در دنیای امروز، بازاریابی اینترنتی دیگر یک گزینه اختیاری نیست؛ بلکه یک ضرورت برای رشد و موفقیت کسبوکارها است. اگر میخواهید دیده شوید، مشتری جذب کنید و فروش خود را افزایش دهید، لازم است روشهای نوین و هدفمند دیجیتال مارکتینگ را بشناسید و اجرا کنید.
در این مقاله از آکادمی کسب و کار پاکراه، شما با تعریف بازاریابی اینترنتی، اهمیت آن، ابزارها و روشهای مختلف، دلایل ضرورت ورود کسبوکارها به فضای آنلاین و مراحل تدوین یک استراتژی کامل و کاربردی آشنا خواهید شد. علاوه بر این، مثالهای واقعی، نکات کاربردی و پیشنهادهای عملی برای کسبوکارهای ایرانی ارائه شده تا به راحتی بتوانید آنها را در کسبوکار خود پیاده کنید.
اگر در طول مطالعه سوالی داشتید یا نیاز به راهنمایی بیشتر داشتید، کامنت بگذارید؛ کارشناسان و تیم متخصص آکادمی پاکراه به تمام پرسشها پاسخ خواهند داد.
- بازاریابی اینترنتی چیست؟
- اهمیت بازاریابی اینترنتی
- تفاوت بازاریابی اینترنتی با بازاریابی سنتی و تجارت الکترونیک
- عناصر کلیدی بازاریابی اینترنتی
- روشهای مهم در بازاریابی اینترنتی
- بازاریابی محتوا (Content Marketing)
- بهینهسازی موتور جستجو
- تبلیغات دیجیتال (PPC – Pay Per Click)
- بازاریابی شبکههای اجتماعی
- بازاریابی ایمیلی و اتوماسیون
- بازاریابی از طریق اینفلوئنسر
- بازاریابی پیامکی و موبایلی
- بازاریابی محتوای تولید شده توسط کاربر (UGC)
- چرا کسبوکارها به بازاریابی آنلاین نیاز دارند؟
- مراحل تدوین استراتژی بازاریابی آنلاین
- از چه کسی مشاوره بگیریم؟
بازاریابی اینترنتی چیست؟
بازاریابی اینترنتی یعنی استفاده از اینترنت برای معرفی، جذب مشتری و فروش محصولات یا خدمات.
در انگلیسی، دو واژه مهم داریم:
- Internet Marketing یعنی بازاریابی از طریق اینترنت.
- Online Marketing یعنی بازاریابی در فضای آنلاین (که شامل سایت، شبکههای اجتماعی، ایمیل و… میشود).
به زبان ساده، بازاریابی اینترنتی یعنی به جای اینکه بروشور چاپ کنیم یا در تلویزیون تبلیغ کنیم، از اینترنت برای پیدا کردن مشتری استفاده کنیم؛ از گوگل، اینستاگرام، ایمیل، تبلیغات کلیکی و….
- Internet Marketing تمرکزش روی خود اینترنت و ابزارهای کلاسیکه، مثل وبسایت، ایمیل و موتورهای جستوجو.
- Online Marketing مفهوم گستردهتریه که علاوه بر اینترنت، شامل تمام فعالیتهای بازاریابی در بسترهای آنلاین و متصل به وب میشه؛ مثل شبکههای اجتماعی، اپها و حتی تبلیغات داخل بازیها.
یعنی هر اینترنت مارکتینگی، آنلاین مارکتینگ هست؛ اما هر آنلاین مارکتینگی، لزوما فقط اینترنت مارکتینگ نیست.
فرض کنید مغازهداری در بازار سنتی هستید. هر روز باید منتظر بمانید تا مشتری از جلوی مغازهتان عبور کند.
اما در دنیای اینترنت، شما مغازهای دارید که در گوگل، اینستاگرام و حتی داخل گوشی مشتریها دیده میشود!
مثلاً یک فروشگاه لباس با طراحی سایت و تبلیغ در اینستاگرام، میتواند بدون اجاره مغازه، به هزاران نفر در سراسر ایران لباس بفروشد.
اهمیت بازاریابی اینترنتی
بازاریابی اینترنتی امروز فقط یک انتخاب نیست، بلکه ضرورت بقا برای هر کسبوکار است.
امروزه بیش از ۹۰٪ مشتریان قبل از خرید، در اینترنت جستوجو میکنند. اگر کسبوکار شما در فضای آنلاین حضور نداشته باشد، در واقع برای بخش بزرگی از بازار وجود خارجی ندارد.
چرا بازاریابی اینترنتی مهم است؟
- دسترسی به مشتریان نامحدود در هر زمان و مکان،
- هزینه کمتر نسبت به تبلیغات سنتی،
- امکان سنجش دقیق نتایج (مثلاً بدانیم چند نفر روی تبلیغ کلیک کردند یا خرید کردند)،
- ایجاد اعتماد و تعامل مستقیم با مخاطب،
- قابلیت هدفگیری دقیق مشتریان بر اساس سن، موقعیت و علایق
فرض کنید دو فروشگاه کیف زنانه داریم؛ یکی فقط در یک خیابان شلوغ شهر است و دیگری در اینترنت هم فعال است.
فقط عابران همان خیابان فروشگاه اول را میبینند، اما با بازاریابی اینترنتی هزاران نفر فروشگاه دوم را میتوانند ببینند.
قیمت مغازههای فیزیکی همیشه بر اساس میزان گذر و شلوغی آنها تعیین میشود. هر چه مغازه در گذر شلوغتری مثل بازار بزرگ تهران باشد، ارزش بیشتری دارد و کاسبان تمایل دارند در چنین مکانهایی حضور داشته باشند.
اما در دنیای امروز، بازاریابی اینترنتی این محدودیت را از بین برده است؛ چرا که میتواند “مغازه اینترنتی” شما را به گذری با ترافیک یک بزرگراه چهارلاینه تبدیل کند.
ایمان پاکراهتفاوت بازاریابی اینترنتی با بازاریابی سنتی و تجارت الکترونیک
1. بازاریابی سنتی (Traditional Marketing):
- یعنی معرفی و فروش محصولات از طریق رسانهها و روشهای آفلاین مثل تلویزیون، بیلبورد و تراکت.
2. بازاریابی اینترنتی (Internet Marketing):
- یعنی استفاده از اینترنت برای جذب و حفظ مشتری؛ مثل تبلیغات گوگل، سئو و شبکههای اجتماعی.
3. تجارت الکترونیک (E-Commerce):
- یعنی انجام فرآیند خرید و فروش بهصورت کامل در بستر اینترنت.
جدول مقایسه
| ویژگیها | بازاریابی سنتی | بازاریابی اینترنتی | تجارت الکترونیک |
| محیط فعالیت |
|
|
|
| هدف اصلی |
|
|
|
| تعامل با مشتری |
|
|
|
| اندازهگیری نتایج |
|
|
|
| هزینهها |
|
|
|
و در آخر:
- بازاریابی اینترنتی ابزار جذب مشتری در فضای آنلاین است،
- در حالی که تجارت الکترونیک بستر انجام معامله با همان مشتری است،
- و بازاریابی سنتی، نسخه قدیمیتر این مسیر در دنیای واقعی.
عناصر کلیدی بازاریابی اینترنتی
برای موفقیت در بازاریابی اینترنتی، چند عنصر کلیدی وجود دارد که بدون آنها برنامه شما ناقص خواهد بود:
1. مخاطب هدف (Target Audience)
- یعنی شناخت دقیق افرادی که محصول یا خدمت شما برایشان مفید است.
2. پیشنهاد فروش منحصر بهفرد (Unique Selling Proposition – USP)
- مزیتی که شما را از رقبا متمایز میکند.
3. کانالهای بازاریابی آنلاین
- مسیرها و ابزارهایی که برای رسیدن به مخاطب استفاده میکنید: سایت، شبکههای اجتماعی، ایمیل، تبلیغات کلیکی و …
4. پیام و محتوای بازاریابی
- پیامی که قرار است به مخاطب منتقل شود، همراه با محتوای ارزشمند.
5. تبدیل و قیف فروش
- فرآیندی که مخاطب را از آگاهی به خرید هدایت میکند.
6. اندازهگیری و تحلیل نتایج
- بررسی عملکرد کمپینها برای بهبود مستمر.
روشهای مهم در بازاریابی اینترنتی
برای موفقیت در بازاریابی آنلاین، استفاده از ابزارها و روشهای درست اهمیت زیادی دارد. مهمترین آنها عبارتاند از:
1. بازاریابی محتوا (Content Marketing)
بازاریابی محتوا یعنی تولید و انتشار محتوای ارزشمند و مرتبط با نیاز مخاطب، با هدف جذب، نگهداشت و تبدیل او به مشتری.
به زبان ساده تر، بازاریابی محتوا یعنی ارائه اطلاعات و ارزش قبل از اینکه بخواهید چیزی بفروشید، تا مشتری به شما اعتماد کند.
انواع محتوا:
- مقالات وبلاگی،
- ویدیوهای آموزشی یا تبلیغاتی،
- پادکست،
- ویدیوکست،
- اینفوگرافیک،
- کتاب الکترونیکی،
- خبرنامه ایمیلی،
- محتواهای تعاملی (کوییز، آزمون).
کانالها:
- وبلاگ سایت،
- شبکههای اجتماعی (اینستاگرام، لینکدین، تیکتاک)،
- یوتیوب،
- پلتفرمهای پادکست،
- خبرنامه ایمیلی،
- اپلیکیشن موبایل.
هدف:
- افزایش آگاهی از برند،
- جذب مخاطب هدف،
- ایجاد اعتماد،
- افزایش تعامل،
- و هدایت کاربر به قیف فروش.
فرض کنید یک فروشگاه آنلاین لوازم خانگی دارید. به جای اینکه فقط تبلیغ فروش یخچال کنید، یک مقاله آموزشی در وبلاگ منتشر میکنید با عنوان:
“چگونه یخچال مناسب برای خانه کوچک انتخاب کنیم؟”
- در مقاله نکات عملی و مقایسه مدلها آورده شده است.
- همزمان ویدیو کوتاه آموزشی در اینستاگرام و یوتیوب منتشر میکنید.
- یک کوییز تعاملی در سایت قرار میدهید که کاربران با جواب دادن، بهترین مدل برای خودشان را پیدا کنند.
2. بهینهسازی موتور جستجو (SEO – Search Engine Optimization)
SEO یعنی مجموعه اقدامات و تکنیکهایی که باعث میشود سایت یا صفحات شما در نتایج موتورهای جستجو (مثل گوگل) بهتر دیده شوند و بازدیدکنندگان بیشتری جذب کنید.
به زبان ساده تر SEO یعنی وقتی کسی چیزی مرتبط با محصول یا خدمت شما را در گوگل جستجو میکند، سایت شما جزو اولین گزینهها باشد.
انواع و بخشها:
- سئو داخلی: بهینهسازی محتوا، تگها، URL و ساختار صفحات سایت.
- سئو خارجی: دریافت بکلینک از سایتهای دیگر، شبکههای اجتماعی و تبلیغات برند.
- سئو فنی: سرعت سایت، موبایل فرندلی بودن، ساختار دادهها و امنیت سایت.
کانالها:
- سایت و صفحات وب،
- وبلاگ،
- شبکههای اجتماعی (برای بکلینک و اعتبار برند)،
- دایرکتوریها و سایتهای مرتبط برای بکلینک.
فرض کنید یک فروشگاه آنلاین کفش دارید. به جای تبلیغ مستقیم، یک مقاله با عنوان:
“چگونه بهترین کفش پیادهروی را انتخاب کنیم؟” در وبلاگ منتشر میکنید.
مقاله شامل نکات عملی، تصاویر و لینک به محصولات شما است.
با استفاده از SEO داخلی، کلمات کلیدی مثل “کفش پیادهروی راحت” در متن و عنوانها استفاده شدهاند.
چند سایت معتبر ورزشی به مقاله شما لینک دادهاند (SEO خارجی).
سایت با موبایل و سرعت بالا بهینه شده است (SEO فنی).
و در نتیجه، وقتی کاربران این عبارات را در گوگل جستجو میکنند، سایت شما در صفحه اول ظاهر میشود و احتمال خرید کاربران افزایش مییابد.
3. تبلیغات دیجیتال (PPC – Pay Per Click)
تبلیغات دیجیتال یا PPC یعنی نمایش تبلیغ شما در فضای آنلاین و پرداخت هزینه فقط زمانی که کاربر روی آن کلیک کند.
به زبان ساده تر شما برای دیده شدن تبلیغتان پول میدهید، اما فقط وقتی کسی وارد سایت یا صفحه شما شود.
انواع و کانالها:
- گوگل ادز: نمایش تبلیغ در نتایج گوگل.
- تبلیغات بنری: درج بنر یا تصویر تبلیغاتی در سایتهای پربازدید.
- تبلیغات شبکههای اجتماعی: تبلیغات هدفمند در اینستاگرام، فیسبوک، لینکدین، توییتر و تیکتاک که در ایران مسدود میباشد.
- تبلیغات ویدیویی: نمایش ویدیوهای تبلیغاتی در پلتفرم های نمایش ویدیو مثل آپارات یا پلتفرم هایی مثل فیلیمو و ….
- ریمارکتینگ: هدفگیری کاربرانی که قبلاً از سایت شما بازدید کردهاند.
یک فروشگاه آنلاین کفش میخواهد یک مدل جدید کفش ورزشی را سریع بفروشد.
تبلیغ PPC در گوگل برای کیورد “کفش ورزشی مردانه” ایجاد میکند.
کاربران با جستجو وارد صفحه محصول میشوند و خرید میکنند.
همزمان تبلیغات بنری در سایتهای ورزشی و تبلیغات اینستاگرام برای همان مدل نمایش داده میشود.
کاربرانی که صفحه محصول را دیدند اما خرید نکردند، با تبلیغات ریمارکتینگ دوباره هدفگیری میشوند.
و در نتیجه، فروش سریع و افزایش آگاهی از محصول جدید با هزینه قابل کنترل.
4. بازاریابی شبکههای اجتماعی
بازاریابی شبکههای اجتماعی یعنی استفاده از شبکههای اجتماعی برای معرفی برند، جذب مخاطب، تعامل با مشتریان و افزایش فروش.
انواع و کانالها:
- شبکههای اجتماعی عمومی: اینستاگرام، فیسبوک، توییتر، لینکدین، تیکتاک، یوتیوب.
روشهای بازاریابی در شبکهها:
- تولید محتوای جذاب و آموزشی،
- تبلیغات پولی و هدفمند (PPC)،
- همکاری با اینفلوئنسرها یا پیجهای پربازدید،
- بازاریابی ویروسی و کمپینهای چالشی.
در اکثر کشورهای جهان، این مدل همراه با سئو یکی از بهترین روشها برای بازاریابی اینترنتی به شمار میرود.
یک فروشگاه لباس میخواهد محصولات تابستانی خود را معرفی کند:
در اینستاگرام و تلگرام محتوای جذاب شامل ویدیوهای کوتاه، عکسهای حرفهای و نکات استایل منتشر میکند.
با چند پیج پربازدید همکاری میکند تا محصولاتش به مخاطبان هدف نشان داده شود.
مشتریان با دیدن محتوا، پیام میدهند و با پشتیبانی ارتباط برقرار میکنند و یا وارد سایت میشوند و خرید میکنند.
5. بازاریابی ایمیلی و اتوماسیون
بازاریابی ایمیلی یعنی ارسال پیامهای هدفمند و ارزشمند به مشتریان از طریق ایمیل برای جذب، نگهداشت و تبدیل آنها به مشتریان وفادار.
اتوماسیون بازاریابی یعنی خودکارسازی ارسال این پیامها بر اساس رفتار و نیاز کاربر. به زبان ساده تر یعنی؛ شما پیام درست را، در زمان مناسب، به مخاطب مناسب میرسانید، بدون اینکه هر بار دستی اقدام کنید.
انواع ایمیل:
- ایمیل اطلاعرسانی و خبرنامه،
- ایمیل تبلیغاتی و تخفیف ویژه،
- ایمیل تراکنشی (تأیید خرید، ارسال فاکتور)،
- ایمیل آموزشی و محتوایی.
کانالها و ابزارها:
- سرویسهای ایمیل مارکتینگ،
- سیستمهای اتوماسیون ایمیل (ارسال خودکار بر اساس رفتار کاربر)،
- CRM و پلتفرمهای مدیریت ارتباط با مشتری.
یک فروشگاه لوازم آرایشی میخواهد کاربران خود را به خرید محصولات جدید ترغیب کند:
کاربری یک محصول را در سایت مشاهده کرده اما خرید نکرده است.
سیستم اتوماسیون ایمیل، بعد از ۲ روز یک ایمیل با تخفیف ویژه همان محصول برای کاربر ارسال میکند.
همزمان خبرنامه هفتگی شامل مقالات آموزشی و نکات آرایشی برای کاربران ثبتنامشده ارسال میشود.
6. بازاریابی از طریق اینفلوئنسر و همکاری در فروش
بازاریابی اینفلوئنسر یعنی استفاده از افرادی که دنبالکنندگان زیادی دارند و میتوانند روی تصمیم خرید مخاطب اثر بگذارند، برای معرفی محصول یا خدمت شما.
همکاری در فروش (Affiliate Marketing) یعنی پرداخت کمیسیون به افراد یا سایتهایی که محصولات شما را معرفی کرده و باعث فروش میشوند.
به زبان ساده تر یعنی؛ شما از اعتبار و شبکه دیگران برای معرفی و فروش محصولات خود استفاده میکنید.
انواع اینفلوئنسرها:
- میکرواینفلوئنسر (۱۰k–۱۰۰k فالوئر)
- مگا اینفلوئنسر (۱M+ فالوئر)
- نانو اینفلوئنسر (۱k–۱۰k فالوئر)
کانالها:
- اینستاگرام،
- یوتیوب،
- تیکتاک،
- تلگرام،
- وبلاگها و سایتهای تخصصی
انواع همکاری در فروش:
- لینک اختصاصی برای هر همکار،
- کد تخفیف اختصاصی،
- کمیسیون بر اساس فروش یا لید (Lead)
یک برند لوازم آرایشی میخواهد رژ لب جدید خود را معرفی کند:
با یک میکرواینفلوئنسر آرایشی در اینستاگرام همکاری میکند تا ویدیو استفاده از محصول را منتشر کند.
لینک خرید اختصاصی و کد تخفیف برای دنبالکنندگان اینفلوئنسر تعریف میشود.
کاربران با استفاده از لینک و کد، محصول را خریداری میکنند و کمیسیون به اینفلوئنسر تعلق میگیرد.
در نتیجه برند سریع به مخاطبان هدف معرفی میشود، فروش افزایش مییابد و اعتماد کاربران به دلیل معرفی توسط شخص معتبر شکل میگیرد.
7. بازاریابی پیامکی و موبایلی
بازاریابی پیامکی و موبایلی یعنی ارسال پیامهای کوتاه، نوتیفیکیشن یا تبلیغات مستقیم به گوشی موبایل کاربران با هدف جذب، نگهداشت و ترغیب به خرید.
به زبان ساده تر یعنی؛ شما پیام خود را مستقیماً به جیب کاربر میرسانید تا او را به انجام یک عمل خاص ترغیب کنید.
انواع پیامها:
- پیامک تبلیغاتی،
- پیامک اطلاعرسانی (مثل تأیید سفارش، تخفیف ویژه)،
- نوتیفیکیشن اپلیکیشن،
- پیام در واتساپ یا تلگرام (Business API).
کانالها و روشها:
- سرویسهای پیامکی (مثل ملی پیامک، فراز اس ام اس)،
- اپلیکیشنها و موبایل مارکتینگ،
- بازاریابی موقعیتمحور.
یک رستوران آنلاین میخواهد مشتریان را به خرید غذا در تعطیلات آخر هفته ترغیب کند:
یک پیامک کوتاه با تخفیف ویژه آخر هفته به مشتریان قبلی ارسال میکند.
کاربران با کلیک روی لینک یا وارد کردن کد تخفیف، سفارش خود را ثبت میکنند.
همزمان اپلیکیشن رستوران یک نوتیفیکیشن با همین تخفیف برای کاربران فعال میفرستد.
در نتیجه، با هزینه کم، بازدهی بالا و ارتباط مستقیم با مخاطب، فروش در تعطیلات به طور چشمگیری افزایش مییابد.
8. بازاریابی محتوای تولید شده توسط کاربر (UGC)
بازاریابی محتوای تولید شده توسط کاربر یعنی استفاده از محتوایی که خود کاربران یا مشتریان شما تولید کردهاند، مثل نظرات، عکسها، ویدیوها یا پستهای شبکههای اجتماعی، برای تبلیغ و معرفی برند.
به زبان ساده تر یعنی؛ مشتریان شما برایتان بازاریابی میکنند و محتوای واقعیشان به دیگران اعتماد میدهد.
انواع محتوا:
- عکس و ویدیوهای مشتریان با محصول،
- نقد و بررسی و نظرات کاربران،
- داستانها یا تجربیات واقعی کاربران،
- پستها و استوریهای شبکههای اجتماعی.
کانالها:
- وبسایت،
- شبکههای اجتماعی،
- ایمیل،
- اپلیکیشن موبایل.
یک فروشگاه لوازم ورزشی میخواهد اعتماد کاربران را افزایش دهد:
مشتریان عکسهای خود با محصول را در اینستاگرام منتشر میکنند و هشتگ برند را استفاده میکنند.
فروشگاه این عکسها را در وبسایت و شبکههای اجتماعی خود به اشتراک میگذارد.
سایر کاربران با دیدن تجربه واقعی مشتریان، اعتماد کرده و اقدام به خرید میکنند.
همزمان، نظرات کاربران باعث میشود محتوای سایت تازه و ارزشمند باشد و رتبه SEO سایت افزایش یابد.
چرا کسبوکارها به بازاریابی آنلاین نیاز دارند؟
بازاریابی آنلاین دیگر یک انتخاب اختیاری نیست؛ بلکه یک نیاز حیاتی برای رشد و بقا کسبوکارها است. در دنیای امروز، کاربران بیشتر وقت خود را در فضای دیجیتال میگذرانند و انتظار دارند محصولات و خدمات مورد نیازشان را به راحتی آنلاین پیدا کنند.
اما صرف حضور آنلاین کافی نیست؛ کسبوکارها باید استراتژی درست، زیرساخت مناسب و برنامه برای جذب و نگهداشت مشتری داشته باشند تا حضورشان در فضای دیجیتال واقعا نتیجهبخش باشد.
در ادامه، مهمترین دلایلی که نشان میدهد چرا هر کسبوکاری به بازاریابی آنلاین نیاز دارد، بررسی میکنیم:
1. دسترسی گسترده و هدفمند به مخاطب
- اینترنت امکان دسترسی به میلیونها کاربر در سراسر جهان یا یک منطقه مشخص را فراهم میکند.
2. کاهش هزینهها نسبت به کسبوکار فیزیکی
- هزینههای اجاره، پرسنل و نگهداری کسبوکار فیزیکی بالا است، در حالی که بازاریابی آنلاین و فعالیت دیجیتال مقرونبهصرفهتر است.
3. قابلیت اندازهگیری و بهینهسازی نتایج
- میتوان عملکرد کمپینها و تبلیغات را دقیقاً بررسی کرد و منابع را بهینه مصرف نمود.
4. افزایش تعامل و اعتماد مشتری
- شبکههای اجتماعی، ایمیل و چت آنلاین امکان برقراری ارتباط مستقیم و سریع با مشتریان را فراهم میکنند.
5. رقابت با سایر کسبوکارها
- اکثر کسبوکارها از بازاریابی آنلاین استفاده میکنند و عدم حضور دیجیتال باعث از دست رفتن مشتریان بالقوه میشود.
6. امکان رشد و توسعه مقیاسپذیر
- بازاریابی آنلاین امکان توسعه سریع، ورود به بازارهای جدید و مقیاسپذیری را فراهم میکند.
نکات مهندس پاکراه برای کسبوکارهایی که قصد ورود به بازاریابی آنلاین دارند
امروزه هزینههای راهاندازی و نگهداری کسبوکارهای فیزیکی به دلیل هزینه محل کار، پرسنل و سایر موارد بالا است. اما کسبوکارهای آنلاین به واسطه حضور پرشمار کاربران در فضای دیجیتال و افزایش احتمال دیده شدن، اهمیت بسیار زیادی پیدا کردهاند.
معمولاً کسبوکارهایی که امکان حضور حضوری گسترده ندارند، به سمت فعالیت آنلاین میروند؛ چرا که علاوه بر کاهش هزینههای فیزیکی، هزینههای بازاریابی هم به واسطه حضور پررنگ مخاطبین کاهش پیدا میکند و مهمتر اینکه نتایج کار قابل اندازهگیری است و میتوان فهمید چه اقداماتی موفق بودهاند.
با این حال، توجه داشته باشید که هر کسبوکار آنلاین نمیتواند به موفقیت برسد.
- علاوه بر داشتن استراتژی درست بازاریابی آنلاین، باید زیرساختهای لازم فراهم باشد. یعنی صرفاً داشتن تبلیغات آنلاین و ویترین جذاب کافی نیست؛ باید برنامهای برای جذب و نگهداشت مشتری داشته باشید و تمام اجزای کسبوکارتان مانند یک سیستم هماهنگ برای یک هدف واحد عمل کنند، نه فقط بخش بازاریابی و فروش.
- همچنین، هنگام ورود به بازاریابی اینترنتی، باید توانایی پاسخگویی به مشتریان و رفع نیازهایشان در همان بستر آنلاین را داشته باشید.
- پیش از راهاندازی کسبوکار اینترنتی، زیرساختهای نرمافزاری و اینترنتی مورد نیاز خود را مشخص کنید، منابع لازم را شناسایی کرده و همه را روی کاغذ بیاورید.
- بر اساس بودجه و ظرفیت خود، برنامهریزی کنید تا به تدریج در مسیر رشد و توسعه قرار بگیرید.
- وقتی به نقطه صفر رسیدید “یعنی هزینهها و درآمد برابر شدند” آن زمان وقت توسعه کسبوکار است و میتوانید از بازاریابی اینترنتی برای رشد و گسترش بیشتر استفاده کنید.
مراحل تدوین استراتژی بازاریابی آنلاین
1. شناخت کسبوکار و اهداف آن
مشخص کنید که کسبوکار شما چه میفروشد و هدف نهایی شما از بازاریابی آنلاین چیست؟
- افزایش فروش،
- جذب مشتری جدید،
- افزایش تعامل یا ارتقای برند.
2. شناسایی مخاطب هدف
شناسایی مخاطب هدف یعنی دقیقاً بدانید مشتریان شما چه کسانی هستند، چه نیازها و علاقهمندیهایی دارند و چگونه میتوانید با آنها ارتباط برقرار کنید.
اگر مخاطب خود را درست نشناسید، هیچ کمپین بازاریابی، تبلیغ یا محتوایی تأثیر واقعی نخواهد داشت. شناخت مخاطب، پایه و اساس تمام فعالیتهای بازاریابی آنلاین است.
نکات مهم برای شناسایی مخاطب:
- رده سنی مشتریان: بدانید محصولات یا خدمات شما بیشتر مناسب چه گروه سنی هستند.
- جنسیت مخاطبان: مخاطبان شما بیشتر خانمها هستند یا آقایان یا هر دو؟
- مکان و منطقه سکونت: کاربران شما در کدام شهرها یا مناطق زندگی میکنند؟
- علایق و نیازها: چه مشکلاتی دارند و چه چیزی باعث میشود محصول یا خدمت شما را انتخاب کنند؟
- رفتار آنلاین: چه شبکهها و پلتفرمهایی را بیشتر استفاده میکنند؟ چه نوع محتوایی را میبینند و با چه محتوایی تعامل میکنند؟
ابزارها و روشها:
- پرسشنامه و نظرسنجی آنلاین،
- تحلیل شبکههای اجتماعی و رفتار کاربران،
- Google Analytics و ابزارهای تحلیل وب،
- مصاحبه با مشتریان فعلی یا شبیه سازی یک جامعه هدف.
3. تحلیل رقبا
تحلیل رقبا یعنی بررسی دقیق فعالیتهای آنلاین رقبای شما:
- نقاط قوت و ضعف آنها، و شناسایی فرصتها و تهدیدهای بازار برای تدوین استراتژی مؤثر.
بدون شناخت رقبا، ممکن است زمان و منابع خود را روی روشهایی صرف کنید که دیگران قبلاً امتحان کردهاند یا مشتریان به آن پاسخ نمیدهند. تحلیل رقبا به شما کمک میکند مزیت رقابتی خود را پیدا کرده و محتوای هدفمند تولید کنید.
فعالیتها و کانالها:
- بررسی کنید رقبای شما از چه کانالهایی استفاده میکنند: وبسایت، شبکههای اجتماعی، تبلیغات PPC، بازاریابی ایمیلی و غیره.
نقاط قوت و ضعف:
- تحلیل کنید چه کاری را بهتر از شما انجام میدهند و در چه بخشهایی ضعیف هستند.
نیازهای برآورده نشده مخاطب:
- نظرات و کامنتهای کاربران در سایتها و شبکههای اجتماعی را بررسی کنید تا بفهمید مخاطب هدف چه نیازهایی دارد که رقبا پاسخ مناسبی به آنها ندادهاند.
وجه تمایز شما:
- بر اساس نیازهای برآورده نشده، محتوای آموزشی، تبلیغاتی یا خدماتی تولید کنید که این خلا را پر کند و باعث تمایز شما شود.
ابزارها و روشها:
- بررسی وبسایت و شبکههای اجتماعی رقبای مستقیم و غیرمستقیم،
- تحلیل نظرات، کامنتها و بازخورد کاربران،
- استفاده از ابزارهای تحلیل رقابتی مثل SEMrush، Ahrefs، SimilarWeb،
- مقایسه محصولات، قیمتها و پیشنهادهای ویژه.
4. انتخاب کانالها و روشهای بازاریابی آنلاین
انتخاب کانالها و روشهای بازاریابی آنلاین یعنی مشخص کردن مسیرها و ابزارهایی که بیشترین تأثیر را روی مخاطب هدف شما دارند تا بتوانید پیام برند و محتوای خود را به بهترین شکل به دست مشتریان برسانید.
حتی بهترین محتوا و پیام بازاریابی، اگر از کانال مناسب به مخاطب نرسد، بیاثر خواهد بود. با شناخت دقیق مخاطب هدف و تحلیل رقبا، میتوانید کانالها و روشهایی را انتخاب کنید که بیشترین بازدهی را داشته باشند.
- آیا مخاطب شما نیاز فوری و در لحظه پیدا میکند و برای رفع نیاز خود به جستجو در گوگل روی میآورد؟
- آیا برای خرید محصول یا خدمتی نیاز به زمان بیشتری دارد و بیشتر وقت خود را در شبکههای اجتماعی مثل اینستاگرام میگذارند؟
- آیا توصیه اینفلوئنسرها روی تصمیم خرید آنها تأثیر دارد؟
- اگر هدف شما افزایش فروش فوری است، تبلیغات PPC یا همکاری با اینفلوئنسرها میتواند مؤثر باشد.
- اگر هدف افزایش آگاهی از برند و جذب مشتری بلندمدت است، بازاریابی محتوا و شبکههای اجتماعی مناسبتر است.
- معمولاً استفاده همزمان از چند کانال بازدهی بیشتری دارد و ریسک وابستگی به یک مسیر را کاهش میدهد.
5. تعیین بودجه و منابع
تعیین بودجه و منابع یعنی مشخص کردن مقدار سرمایه، نیروی انسانی و ابزارهایی که برای اجرای استراتژی بازاریابی آنلاین نیاز دارید. این مرحله کمک میکند فعالیتها به صورت منظم، هدفمند و قابل مدیریت پیش بروند.
بدون برنامه مالی و منابع مشخص، کمپینهای بازاریابی ممکن است ناقص اجرا شوند یا هزینهها از کنترل خارج شوند. همچنین با مشخص کردن منابع، میتوان اولویتها را تعیین و بازده سرمایهگذاری (ROI) را بهینه کرد.
- تعیین کنید چه مقدار از سرمایه خود را برای تبلیغات آنلاین اختصاص میدهید (گوگل ادز، تبلیغات شبکههای اجتماعی، همکاری با اینفلوئنسرها و غیره).
- بودجه ای برای تیم تولید محتوا که شامل: هزینه طراحی گرافیک، تولید ویدیو، نوشتن مقالات، مدیریت شبکههای اجتماعی و… است اختصاص دهید.
- مشخص کنید چه افرادی برای تولید محتوا، مدیریت شبکههای اجتماعی، تحلیل دادهها و اجرای کمپینها نیاز دارید.
- به چه زیر ساخت هایی برای حضور در بازاریابی اینترنتی نیاز دارید؟ هزینه آن ها که شامل نیروی انسانی و زیرساخت ها است را در نظر بگیرید.
- انتخاب پلتفرمها و ابزارهای لازم برای مدیریت کمپین، تحلیل دادهها و اتوماسیون را حتما در نظر بگیرید.
6. تدوین برنامه عملیاتی و تقویم محتوا
تدوین برنامه عملیاتی یعنی مشخص کردن چه اقداماتی، توسط چه کسی و در چه زمانی انجام شود تا استراتژی بازاریابی آنلاین به صورت منظم و هدفمند اجرا شود. تقویم محتوا بخشی از این برنامه است که زمانبندی انتشار محتوا در کانالهای مختلف را مشخص میکند.
برنامهریزی دقیق باعث میشود فعالیتها منظم، هماهنگ و مستمر باشند، از دوبارهکاری جلوگیری شود و تمام اعضای تیم بدانند وظایفشان چیست. همچنین کمک میکند تا مخاطب به طور مداوم با برند شما در تعامل باشد.
7. اجرای کمپینها و فعالیتها
اجرای کمپینها یعنی عملیاتی کردن برنامهها و استراتژیهای تدوین شده در فضای آنلاین. این مرحله شامل انتشار محتوا، اجرای تبلیغات و برقراری تعامل با مخاطب است.
برنامهریزی بدون اجرا بیفایده است. تنها زمانی که کمپینها و فعالیتها عملیاتی شوند، میتوان به نتایج واقعی دست یافت و عملکرد استراتژی را ارزیابی کرد.
- مقالات، ویدیوها، پستهای شبکه اجتماعی، ایمیلها و تبلیغات را طبق تقویم محتوا منتشر کنید.
- کمپینهای PPC، تبلیغات اینستاگرام و گوگل ادز را راهاندازی کرده و عملکرد آنها را پایش کنید.
- پاسخ به کامنتها، پیامها و ایمیلهای کاربران به سرعت و با کیفیت انجام شود تا اعتماد و تعامل حفظ گردد.
- در زمانبندی مشخص، محتوای تبلیغاتی توسط همکاران یا اینفلوئنسرها منتشر شود.
- تمام اعضای تیم از تولید محتوا تا مدیریت تبلیغات، طبق برنامه و وظایف مشخص عمل کنند.
- تیم پشتیبانی و فروش باید در راستای پیام تبلیغاتی شما عمل کند.
8. اندازهگیری و تحلیل نتایج
اندازهگیری و تحلیل نتایج یعنی بررسی دقیق عملکرد کمپینها و فعالیتهای بازاریابی آنلاین با استفاده از شاخصهای کلیدی (KPI) و شناسایی نقاط قوت و ضعف برای بهبود مستمر استراتژی.
بدون تحلیل دادهها، نمیتوان فهمید کدام اقدامات موفق بوده و کدام نیاز به اصلاح دارند. تحلیل نتایج باعث میشود منابع بهتر مدیریت شوند و بازده سرمایهگذاری (ROI) افزایش یابد.
شاخصهای مهم (KPI) برای بازاریابی آنلاین:
1. نرخ کلیک (CTR)
- درصد افرادی که روی تبلیغ یا لینک شما کلیک میکنند نسبت به تعداد نمایش.
2. نرخ تبدیل (Conversion Rate)
- درصد کاربرانی که اقدام مورد نظر شما را انجام میدهند (خرید، ثبت نام، دانلود).
3. هزینه به ازای هر تبدیل (CPA)
- هزینهای که برای هر مشتری یا تبدیل پرداخت میکنید.
4. میزان تعامل (Engagement Rate)
- لایک، کامنت، اشتراکگذاری و کلیک روی محتوای شبکههای اجتماعی.
5. ترافیک وبسایت
- تعداد بازدیدکنندگان وبسایت، منابع ترافیک و صفحات پر بازدید.
6. نرخ بازگشت سرمایه (ROI)
- میزان سود حاصل از کمپین نسبت به هزینه صرف شده.
7. نرخ پرش (Bounce Rate)
- درصد کاربرانی که بعد از ورود به سایت بدون تعامل خارج میشوند.
- KPIها را بر اساس هدف کمپین انتخاب کنید.
- دادهها را به صورت دورهای (هفتگی، ماهانه) بررسی کنید.
- نقاط ضعف را شناسایی و اقدامات اصلاحی انجام دهید.
- نقاط قوت را تقویت کنید و در کمپینهای آینده از آنها استفاده کنید.
9. بهینهسازی و بهبود مستمر
بهینهسازی و بهبود مستمر یعنی استفاده از دادهها و نتایج کمپینها برای اصلاح و ارتقای عملکرد بازاریابی آنلاین، به گونهای که همواره اثربخشی بیشتر و هزینه کمتر حاصل شود.
بازاریابی آنلاین یک فرآیند ثابت نیست؛ رفتار مخاطب و الگوریتمهای پلتفرمها دائما تغییر میکنند. تنها با بررسی مداوم، اصلاح و آزمایش استراتژیها میتوان از بازاریابی آنلاین بیشترین نتیجه را گرفت.
- شاخصهای کلیدی را مرتب بررسی کنید تا متوجه شوید کدام کانالها، محتواها و تبلیغات بهتر عمل کردهاند.
- برای تبلیغات، صفحات فرود یا محتوای ایمیلی، دو نسخه متفاوت (A/B Testing) آزمایش کنید تا مؤثرترین نسخه مشخص شود.
- محتوای وبلاگ، صفحات محصول و شبکههای اجتماعی را بر اساس بازخورد مخاطب و عملکرد قبلی اصلاح کنید.
- نظرات و کامنتها را جمعآوری و تحلیل کنید تا نیازهای برآورده نشده شناسایی شوند.
- اگر کانالی عملکرد خوبی ندارد، بودجه و منابع را به کانالهای مؤثرتر منتقل کنید.
برای استفاده از بازاریابی اینترنتی در کسب و کار از چه کسی مشاوره بگیریم؟
برای استفاده مؤثر از بازاریابی اینترنتی در کسبوکار، بهترین مسیر این است که از مشاوران حرفهای و با تجربه در حوزه دیجیتال مارکتینگ و توسعه کسبوکار کمک بگیرید. یک مشاور متخصص میتواند با بررسی وضعیت فعلی کسبوکار، شناخت دقیق مخاطب هدف و تحلیل رقبا، استراتژی مناسب و کانالهای مؤثر بازاریابی آنلاین را طراحی کند و از اتلاف وقت و منابع جلوگیری نماید.
در این مسیر، تجربه ایمان پاکراه و تیم آکادمی پاکراه میتواند راهگشا باشد. آکادمی پاکراه با ارائه خدمات مشاورهای تخصصی در حوزه بازاریابی اینترنتی، روانشناسی کسبوکار و توسعه استراتژیهای عملیاتی، به شما کمک میکند تا کسبوکار خود را به شکل سیستماتیک وارد فضای آنلاین کرده و بازدهی واقعی از فعالیتهای دیجیتال مارکتینگ دریافت کنید. با راهنمایی این تیم، میتوانید قدم به قدم از تدوین استراتژی تا اجرای کمپینها و تحلیل نتایج پیش بروید.
از جمله روشهای اصلی میتوان به سئو (SEO)، بازاریابی محتوا، تبلیغات کلیکی (PPC)، بازاریابی شبکههای اجتماعی، ایمیل مارکتینگ، همکاری در فروش و بازاریابی پیامکی اشاره کرد.
















روی دکمه «مشاوره آنلاین» کلیک کنید تا مهندس ایمان پاکراه و تیم آکادمی پاکراه بهصورت آنلاین و کاملاً رایگان راهنماییتان کنند.
مشاوره آنلاین