نمودار استخوان ماهی (Fishbone Diagram) یا نمودار علت و معلول یک ابزار قدرتمند برای شناسایی ریشه مشکلات و تحلیل علل آن‌هاست. با کمک این نمودار، تیم‌ها می‌توانند عوامل مؤثر بر یک مشکل را به شکل ساختاریافته و بصری بررسی کنند و راهکارهای عملی برای حل آن ارائه دهند.
در این مقاله از آکادمی پاکراه شما با ماهیت و تاریخچه نمودار، ساختار و اجزای آن، انواع نمودار و نرم‌افزارهای مناسب، نحوه رسم مرحله‌به‌مرحله با مثال واقعی و همچنین اشتباهات رایج و چالش‌های استفاده آشنا خواهید شد. این مقاله به شما کمک می‌کند تا با دید تحلیلی، مشکلات کسب‌وکار خود را راحت‌تر شناسایی و حل کنید.
اگر سوالی دارید یا به راهنمایی بیشتری نیاز دارید، در بخش کامنت‌ها بنویسید تا پاسخ دقیق دریافت کنید.
- نمودار استخوان ماهی (Fishbone Diagram) چیست؟
- تاریخچه و بنیان‌گذار نمودار استخوان ماهی
- اصول و ساختار نمودار استخوان ماهی
- مزایا و اهمیت استفاده از نمودار استخوان ماهی
- کاربرد نمودار استخوان ماهی در کسب و کار
- انواع نمودار استخوان ماهی
- چگونه یک نمودار استخوان ماهی رسم کنیم؟
- ابزارها و نرم‌افزارهای مناسب برای رسم نمودار استخوان ماهی
- دانلود فایل خام نمودار استخوان ماهی
- اشتباهات رایج در استفاده از نمودار استخوان ماهی
- برای تحلیل کسب و کار از چه کسی مشاوره بگیریم؟
نمودار استخوان ماهی (Fishbone Diagram) چیست؟
نمودار استخوان ماهی (Fishbone Diagram) که گاهی به آن نمودار علت و معلول (Cause and Effect Diagram) هم گفته می‌شود، یک ابزار تحلیلی برای شناسایی و بررسی علت‌ها و ریشه‌های یک مشکل یا مسئله در سازمان و کسب‌وکار است.
این نمودار به شکل استخوان ماهی طراحی می‌شود:
- سر ماهی نشان‌دهنده مسئله اصلی (Effect)،
- استخوان‌ها و شاخه‌ها نشان‌دهنده علل و زیرعلل (Causes and Sub causes) مشکل هستند.
این ابزار کمک می‌کند تیم‌ها به جای حدس زدن یا تمرکز روی نشانه‌های سطحی، ریشه اصلی مشکل را پیدا کنند و راهکارهای مؤثر ارائه دهند.
فرض کنید یک فروشگاه آنلاین لوازم خانگی با مشکل کاهش فروش مواجه شده است:
سر ماهی (مسئله اصلی):
- کاهش فروش ماهانه
استخوان‌ها (علل اصلی):
- بازاریابی ناکافی: تبلیغات کم و بازدیدکننده کم،
- مشکلات فنی سایت: سرعت پایین و خرابی صفحات پرداخت،
- کیفیت محصول یا خدمات مشتریان: بازخورد منفی و نارضایتی،
- رقابت شدید در بازار: تخفیف‌ها و پیشنهادات رقبا.
با رسم این نمودار، تیم می‌تواند علل هر دسته را بررسی کرده و اقدامات اصلاحی مناسب طراحی کند، مثل بهبود کمپین تبلیغاتی، رفع مشکلات فنی سایت یا ارتقای کیفیت خدمات مشتری.
تاریخچه و بنیان‌گذار نمودار استخوان ماهی
- نمودار استخوان ماهی (Fishbone Diagram) توسط کاورو ایشیکاوا (Kaoru Ishikawa)، استاد و مهندس شیمی ژاپنی، در دهه ۱۹۶۰ ابداع شد.
- ایشیکاوا به دنبال ابزاری بود که علت‌های اصلی مشکلات کیفیتی در تولید و سازمان‌ها را به‌صورت ساده و قابل فهم شناسایی کند.
- ایشیکاوا متوجه شد که بسیاری از مشکلات سازمان‌ها به علائم سطحی محدود می‌شوند و بدون بررسی ریشه‌ای، نمی‌توان آنها را حل کرد.
- او با الهام از ساختار استخوان ماهی، نموداری طراحی کرد که مسئله اصلی در سر ماهی قرار می‌گیرد و تمام علت‌های محتمل به شکل شاخه‌ها و استخوان‌ها ترسیم می‌شوند.
داستان شکل‌گیری و توسعه
- در ژاپن دهه ۱۹۶۰، صنایع تولیدی با مشکلات کیفیت مواجه بودند و ابزارهای سنتی تحلیل، ریشه مشکلات را مشخص نمی‌کردند.
- ایشیکاوا با هدف بهبود کیفیت و کاهش خطاها، نموداری طراحی کرد که به تیم‌ها اجازه می‌دهد همه عوامل موثر بر یک مشکل را شناسایی کنند.
- این ابزار ابتدا در کارخانه‌های بزرگ ژاپنی مانند تویوتا و صنایع سنگین مورد استفاده قرار گرفت و به مرور به سازمان‌ها و کسب‌وکارهای سراسر جهان گسترش یافت.
- امروزه نمودار استخوان ماهی در تحلیل مشکلات، بهبود فرآیندها، مدیریت کیفیت و حل مسائل پیچیده کسب‌وکار کاربرد گسترده دارد.
اصول و ساختار نمودار استخوان ماهی
نمودار استخوان ماهی (Fishbone Diagram) بر اساس یک ساختار ساده ولی کاربردی طراحی می‌شود که کمک می‌کند علت‌ها و زیرعلل مشکلات به شکل منظم و قابل تحلیل دیده شوند. رعایت اصول آن باعث می‌شود تیم‌ها بتوانند ریشه مشکلات را شناسایی و راهکارهای مؤثر ارائه کنند.
اجزای اصلی نمودار
1. مسئله اصلی
- مسئله یا چالش اصلی که باید حل شود، در سمت راست نمودار قرار می‌گیرد.
2. شاخه‌های اصلی
- علت‌های کلی که ممکن است باعث ایجاد مسئله شوند، از سر ماهی به سمت چپ کشیده می‌شوند،
- این شاخه‌ها معمولاً دسته‌بندی می‌شوند، مانند فرآیند، نیروی انسانی، تجهیزات، مواد، محیط یا مدیریت.
3. زیرشاخه‌ها
- عوامل جزئی‌تر که منجر به هر علت اصلی می‌شوند، به شکل شاخه‌های فرعی از شاخه‌های اصلی رسم می‌شوند.
4. رابطه علت و معلول
هر شاخه نشان‌دهنده ارتباط مستقیم بین یک عامل و مسئله اصلی است، تا تیم بتواند ریشه واقعی مشکل را تحلیل کند.
نکات کلیدی در ساختار نمودار:
- همه اعضای تیم باید در جلسات طوفان فکری شرکت کنند تا تمامی عوامل ممکن شناسایی شود،
- علت‌ها باید واقعی و قابل مشاهده باشند، نه حدس و گمان،
- نمودار باید ساده و قابل خواندن باشد تا همه افراد تیم بتوانند به راحتی تحلیل کنند،
- بعد از رسم نمودار، تیم می‌تواند اولویت‌بندی علل و طراحی اقدامات اصلاحی را انجام دهد.
مثالی برای درک ساختار نمودار استخوان ماهی
فرض کنید یک آژانس دیجیتال مارکتینگ با مشکل کاهش تعداد پروژه‌های موفق و رضایت مشتریان مواجه است.
مسئله اصلی (سر ماهی):
- کاهش موفقیت پروژه‌ها و نارضایتی مشتریان.
شاخه‌های اصلی (استخوان‌های بزرگ):
- برنامه‌ریزی ضعیف پروژه‌ها،
- مهارت پایین کارکنان،
- ارتباط ناکافی با مشتری،
- ابزارها و تکنولوژی نامناسب.
زیرشاخه‌ها (شاخه‌های فرعی):
- برای برنامه‌ریزی ضعیف: زمان‌بندی غیرواقعی، اهداف مبهم،
- برای مهارت پایین کارکنان: نبود آموزش کافی، تجربه ناکافی،
- برای ارتباط ناکافی با مشتری: جلسات پیگیری کم، عدم دریافت بازخورد منظم،
- برای ابزارها و تکنولوژی نامناسب: نرم‌افزارهای قدیمی، کمبود دسترسی به ابزارهای به‌روز.
با ترسیم نمودار استخوان ماهی، تیم آژانس می‌تواند ریشه هر مشکل را شناسایی کرده و اقدامات اصلاحی انجام دهد، مانند آموزش کارکنان، بهبود برنامه‌ریزی، افزایش ارتباط با مشتری و استفاده از ابزارهای جدید دیجیتال مارکتینگ.
مزایا و اهمیت استفاده از نمودار استخوان ماهی
1. شناسایی ریشه مشکلات به جای علائم سطحی
- تیم‌ها می‌توانند عوامل واقعی را پیدا کنند و راهکارهای مؤثر طراحی کنند.
2. افزایش همکاری و تعامل تیمی
- اعضای تیم دیدگاه‌های خود را ارائه می‌دهند و همه عوامل مؤثر شناسایی می‌شوند.
3. بهبود فرآیندها و کیفیت عملکرد
- با مشخص شدن مشکلات و اقدامات اصلاحی، فرآیندها بهینه می‌شوند و کیفیت محصولات یا خدمات ارتقا پیدا می‌کند.
4. تصمیم‌گیری مبتنی بر تحلیل دقیق
- مدیران با دید جامع می‌توانند تصمیمات عملی و استراتژیک اتخاذ کنند.
5. سادگی و کاربرد گسترده
- از مسائل فروش و بازاریابی تا فرآیندهای تولید و خدمات مشتری، این ابزار قابل استفاده است.
یک رستوران زنجیره‌ای با مشکل افزایش شکایت مشتریان از تأخیر در سرو غذا مواجه است. بررسی‌ها نشان می‌دهد علت‌ها شامل:
- آماده‌سازی طولانی غذاها،
- کمبود کارکنان در شیفت‌های شلوغ،
- هماهنگی ضعیف بین آشپزخانه و سالن و عدم رعایت استانداردهای سرویس‌دهی است.
با تحلیل این عوامل و طراحی اقدامات اصلاحی، رستوران می‌تواند سرعت سرو غذا را افزایش دهد، پرسنل بیشتری برای شیفت‌های شلوغ اضافه کند، هماهنگی بین تیم‌ها را بهبود دهد و استانداردهای سرویس‌دهی را رعایت کند.
نتیجه این اقدامات کاهش شکایات مشتریان و افزایش رضایت آنها خواهد بود.
کاربرد نمودار استخوان ماهی در کسب و کار
نمودار استخوان ماهی (Fishbone Diagram) ابزاری کاربردی برای شناسایی ریشه‌ای مشکلات، تحلیل فرآیندها و بهبود عملکرد سازمان‌ها است.
با استفاده از این نمودار، کسب‌وکارها می‌توانند به جای حدس زدن یا تمرکز روی علائم سطحی، علت‌های واقعی مسائل را پیدا کرده و راهکارهای مؤثر طراحی کنند.
کاربردهای اصلی در کسب‌وکار
1. حل مشکلات سازمانی و فرآیندی
- شناسایی دلایل کاهش فروش، افزایش خطا در تولید یا افت کیفیت خدمات.
2. بهبود کیفیت محصولات و خدمات
- بررسی علل نارضایتی مشتری و ارائه اقدامات اصلاحی برای ارتقای تجربه مشتری.
3. تحلیل ریشه‌ای مشکلات فروش و بازاریابی
4. مدیریت پروژه و فرآیندها
- شناسایی موانع و مشکلات اجرای پروژه‌ها و برنامه‌ریزی برای رفع آنها قبل از ایجاد خسارت یا تأخیر.
5. تصمیم‌گیری بهتر و مبتنی بر داده
- با ترسیم همه عوامل موثر بر یک مسئله، مدیران می‌توانند تصمیمات دقیق و عملی اتخاذ کنند.
فرض کنید یک کافه زنجیره‌ای با مشکل کاهش رضایت مشتریان و کاهش تعداد مراجعه‌کنندگان مواجه است:
مسئله اصلی (سر ماهی):
- کاهش رضایت مشتری و کاهش مراجعه.
علل اصلی (استخوان‌ها):
- کیفیت پایین نوشیدنی‌ها: طعم نامطلوب یا نوسان کیفیت،
- زمان انتظار طولانی: صف طولانی و کمبود کارکنان،
- خدمات مشتریان ضعیف: برخورد نامناسب یا ناتوانی در پاسخگویی،
- محیط کافه نامطلوب: سر و صدا، تمیزی ناکافی یا دکور نامناسب.
با رسم این نمودار، تیم کافه می‌تواند هر علت را شناسایی و اقدامات اصلاحی انجام دهد، مثل آموزش کارکنان، بهبود فرایند آماده‌سازی نوشیدنی‌ها، افزایش پرسنل و بازطراحی محیط کافه.
انواع نمودار استخوان ماهی
نمودار استخوان ماهی (Fishbone Diagram) ابزاری انعطاف‌پذیر است که می‌تواند بر اساس نوع مسئله و کاربرد سازمان به چند نوع تقسیم شود.
هر نوع کمک می‌کند تیم‌ها به شکل ساختاریافته علت‌ها و زیرعلل مشکلات را تحلیل کنند و راهکارهای مؤثر ارائه دهند.
۱. نمودار استخوان ماهی بر اساس ۶M
این نوع در صنایع تولیدی و مهندسی کاربرد دارد و علت‌ها را در شش دسته اصلی طبقه‌بندی می‌کند:
- Man (انسان): نیروی انسانی و مهارت‌ها،
- Machine (ماشین‌آلات): تجهیزات و ابزارها،
- Material (مواد): کیفیت و موجودی مواد اولیه،
- Method (روش‌ها): فرآیندها و روش‌های کاری،
- Measurement (اندازه‌گیری): نحوه ارزیابی و کنترل کیفیت،
- Mother Nature / Environment (محیط): شرایط محیطی و تأثیرات خارجی.
۲. نمودار استخوان ماهی بر اساس ۵S
این نوع معمولاً در محیط‌های کاری و خدماتی کاربرد دارد و بر بهبود فرآیندها و محیط کار تمرکز می‌کند:
- Sort (دسته‌بندی): جداسازی موارد ضروری از غیرضروری،
- Set in Order (مرتب‌سازی): سازمان‌دهی وسایل و منابع،
- Shine (نظافت): تمیزی محیط کار،
- Standardize (استانداردسازی): ایجاد رویه‌ها و استانداردها،
- Sustain (نگهداری): حفظ و استمرار بهبودها.
۳. نمودار استخوان ماهی عمومی
این نوع انعطاف‌پذیر است و می‌توان علت‌ها را بر اساس نوع کسب‌وکار یا مشکل خاص دسته‌بندی کرد، مانند:
- فرآیندها،
- افراد،
- تجهیزات،
- محیط،
- مواد،
- مدیریت.
این نوع برای کسب‌وکارهای خدماتی، فروش، بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ بسیار کاربرد دارد، زیرا می‌توان دسته‌بندی را بر اساس نیازهای سازمان تغییر داد.
- برخی سازمان‌ها از ۴P (People, Process, Policy, Product) یا ۷M استفاده می‌کنند که شامل Management و Measurement اضافه است و بیشتر در صنایع پیچیده کاربرد دارد.
- مهم‌ترین ویژگی نمودار استخوان ماهی، انعطاف‌پذیری و قابلیت شخصی‌سازی شاخه‌ها بر اساس نوع مشکل و سازمان است.
- انتخاب نوع مناسب نمودار باعث می‌شود تیم‌ها تحلیل دقیق‌تری داشته و راهکارهای عملیاتی مؤثر ارائه کنند.
چگونه یک نمودار استخوان ماهی رسم کنیم؟ + مثال
رسم نمودار استخوان ماهی به صورت مرحله به مرحله انجام می‌شود تا تیم بتواند علت‌های یک مشکل را شناسایی و تحلیل کند. مراحل زیر ساده و قابل اجرا هستند:
1. تعیین مسئله اصلی
- ابتدا مشکل یا چالش اصلی که قصد تحلیل آن را دارید مشخص کنید،
- این مسئله در سر ماهی (سمت راست نمودار) قرار می‌گیرد.
2. شناسایی شاخه‌های اصلی
- علت‌های کلی و مهم که ممکن است مشکل را ایجاد کرده باشند، مشخص کنید،
- این شاخه‌ها از سمت چپ به سمت سر ماهی کشیده می‌شوند.
3. تعیین زیرشاخه‌ها (علل فرعی)
- برای هر شاخه اصلی، علت‌های جزئی و مشخص‌تر را شناسایی و به شاخه اضافه کنید.
4. جمع‌آوری نظرات تیم
- اعضای تیم در جلسات طوفان فکری شرکت کنند و دیدگاه‌ها و تجربه‌های خود را ارائه دهند.
5. تحلیل و اولویت‌بندی علت‌ها
- پس از رسم نمودار، تیم باید علت‌ها را بررسی و عوامل اصلی ایجاد مشکل را اولویت‌بندی کند.
6. طراحی اقدامات اصلاحی
با شناخت ریشه‌ها، اقدامات عملی برای رفع مشکل طراحی و اجرا شود.
دانلود فایل خام نمودار استخوان ماهی
در این بخش فایل نمونه این نمودار را برایتان تدوین کرده‌ایم تا بتوانید آن را در کسب و کار خود به کار ببرید:
فرض کنید یک آژانس هواپیمایی داخلی با مشکل افزایش شکایت مسافران و کاهش رضایت مشتریان مواجه است.
مسئله اصلی (سر ماهی):
- کاهش رضایت مسافران
شاخه‌های اصلی (Main Causes):
- تاخیر در پروازها،
- خدمات ضعیف پرسنل،
- سیستم رزرو ناکارآمد،
- امکانات و خدمات جانبی محدود.
زیرشاخه‌ها (Sub-causes):
- تاخیر در پروازها: مشکلات فنی هواپیما، مدیریت زمان‌بندی ضعیف،
- خدمات ضعیف پرسنل: کمبود آموزش، پاسخگویی کند،
- سیستم رزرو ناکارآمد: خطا در ثبت اطلاعات، کمبود امکانات آنلاین،
- امکانات و خدمات جانبی محدود: پذیرایی ضعیف، نبود امکانات رفاهی در سالن انتظار.
با رسم نمودار استخوان ماهی، تیم آژانس می‌تواند ریشه هر مشکل را شناسایی و اقدامات اصلاحی انجام دهد، مانند بهبود مدیریت زمان‌بندی پروازها، آموزش کارکنان، ارتقای سیستم رزرو و افزودن امکانات رفاهی در سالن انتظار. این اقدامات باعث افزایش رضایت مسافران و کاهش شکایات می‌شود.
اگر بخواهید می‌توانید فایل نمونه نمودار استخوان ماهی برای آژانس دیجیتال مارکتینگ را هم از بخش زیر دانلود کنید:
- دانلود فایل word نمودار استخوان ماهی برای آژانس هواپیمایی
- دانلود فایل pdf نمودار استخوان ماهی برای آژانس هواپیمایی
ابزارها و نرم‌افزارهای مناسب برای رسم نمودار استخوان ماهی
رسم نمودار استخوان ماهی می‌تواند هم به صورت دستی روی کاغذ یا تخته سفید انجام شود و هم با نرم‌افزارهای دیجیتال که امکانات بیشتری برای ویرایش، اشتراک‌گذاری و ذخیره‌سازی فراهم می‌کنند. انتخاب ابزار مناسب بستگی به نیاز سازمان، تعداد اعضای تیم و پیچیدگی مسئله دارد.
۱. رسم دستی
- مزایا: ساده، سریع و نیاز به تجهیزات خاص ندارد،
- موارد استفاده: جلسات طوفان فکری، کارگاه‌های آموزشی، تحلیل‌های اولیه،
- تکنیک: با استفاده از تخته وایت‌برد یا کاغذ بزرگ، مسئله اصلی را در سمت راست نوشته و شاخه‌ها و زیرشاخه‌ها را با خطوط رسم می‌کنیم.
۲. نرم‌افزارهای آنلاین و دسکتاپ
| نام ابزار | توضیح کوتاه |
| 1. Microsoft Visio |
|
| 2. SmartDraw |
|
| 3. Lucidchart |
|
| 4. Canva |
|
| 5. EdrawMax |
|
| 6. Creately |
|
| 7. Miro |
|
اشتباهات رایج در استفاده از نمودار استخوان ماهی
۱. تمرکز روی علائم به جای ریشه مشکل
- اتنها علائم سطحی مشکل را تحلیل می‌کنیم، نه علت اصلی آن.
۲. شاخه‌بندی ناکافی یا مبهم
- علت‌ها به صورت کلی یا بدون دسته‌بندی مشخص رسم می‌شوند.
۳. حذف یا نادیده گرفتن دیدگاه تیم
تنها یک نفر نمودار را رسم می‌کند و نظرات دیگر اعضا لحاظ نمی‌شود.
۴. استفاده بیش از حد از شاخه‌ها و پیچیدگی زیاد
- نمودار شلوغ و غیرقابل خواندن می‌شود.
۵. عدم اولویت‌بندی و اقدام پس از تحلیل
- پس از رسم نمودار، اقدام عملی انجام نمی‌شود.
۶. استفاده نادرست از نرم‌افزارها
- استفاده از ابزارهای پیچیده بدون نیاز، یا انتخاب نرم‌افزار نامناسب برای تیم و پروژه.
چالش‌ها و محدودیت‌های نمودار استخوان ماهی
اگرچه نمودار استخوان ماهی (Fishbone Diagram) ابزاری قدرتمند برای تحلیل علت‌ها و بهبود فرآیندها است، اما چالش‌ها و محدودیت‌هایی دارد که در استفاده از آن باید مدنظر قرار گیرد:
۱. وابستگی به تجربه و دانش تیم
- نمودار تنها زمانی دقیق است که اعضای تیم دانش کافی و تجربه مرتبط داشته باشند،
- اگر افراد تجربه کافی نداشته باشند، ممکن است علل واقعی شناسایی نشود.
۲. زمان‌بر بودن تحلیل
- رسم کامل نمودار و شناسایی علت‌ها به ویژه برای مسائل پیچیده، زمان زیادی می‌طلبد،
- نیاز به جلسات متعدد و بررسی دقیق شاخه‌ها دارد.
۳. محدودیت در مسائل پیچیده یا چندبعدی
- نمودار استخوان ماهی برای مسائل ساده تا متوسط مناسب است،
- اما برای مسائل چندبعدی یا چند علت پیچیده ممکن است نمودار خیلی بزرگ و گیج‌کننده شود.
۴. امکان تفکیک ناقص علت‌ها
- برخی علل ممکن است به چند شاخه مرتبط باشند و رسم نمودار نتواند این روابط پیچیده را به خوبی نشان دهد،
- این باعث می‌شود تحلیل کمی ناقص یا سطحی باشد.
۵. نیاز به اقدام عملی پس از تحلیل
- اگر تیم فقط نمودار را رسم کند و برای رفع مشکلات اقدام نکند، ارزش ابزار کاهش می‌یابد،
- نمودار بدون اجرای راهکارهای اصلاحی، فقط یک تصویر نظری از مشکل است.
۶. احتمال تمرکز روی جزئیات کم‌اهمیت
- برخی تیم‌ها ممکن است بیش از حد روی جزئیات فرعی تمرکز کنند و علل اصلی مشکل را نادیده بگیرند،
- اولویت‌بندی علت‌ها و تمرکز روی عواملی که بیشترین تأثیر را دارند، قرار دهید.
برای تحلیل دقیق مسائل کسب‌وکار از چه کسی مشاوره بگیریم؟
تحلیل دقیق مسائل کسب‌وکار و شناسایی ریشه مشکلات نیازمند تجربه، تخصص و دید تحلیلی است. استفاده از ابزارهایی مثل نمودار استخوان ماهی، Wardley Map یا MBO تنها زمانی ارزشمند است که توسط افراد متخصص هدایت و تحلیل شود.
در این مسیر، مهندس پاکراه و تیم متخصص آکادمی پاکراه می‌توانند با تجربه واقعی در کسب‌وکارهای مختلف، شما را در:
- شناسایی دقیق مشکلات و ریشه آنها،
- انتخاب ابزار مناسب تحلیل،
- طراحی اقدامات اصلاحی و بهبود فرآیندها،
راهنمایی کنند. همکاری با کارشناسان حرفه‌ای باعث می‌شود تصمیمات عملی و مؤثر برای رشد کسب‌وکار گرفته شود و از آزمون و خطاهای پرهزینه جلوگیری گردد.
اگر سوالی درباره تحلیل مشکلات کسب‌وکار یا استفاده از نمودار استخوان ماهی دارید، در بخش کامنت‌ها بنویسید تا پاسخ دقیق دریافت کنید.
نمودار استخوان ماهی یک ابزار تحلیلی برای شناسایی ریشه مشکلات در کسب‌وکار و فرآیندهاست. با دسته‌بندی علت‌ها و زیرعلت‌ها به شما کمک می‌کند مسئله اصلی را دقیق‌تر بررسی و راهکارهای عملی ارائه کنید.
مسئله اصلی (سر ماهی)، شاخه‌های اصلی (علت‌های کلیدی)، زیرشاخه‌ها (علت‌های جزئی‌تر) و رابطه علت و معلول.
در تحلیل مشکلات فروش، بازاریابی، مدیریت پروژه، تولید، بهبود کیفیت، رضایت مشتری، و هر مسئله‌ای که نیاز به شناسایی علت داشته باشد.
برای مسائل ساده تا متوسط عالی است، اما در مسائل بسیار پیچیده ممکن است نیاز به ابزارهای تکمیلی مانند FMEA یا تحلیل داده‌های عمیق باشد.
روی دکمه «مشاوره آنلاین» کلیک کنید تا مهندس ایمان پاکراه و تیم آکادمی پاکراه به‌صورت آنلاین و کاملاً رایگان راهنمایی‌تان کنند.
مشاوره آنلاین