دارد. برای استخدام در این کار، مدرک فوق دیپلم مکانیک یا برق نیاز است یا لازم است یا با تجربه کافی میتوانید در این موقعیت شغلی استخدام شوید.
مهندس فرآیند
این فرد مسئول بهبود فرآیندهای آبکاری و افزایش بهرهوری است و وظایف مختلفی مانند تحلیل و بهبود فرآیندهای موجود، ارتقاء تجهیزات و فناوریهای جدید، بهینهسازی مصرف انرژی و مواد و ارزیابی کیفیت فرآیند را بر عهده دارد. برای استخدام در این کار مدرک کارشناسی یا فوق لیسانس مهندسی شیمی نیاز است.
مدیر کیفیت
این فرد مسئول کنترل کیفیت محصولات آبکاری است. از جمله وظایف مدیر کیفیت میتوان به تعیین استانداردهای کیفیت، بررسی و کنترل کیفیت مواد و فرآیندهای آبکاری، انجام آزمونهای کیفیت و ارائه گزارشهای مربوطه اشاره کرد. مدرک لازم برای استخدام در این کار کارشناسی یا فوق لیسانس است.
کارشناس بازاریابی
این فرد مسئول تحقیقات بازار و تحلیل رقابتی در حوزه آبکاری است. او وظایفی مانند بررسی نیازهای بازار، تحلیل رقابت، تعیین استراتژی بازاریابی و تبلیغات محصولات آبکاری را بر عهده دارد. مدرک مورد نیاز برای استخدام در این کار، کارشناسی یا فوق لیسانس بازاریابی است.
مهندس تحقیق و توسعه
این فرد مسئول تحقیق و توسعه فرآیندهای آبکاری است. از جمله وظایف مهندس تحقیق و توسعه میتوان به تحقیق و توسعه فرآیندهای آبکاری، بهبود مواد آبکاری و تجهیزات، ارزیابی و آزمایش مواد جدید اشاره کرد. مدرک مورد نیاز برای استخدام در این کار، کارشناسی یا فوق لیسانس مهندسی مواد است.
تکنسین آبکاری
این فرد مسئول انجام عملیاتهای آبکاری است. یک تکنسین آبکاری وظایفی مانند تهیه و تنظیم محلولهای آبکاری، کنترل پارامترهای فرآیند و کنترل کیفیت محصولات آبکاری را بر عهده دارد. برای استخدام در این کار، باید مدرک فوق دیپلم آبکاری داشت.
کارشناس ایمنی و بهداشت
این فرد مسئول بهبود بررسی و اجرای استانداردهای ایمنی و بهداشت در فرآیندهای آبکاری است. کارشناس ایمنی و بهداشت موظف است به کارکنان درباره ایمنی و بهداشت آموزش دهد. برای اینکه بتوان در این حیطه استخدام شد، باید مدرک کارشناسی یا فوق لیسانس بهداشت و ایمنی داشت.
مهندس محیط زیست
این فرد وظایفی مانند کنترل آلودگی و پسماندهای محیطی ناشی از فرآیندهای آبکاری، ارزیابی تاثیرات زیست محیطی را بر عهده دارد. در ضمن برای اینکه در این کار استخدام شوید باید مدرک کارشناسی یا فوق لیسانس محیط زیست داشته باشید.
مهندس روشهای تولید
این فرد مسئول بهینهسازی فرآیندهای تولید آبکاری، بهبود بهرهوری و کاهش هدررفت است. برای استخدام در این کار باید مدرک کارشناسی یا فوق لیسانس صنایع داشته باشید.
کارشناس خدمات پس از فروش
این فرد وظایف ارائه خدمات پس از فروش، راهنمایی مشتریان در استفاده از محصولات آبکاری را بر عهده دارد. مدرک مورد نیاز برای استخدام در این کار، کارشناسی یا فوق لیسانس مدیریت فنی است.
مدیر اجرایی
این شغل وظایفی مانند مدیریت عملیات روزمره کارخانه آبکاری، برنامهریزی تولید و کنترل هزینهها را برعهده دارد. مدرک مورد نیاز برای این کار نیز کارشناسی یا فوق لیسانس مدیریت است.
کارشناس تحلیل دادهها
کارشناس دادهها مسئول تحلیل دادههای مربوط به فرآیندهای آبکاری، استخراج الگوهای کارآمدی و بهینه است. برای استخدام در این کار باید مدرک کارشناسی یا فوق لیسانس آمار و علوم داده داشته باشید.
مهندس برق و کنترل
این شغل وظایفی نظیر نصب و راهاندازی سیستمهای کنترلی در فرآیندهای آبکاری و تعمیر و نگهداری تجهیزات را برعهده دارد. مدرک لازم برای استخدام در این کار کارشناسی یا فوق لیسانس مهندسی برق است.
کارشناس تحقیقات بازار
تحقیقات بازار، تحلیل رقابت و تحلیل نیازهای مشتریان از وظایف کارشناس تحقیقات بازار است. برای استخدام در این شغل باید مدرک کارشناسی یا فوق لیسانس رشتههای مرتبط با بازاریابی را ارائه دهید.
بازاریابی شغل آبکاری
بازاریابی و فروش محصولات آبکاری به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما در حالت کلی میتوان به روشهای زیر این فرآیند را انجام داد.
تبلیغات و بازاریابی
استفاده از روشهای تبلیغاتی مانند تبلیغات تلویزیونی، رادیویی، چاپی، آنلاین و روشهای دیجیتالی مانند تبلیغات گوگل و رسانههای اجتماعی میتواند به جذب مشتریان و افزایش فروش کمک کند.
روابط عمومی
ایجاد روابط خوب با مشتریان و همکاران از طریق شرکت در نمایشگاهها، کنفرانسها و رویدادهای مرتبط، ارائه مشاورههای فنی و ارتباط مداوم با مشتریان میتواند به افزایش اعتماد و تبدیل آنها به مشتریان دائمی کمک کند.
نمونهها و کاتالوگها
ارائه نمونههایی از محصولات آبکاری و تهیه کاتالوگهای جذاب و اطلاعاتی درباره آنها، به مشتریان کمک میکند تا با کیفیت و قابلیتهای محصولات آشنا شوند و تصمیم خرید بهتری بگیرند.
همکاری با صنایع مرتبط
برقراری روابط با صنایع مرتبط مانند تولیدکنندگان قطعات فلزی، خودروسازان، الکترونیکی و … میتواند به تبادل اطلاعات و همکاری در بازاریابی و فروش محصولات آبکاری کمک کند.
خدمات پس از فروش
ارائه خدمات پس از فروش بهتر مانند تعمیر و نگهداری محصولات، ارائه ضمانت و پشتیبانی فنی، میتواند به ایجاد رضایت مشتریان و افزایش تکرار خرید کمک کند.
مزایای شغل آبکاری
شغل آبکاری نیز مانند سایر مشاغل مزایایی دارد که از جمله این مزایا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
دارای بازار کار با پتانسیل بالا
امروزه با توجه به افزایش کاربردهای آبکاری در صنایع مختلف مانند خودروسازی، الکترونیک و جواهرسازی این شغل در بازار از پتانسیل بالایی برخوردار است.
رشد صنعتی
در حال حاضر صنعت آبکاری در حال رشد است و بازارها و نیازهای جدید برای شغل آبکاری در حال گسترش هستند.
محصولات با کیفیت
شغل آبکاری میتواند به تولید محصولات با کیفیت و زیبا کمک کند و ارزش بالایی به محصولات بدهد.
تنوع محصولات
شما با استفاده از آبکاری میتوانید تنوع بیشتری در محصولات خود ایجاد کنید و به مشتریان گزینههای متنوعتری را ارائه دهید.
اشتغالزایی
راهاندازی کسب و کار آبکاری میتواند برای شما و دیگران سبب ایجاد اشتغال شود و به رونق اقتصاد نیز کمک کند.
امکان کار در خانه
شغل آبکاری به شما امکان کار در خانه را نیز فراهم میکند و باعث میشود تا شما از محدودیتهای مکانی نجات پیدا کنید.
آموزش سریع
آموزش فرآیند آبکاری نسبتاً ساده است و برای یادگیری آن به زمان طولانی نیاز ندارید.
ابزارهای قابل دسترس
ابزارهای مورد نیاز برای آبکاری به راحتی در دسترس هستند. از همه مهمتر قیمتهای قابل قبولی نیز دارند.
امکان کار با مشتریان متنوع
شغل آبکاری میتواند به شما امکان کار با مشتریان مختلفی از جمله حوزه جواهرات گران قیمت تا قطعات خودرو و … را فراهم کند.
امکانات زیاد
با پیشرفت تکنولوژی، امکانات جدیدی برای آبکاری به وجود آمده است که میتوانید از آنها استفاده کنید.
فرصت همکاری با صنایع متعدد
به عنوان یک آبکار میتوانید با صنایع مختلفی همکاری داشته باشید و از ارتباطات خود با کارخانهها و تولیدکنندگان استفاده کنید.
قابل مدیریت
با توجه به تقاضای بالا برای خدمات آبکاری، رقابت در این صنعت بالا است، اما با استفاده از استراتژیهای مناسب و ارائه خدمات با کیفیت، میتوانید رقابت را به خوبی مدیریت و مشتریان زیادی را جذب کنید.
امکان گسترش کسب و کار
با افزایش تقاضا و رشد صنعت، شما میتوانید کسب و کار خود را گسترش دهید، همچنین وارد سایر بازارها و صنایع نیز شوید.
تقاضای بالا
آبکاری یک صنعت مهم و پرتقاضا است. به گونهای که بیشتر صنایع، از جمله خودروسازی، الکترونیک، فلزات، جواهرات و … برای بهبود و زیبایی قطعات خود به فرآیند آبکاری نیاز دارند. در نتیجه تقاضا برای خدمات آبکاری همواره بالا است.
درآمد قابل توجه
با توجه به تقاضای بالا برای خدمات آبکاری، راهاندازی یک کسب و کار آبکاری میتواند باعث کسب درآمد قابل توجه و پایداری شود. نکته قابل توجه این است که پیش از راهاندازی شغل آبکاری، باید مزایای این شغل را به طور کامل بررسی و با توجه شرایط و منابع خود تصمیمگیری کنید. شما میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر و راهاندازی شغل آبکاری با مشاوران آکادمی مهندس پاکراه در این مسیر به موفقیت دست یابید.
ساعات کاری شغل آبکاری
به طور معمول ساعات کاری در این شغل متغیر است و با توجه به نوع کسب و کار و نیازهای مشتریان تعیین میشود. در ادامه در چندین الگوی ساعات کاری متداول شغل آبکاری را برای شما بیان کردهایم:
ساعات کاری روزانه
بسیاری از کسب و کارهای آبکاری دارای ساعات کاری روزانه هستند که به طور معمول از ساعت ۹ صبح تا ۶ یا ۵ عصر است. این الگوی کاری برای کسب و کارهایی که به صورت فروشگاهی یا کارگاهی عمل میکنند، نیز رایج است.
ساعات کاری شیفتی
در برخی موارد شغل آبکاری ممکن است دارای ساعات کاری شیفتی باشد. برای مثال یک کارخانه آبکاری ممکن است شیفتهایی نظیر صبح، عصر و شب داشته باشد. این الگوی کاری برای تأمین نیازهای مستمر و پیوسته مشتریان مناسب است.
ساعات کاری انعطافپذیر
برخی از کسب و کارهای آبکاری ممکن است ساعات کاری انعطافپذیری داشته باشند، یعنی این که میتوانند ساعات کاری را براساس نیازهای مشتریان تنظیم کنند و مانور بیشتری در زمانبندی کار داشته باشند.
معایب شغل آبکاری
اما شغل آبکاری علاوه بر اینکه مزایای بسیاری دارد، مانند سایر مشاغل از معایبی نیز برخوردار است. در ادامه به معایب شغل آبکاری اشاره میکنیم.
سرمایهگذاری اولیه بالا
راهاندازی کسب و کار آبکاری به سرمایه اولیه نسبتا بالایی نیاز دارد. این هزینهها شامل خرید و نصب تجهیزات آبکاری، استخدام نیروی کار ماهر، اجاره یا خرید مکان مناسب و سایر هزینهها میشود. به همین دلیل این مسئله میتواند برای برخی افراد مشکل باشد.
نیاز به تخصص و آموزش
آبکاری یک فرآیند پیچیده است و به تخصص و آموزش فنی نیاز دارد. برای راهاندازی شغل آبکاری، شما باید خودتان تجربه و تخصص مورد نیاز را داشته باشید یا نیروی کار متخصصی را استخدام کنید که در این صورت هزینه بیشتری به همراه دارد.
پیچیدگی فرآیند
از آنجایی که آبکاری یک فرآیند پیچیده است، به همین دلیل به دقت و هماهنگی بالایی نیاز دارد. در ضمن انجام اشتباه در فرآیند آبکاری میتواند تلفات مالی و زمانی زیادی را به همراه داشته باشد. در نتیجه حین کار به مراقبت و دقت بالایی نیاز دارد.
محدودیتهای زیستمحیطی
شغل آبکاری با مواد شیمیایی و فرآیندهایی سروکار دارد که ممکن است بر بخشی از محیطزیست تأثیر منفی داشته باشد. به همین دلیل شما باید الزامات زیستمحیطی را رعایت و برای مدیریت پسماندها از روشهای مناسبی استفاده کنید.
رقابت شدید
صنعت آبکاری بسیار رقابتی است و شما با رقبایی روبهرو خواهید شد که مانند شما در ارائه خدمات آبکاری فعالیت میکنند. در نتیجه برای جذب مشتریان و حفظ موقعیت رقابتی، باید استراتژیهای مناسبی را در نظر بگیرید. نکته قابل توجه این است که پیش از راهاندازی شغل آبکاری باید معایب آن را به طور کامل بررسی و با توجه شرایط و منابع خود تصمیمگیری کنید.
درآمد شغل آبکاری
درآمد حاصل از شغل آبکاری به عوامل مختلفی از جمله موقعیت جغرافیایی، اندازه و ماهیت کسب و کار، تقاضا و رقابت در بازار، کیفیت خدمات ارائه شده و هزینههای عملیاتی بستگی دارد. با این حال برخی از کسب و کارهای آبکاری موفق میتوانند درآمدهای قابل توجهی را به دست آورند.
متوسط درآمد شغل آبکاری با توجه به قیمتهای خدمات آبکاری و تعداد مشتریان به صورت ماهیانه متغیر است.
از همه مهمتر توانایی جذب مشتریان جدید و حفظ مشتریان قبلی نیز بر درآمد شغل آبکاری تأثیر بهسزایی دارد. همچنین ارائه خدمات با کیفیت، تبلیغات و ارتباطات مؤثر با مشتریان نیز میتواند به افزایش درآمد و سود شما کمک کند. البته این تخمینها براساس تجربهها و آمارهای عمومی است و امکان دارد در هر صنعت و منطقه متفاوت باشد؛ بنابراین قبل از ورود به این حوزه بهتر است با افرادی که در این صنعت فعال هستند، مشورت کنید.
سرمایه اولیه مورد نیاز برای راهاندازی شغل آبکاری
سرمایه اولیه مورد نیاز برای راهاندازی شغل آبکاری به اندازه و ماهیت کسب و کار، تجهیزات مورد نیاز، محل فعالیت و سایر هزینهها بستگی دارد. به همین دلیل این میزان سرمایه میتواند متفاوت باشد.
- برای راهاندازی شغل آبکاری، شما به تجهیزات و ماشینآلات خاصی مانند تجهیزات پیش آبکاری (خشککن، سندبلاست و …)، تجهیزات آبکاری (تانک آبکاری، مخزن، پمپ و …) و تجهیزات پسآبکار (خشککن پسآبکاری و …) نیاز دارید؛ بنابراین هزینه این تجهیزات و ماشینآلات به کیفیت و نوع آنها بستگی دارد و میتواند به چند صد میلیون تومان یا بیشتر هم برسد.
- شما باید یک محل مناسب برای اجرای کسب و کار آبکاری داشته باشید. این مکان ممکن است به صورت اجارهای یا خرید مکانی برای ماشینآلات و تجهیزات، فضای کار و انباری باشد؛ بنابراین هزینه اجاره یا خرید مکان و هزینههای مربوط به تجهیز و تهیه فضای مناسب به موقعیت جغرافیایی و اندازه مورد نظر بستگی دارد.
- علاوه بر هزینههای سرمایهای، شما باید هزینههای عملیاتی را نیز در نظر بگیرید که از جمله این هزینهها میتوان به هزینههای مربوط به مواد شیمیایی، انرژی، حمل و نقل، هزینههای نیروی کار و سایر هزینههای مربوط به مدیریت و … اشاره کرد.
- با توجه به اینکه هزینهها متغیر هستند و به شرایط مختلف بستگی دارند، بهتر است پیش از راهاندازی کسب و کار یک برآورد دقیق از هزینههای مورد نیاز برای راهاندازی شغل آبکاری خود انجام دهید.
مکان مناسب برای راهاندازی شغل آبکاری
مکان مناسب برای راهاندازی شغل آبکاری باید برخی ویژگیها را داشته باشد که از جمله این ویژگیها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مکان مورد نظر باید مساحت کافی برای نصب تجهیزات و ماشینآلات آبکاری و همچنین فضای کافی برای انباری محصولات داشته باشد.
- در شغل آبکاری به دلیل استفاده از مواد شیمیایی و فرآیندهای آبکاری، گازهای آلوده ایجاد میشود؛ بنابراین باید مکانی انتخاب کنید که به سامانه تهویه مناسبی برای تهویه هوا و از بین بردن گازها و بوهای ناخوشایند مجهز باشد.
- آب یکی از اجزای اصلی در فرآیند آبکاری است، به همین دلیل مکان باید دارای منبع آب کافی و قابل دسترس باشد.
- موقعیت جغرافیایی مکان باید به گونهای باشد تا مشتریان و تامینکنندگان بتوانند به راحتی به شما دسترسی داشته باشند. همچنین نزدیکی مکان به بازارها، فروشگاهها و صنایع مرتبط نیز میتواند مزیتی برای شما باشد.
- در ضمن مکان باید امنیت مناسبی باشد تا ماشینآلات، تجهیزات و محصولات شما در امان باشند. شما باید امنیت شغلی و امنیت کارکنان را مدنظر قرار دهید.
- بررسی قوانین و مقررات مربوط به آبکاری در مکان مورد نظر بسیار مهم است.
- هزینههای اجاره یا خرید مکان برای راهاندازی این کسب و کار نیز باید در نظر گرفته شود.
تجهیزات مورد نیاز برای راهاندازی شغل آبکاری
تجهیزات مورد نیاز برای راهاندازی شغل آبکاری ممکن است با توجه به نوع آبکاری و محصولات مورد نظر شما متفاوت باشد. اما در حالت کلی برخی از تجهیزات مورد نیاز برای راهاندازی شغل آبکاری عبارتاند از:
محفظه آبکاری
یک محفظه یا تانک بزرگ برای انجام فرآیند آبکاری و غوطهور کردن قطعات مورد نیاز است.
تجهیزات پمپاژ
این مورد شامل پمپهای آبکاری برای حرکت آب و محلولهای شیمیایی است.
تجهیزات فیلتراسیون
این فیلتراسیونها برای جداسازی ذرات بزرگتر از آب و محلولهای شیمیایی استفاده میشود.
دستگاههای انتقال مواد
این دستگاهها شامل سیستمهای حمل و نقل برای قطعات و محصولات آبکاری هستند.
سیستمهای خنک کننده
برای کنترل دمای محلولهای شیمیایی و جلوگیری از گرم شدن قطعات در آبکاری از سیستمهای خنک کننده استفاده میشود.
دستگاههای خشککن
دستگاههای خشککن پس از فرآیند آبکاری برای خشک کردن قطعات به کار میروند.
سیستمهای فیلتراسیون هوا
برای جداسازی ذرات معلق در هوا در محیط کار از فیلتراسیونها استفاده میشود.
تجهیزات اندازهگیری
تجهیزات اندازهگیری شامل دستگاههای تست و اندازهگیری فشار، دما و سطح هستند.
تجهیزات حفاظتی
ماسکها، عینکهای محافظ، لباسهای محافظ و دستکشهای مقاوم در برابر مواد شیمیایی، جزء تجهیزات حفاظتی هستند.
دستگاههای جوشکاری
برای جوشکاری قطعات و تعمیرات مورد نیاز از این دستگاه استفاده میشود.
سیستمهای جریانسنجی
سیستم جریانسنجی برای کنترل جریان آب و محلولهای شیمیایی در آبکاری به کار میرود.
تجهیزات تصفیه آب
برای تصفیه آب از ذرات معلق و آلودگیها از این تجهیزات بهره میبرند.
سیستمهای مخزن
برای نگهداری محلولهای شیمیایی و آب در محل کار از مخزن استفاده میشود.
تجهیزات نورپردازی
برای ایجاد روشنایی مناسب در محیط کار به تجهیزات نورپردازی نیاز است.
دستگاههای اندازهگیری ضخامت
برای اندازهگیری ضخامت پوششها و لایههای محافظ از دستگاههای اندازهگیری ضخامت استفاده میشود.
تجهیزات کنترل کیفیت
تجهیزات کنترل کیفیت شامل دستگاههای آزمایشگاهی برای بررسی کیفیت و استانداردسازی محصولات هستند.
دانش و مهارتهای مورد نیاز برای راهاندازی شغل آبکاری
برای راهاندازی شغل آبکاری داشتن مهارتهای زیر بسیار مهم هستند:
- برای انجام آبکاری به دانش فنی و فرایندی مانند دانش در مورد نوع محلولهای شیمیایی، دما و زمان آبکاری، فشار و جریان، محلول انواع روشهای آبکاری مانند آبکاری الکترولیتیک، آبکاری فسفاته، آبکاری الکترولسیس و سایر پارامترهای مهم نیاز دارید.
- برای انجام مراحل آبکاری، باید درباره تعمیرات اولیه، نحوه عملکرد و چگونگی استفاده تجهیزات و ماشینآلات مربوطه، مهارت و شناخت کافی داشته باشید. در ضمن شما باید بتوانید تجهیزات را راهاندازی کنید و مشکلات را تشخیص و تعمیرات اولیه را انجام دهید.
- از همه مهمتر شما برای راهاندازی شغل آبکاری باید بتوانید زمان را به درستی مدیریت کنید. این مدیریت زمان شامل برنامهریزی زمان آبکاری، تعمیرات و نگهداری تجهیزات و مدیریت تولید است.
- در آبکاری دقت بسیار مهم است و شما باید بتوانید به درستی تنظیمات را انجام داده، محلولهای شیمیایی را به درستی مخلوط و قطعات را با دقت آبکاری کنید.
- در شغل آبکاری شاید بخشی از وظایف شما برقراری ارتباط با مشتریان، تفسیر نیازهای و ارائه راهحلهای مناسب باشد؛ بنابراین مهارتهای ارتباطی موثر برای برقراری ارتباط با مشتریان بسیار مهم است.
- برای راهاندازی شغل آبکاری باید بتوانید مشکلات و نواقص را شناسایی کنید و راهحلهای مناسبی را پیشنهاد دهید. به همین دلیل مهارتهای مشاهده و تشخیص برای شناسایی علائم خطر و بهبود فرآیندها، بسیار مهم هستند.
- برای اطمینان از کیفیت محصولات آبکاری شما باید بتوانید مهارتهای مدیریت کیفیت را نیز به کار ببرید. این مهارت شامل انجام آزمونهای کیفیت، ثبت و بررسی دادهها و بهبود فرآیندها است.
- برای مخلوط کردن محلولهای شیمیایی و استفاده از آنها در آبکاری، خواص شیمیایی مواد و عوامل شیمیایی مورد استفاده در آبکاری، داشتن دانش شیمی ضروری است. این دانش باید در زمینه ترکیبات شیمیایی، تاثیر pH، اکسیداسیون، ردوکشن و … باشد.
توسعه شغل آبکاری
امکان توسعه شغل آبکاری وجود دارد. چندین عامل میتوانند به توسعه این شغل کمک کنند که عبارتاند از:
- متنوع کردن خدمات
افزودن خدمات جدید به شغل آبکاری میتواند به توسعه آن کمک کند. برای مثال ارائه خدمات آبکاری روی مواد مختلفی مانند فلزات، پلاستیک، سرامیک و غیره یا ارائه خدمات آبکاری با رنگهای متنوع و طرحهای خاص میتواند به جذب مشتریان جدید و افزایش درآمد کمک کند.
- بهروزرسانی تجهیزات
استفاده از تجهیزات و فناوریهای جدید در آبکاری، میتواند موجب بهبود کیفیت و کارایی فرایند آبکاری شود. همچنین بهروزرسانی تجهیزات و استفاده از روشهای نوین و پیشرفته میتواند توانایی تولید، سرعت و دقت آبکاری را افزایش دهد.
- توسعه بازار
توسعه بازار و تبلیغات مناسب میتواند موجب جذب مشتریان جدید و افزایش تقاضا برای خدمات آبکاری شود. همچنین استفاده از روشهای تبلیغاتی مانند تبلیغات آنلاین، شبکههای اجتماعی و شبکههای حرفهای نیز میتواند شناخت شغل آبکاری و جذب مشتریان جدید را افزایش دهد.
- توسعه مهارتها
به روز ماندن در مورد فناوریها و روشهای جدید آبکاری و ارتقای مهارتهای فنی و مدیریتی، میتواند به بهبود کیفیت خدمات و افزایش قابلیت رقابت در بازار کمک کند.
تولیدات شغل آبکاری
شغل آبکاری امکان تولید محصولات مختلف را فراهم میکند. بعضی از محصولاتی که میتوان توسط این شغل تولید کرد عبارتاند از:
- قطعات فلزی مثل قطعات خودرو، قطعات الکترونیکی، قطعات صنعتی و قطعات ساختمانی و … نیز با این روش تولید میشوند.
- قطعات جواهرات مانند انواع طلا، نقره و الماس را میتوان با استفاده از آبکاری تولید کرد.
- لوازم آرایشی و زیورآلات مانند ساعتها، عینکها، دکوراسیونهای خانگی و جواهرات، لوازم ورزشی مانند دستگاههای ورزشی، لوازم شنا و لوازم بدنسازی و غیره، قطعات لوازم خانگی مانند دستگیرهها، دربها و لوازم دکوری، لوازم الکترونیکی، لوازم خودرو، لوازم آشپزخانه، لوازم باغبانی همانند قابها و میلههای باغبانی همگی به آبکاری نیاز دارند.
منابع یادگیری دانش و مهارتهای یادگیری شغل آبکاری
کتابهایی که در ادامه معرفی خواهیم کرد میتوانند به عنوان منابع مفیدی برای یادگیری و بهبود مهارتهای شغلی آبکاری استفاده شوند.
- «The Plating and Decoration of Metals» اثر Herbert J. Hawkins: این کتاب به صورت جامع به تاریخچه و فنون آبکاری میپردازد و روشهای مختلف آبکاری را توضیح میدهد.
- «The Art of Enameling» اثر Linda Darty: این کتاب درباره هنر آبکاری و فنون مربوط به آن است و شامل توضیحاتی درباره مواد و ابزارهای مورد نیاز برای انجام آبکاری و نحوه استفاده از آنها میشود.
- «Metal Artist’s Workbench» اثر Thomas Mann: این کتاب شما را در زمینه چگونگی راهاندازی یک کارگاه آبکاری فعال راهنمایی میکند و شامل نکاتی درباره ابزارها، مواد، فنون آبکاری و مدیریت کسب و کار است.
- «Creative Metal Forming» اثر Betty Helen Longhi: این کتاب به شما یاد میدهد که چگونه با استفاده از ابزارهای ساده و روشهای مبتکرانه، قطعات فلزی خلاقانه و زیبا را تولید کنید.
- The Complete Metalsmith An Illustrated Handbook” اثر Tim McCreight: این کتاب به صورت جامع به مباحث مربوط به طراحی و آبکاری فلزات میپردازد و درباره ابزارها، مواد، فنون آبکاری و تکنیکهای مختلف، مطالبی را ارائه کرده است.
- «Jewelry Concepts and Technology» اثر Oppi Untracht: این کتاب به تاریخچه و تکنولوژی ساخت جواهرات میپردازد و در زمینه مواد، ابزارها، فنون آبکاری و تکنیکهای مربوط به ساخت جواهرات، توضیحاتی را ارائه میدهد.
صنایع مرتبط با شغل آبکاری
شغل آبکاری میتواند برای شما امکان کار با صنایع دیگر را نیز فراهم کند. این موضوع موجب رونق و افزایش درآمد شما میشود. از جمله صنایع مرتبط با این شغل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- صنایع جواهرسازی
- صنایع خودروسازی
- صنایع الکترونیک
- صنایع ساختمانی
- صنایع ماشینسازی
- صنایع هوا و فضا
- صنایع پزشکی
- صنایع لوازم خانگی
- صنایع ساعتسازی
- صنایع ورزشی
پارامترهای تاثیرگذار در آبکاری الکتریکی اجسام
در هر روشی برای انجام دقیق و اصولی آن پارامترهایی لازم است که آبکاری الکتریکی نیز از این قضیه مستثنی نیست. برخی از پارامترهای مهم در آبکاری الکتریکی عبارتاند از:
جریان الکتریکی
جریان الکتریکی که از قطعه و محلول الکترولیتی عبور میکند، تعیین کننده ضخامت و کیفیت لایه فلزی است. جریان بالا میتواند باعث تشکیل سریعتر لایه فلزی و با ضخامت بیشتر شود.
غلظت محلول الکترولیتی
غلظت محلول الکترولیتی در تعیین سرعت تشکیل لایه فلزی تاثیر دارد. غلظت بالا میتواند سرعت تشکیل لایه را افزایش دهد. در صورتی که غلظت محلول الکترولیتی بیش از حد باشد، میتواند به خوردگی و کیفیت پایین لایه فلزی منجر شود.
دما
دما نیز نقش مهمی در روند آبکاری دارد، به همین دلیل افزایش دما میتواند سرعت تشکیل لایه فلزی را افزایش دهد. اما در مقابل این افزایش دما میتواند باعث کاهش کیفیت لایه فلزی و تشکیل بلورهای نامنظم شود.
زمان آبکاری
زمان آبکاری نیز بر ضخامت و کیفیت لایه فلزی تاثیر مستقیمی دارد. زمان طولانیتر میتواند به تشکیل لایه با ضخامت بیشتر و زمان کوتاهتر نیز میتواند موجب تشکیل لایه با کیفیت پایین و ضخامت کمتر شود.
نوع الکترولیت
نوع الکترولیت مورد استفاده در فرآیند شیمیایی (الکترولس) نیز تأثیر به سزایی در روند آبکاری و کیفیت لایه فلزی دارد. همچنین مخلوطهای مختلف الکترولیتی برای تشکیل لایههای فلزی متفاوت استفاده میشوند و هر کدام نتایج و ویژگیهای خاص خود را دارند.
وضعیت سطح
وضعیت سطح قطعه نیز بر روند آبکاری و کیفیت لایه فلزی تاثیر دارد، به همین دلیل باید سطح قطعه قبل از آبکاری به درستی تمیز و آماده شود تا لایه فلزی با کیفیت و یکنواختی بر روی آن تشکیل شود.
مزایای آبکاری شیمیایی (الکترولس)
این روش آبکاری شیمیایی مزایای متعددی دارد که از جمله مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- با تغییر شرایط آبکاری میتوان ضخامت لایه فلزی را تنظیم کرد. این قابلیت به تولیدکنندگان این امکان را میدهد تا لایههای فلزی با ضخامت دلخواه را به سطوح مورد نظر پوشش دهند.
- آبکاری شیمیایی به دلیل اصول الکتروشیمیایی که در آن استفاده میشود، توزیع یکنواخت لایه فلزی را روی سطح قطعه فراهم میکند. این مزیت به علت جریان الکتریکی یکنواخت در طول سطح قطعه به دست میآید.
- لایه فلزی که در آبکاری شیمیایی تشکیل میشود، سطح قطعه را در برابر عواملی مانند خوردگی و اکسیداسیون حفظ میکند. همچنین این مقاومت به سطح قطعه طول عمر بیشتری میدهد و مانع خوردگی و زنگ زدگی آن میشود.
- به طور معمول لایه فلزی که در آبکاری شیمیایی تشکیل میشود، سختی بالایی دارد. این قابلیت سطح قطعه را در برابر خراشیدگی و سایش مقاوم میکند.
- آبکاری شیمیایی قابلیت پوششدهی انواع فلزات را دارد. این قابلیت به تولیدکنندگان این امکان را میدهد تا روی فلزات مختلفی مانند آهن، فولاد، آلومینیوم و نیکل لایههای فلزی را ایجاد کنند.
- آبکاری شیمیایی امکان کنترل دقیق روی شکل و اندازه قطعات را نیز فراهم میکند. این روش قابلیت پوششدهی به سطوح پیچیده و اجرای کار با جزئیات دقیق را دارد. به همین دلیل به تولیدکنندگان این امکان را میدهد تا قطعاتی با طرحها و شکلهای متنوعی را پوشش دهند.
معایب آبکاری شیمیایی (الکترولس)
آبکاری شیمیایی (الکترولس) نیز مانند سایر روشها معایبی دارد که از جمله این معایب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آبکاری شیمیایی یک فرایند پیچیده است و به تجهیزات خاصی مثل تانکهای الکترولیتی، آندها و کاتدها نیاز دارد. در این روش باید پارامترهای مختلفی مانند دما، pH و جریان الکتریکی را به طور دقیق کنترل کرد.
- به طور معمول آبکاری شیمیایی برای قطعات بزرگ دارای شکلهای خاص مناسب نیست. به همین دلیل این روش برای قطعات کوچکتر و با شکلهای سادهتر استفاده میشود.
- آبکاری شیمیایی قابلیت پوششدهی برخی از فلزات مانند آلومینیوم و مس را ندارد؛ زیرا این فلزات به دلیل ویژگیهای خاصی که دارند، به طور مطلوب در این روش پوشش داده نمیشوند.
- به طور معمول در آبکاری شیمیایی ضخامت لایه فلزی محدود است، به همین دلیل نمیتوان ضخامت لایه فلزی بسیار زیادی را به دست آورد.
- در آبکاری شیمیایی ممکن است مشکلاتی مانند نقاط خوردگی، ترکها، آلودگیها و … در لایه فلزی تشکیل شده رخ دهد. این مشکلات میتوانند کیفیت نهایی قطعه را نیز تحت تاثیر قرار دهند.
آبکاری فلزات مختلف
شما میتوانید با انواع مختلفی از فلزات، آبکاری را انجام دهید که هر کدام فرایند تولید خاص خود را دارند. در ادامه به بررسی برخی از آنها خواهیم پرداخت:
آبکاری با نیکل
نیکل یکی از مهمترین فلزاتی است که در صنعت آبکاری مورد استفاده قرار میگیرد. آبکاری با نیکل یک روش پوششدهی سطح فلزات است که در آن از نیکل به عنوان ماده پوشش دهنده استفاده میشود. این روش به عنوان یک فرایند الکتروشیمیایی مورد استفاده قرار میگیرد و به طور معمول روی فلزاتی مانند فولاد، برنج، مس، آلومینیوم و حتی اجسام پلیمری استفاده میشود. آبکاری نیکل برای ایجاد یک لایه براق، مقاوم در برابر خوردگی و ایجاد جلای سطحی خوب به کار میرود.
آبکاری با کروم
آبکاری با کروم یک فرایند شیمیایی است که برای پوششدهی لایههایی از کروم روی سطح مواد استفاده میشود. این فرایند عمدتا در صنعت خودروسازی، موتورسیکلتها، صنایع فلزی و تولید قطعات صنعتی به کار میرود. آبکاری با کروم به دو صورت زیر انجام میشود:
- آبکاری با کروم سخت
در این روش از محلولهای شیمیایی حاوی CrO3 استفاده میشود و این محلولها عمدتاً شامل کرومات سدیم (Na2CrO4) و اسید سولفوریک (H2SO4) هستند. در این فرایند سطح قطعات فلزی درون محلول آبکاری فرو میرود و با اعمال جریان الکتریکی یونهای کروم درون محلول روی سطح قطعه به رسوب تبدیل میشوند. این فرایند روی سطح قطعه باعث تشکیل یک لایه سخت و مقاوم از کروم میشود که علاوه بر زیبایی، مقاومت در برابر خوردگی و سایش را نیز به قطعه میبخشد.
- آبکاری با کروم نیکل
در این روش از محلولهای شیمیایی حاوی کروم و نیکل استفاده میشود که این محلولها شامل نیترات کروم (Cr(NO3.3)، نیترات نیکل (Ni(NO3.2) و اسید بوریک (H3BO3) هستند. در این فرایند با اعمال جریان الکتریکی، یونهای کروم و نیکل روی سطح قطعه به رسوب تبدیل میشوند. این فرایند باعث تشکیل یک لایه پوشش کروم و نیکل روی سطح قطعه میشود که ضخامت و خواص آن با توجه به نیازهای فنی مشتری متفاوت است؛ بنابراین این پوشش برای رسوبدهی رنگ و سایر پوششها به عنوان یک زیر لایه استفاده میشود.
آبکاری طلا و نقره
آبکاری طلا و نقره یک فرایند شیمیایی است که برای پوششدهی سطح مواد با لایههایی از طلا یا نقره استفاده میشود. به طور معمول این فرایند در صنعت جواهرات، صنایع زیورآلات و تولید اشیاء تزئینی کاربرد دارد.
آبکاری روی
آبکاری روی یک فرایند شیمیایی است که برای پوشش دهی سطح فلزات با لایهای از روی استفاده میشود. این لایه پوشش روی، سطح قطعه را از نظر مقاومت در برابر خوردگی، زنگزدگی و سایر آسیبهای محیطی حفظ میکند. آبکاری روی به دلیل ظاهر براق و زیبایی که به قطعات فلزی میبخشد، در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، ساخت و ساز، الکترونیک و جواهرسازی استفاده میشود.
آبکاری پلاستیک
آبکاری پلاستیک یک فرایند شیمیایی است که برای پوششدهی سطح قطعات پلاستیکی با یک لایه نازک از مواد مختلف استفاده میشود. این فرایند به منظور بهبود ظاهر قطعات، افزایش مقاومت سطحی پلاستیک در برابر خوردگی و سایر آسیبها و افزایش ویژگیهای مکانیکی مانند سختی و مقاومت به سایش صورت میگیرد.
برای راهاندازی و توسعه شغل آبکاری از چه کسی کمک بگیریم؟
امروزه در دنیای تجارت همه چیز در حال رشد و بهبود است و برخلاف باور عموم که کار نیست، همین لحظه بهترین زمان برای شروع یک کسب و کار جدید است. در حال حاضر شما فضاهایی مانند شبکههای اجتماعی و مجازی را در اختیار دارید که به صورت رایگان یا با هزینه کم میتوانید محصولات خود را معرفی و عرضه کنید. امروزه با توجه به اوضاع اقتصادی، راهاندازی کسب و کار تولیدی با سرمایه کم و سود زیاد، به یک رویای محال تبدیل شده است اما شما میتوانید با راهاندازی شغل آبکاری این رویا را به یک واقعیت تبدیل کنید.
به طور کلی راهاندازی شغل آبکاری میتواند فرصتی مناسب برای کسب درآمد و رشد شخصی و حرفهای شما باشد. اما برای موفقیت در راهاندازی کسب و کار آبکاری، شما به بررسی بازار، تعیین هدفها و استراتژیها، تحقیق و توسعه، مدیریت مالی و منابع و بازاریابی نیاز دارید. از همه مهمتر موفقیت در راهاندازی کسب و کار آبکاری، نیازمند تلاش، همت و تعهد است. پس اگر میخواهید در این مسیر گامهایی استوار و کم خطا بردارید، به شما توصیه میکنیم که از مشاوره کسب و کار در آکادمی مهندس پاکراه بهرمند شوید تا بتوانید اصولیتر و دقیقتر این شغل را راهاندازی کنید.